Be Jomotho Nyalo Konyo Joma Ngima?

TAMBA, jal ma rawera modak e Afrika ma Yimbo, ne chiegni timo penj e skul. * Min-gi ne oramo ni nyaka oyud kony mawuok kuom wedegi ma nosetho mondo omi okal penjno. E gweng’ mar Palermo, Sicily, joma timo limbe kuno jolimo udi mokanie kitundu mang’eny mag jomotho. Jomoko nigi yie ni kitundugo rito joma ngima. Higa ka higa, ji limo taon mar Lily Dale, mayudore e yimbo mar New York State, Amerka, taondni ong’ere ahinya nimar en gi ajuoke mang’eny. Joma limo taondno dhi kuno ka gin gi geno mar wuoyo gi wedegi kata osiepegi ma nosetho mondo okonygi.

E piny ngima, puonj mar ni jomotho nyalo konyo joma ngima osenya ahinya. In iparo nade? Nyalo bedo ni ne opuonji kamano kata nyalo bedo ni osiepeni oyie gi puonjno. Ok rach bedo gi gombo mar romo kendo gi jowa mosetho. Ajuoke wacho ni ginyalo chopo gombono. Gaset mar Time ne ondiko weche ma nowinj ka dhako moro ma ajuoga wacho kuom roho mag jomotho ni “giikore konyo seche duto ma oluonggi.” Be mano en adier? Be kuom adier jomotho nyalo konyo joma ngima? Dwoko ma Muma chiwo e wi wachno nyalo kawi giwuoro.

Be Jomotho Ngima Kamoro?

Muma lero chal mar jomotho e yo maler kendo mayot winjo. Ne ane gima Eklesiastes 9:5 wacho: “Jo mangima ging’eyo ni gibiro tho: to jo motho ok ging’eyo gi moro.” Be jomotho nyalo winjo gimoro? Matindo 6 chiwo dwoko: “Hera kod sin kod timo higa ma ne gibetgo koro oselal nono; kendo gionge kargi kuom wach moro motimore e piny e bwo wang’ chieng’.” Ne bende ni matindo 10 e sulano wacho ni “onge tich, kata lony kata ng’eyo gi moro kata rieko, e [Sheol, NW] ka midhiye.” Wach motigo e dho Hibrania ni “Sheol” tiende en “liel ma iike dhano.” Bende, wach achielno e dho Grik en, “Hades,” otigo e Ndiko e nyiso kama ne Yesu odhiye e kinde ma ne otho.​—Tich Joote 2:31, NW.

Yesu nokonyo joma ng’eny ka podi ne ongima, kata kamano ne ong’eyo ni ne obiro tho. Be ne odhi konyo ji e kinde ma ne odhi bedo e liel? Ooyo. Ne oporo tho mare gi otieno ma ng’ato ok nyal tiyoe. (Johana 9:4) Yesu nong’eyo maler ni seche ma dhano otho, gibedo “kitundini.”​—Isaiah 26:14.

Yesu bende notiyo gi ranyisi majiwo wachno. Kane Lazaro osiepne otho, Yesu noporo tho gi nindo. (Johana 11:11-13) Ok wagen ng’at manindo mondo okonywa, koso? Ng’at manindo ok ong’eyo gimoro, onge gima onyalo timo ne ng’ato.

Be Chuny Ok Nyal Tho?

Ji mang’eny osepuonji ni chuny en tipo maok tho ka ng’ato otho. Muma to puonjo gima opogore gi mano. Buk mokwongo e Muma, Chakruok, nyisowa gima chuny en. Chakruok 2:7 wacho ni kane ochwe dhano mokwongo, “nodoko chuny mangima.” Dhano owuon e chuny, le bende gin chuny. (Chakruok 1:20-25) Omiyo, ka ng’ato kata le otho, chuny otho. Muma puonjo kamano.​—Ezekiel 18:4, NW.

