Ne Agombo Bedo Kaka Nyar Jeftha

Kaka Iwachonwa gi Joanna Soans

Kane pod an rawera, ne abedo gi gombo maduong’ mar bedo kaka nyar Jeftha. We alernu gima ne an-go e paro kendo kaka ne abiro ma abet machal kode ndi.

HIGA 1956 ema ne akwongo dhi e chokruok maduong’ mar Joneno mag Jehova e dala mar Bombay (masani en Mumbai), India, kendo mano noloko ngimana. Twak moro ma ne awinjo kuno mawuoyo kuom nyar Jeftha ne omula ahinya.

Mana kaka nyalo bedo ni isesomo e Muma, nyar Jeftha, kane en mana rawera, nong’ado ni ok kende. Mano nomiyo wuon mare ochopo singo ma nosetimo. Omiyo, notiyo e od Jehova, ma en tabernakel, kuom ngimane duto maok odonjo e kend.—Jobura 11:28-40.

Yaye, mano kaka nadwaro bedo kaka en! Kata kamano, ne an-gi lweny maduong’ nyime—chweyo ma ng’ato ok odonjo e kend ne ok en kit ogandawa mar Jo-India e kindego.

Kaka ne Apon

Ne an nyathi mar abich kuom nyithindo auchiel ma ne Benjamin kod Marcelina Soans onyuolo e taon mar Udipi, man yo wath imbo mar India. Dhowa en Tulu, ma en dhok miwacho gi ji ma dirom milion ariyo. Kata kamano, mana kaka ji mang’eny modak e taondno, dhok ma ne ipuonjowago e skul ne en dhok miluongo ni Kannada.

Kend koda nyuolo nyithindo e gima duong’ e alworani. Ok apar kinde moro amora kane pod an nyathi ma ne awinjoe weche e dho Tulu mitiyogo e luongo “ng’ama ok nie kend,” “ng’at mong’ichno,” kata “ng’at magombo dala.” Chal mana ka gima mago ne gin gik maonge. Kuom ranyisi, ne wadak kanyachiel gi kwerewa, owete gi nyimine mag jonyuolwa, koda owete gi nyiminewa ma bathe!

Kaluwore gi chike ma korwa, ne ikwano nyithindo kaka joka miyo. Ne ikwano anyuola kor miyo kendo nyiri ema ne imiyo girkeni madongo moloyo. E dhout Jo-Tulu moko, nyako ne dhi nyime dak gi min-gi bang’ kend, kendo chwore ema ne biro mondo odag kode.

Nikech joodwa ne luongore ni Jokristo, nitie gik moko ma ne opogore. Odhiambo kodhiambo, kwara ne tayowa e lamo kolemo kendo osomo gi duol weche moa e Muma mar dho-Tulu. Samoro amora ma ne oelo Muma mare moyiech oyiech mondo osomnwago, ne chalo mana ka gima oyawonwa sanduk moting’o mwandu. Wechego ne miyo wail ahinya! Zaburi 23:1 ne omora ahinya, mawacho niya: “Jehova e jakwadha: ok anachand gimoro.” Ne apenjora ni, ‘Jehova to en ng’a, to ang’o momiyo iluonge ni jakwath?’

Wengena ne Oyepo!

Nikech chandruoge mag yuto ma nobetie bang’ Lweny mar Ariyo mar Piny, ne wadar wadhi Bombay, ma en kilomita mokalo 900 kia dalawa. Ka wan kuno, higa mar 1945, Joneno ariyo mag Jehova nolimo wuonwa momiye buk moro malero Muma. Wuonwa norwako wechego gi siso mang’eny, kendo nochako lendo ne joma wacho dho Kannada. E chak higini mag 1950, grup moro matin  nodongo mobedo kanyakla mokwongo miwachoe dho Kannada e dala mar Bombay.

