Loyo Pek ma Hinyo Bedo e Kend

MUMA ok wach ni ngima mar kend yot. Kokalo kuom much Nyasaye, jaote Paulo nondiko ni jogo mokendore “none masira.” (1 Jo Korintho 7:28) Kata kamano, dichwo gi dhako nyalo timo mathoth mondo kik giyud chandruok mang’eny, kendo gimed mor ma ng’ato kelo ne nyawadgi. Non ane pek auchiel ma chwo gi mon mokendore hinyo bedogo, kae to ine kaka tiyo gi puonj mag Muma nyalo konyo.

1

PEK:

“Winjruok e kinda gi jaoda dok chien.”

PUONJ MAG MUMA:

“Ubed gadier kuom weche madwarore moloyo.”​—JO FILIPI 1:10, New World Translation.

Kend mari en achiel kuom gik madongo moloyo e ngimani. Dwarore ni ikawe mapek. Omiyo, non kabe chenro magi mapile kelo pekni. Kik iwe tijeni mapile mag ngima omi winjruok e kindi gi jaodi odog chien. En adier ni tich koda weche moko mochuno nyalo miyo ng’ato obed mabor gi nyawadgi kuom kinde matin. Kata kamano, inyalo, kendo onego iket tong’ kuom gimoro amora ma in ema ichiko​—kaka kinde mitiyogo e manyo mor kata budho gi osiepe.

 Kata kamano, chwo gi mon moko yiero tiyo kuom seche momedore kata dhi kuonde mimanyoe mor mana mondo kik gibed kanyachiel gi mondegi kata chwogi. Kuom joma kamago, ok en adier ni “winjruok e kindgi dok chien” maonge gimomiyo. Jogo ringo chandruoge mantie e ot. Kapo ni in kata jaodi timo kamano, dwarore ni uyang gimomiyo mano timore, kae to ulos wechego. Mondo winjruok manie kindu ji ariyo omed bedo motegno, kendo ubed “ringruok achiel” chuth kaka dwarore, nyaka ubed gi kinde mag timo gik moko kanyachiel.​—Chakruok 2:24.

Kaka jomoko osetiyo gi puonjni: Andrew * kod Tanji, ma gin Jo-Australia osebedo e kend kuom higini apar. Andrew wacho niya: “Gima asefwenyo en ni bedo gi tich mang’eny ahinya kendo donjo e yore mathoth mag oganda nyalo ketho kend. Omiyo, an gi jaoda wamanyo kinde mag wuoyo mondo ng’ato ka ng’ato onyis wadgi kaka owinjo e chunye.”

Dave gi Jane, modak Amerka kendo mosebedo e kend kuom higini 22, joketo tenge nus sa pile pile godhiambo ka eka giduogo e ot, mondo gipim gik ma ne gikaloe koda paro ma gin-go. Jane wacho niya: “Mago gin kinde ma wageno ahinya maok wawe gimoro amora odonjrego.”

2

PEK:

“Tinde ok ayud gima adwaro e kendni.”

PUONJ MAG MUMA:

“Kik ng’ato odwar gima berne owuon, to ng’ato ka ng’ato odwar gi maber ni ng’at machielo.”​—1 JO KORINTHO 10:24.

Ng’at mang’iyo mana gima oyudo e kend ok bi bedo mamor gadier, kata odonj e kend nyadidi. Kend dhi maber mana ka dichwo gi dhako oketo chunye e chiwo moloyo keto chunye e gima oyudo. Yesu wacho gimomiyo: “Miyo kelo gweth moloyo kawo.”​—Tich Joote 20:35.

Kaka jomoko osetiyo gi puonjni: Maria gi Martin, modak Mexico, osebedo e kend  kuom higini 39. Kata kamano, wuodhno ok osebedo mayot kinde duto. Giparo kinde moro sie ma weche ne tek miwuoro. Maria wacho niya: “Ka ne wan e chuny dhawo, nawacho ne Martin wach moro ma ne ok nyis luor kata matin. Ich wang’ ne omake ahinya. Ne atemo wachone ni wechego ne ok owuok e chunya, iya ema ne owang’. Kata kamano ne ok odwar winjo.” Martin to wacho kama: “Sama ne wagwandoreno, nachako paro ni ne ok wanyal dhi nyime dak kanyachiel, kendo ni ne onego awe temo reso kend marwa.”

