Wuone Nyalo Timo Nade Mondo Gisik gi Winjruok Motegno gi Yawuotgi?

“BABA, ing’eyo gik mathoth yawa!” Be wuodi matin osegawachonie weche machalo kamago? Nyaka bed ni ne iwinjo maber e chunyi. Kata kamano, kapo ni wuodi ne odhi nyime timo mang’eny moloyo kanyo—tiyo gi puonj ma ne imiye ma yorene odhi maber—onge kiawa ni chunyi ne opong’ gi mor mogundho. *—Ngeche 23:15, 24.

Kata kamano, kaka higini medo kalo, be pod wuodi dhi nyime kawi kaka ng’at manyalo puonje? Koso kaka omedo dongo, gombo ma ne en-go mar puonjruok kuomi dhi kadok chien? Inyalo timo ang’o mondo kaka wuodi medo bedo ng’a maduong’, winjruok manie kindu osik motegno? Mokwongo, we wane ane moko kuom pek ma wuone jobedogo.

Pek Adek Mahinyo Betie

1. BEDO NI THUOLO NOK: E pinje mang’eny, wuone ema kawo ting’ maduong’ mar manyo yuto ne joodgi. Thothne tije ma gitimo miyo ok giyudre e ot kuom seche mang’eny. Kuonde moko, wuone bedo gi nyithindgi mana kuom kinde matin ahinya. Kuom ranyisi, kaluwore gi nonro manyocha otim e piny Faransa, ne oyud ni pile ka pile wuone tiyo gi dakika matin ne 12 e bedo gi nyithindgi.

PAR ANE WACHNI: Itiyo gi kinde maromo nade kanyachiel gi wuodi? Kuom juma achiel kata ariyo mabiro, tem ndiko piny seche duto mitiyogo e bedo kanyachiel kode pile ka pile? Inyalo wuoro kaka seche mibedogo kode tin.

2. BEDO NI NE OK OKETNEGI RANYISI MABER: Chwo moko ne onge tudruok ahinya gi wuonegi. Jean-Marie, modak e piny Faransa wacho kama: “Ne an gi tudruok matin ahinya gi wuonwa.” Mano ne ohinyo Jean-Marie e yo mane? Owacho ni: “Mano osemiyo arem e yore mang’eny ma ne ok ang’eyo.” Owacho ni: “Kuom ranyisi, ok yotna goyo mbaka malong’o gi yawuota.” Chwo moko to ong’eyo wuonegi maber mak mana ni winjruok me kindgi ema okethore. Philippe, ma jahigini 43 wacho niya: “Ne tek ne wuonwa wachona ni ohera. Nikech mano, chuna ni nyaka atim kinda ahinya mondo awach ne wuoda ni ahere.”

PAR ANE WACHNI: Be iparo ni winjruok mantie e kindi gi wuonu chiko yo mitudorigo gi wuodi? Be nitie timbe maricho kata mabeyo ma wuonu ne nigo misefwenyo ni nyalo bedo ni iluwo? Gik ma wuonu notimogo muli e yo mane?

3. BEDO NI OK NE OMIGI PARO MAKARE: Kit ogendini moko ok jiw ting’ ma wuone nigo e rito nyithindo. Luca, ma nodongo Ulaya ma Yimbo wacho niya, “E oganda ma awuokie, ji neno ni tij rito nyithindo en mar mine.” E ogendini moko, gima ijiwo ahinya en ni wuone obed joma rido chik ne nyithindgi. Kuom ranyisi, George ma nodongo e Afrika wacho kama: “Ei ogandawa, wuone ok tugi gi nyithindgi nikech giluor ni mano biro miyo nyithindgi ochagi. Nikech mano, kinde duto tugo gi wuoda ok osebedona mayot.”

PAR ANE WACHNI: E alwora midake, ang’o madwarore ni wuone otim e rito nyithindgi? Be gima ipuonjo joma chwo en ni rito nyithindo en tij mon? Be ijiwo wuone mondo owach ne nyithindgi ma yawuowi kaka giherogi koso ji neno ni mano en gima ok owinjore?

Ka in wuoro mayudo pek moro kuom yore mowachgi, inyalo timo ang’o mondo ilo pekgo? Non ane paro mochiw piny kae.