 Kata kamano, jomoko nyalo penjo ni, ‘To nade weche ma wajowinjo ni nitie joma wuoyo gi jomotho, giwinjo dwond jomotho, kata nenogi?’ Weche ma kamago iwacho kuonde mang’eny e piny. Wechego miyo joma olalo joggi kata osiepegi e tho bedo gi geno, to mano miyo ji mang’eny manyo ajuoke mawacho ni ginyalo tudore gi jomotho.

Be wechego gin adier? Ka en kamano, donge mano kwedo weche Muma mosewachi malo kanyono? Kristo Yesu ne owacho ni Wach Nyasaye en adiera. (Johana 17:17) Adiera ok nyal kwedo adiera. Kuom adier, Muma nyiso maler kaka onego wane jogo mawacho ni jomotho nyalo konyo joma ngima. Muma wuoyo kuom ng’at ma ne otemo yudo kony kuom jomotho. Somo wachno malong’o biro nyisowa adiera.

Ruoth Manyo Kony Kuom Jomotho

Gigi ne otimore kar lweny e alwora mar Israel ma nyandwat. Jolweny ma ne ji oluoro ahinya mag Jo-Filistia nobiro kedo gi Ruoth Saulo kod jolwenje. Kane Saulo ogo wang’e e kambi mar Jo-Filistia, “nobedo maluor, kendo chunye nokirini ahinya.” E kindeno ne oyudo ka Saulo oseweyo lamo madier. Omiyo, Jehova ne ok odwoke kane okwaye kony. Ere kama koro Saulo ne dhi manyoe kony? Samuel Janabi mar Nyasaye noyudo osetho.​—1 Samuel 28:3, 5, 6.

Saulo nomanyo kony kuom ajuoga moro madhako ma ne odak En-dor. Ne osayo ajuogano mondo ‘ogolne Samuel’ kuom jomotho. Ajuogano noluongo jachien. “Samuel” ma ne ajuogano ogolo nonyiso Saulo ni Jo-Filistia ne dhi loyogi kendo en kaachiel gi yawuote ne gidhi tho e lweny. (1 Samuel 28:7-19) Be mano ne en Samuel adier mowuok kuom jomotho?

Par ane wachno. Muma wacho ni ka ng’ato otho ‘iyike e lowo’ kendo ‘gi moparo lal.’ (Zaburi 146:4) Saulo kaachiel gi Samuel nong’eyo ni Nyasaye kwedo timbe-juok. Mano en adier nikech noyudo Saulo osegolo e piny duto joma ne timo timbe-juok.​—Tim Jo-Lawi 19:31.

Par ane matut kuom wachni. Ka Samuel jal ma noluoro Nyasaye ne pod ngima kamoro kaka roho, be dine oketho chik Nyasaye kuom yie mondo ajuogano otude gi Saulo? Noyudo Jehova osedagi wuoyo gi Saulo. Be ajuogano ne nyalo chuno Nyasaye Manyalo Duto mondo owuo gi Saulo kokalo kuom Samuel ma nosetho? Ooyo. Kuom adier, ‘Samuelni’ ne ok en janabi mar Nyasaye. Mano ne en roho marach, tiendeni achiel kuom jochiende ma notimore ni en Samuel ma nosetho.

Jochiende gin malaike ma nong’anjo ne loch Nyasaye e chakruok mar dhano. (Chakruok 6:1-4; Juda 6) Jochiendegi nyalo neno ji mangima, ging’eyo kaka ng’ato ka ng’ato wuoyo, chalo, kod timbene. Gitimo kinda ahinya mondo gijiw ni gima Muma wacho ok en adier. Mano e momiyo Muma kwedo matek bedo gi tudruok moro amora gi roho maricho!  (Rapar mar Chik 18:10-12) Roho marichogi podi nigi teko e kindegi.