Martin ne dwaro ni Maria omiye luor. Maria to ne dwaro ni Martin ong’e kore. Giduto ne ok giyud gima ne gidwaro e kendno.

Ne giloyo pekno nade? Martin wacho niya: “Ne amiyora kinde mondo mirimba okwe, kendo waduto ne wang’ado mar tiyo gi puonj mariek mowuok e Muma ni wamire luor kendo wanyisre ng’wono. Kuom higini mosekalogi, wasepuonjore ni kata ka wachwanyore nyading’eny maromo nade, wanyalo loyo pekgo ka wakwayo Nyasaye mondo okonywa kendo ka watiyo kod puonj mayudore e Muma.”​—Isaiah 48:17, 18; Jo Efeso 4:31, 32.

3

PEK:

“Jaoda ok kaw ting’ mare.”

PUONJ MAG MUMA:

“Ng’ato ka ng’ato kuomwa nowach wach man kuome owuon ni Nyasaye.”​—JO RUMI 14:12.

Onge kiawa ni kend ok bi dhi maber kaka dwarore ka ng’ato achiel kende ema chopo ting’ mare. Kata kamano, kendno biro dhi marach moloyo ka giduto gijwang’o ting’gi, kendo ng’ato ka ng’ato keto ketho kuom nyawadgi.

Kapo ni isiko kiketo chunyi mana kuom gima jaodi ok tim, mano kaka iketo ngimani obed matek! To ahinya wuon, ngimani biro bedo matek moloyo ka irendori kuom nyawo mag jaodi mondo ijwang’ ting’ magi. To komachielo, kitemo bedo dichwo kata dhako maber, kend maru biro medo bedo maber. (1 Petro 3:1-3) To moloyo duto, inyiso Nyasaye ni imiyo chenro mare mar kend luor, kendo gik mitimo biro more ahinya.​—1 Petro 2:19.

Kaka jomoko osetiyo gi puonjni: Kim, modak gi chwore Korea, osebedo e kend kuom higini 38. Kim wacho niya: “Seche moko chwora iye wang’ koda kendo obir koda maok ang’eyo kata gimomiyo. Mano miyo awinjo e chunya ni ok ohera kaka chon. Seche moko aparora kama, ‘Ang’o momiyo odwaro ni an ema ang’e gima nie chunye, to en ok otem ng’eyo gima nie chunya?’”

Ka dine Kim ohero, dine oketo pache duto kuom gik maok kare ma chwore ne timone, koda kuom ting’ ma chwore ne ok kaw. Kar mano noyiero timo mopogore. Kim wacho niya: “Kar siko ka achwanyora, asepuonjora ni gimaber moloyo, en kawo okang’ mokwongo mar kelo kuwe. Gikone waduto waduoko mirimbwa chien, kendo wawuoyo kuom wechego e yor kuwe.”​—Jakobo 3:18.

4

 PEK:

“Chiega ok nyisa bolruok.”

PUONJ MAG MUMA:

“Wi dichwo ka dichwo en Kristo.”​—1 JO KORINTHO 11:3.

Dichwo ma neno ni chiege ok nyise bolruok onego onon mokwongo ka en owuon oikore bolore ne Wiye ma en Yesu Kristo. Dichwo nyalo nyiso ni obolore kuom luwo ranyisi mar Yesu.

Jaote Paulo nondiko kama: “Chwo, heruru mondu, kaka Kristo bende nohero kanisa, mi nochiwore nikech en.” (Jo Efeso 5:25) Yesu ne ok ‘otiyo gi loch’ e yo marach e wi jopuonjrene. (Mariko 10:42-44) Nonyisogi achiel kachiel gima ne onego gitim kendo norieyogi ka mano ne dwarore. Kata kamano, ne ok oger kata matin. Ne ong’won kodgi kong’eyo ni gin joma nyap. (Mathayo 11:29, 30; Mariko 6:30, 31; 14:37, 38) Kinde duto noketo weche ma korgi mondo obed motelo, to ok ma kore owuon.​—Mathayo 20:25-28.

