Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

Be Nyasaye Dewi Kuom Adier?

Be Nyasaye Dewi Kuom Adier?

Be Nyasaye Dewi Kuom Adier?

BE IWINJO e chunyi ni ji oheri? Koso seche moko ibedo gi paro ni onge ng’ama dewi? E piny ma gik moko dhi piyo piyo, kendo ma ji oherore giwegi, yot mondo ng’ato opar ni ok en gimoro kata ni ok kwane ka ng’ato. Mana kaka Muma nolero ni kindewagi nobedi, ji mathoth ndalogi odich ahinya gi yoregi giwegi, mamiyo ji mang’eny ok dew jowadgi.​—2 Timotheo 3:1, 2.

Kata bed ni gin johigini adi, giwacho dhok mane, kata giwuok e oganda mane, dhano duto nigi gombo motegno mar hero jomoko kendo dwaro ni gin bende ohergi. Kaluwore gi ripode moko, ochwe obwongowa e yo mamiyo wanyalo fwenyo hera koda muolo minyisowa. Jal ma nochweyowa Jehova Nyasaye, ong’eyo moloyo ng’ato ang’ata gombo ma wan-go ni ji oherwa kendo gikawwa ka gimoro. Inyalo winjo nade e chunyi ka Nyasaye onyisi ni oheri? Onge kiawa ni mano e gimaduong’ minyalo kwano manyiso ni ng’ato dewi. Be wanyalo bedo gadier chuth ni Jehova dewo dhano morem? Be odewowa ng’ato achiel achiel? Ka en kamano, en ang’o mamiyo ng’ato bedo ng’at ma Nyasaye ohero?

Jehova Dewowa Adier

Higini 3,000 mosekalo, jandik Zaburi ma noluoro Nyasaye, nohum ahinya kane oneno ber miwuoro mar polo mopong’ gi sulwe ma nenore gotieno. Ne oonge kiawa kata matin ni Jalno ma nochweyo sulwe mokalo akwanago, e ng’at maduong’ moloyo duto. Koparo kaka Jehova duong’ kendo kaka dhano en gima tin, jandik zaburi nowuoro kaka Nyasaye dewowa e yor hera mowacho niya: “Kaketo chunya kuom paro polo mari miseloso gi lith lweteni, kata kuom dwe gi sulwe miseketo; dhano en ang’o, mipare? Kendo wuod dhano en ang’o, milime?” (Zaburi 8:3, 4) Yot bedo gi paro ni Jalno Mamalo chuth ni mabor ahinya, kata ni odich ahinya maok onyal dich gi dhano morem. Kata kamano, jandik-Zaburi nong’eyo ni kata obedo ni dhano nenore ka gimoro matin kendo ngimane chuok, e wang’ Nyasaye en gima ogen.

Jandik-zaburi machielo nowacho weche ma jiwowa niya: “Jehova mor kod jogo ma luore, kod jogo ma geno kuom kechne.” (Zaburi 147:11) Paro monyis e zaburigi jiwowa ahinya. Kata obedo ni Jehova en ng’at man malo kamano, ok onge’yo ang’eya ni dhano nitie. Kar mano, ‘odewogi’ kendo ‘omor kodgi.’

Gima medo jiwo ni Jehova dewo ji, en wach moro ma ne Muma okoro manyiso gik matimore e kindewagi. Kokalo kuom janabi Haggai, Jehova nonyiso ni wach maber mar Pinyruodh Nyasaye ne idhi landi e piny mangima. Lendono ne dhi chopo ang’o? Ne ane gimoro achiel ma ne odhi chopo: “Gik moher mag ogendini duto nyaka donj, mi anapong’ odni gi duong’.”​—Haggai 2:7, New World Translation.

“Gik moher” michoko kowuok e ogendini duto gin ang’o? Gigo ok nyal bedo mwandu mag ringruok. (Haggai 2:8) Gima miyo chuny Jehova bedo mamor, ok en fedha kata dhahabu. Omor gi jogo ma lame nikech gihere, kata obedo ni gin joma orem. (Ngeche 27:11) Gin “gik moher” makelone pak, kendo omor ahinya kod chuny mar chiwruok ma ginyiso koda kinda ma gitiyonego. Be in achiel kuomgi?

Bedo ni Jachwech mar piny mangima nyalo hero dhano ma en chuech morem, nyalo nenore ka gima en hono. To kuom adier, wachni onego ojiwwa mondo wayie sudo ire sama ogwelowa.​—Isaiah 55:6; Jakobo 4:8.

