JOSEF ne chunye gombo ahinya dok chien, nogombo ahinya kaka dobwodh jolok ohala ma ne onyiewe mondo oring odog pacho. Tok gode ma ne giweyo chien ne pod chiegni ahinya gi Hebron kama dalagi ne nitieree. Piny ne dhi yuso ne Jakobo wuon mare ma ok ong’eyo kata matin gima otimore ne wuode mohero. Kata kamano, Josef ne ok nyal dok ire; Josef ne ong’eyo ni koro ok nochak onere gi wuon-gi mohero ma bende hike noseniang’. Jolok ohalago ne okete e diergi ka gisembo ngamiagi e ndara mochomo yor milambo ma ne omukore marach. Gin e ma koro ne gin weg Josef, kendo ne ok ginyal wene thuolo kata matin. Kuomgi, wuowino ne en mwandu malich mana ka mo ma ng’we ng’ar ma beche ne ni malo ahinya e piny Misri ma ne pod ni mabor kodgi ahinya.

Josef ne nigi higni ma dirom 17 kama. Par ane kaka ne en gi lit e chunye kong’iyo yor Nam Maduong’ man imbo, kama chieng’ ne chiengni podhe, kod kaka nodhier nono gi pinyma ne olokorene ataro. Ne owuoro ndi gimomiyo owetene ma sie e ma ne both onege kendo e ma ne ouse mondo odhi obed misumba. Nyaka bed ni pi wang’ Josef nochuer koparo wachno. Ne ok onyal ng’eyo gima ne dhi timorene bang’e.

Ere kaka chandruok madoung’no ne oyudo Josef? Kendo ang’o ma wanyalo puonjore kuom yie mar rawera ma ne joodgi owuon osando kendo okwedono?

Josef nopon e ot ma ji ne ng’enyie ahinya. Kata kamano, winjruok gi kuwe ne onge e odno. Yo ma Muma lerogo kaka ngima jood Jakobo ne chalo nyiso maler pek ma yudo jogo moyiero bedo jodoho, ma en kit dak ma jotich Nyasaye mang’eny nohero dakie, tim ma Nyasaye ne oweyo mondo obedie, nyaka nochopo kama Yesu Wuode noparo ne ji chik ma Nyasaye noketo mokwongo mondo ng’ato obed gi dhako kata dichwo achiel. (Mathayo 19:4-6) Jakobo ne nigi mon ang’wen ma ne onyuolone nyithindo 14. Ariyo kuom mondego ne iluongo ni Lea kod Rahel, kod jotije ariyo mag mondego miluongo ni Zilpa kod Bilha. A chakruok, Jakobo nohero Rahel nyako ma ne jachia. Ne owuond Jakobo mi okendo Lea, nyamin Rahel maduong’, to ne ok ohere kaka ne ohero Rahel. Nyiego ne omako mon ariyogo,  ma kata nyithindgi bende ne oluwo timgino e kindgi giwegi.—Chakruok 29:16-35; 30:1, 8, 19, 20; 37:35.

Kinde malach nokadho ka pok Rahel onyuolo nyathi, to ka ne onyuolo Josef, Jakobo nohero Josef sidang’ kaka wuoyi ma ne onyuolo ka oseti. Kuom ranyisi, ka jood Jakobo ne dhi romo gi Esau ma ne dwaro negoJakobo owadgi, notimo duto te monyalo mondo Rahel gi Josef wuode matin odong’ chien mogik mondo giyud rit moromo. Nyaka bed ni wachno nochando pach Josef ahinya kuom kinde mang’eny. Par ane kaka nobwok matek ka ne ochiewo gokinyi to oyudo ka tiende wuon-gi ma ne oseti otur. Nyalo bedo ni ne owuoro ahinya sama nonyise gima ne otimore ne wuon-gi: Wuon-gi nokedo gi Malaika ma ratego otienono! Nikech ang’o? Nikech Jakobo ne dwaro mondo Jehova oguedhe. To gueth ma ne Jakobo oyudo otienono ne en nying manyien. Noluonge ni Israel kendo jo piny duto ne idhi luong gi nyingeno! (Chakruok 32:22-31) E sa mowinjore, Josef nopuonjore ni yawuot Israel ne dhi bedo wuone dhoudi apar gariyo mag pinyno!