Dichwo onego openjre penjoni, ‘Be puonj koda ranyisi manie Muma ema tayo kaka aneno wach bedo wich koda kaka aneno mon, koso chike mag oganda ema taya?’ Kuom ranyisi, iparo nade kuom dhako ma neno gimoro e yo mopogore gi chwore kendo wacho pache mopogoreno e yo motegno to manyiso luor? Muma nyiso ni Sara, chi Ibrahim ne en ranyisi maber kuom wach bedo dhako mabolore. (1 Petro 3:1, 6) Kata kamano kane dwarore, ne ochiwo pache mana kaka notimo kane Ibrahim ok ne hinyruok ma ne dhi yudo joode.​—Chakruok 16:5; 21:9-12.

Onge kiawa ni Ibrahim ne ok owuok ne Sara mager mondo Sara oling’. Ne ok en jachun gik moko. Kamano bende, dichwo maluwo puonj mag Muma ok bi temo chuno chiege timo gimoro amora mowachone. Chiege biro miye luor nikech otiyo gi migawo mare mar wich e yo mang’won.

Kaka jomoko osetiyo gi puonjni: James, modak piny Ingresa kendo mosebedo e kend kuom higini aboro, wacho niya: “Atemo mondo awuo gi jaoda kapok ang’ado paro kuom weche mapek. Atemo mondo kik apar mana makora kende. Kar paro mana makora kende, aketo wechene obed motelo.”

George odak Amerka kendo osebedo e kend kuom higini 59. Owacho niya: “Asetemo ahinya mondo kik atim ne chiega ka gima en ng’at mapiny, to akawe ka ng’ama riek kendo kaka jabatha makonya.”​—Ngeche 31:10.

5

 PEK:

“Chwora ok kaw okang’ mar tayo ot.”

PUONJ MAG MUMA:

‘Dhako, ka en dhako mariek obidho ode; to ng’a mofuwo luete owuon okethe.’​—NGECHE 14:1.

Ka jaodi digni e ng’ado paro kata e tayo chenro mag ot, achiel kuom weche adekgi nyalo timoreni. (1) Inyalo siko kinyise kuonde moremie, kata (2) inyalo maye migawo mare mar bedo wi ot, kata (3) inyalo puoye gadier kuom kinda moro amora moketo. Kiyiero timo achiel kuom weche ariyo motelo, ibiro ketho odi gi lweti iwuon. Yiero okang’ mar adek biro konyi gero, kata tego kend maru.

Thoth chwo ogeno luor kata moloyo hera. Omiyo, ka inyalo miyo chwori one ni imiye luor​—miyo one ni kinda motimo e tayo joot kelo ber kendo ji morgo—​mano nyalo miyo omed timo maber moloyo. Adier, nitie seche moko mibiro neno weche moko e yo mopogore gi chwori. Dwarore ni un ji ariyo, uwuo kuom wechego. (Ngeche 18:13) Kata kamano, weche miyiero tiyogo kata dwol mitiyogo nyalo miyo imed ketho kata imed gero kend maru. (Ngeche 21:9; 27:15) Wuo kinyiso luor, kendo mano nyalo miyo iyud gimidwaro​—ma en bedo gi dichwo maok digni e tayo joode.

Kaka jomoko osetiyo gi puonjni: Michele, modak Amerka kendo osebedo e kend kuom higini 30, wacho niya: “Nikech minwa nopidhowa an kaachiel gi nyiminega ariyo maluwa ka en janyuol achiel kende maok okonye gi dichwo, nobedo miyo mochung’ motegno ahinya e tayo yorene kende owuon. An bende ajabedo gi kido ma kamano. Omiyo, kinde duto atimo kinda mondo anyis bolruok madwarore. Kuom ranyisi, asepuonjora kwongo penjo chwora wach kar ng’ado mana pacha awuon.”

Rachel gi Mark, modak Australia osebedo e kend kuom higini 21, pon mar Rachel bende osechiko kaka otimo gik moko. Owacho niya: “Mamana ne ok bolre ngang’ ne wuonwa. Ywaruok kod achaye ne en tim mapile. E higini mokwongo e kend marwa, ne aluwo timbe mamawa. E higini mosekalo, asepuonjora ber mar tiyo gi puonj mar Muma e wach mar nyiso luor. Gie sani, an kod Mark, kend marwa kelonwa mor.”

6

PEK:

“Aol gi nyawo mag jaoda.”

PUONJ MAG MUMA:

“Ng’wonreuru, kendo weyoreuru richo ng’ato gi ng’ato, ka ng’ato ni gi wach kod wadgi.”​—JO KOLOSAI 3:13.