Wuonwa gi Minwa ne opuonjowa bedo jopuonjre mong’ith mag Muma kendo puonjogo molony. Pile pile ne gikawo thuolo mar lemo kodwa kendo puonjowa Muma. (Rapar mar Chik 6:6, 7; 2 Timotheo 3:14-16) Chieng’ moro kane asomo Muma, wang’a ne oyepo. Ne apuonjora ni iluongo Jehova ni jakwath nikech otayo, opidho, kendo orito joma lame.—Zaburi 23:1-6; 83:18.

Jehova Osebedo Kamako Lweta

Ne obatisa mapiyo bang’ chokruog-distrikt ma ne otim Bombay higa 1956. Dweche auchiel bang’e, ne aluwo ranyisi mar owadwa maduong’ miluongo ni Prabhakar ma achako tiyo ne Nyasaye kuom thuolona duto. Kata obedo ni ne an gi siso mar nyiso ji adiera mag Muma, dhoga ne moko sama atemo chako mbaka gi ji. Dwal ne maka kendo dwonda ne kirni. Ne aywak gi chunya niya: ‘Anyalo lendo mana ka Jehova okonya!’

Gima Jehova nokonyago, en miya Homer gi Ruth McKay moa Kanada, ma noyudo osedhi e skund jomisonari mag Joneno mag Jehova e dala mar New York, U.S.A., higa mar 1947. Ne chalo ka gima ne gimako lweta ka nyathi matin kinde ma ne athembo ka eka achako tij lendo. Ruth ne hinyo tiega kapok wawuok dhi lendo ot ka ot. Nong’eyo chuth yore mag konya bedo mokuwe. Nomako lwetena ma ne tetni nikech luoro, kowacho niya: “Kik idew osiepa. We watem ane ot machielo.” Dwonde mayom nojiwa ahinya.

Chieng’ moro, ne ayudo wach ni Elizabeth Chakranarayan, ma ne en japuonj Muma molony kendo ma hike ng’eny moloya, ema ne dhi bedo jal mwalendogo. Gima nokwongo biro e pacha en ni: ‘Ere kaka abiro dak gi nyaminwani? Oduong’na ahinya!’ To kare en e jal ma ne owinjore koda ndi.

“Ok Wan Kendwa Ngang’“

Migawo ma ne omiwa mokwongo ne en dala ma histori mare lach miluongo ni Aurangabad, chiegni kilomita 400 yo ugwe mar Bombay. Gima nokwongo goyowa nyang’eng’ ne en ni ne wan mana Joneno ariyo kende e taon ma nigi ji madirom milion achiel. E wi mano, ne nyaka apuonjra dhok miluongo ni Marathi, ma ne en e dhok mitiyogo ahinya e taondno.

Seche moko ne awinjo ka ang’ichno ahinya. Kane an kenda, ne ajaywak kaka nyathi maonge gi min. Kata kamano, dwond Elizabeth mayom ka mar miyo ne jiwa. Ne onyalo wacho niya: “Seche moko wanyalo winjo ni wan kendwa, to ok wan kendwa ngang’. Kata obedo ni in mabor gi osiepeni kod joodu, Jehova ni kodi kinde duto. Kete obed osiepni, to ok ibi winjo ni in kendi kata matin.” Nyaka chil kawuono, paro ma ne omiyano pod konya.

Kane wadong’ gi pesa manok, ne wawuotho kilomita 20 pile e buru gi chuodho, koda e liet gi koyo. Ndalo oro, liet ne chopo digri 40. Ndalo koth, nitie kuonde ma ne siko gi chuodho kuom dweche. Kata kamano, ne wayudo ni kit ogandago ne tek nyagorego moloyo chandruoge mag ndalo chieng’ kata koth.

Mine ne ok wuo gi chwo e lela mak mana ka gin wede, kendo ne tek yudo ni mine puonjo chwo. Omiyo ne iwuoyo kuomwa marach kendo ne iyanyowa. Kuom dweche auchiel mokwongo, ne watimo chokruoge mag puonjruok Muma ka wan kendwa ji ariyo. Bang’  kinde, joma ne orwako wach nochako riwore kodwa. Mapiyo, grup moro matin ne idhi chak. Moko kuomgi nochako kata lendo kanyachiel kodwa.