“In Ng’a Moher Ahinya”

Chieng’ moro godhiambo, janabi Daniel ma nosebedo jaduong’ moti, noneno gima kende. Kane Daniel lemo, wendo moro nochopo apoya. Nyinge ne en Gabriel. Daniel noyudo oseromo kode motelo, kendo nong’eyo ni wendono ne en malaika mar Jehova. Gabriel lero gimomiyo nolimo Daniel apoya kowacho niya: “A Daniel, abiro koro ni mondo amiyi ibedi molony ahinya ma weche donjoni . . . ni mar in ng’a moher ahinya.”​—Daniel 9:21-23.

E kinde moro machielo, malaika moro mar Jehova nowuoyo gi Daniel, kowacho niya: “A Daniel, in ng’a moher ahinya.” Kae to, mondo oteg chuny Daniel, malaikano nowacho ni: “A in ng’ato moher ahinya, kik iluor; kuwe obedi kuomi.” (Daniel 10:11, 19) Waneno kaka iluongo Daniel nyadidek ni “ng’a moher ahinya.” Tiend wacho kamano nyalo bedo, “moher e okang’ malach,” “mogen ahinya,” kata “moher moloyo jomoko.”

En adier ni gie kindeno, Daniel ne winjo ka en machiegni gi Nyasache, kendo noonge kiawa ni Jehova ne oyie gi tije ma ne otimo gi chunye duto. Kata kamano, nyaka bed ni ote ma malaike notero ne Daniel manyiso kaka Nyasaye ne ohere, ne ojiwe ahinya. Ok kawwa gi wuoro ni Daniel nodwoko niya: “Isemiya teko.”​—Daniel 10:19.

Wachni mamulo chunywa kuom hera mang’won ma Jehova noherogo jatichne mochung’ motegno, ondiki e Wach Nyasaye mondo okonywa. (Jo Rumi 15:4) Paro matut kuom ranyisi mar Daniel, konyowa ng’eyo gima miyo ng’ato ihero gi Wuonwa me polo ma jahera.

Puonjri Wach Nyasaye Pile

Daniel ne en jal mapuonjre Ndiko gi kinda. Wang’eyo mano nikech en owuon nondiko kama: “Nang’eyo kuom kitepe kar romb higini . . . moket kuom tieko masich Yerusalem.” (Daniel 9:2) Nyalo bedo ni buge ma ne yudore e kindego noriwo ndiko mag Musa, Daudi, Suleman, Isaya, Jeremia, Ezekiel, kod mag jonabi mamoko, ma nondiki kuom much Nyasaye. Wanyalo neno Daniel e pachwa ka kitepe mang’eny modol olwore, koketo pache duto e somo kendo nono weche ma jonabi nokoro kuom kaka ne idhi duok lamo madier Jerusalem. Ka en kama okuwe mos, samoro e ot mamalo, onge kiawa ni ne oparo matut kodwaro ng’eyo tiend wechego. Puonjruok ma notimo gi kinda, notego yie mare kendo nomiyo osudo machiegni gi Jehova.

Puonjruok Wach Nyasaye bende ne ochweyo kit Daniel kendo ne omulo yore duto mag ngimane. Onge kiawa ni puonj ma noyudo e Ndiko kapod otin nomiyo ong’ado ka en rawera mar luwo chike mamulo wach chiemo kaluwore gi Chik Nyasaye ma ne itiyogo e kindego. (Daniel 1:8) Bang’e, nonyiso jotelo mag Babulon ote mag Nyasaye gi chir. (Ngeche 29:25; Daniel 4:19-25; 5:22-28) Kindane, bedo jaratiro, koda bedo ng’ama inyalo gen ne gin gik mong’ere maber. (Daniel 6:4) To moloyo duto, kar mondo oketh chik Nyasaye kodwaro reso ngimane, Daniel nogeno Jehova chuth. (Ngeche 3:5, 6; Daniel 6:⁠23) Kara emomiyo e wang’ Nyasaye, ne en “ng’a moher ahinya”!

E yore moko, puonjruok Muma e kindewagi yot moloyo kaka ne en e kinde Daniel. Buge matindo tinde okawo kar kitepe madongo dongo modol. Gie sani wan gi Muma mangima, moting’o koda kaka nochop weche moko ma Daniel nokoro. Kendo wan gi kony modhuro mag buge malero Muma koda gige timo nonro. * Be itiyo kodgi maber? Be in gi chenro miketo, maok bare, mar somo kendo paro matut kuom Muma? Ka en kamano, ber ma ibiro yudo biro chalo gi ma Daniel noyudo. Yieni biro bedo motegno kendo winjruokni gi Jehova biro medo bedo maber moloyo. Wach Nyasaye biro bet gima tayi maber, kendo biro miyo ibed gadier ni Nyasaye dewi e yor hera.