Koro wanyalo ng’eyo gimomiyo ji mang’eny wachoni “giwinjo” kata “gineno” joggi ma gihero ma nosetho. Kata obedo ni jochiendego nyalo nenore ka gima gikonyo, roho maricho timo kinda ahinya e wuondo dhano. * (Jo Efeso 6:12) Bende, par ane kuom wachni: Jehova en Nyasaye ma jahera kendo maritowa. Kapo ni jomotho nyalo bedo ni ngima kamoro kendo ginyalo konyo osiepe kata joodgi, be Jachwechwa ma jahera dine otamowa bedo gi tudruok kodgi kendo luongo timbego ni “mikwedo”? Kuom adier ok nyalre! (1 Petro 5:7) Be nitie kama wanyalo geno yudoe kony?

Kony Madier ne Joma Ngima kod Jomotho

Kaluwore gi weche mosewachi malo kanyo, waneno ni jomotho onge gi teko mar konyo joma ngima. E wi mano, kinda mitimo e manyo kony kuom jomotho kelo hinyruok moloyo nikech mano ketho chik Nyasaye kendo chiwo thuolo ne jochiende mondo osandwa.

Muma nyisowa kama maber moloyo ma wanyalo yudoe kony, kuom Jachwechwa, Jehova. Onyalo golowa e tho. (Zaburi 33:19, 20) E kindegi, oikore mar konyowa. Omiyo ochiwo geno madier, mopogore gi geno mag miriambo ma ajuoke chiwo.

Tamba, jal mowuo kuome e chakruok mar sulani, ne oneno owuon pogruok mantie e kind geno mag miriambo ma ajuoke chiwo kod adiera ma Jehova miyowa. Ajuoke noramo ni ka ok ochiwo misango ne kwerene ma nosetho, to ok ne odhi kalo penj e skul. Noyudo Tamba osechako puonjore Muma gi Joneno mag Jehova. Noyudo osepuonjore kuom chal mar jomotho kendo kuom kama jochiende ma wuondore ni gin jomotho wuokie. Kata obedo ni min-gi ne chune ahinya mondo odwar kony kuom ajuoga, Tamba notamore, kendo nonyiso min-gi ni, “Kapo ni ok akalo penjni, abiro temo matek e higa mabiro.”

Ang’o ma ne otimorene? En ema noyombo e penjno! Min-gi nowuoro, noweyo keto yiene kuom ajuoke, kendo ne ok ochako wuoyo kuom chiwo misango ne jomotho. Tamba nopuonjore ni Jehova kwerowa ‘penjo jomotho kuom konyo jo mangima.’ (Isaiah 8:19) Puonjruok Muma nomiyo obedo gadier ni ka morne maduong’ en kuom chik Nyasaye, gik moko biro dhine maber.​—Zaburi 1:1-3.

To nade jowa mwahero mosetho? Be wageno nenogi kendo? E wi kony ma wan joma ngima wayudo kowuok kuom Jehova, bende osesingore mar konyo jogo manie liete. Bang’ nyiso kaka jomotho onge gi teko, ne ane gima janabi Isaya wacho e sula mar 26, matindo 19: “Jogi mosetho nobedi mangima. . . . Chieuru, weruru, jo madak e buch lowo.” Weche mokorgo dhi nyime ka wacho ni “jo motho” biro bedo mangima kendo.

Par ane wachno! Ji tara gi tara manindo e liete ibiro chiero mondo obed mangima kendo! Adier, Muma nyisowa ni chuny Jehova ‘ohero’ miyo jomotho ngima. (Ayub 14:14, 15) Be singono biro chopo kare? Yesu Kristo ne nigi adiera ahinya kuom singono, omiyo nowacho ni e wang’ Jehova, jomotho osebedo mangima.​—Luka 20:37, 38.

Be diher bedo gi genoni? * Dhi nyime kiyudo ng’eyo makare mawuok e Muma. Kaka idhi nyime kipuonjori, e kaka ibiro medo bedo gadier ni Jehova nyalo konyo joma ngima kaachiel gi jomotho kendo singruokne gin “migeno, kendo gin adier.”​—Fweny 21:4, 5.

[Weche moler piny]

[Weche manie ite mar 21]

Ok rach bedo gi gombo mar romo kendo gi jowa mosetho

[Weche manie ite mar 22]

Be janabi Samuel nowuok kuom jomotho mondo omi owuo gi Ruoth Saulo?