Chak Kapod Wuodi Tin

Nenore ni nyithindo ma yawuowi inyuolo gi gombo mar timo gik moko kaka wuonegi timo. Omiyo sama wuodi pod tin, ti maber chuth gi gombo ma en-gono. Inyalo timo kamano nade? To gin kinde mage minyalo manyoe thuolo mag bedo kanyachiel kode?

Sa moro amora manyalore, rwake e tijeni mapile. Kuom ranyisi, sama itimo tije mag dala, kawe mondo okonyi. En bende miye ywech kata opawo matin. Onge kiawa ni obiro mor ahinya tiyo e bath ng’atno mogeno moloyo e pinyni kendo mokawo kaka ranyisine, ma en wuon mare! Tiyo kanyachiel kode nyalo miyo tiji oyware matin; kata kamano ibiro jiwo tudruok mantie e kindu kendo ibiro puonje bedo gi paro mowinjore ne tich. Chon, Muma ne jiwo wuone mondo orwak nyithindgi e tijegi mapile kendo giti gi kindego e wuoyo kodgi kendo puonjogi. (Rapar mar Chik 6:6-9) Puonjno pod owinjore e kindewa.

E wi tiyo kanyachiel gi wuodi, kaw kinde bende mar tugo kanyachiel kode. Tugo konyo e yore mang’eny maok mana miyo ji thuolo mar yudo mor. Nonro nyiso ni sama wuone tugo gi nyithindgi matindo, gijiwogi mondo gimed bedo gi siso mar dwaro ng’eyo gik manyien kendo bedo jochir.

Nitie ber maduong’ moloyo ma tugo me kind wuoro gi wuode kelo. Jatim nonro miluongo ni Michel Fize wacho ni: “Wuowi jawuoyo gi wuon mare maber moloyo sama gitugo kanyachiel.” Sama gitugo, wuoro nyalo nyiso wuode hera kokalo kuom wechene koda e gik motimo. Kuom timo kamano, opuonjo wuode kaka en bende onego onyis hera. André, wuoro modak e piny Jerman wacho niya: “Kane wuoda pod nyathi, ne wajotugo kanyachiel. Ne akwake kendo en bende ne opuonjore nyisa hera.”

Kinde machielo ma wuoro nyalo jiwogo hera mantie e kinde gi wuode, en seche ma nyathi ikore dhi nindo. Pile somne sigana moro kapok odhi nindo, kendo chik iti sama onyisi gik ma ne omore kata ochando chunye e odiechiengno. Kitimo kamano, ibiro miyo obedne mayot dhi nyime wuoyo kodi kaka omedo dhi nyime dongo.

Tim Gik Mamorou Uduto

Rowere moko ma yawuowi nyalo nenore ka gima ok dwar wuoyo sama wuonegi temo wuoyo kodgi. Kapo ni wuodi nenore ka gima ok dwar dwoko penjo mipenje, kik irikni wacho ni ok odwar wuoyo kodi. Nyalo bedo ni ka itimo lokruok e yo miwuoyogo kode onyalo dwaro wuoyo kodi.

Wuoro miluongo ni Jacques, modak e piny Faransa, seche moko ne yudo katekne wuoyo gi wuode miluongo ni Jérôme. Kata kamano, kar chuno wuode gi wuoyo, notiyo gi yo machielo—nochako goyo mpira kode. Jacques wacho niya, “Bang’ tugo, ne wajobet e lum mondo waywe matin. Mago e kinde ma wuoda ne janyisa gima nie chunye. Aparo ni bedo ni ne wan kanyachiel kendo ni ne wan ji ariyo kendwa, nomedo tudo winjruok e kindwa.”

To nade kapo ni wuodi ok ohero spot? Wuoro miluongo ni André bedo mamor koparo  kindego ma ne gijong’iyo sulwe me kor polo kanyachiel gi wuode. Owacho ni: “Ne wajobet e kombe oko gotieno. Kae to ka ng’ato ka ng’ato oumore kendo madho chai maliet, ne wang’iyo sulwe me polo. Ne wawuoyo e wi Jal ma nochweyo sulwe. Ne wawuoyo kuom weche manie chunywa. Chiegni ni ne wawuoyo e wi gimoro amora.”—Isaiah 40:25, 26.