Bang’e, masira ma kore tek noyudo Josef ma ne pod en mana rawera. Osiepne machiegnie kode ahinya e ngimane, notho. Osiepneno ne en min mare ma ne otho sama nonyuolo Benjamin owadgi matin. Wuon-gi nokuyo gi lit malich ahinya nikech thono. Par ane lit mang’eny ma Jakobo ne winjo e chunye sama ne oyweyo ne Josef pi wang’e, kohoyo chuny Josef gi geno mar chier ma ne ohoyo chuny Ibrahim kwar Jakobo. Mano kaka nyalo bedo ni Josef ne mor sidang’ ka ne owinjo ni chieng’ moro Jehova biro chiero min mare! Nyaka bed ni Josef nomedo hero jachiwo mang’won ma en “Nyasach . . . jogo mangima.” (Luka 20:38; Jo Hibrania 11:17-19) Bang’ tho chiege ma Rahel, Jakobo nomedo hero yawuote ariyo ma ne chiegeno onyuolone.—Chakruok 35:18-20; 37:3; 44:27-29.

Thoth nyithindo nyalo kethore ka ohergi e yo makende moloyo jomoko kamano; mopogore gi mano, Josef nopuonjore kido moko mabeyo kuom jonyuolne, kendo ne ogero yie mare motegno mar pogo ber gi rach. Ka ne en jahigni 17, nobedo jakwath kokonyo owetene. Chieng’ moro noneno ka owetene timo tim achach. Be ne oling’ gi wachno mondo owetenego omed here? Bed ni ne en kamano kata ooyo, ne otimo gima kare kuom nyiso wuon-gi wachno. (Chakruok 37:2) Samoro chir ma Josef ne nigono nomiyo Jakobo obedo gi paro makare kuome. Mano kaka en ranyisi maber ndi mowinjore rowere ma Jokristo oket e paro! Kapo ni tem mar pando richo madongo mag joodwa kata magosiepewa omakowa, ber ka waparo matut e wi kaka Josef notimo kendo neno ni wafulo wachno ne jogo mowinjore ochiw kony ne jakethono.—Tim Jo-lawi 5:1.

Nitie puonj moro kendo ma wanyalo puonjore kuom ngima jood gi Josef. Kata obedo ni Jokristo madier ok kend dhako mokalo achiel, kata kamano nitiere joot moko ma okikore ma nigi wuone kata  mine mopogore, nyithindo ma ok onyuolgigo e ich achiel, kod wedegi mamoko. Jogo duto nyalo puonjore e wi ngima jood Jakobo ni ot ma hera onindo konchiel kendo ma ibuonoe ji ok nyal riwore kanyachiel. Janyuol ma ok ma sie temoga matek mondo owuo gi nyithindgi duto e yor hera kendo jiwo moro ka moro mondo ong’e ni kotiyo maber gi nyalo makende ma en-go, to giduto ginyalo medo mor e ngima joodgi.—Jo Rumi 2:11.

Nyaka bed ni Jakobo nomiyo Josef luor nikech chung’ mare motegno e tim makare. Notwang’o ne Josef law ma jaber. (Chakruok 37:3) Jomoko hinyo luongo laweno ni nanga moriedo kata nanga ma nigi rangi mang’eny. Kata kamano, nitie mana gik matin ma lero ni kamano e kaka lawno ne chal. Samoro ne en law mabor motwang’ e yo mobidhore, kendo ma bedene ne boyo to borne ne chopo nyaka e tiende kod lwetene. Nyalo bedo ni ne en law ma joma nigi huma kod ruodhi e ma ne rwako.

Jakobo nohero wuodeno gadier, kendo nyaka bed ni Josef ne mor ahinya gi yo ma ne wuon mare nyisego ni ohere. Kata kamano, laweno ne dhi kelone chandruok ma kore tek. Gima chielo en ni wuowino ne en jakwath. Mano ne en tich matek ahinya. Par ane rawera morwako law ma nengone tek kaka ma ne Josef orwakono ka ringo e lumbe maboyo, oidhogo lwanda, kata oyoro bungu motimo kuthe komanyo rombo molal. Gima rachie moloyo en ni owete Josef ne dhi kawo nade hera ma ne Jakobo oherego?

Muma chiwo dwoko mar penjono niya: “Owetene noneno kaka wuongi nohere moloyo jowetene duto; mi ne gisin kode, ma ok ne ginyal wuoyo kode maber.” * (Chakruok 37:4) Nyiego ma ne ginyisono ne owinjore, kata kamano, owete Josefgo ne ok onyiso rieko kuom bedo gi sigu kod owadgino. (Ngeche 14:30; 27:4) Be in bende iwinjoga marach sama nyawadu oyudo gimoro ma isebedo ka igombo? Par ane owete Josef. Nyiego gi ich wang’ nomiyo gitimo ne owadgi gik maricho ma nomiyo giywago ang’e bang’e. Ranyisigino puonjowa ni en gima nyiso rieko ka wabedo ma mor “gi jo mamor.”—Jo Rumi 12:15.