“Dhi Nyime Tiego Lony Mari”

Bang’ chiegni higini ariyo gi nus, ne ochak oterwa kendo e dala mar Bombay e migawo. Elizabeth ne odhi nyime e tij lendo, an to ne omiya migawo mar konyo wuonwa loko bugewa mag Muma e dho Kannada, tich ma noyudo baba kende ema timo. Wuonwa norwako konynano nikech ne en gi tije mang’eny e kanyakla.

Higa 1966, jonyuolna noyiero mar dok dalawa Udipi. Kane owuok Bombay, Wuonwa nonyisa: “Dhi nyime tiego lony mari, nyathina. Lok weche e yo mayot kendo mawinjre maler. Kik igenri iwuon, kendo sik kinyiso bolruok. Gen kuom Jehova.” Mano e puonj ma ne omiya mogik, nikech mapiyo bang’ dokne Udipi, ne otho. Asetemo timo kamano e tija mar loko dhok nyaka chil kawuono.

“Ok Igomb Bedo gi Odi?”

E kit ngima Jo-India, jonyuol chano mondo nyithindgi odonj e kend kapod gitindo kendo jiwogi mondo gibed gi nyithindo. Omiyo ne ihinyo penja kama: “Ok igomb bedo gi odi? Ng’a mabiro riti ka chieng’ iseti? Donge ibiro bedo mong’ichno?”

Kinde moko wechego ne thung’o chunya ahinya nikech ne inyisagi nyadinwoya. Kata obedo ni ne apando ne jomoko kaka awinjo, kane abedo kar kenda, ne anyiso Jehova duto ma ne nie chunya. Ng’eyo ni Nyasaye ok ne kawa kaka ng’at morem nikech ok an e kend, ne hoyo chunya ahinya. Mondo adhi nyime tiyo ne Jehova ka achiwora chuth kaka naseng’ado, ne aparo nyar Jeftha kaachiel gi Yesu—ma gin joma ne ok odonjo e kend kendo nobedo modich chuth e timo dwaro mar Nyasaye.—Johana 4:34.

Mich Mowuok Kuom Jehova

An gi Elizabeth ne wasiko ka wan osiepe ma ngita gi del kuom higini machiegni 50. Ne otho higa 2005, ka en jahigini 98. Nikech nochopo kama ok nonyal somo Muma nikech wengene nochako lal, nojakawo kinde malach pile mondo owuo gi Nyasaye e lamo matut kendo mabor. Seche moko ne aparo ni owuoyo kuom Muma gi ng’ato e ot, to kare ne owuoyo gi Jehova. Ne oneno Jehova kaka Ng’at madier kendo nodak ka gima ne en e nyim Nyasaye kinde duto. Asefwenyo ni mano e gima miyo ng’ato siko kochung’ motegno e tiyo ne Nyasaye, mana kaka nyar Jeftha notimo. Agoyo erokamano maduong’ ne Jehova kuom miya nyaminwa motegno mondo otaya e kinde ma ne atin kendo e nyagruokna duto.—Eklesiastes 4:9, 10.

Mano doko gweth mang’eny ma aseyudo kuom tiyo ne Jehova mana kaka nyar Jeftha! Siko maok adonjo e kend kendo luwo puonj mag Muma osemiyo adak e ngima maber mopong’ gi gweth, ka atiyo ne ‘Ruoth kod dimbruok gi chiwruok, maok apar gimachielo.’—1 Jo Korintho 7:35.

[Picha manie ite mar 22]

Wuonwa golo twak Bombay e higini mag 1950

[Picha manie ite mar 22]

An gi Elizabeth kinde matin kapok otho

[Picha manie ite mar 23]

Lando twak mar Muma e dala mar Bombay higa 1960

[Picha manie ite mar 23]

An kaachiel gi joma watiyogo e ofis mar loko dhok