To nade kapo ni ok ihero timo moko kuom gik ma wuodi ohero timo? Ka en kamano, to nyalo dwarore ni kik ing’i mana dwaro magi iwuon. (Jo Filipi 2:4) Ian modak e piny South Africa wacho kama: “Nahero spot ahinya moloyo Vaughan wuoda. En nohero ndege koda kompyuta. Omiyo, an bende nang’ado mar hero gigo, mi achako tero Vaughan kuonde minyisoe riekni mopogore opogore mag fuyo gi ndege kendo tugo gi kompyuta manyiso ng’ato kaka iriembo ndege. Aparo ni nikech ne watimo gik mamorowa kanyachiel, Vaughan nobedo thuolo wuoyo koda.”

Konye Ong’e ni En Bende Onyalo

“Baba, nee!” Be wuodi matin osegawachonie kamano gi ilo bang’ loso gimoro kende owuon? Kapo ni sani en rawera, be pod obiro iri ka en thuolo mondo ipwoye? Nyalo bedo ni ok otim kamano. Kata kamano pod dwarore ni ipwoye mondo eka odong ka en gadier ni en gi nyalo.

Ne ane ranyisi ma Jehova Nyasaye owuon noketo kaluwore gi kaka notimo ne achiel kuom yawuote. Kane Yesu chiegni chako tiyo gi ngimane e yo makende e piny ka, Nyasaye nowacho e lela kaka ohere ni: “Jali en Wuoda mahero, chunya mor kode.” (Mathayo 3:17; 5:48) En adier, in gi ting’ mar rieyo kendo puonjo wuodi. (Jo Efeso 6:4) Kata kamano, bende imanyo thuolo mag nyise ni imor kod gik mabeyo mowacho kata motimo?

Chwo moko yudo ka ok yotnegi pwoyo kata wacho ni gihero ng’ato. Nyalo bedo ni ne gipon e udi ma jonyuol ng’iyo mana ketho to ok gik mabeyo ma ng’ato timo. Kapo ni mano e gima ne otimoreni, biro dwarore ni itim kinda ahinya mondo imi wuodi ong’e ni en bende onyalo timo gik mabeyo. Inyalo timo kamano e yo mane? Luca, ma ne owuo kuome motelo, jatimo tije ot kanyachiel gi Manuel wuode ma jahigini 15. Omedo wacho niya: “Seche moko ajawacho ne Manuel mondo ochak tich moro kende owuon to kapo ni odwaro kony, abiro konye. Thothne, otieko tijego en owuon. Chopo tijego owuon miye mor kendo miyo oneno ni onyalo. Sama oloyo tich moro maber, apwoye. Sama ok otimo tich moro kaka ne chunye dwaro, pod ajanyise kaka amor kod kinda moketo.”

In bende inyalo medo miyo wuodi obed gadier ni onyalo kuom konye chopo gik madongo e ngimane. To nade, kapo ni wuodi dhi mos e chopo gigo ma noketo ni odwaro timo? Kata, nade kapo ni gigo modwaro chopo, kata obedo ni ok giricho, opogore gi gik ma in iwuon diher ni ochop? Ka en kamano, to kare nyalo dwarore ni inon kendo gigo misebedo kigeno ni obiro chopo. Jacques, ma ne owach wachne motelo, wacho niya: “Atemo konyo wuoda oket chenro monyalo chopo. Kata kamano, atemo bende neno ni gin chenro mage to ok meka. Kae to aketo e paro ni kinde ma obiro kawo e chopo gik modwarogo biro luwore gi nyalone.” Winjo paro ma wuodi nigo, pwoye nikech gik mabeyo motimo, kendo jiwe kuonde moremie, biro konye ochop gigo modwaro e ngima.

En adier ni winjruok e kindi gi wuodi nyalo bedo gi pekne seche moko. Kata kamano, gikone wuodi biro dwaro siko ka en gi winjruok motegno kodi. Kuom adier, ng’ano maok dwar siko e winjruok motegno gi jalno makonye chopo chenro mage e ngima?

[Weche moler piny]