Kane pod utimo kisera, nyalo bedo ni ne iketo pachi kuom kido mabeyo ma ne ineno kuom jal ma ne biro bedo jaodi, kendo ne ok ine nyawo mage. Be inyalo timo kamano gie sani? Onge kiawa ni jaodi timo gik manyalo  wang’o iyi. Kata kamano, penjri kama, ‘Abiro yiero keto pacha e kido mage mag jaoda​—mabeyo koso maricho?’

Yesu nochiwo ranyisi maber ahinya konyiso ni dwarore ni wawe keto pachwa kuom nyawo ma waneno kuom jomoko. “Marang’o inono pilni yath manie wang’ owadu, to ok ipar yath maduong’ manie wang’i iwuon?” (Mathayo 7:3) Pilni yath nyalo bedo matin kaka lum. Yath to nyalo bedo yien marabora migerogo wi tado. Puonj ne en ang’o? “Kwong igol yath maduong’ manie wang’i iwuon, eka ininen maler mondo igol pilni yath e wang’ owadu.”​—Mathayo 7:5.

Yesu nochako wuoyo kuom ranyisini kogolo siem motegno. Nowacho niya: “Kik ung’ad bura, mondo bura kik ong’adnu. Nikech bura mung’ado, e ma nong’adnu.” (Mathayo 7:1, 2) Ka diher mondo Nyasaye kik ket pache kuom nyawo magi​—ma gin kaka yath manie wang’i​—dwarore ni in bende iwe keto pachi kuom nyawo mag jaodi.​—Mathayo 6:14, 15.

Kaka jomoko osetiyo gi puonjni: Jenny modak piny Ingresa gi Simon chwore, to osebedo e kend kuom higini ochiko wacho niya: “Gima jakelo chwanyruok e kinda gi chwora en ni ok ojatimo chenro chon, orito timo gik moko dakika mogik. Mano dhiero wang’a nikech kane watimo kisera, nahero ahinya kaka nojatimo gik moko piyo piyo kata kane pok owachne motelo. Kata kamano, asefwenyo ni an bende an gi nyawo maga, kaka chiko gik moko ahinya mondo otimre kaka adwaro. An kod Simon watemo ahinya weyo keto pachwa e nyawo matindo tindo ma ng’ato ka ng’ato kuomwa nigo.”

Curt chwor Michele, dhako ma ne owuo kuome motelo, wacho kama: “Kiketo pachi ahinya kuom kido mosini ma jaodi nigo, kidogo biro nenoreni ka gima gimedo mana bedo madongo. Aneno ni ber keto pacha e kidogo ma nomiyo achako hero Michele.”

Gima Miyo Kend Odhi Maber

Ranyisi manokgi nyiso ni pek nyaka bed e kend, kata kamano, inyalo loyogi. Ang’o manyalo konyo kend mondo odhi maber? Nyag kido mar hero Nyasaye, kendo ibed moikore tiyo gi puonj mayudore e Wachne ma en Muma.

Alex kod Itohan, modak Nigeria kendo mosebedo e kend kuom higini mokalo 20 osepuonjore wachni. Alex wacho niya: “Asefwenyo ni loyo pek moro amora e kend nyalore, ka joma okendore otiyo gi puonj mag Muma.” Chiege wacho niya: “Wasepuonjore ni lemo kanyachiel pile koda tiyo gi puonj mag Muma mondo waherre kendo wanyis horuok madier e kindwa ng’ato gi ng’ato, en gima duong’. Gie sani wan gi chandruok matin moloyo kane eka wakendore.”

Be diher puonjori mathoth kuom kaka puonj mayudore e Wach Nyasaye nyalo konyo kend mari? Ka en kamano, penj Joneno mag Jehova mondo onon kodi sula mar 14 mar buk miluongo ni Ang’o ma Muma Puonjo Kuom Adier? *

[Weche moler piny]

[Picha manie ite mar 4]

Be wamanyo kinde mar bedo kanyachiel?

[Picha manie ite mar 5]

Be atemo ni achiw mang’eny moloyo ma an ayudo?

[Picha manie ite mar 6]

Be akawo okang’ mokwongo mar loso winjruok?

[Picha manie ite mar 7]

Be apenjo chiega mondo owach pache kapok ang’ado wach moro?

[Picha manie ite mar 9]

Be aketo pacha kuom kido mabeyo mag jaoda?