Ketreuru Kuom Lamo

Daniel ne en ng’at mohero lemo. Ne okwayo Nyasaye gik mowinjore e lamo. Kane en rawera, tho ne ochome ka dine loko lek mar Nebukadereza Ruodh Babulon otame. Dichiel nono, Daniel nokwayo Jehova e lemo mondo osire kendo orite. (Daniel 2:17, 18) Higini mang’eny bang’e, konyiso bolruok nikech rem ma ne oremgo kaka dhano, janabino ne okwayo ni mondo Jehova owene richone kaachiel gi richo mag joge. (Daniel 9:3-6, 20) Kane ng’eyo tiend gik ma ne onyise ni ondiki kokalo kuom much Nyasaye otame, Daniel nokwayo Nyasaye kony. Kinde moro achiel, kane malaika oduogo limo Daniel mondo omiye ng’eyo momedore, malaika nonyise ni: ‘Ne owinj wecheni.’​—Daniel 10:12.

Kata kamano, Daniel notimo mang’eny moloyo mana kwayo Nyasaye e lemo. Daniel 6:⁠10 wacho kama: “Ndalo adek chieng’ achiel, nolemo, mi nogoyo erokamano ni Nyasache, kaka yandi otimonga.” Daniel ne neno gik mang’eny ma ne miyo odwok ne Jehova erokamano kendo opake. Kendo notimo kamano nyading’eny. Ee, lemo ne en gima duong’ ahinya e ngimane, ma ne ok onyal weyo kata ka timo kamano ne nyalo kelone tho. Kuom adier chung’ motegno makamano nomiyo Jehova ohere ahinya.

Mano kaka thuolo ma wan-go mar lemo en mich maduong’! Kik iwe ngang’ odiechieng’ kal maok iwuoyo gi Wuonu me polo. Par mondo idwok erokamano kendo ipake kuom ber duto motimoni. Bed thuolo mar nyise paro machando chunyi koda gigo midwaro. Par ahinya mondo ine kaka kwayo magi osedwoki kae to idwok erokamano. Kaw kinde moromo sama ilemo. Omiyo sama wayawo ne Jehova chunywa kawalemo, waneno kaka oherowa ahinya ng’ato achiel achiel. Mano doko jip monego omi ‘waketre kuom lamo’!​—Jo Rumi 12:12.

Pak Nying Jehova

Onge osiep manyalo dhi maber ka ng’ato achiel paro mana makore kende. Mano bende e kaka winjruokwa gi Jehova chalo. Daniel nong’eyo adierano. Ne ane kaka nokawo mapek pako nying Jehova.

Kane Nyasaye odwoko lamone kuom nyise tiend lek mar Nebukadereza, Daniel nowacho niya: “Odend nying Nyasaye chieng’ ma nyaka chieng’: ni mar rieko gi teko maduong’ ni mage.” Bang’e, kane owacho ne Nebukadereza lek kendo olerone tiende, Daniel nonyiso nyadinwoya ni Jehova ema owinjore opak, kojiwo ni Jehova kende e “maelo weche mogeng’ore.” E yo makamano bende, sama nokwayo mondo owene richone kendo orese, Daniel nolemo niya: “A Nyasacha, . . . dala maduong’ni kod jogi iluongogi gi nyingi.”​​—Daniel 2:20, 28; 9:19.

Wan gi thuolo mathoth mag luwo ranyisi mar Daniel kuom wachni. Sama walemo, wanyalo kwayo ni mondo nying Nyasaye “obed maler.” (Mathayo 6:9, 10) Ok dwaher ngang’ mondo timbewa omi oyany nying maler mar Jehova. Kar mano, mad kinde duto wadhi nyime pako Jehova ka walando ne jomoko wach maber mwapuonjore kuom Pinyruodhe.

En adier ni e piny mwadakieni, nyiso hera kendo dewo jomoko ok en gima pile. Kata kamano, wanyalo yudo hoch maduong’ ng’eyo ni Jehova dewo gadier ng’ato ka ng’ato kuom joma lame. Mana kaka jandik-zaburi wacho: “Jehova mor kod joge: Enobidh jo mamuol gi resrwok.”​—Zaburi 149:4.

[Weche moler piny]

^ par. 18 Joneno mag Jehova oseiko gik mang’eny mag timo nonro koda buge mag miyo somo kendo puonjruok Muma obed makonyo moloyo. Ka diher yudo gik makamago, bed thuolo kwayo moro amora kuom Joneno mag Jehova mondo oyudnigi.

[Weche manie ite mar 11]

Nyasaye nonyiso ni ohero Daniel kuom orone malaika Gabriel mondo otege

[Weche manie ite mar 13]

Kinda mar Daniel e puonjruok kod lemo nomedo loso kite obedo maber momiyo Nyasaye ohere