Josef ne ong’eyo ni owetene nigi sigu kode. To be mano ne miyo Josef pando lawe ma nengone tekno mondo owetene kik nenego? Ne onyalo gombo timo kamano. Par bende ni Jakobo ne dwaro ni lawno obed kaka ranyisi ma nyiso ni ohere kendo oyie kode. Josef ne dwaro dak kaluwore gi dwaro mar wuon-gi, omiyo nodhi nyime gi rwako lawno. Wan bende wanyalo luwo ranyisino. Kata obedo ni Wuonwa manie polo ok buon ji, seche moko oketoga jotichne momakore kode tenge mondo onyisgi hera  moloyo jomamoko. E wi mano, owacho ne jotichne duto mondo kik luw timbe anjawo mopong’o piny. Mana kaka law Josef ma nengone tekcha, mano bende e kaka timbe Jokristo ma pogogi gi joma olworogi chalo. Timbe mabeyo kaka mago seche moko jimboga nyiego kod sigu. (1 Petro 4:4) Be owinjore Jakristo opand kite mabeyo ma fwenye kaka jatich Nyasaye madier? Ooyo. Mano e momiyo Josef ne ok nyal pando lawe.—Luka 11:33.

Ne ok okawo kinde mang’eny ka pok Josef oleko lek ariyo ma ng’eyo tiendgi ne tek. E lekne mokwongo, Josef noleko ni en gi owetene ne gitueyo cham wiye wiye. Bang’e, wiye chamb owetene ne olworo mage mokulore ne chambe ma ne ochung’ tir. E lekne mar ariyo, chieng’, dwe, gi sulwe 11 nokulore ne Josef. (Chakruok 37:6, 7, 9) Josef ne dhi timo ang’o gi lek ma korgi ne tekgo?

Lekgo ne oa kuom Jehova Nyasaye. Ne gin weche mokor, kendo Nyasaye ne dwaro mondo Josef oler weche ma ne nie oteno. E yo mayot, Josef ne onego otim kaka jonabi ne dhi timo bang’e kuom luwo ne joma ne ong’anjo ne Nyasaye ote kod kum ma Nyasaye ne dhi kelonegi.

Josef nowuoyo gi owetene e yo mariek niya: “Asayou, winjuru lekni maseleko.” Owetene nowinjo tiend lekno kendo ne ok gimor gi lekno kata matin. Ne gipenjo Josef kama: “Adieri inibed madoung’nwa koso? Koso adieri inibedi gi loch kuomwa?” Ndikono medo wacho kama: “Mi ne gisin kode moloyo nikech lekne kendo nikech wechene.” Kinde moro, ka ne Josef lero lekne mar ariyo ne wuon mare kaachiel gi owetene, sin margi nobedo marachie moloyo. Ndiko wacho kama: ‘To wuon nokwere mowachone niya: “Ma e lek manade miseleko? An kod meru kod oweteni chieng’ wanakulreni piny adieri koso?”’ Kata kamano, Jakobo nokano wechego e chunye. Dibed ni Jehova ne wuoyo gi Josef koso?—Chakruok 37:6, 8, 10, 11.

Josef ok e jatich Nyasaye mokwongo kata mogik ma ne okwa mondo okor wach ma wendo ma bang’e nomiyo osande. Yesu e ng’at ma ne otigo ahinya e lero weche ma kamago, kendo nowacho ne jolupne niya: “Ka gisesanda, un bende ginisandu.” (Johana 15:20) Jokristo matindo to gi madongo duto nyalo puonjore mathoth e wi yie kod chir ma Josef ne nigo.

Bang’ kinde manok, Jakobo nooro Josef e wuoth moro. Owetene ne kwayo yo masawa machiegni gi Shekem, kama ne gisetimoe sigu motelo gi joma nodak kanyo. Kaka wuoro ma jahera, Jakobo ne dewo yawuotego gadier, omiyo nooro Josef mondo odhi onee kaka gidhi. Be inyalo ng’eyo kaka Josef ne winjo e chunye ka ne oore ir owetenego? Nong’eyo maber kaka i owetenego ne wang’ kode! Iparo ni ne gidhi winjo nade ka koro Josef e ma ne dhi wuoyo kodgi e lo wuon-gi? Kata kamano, Josef nowinjo wuon mare mochopo oteneno.—Chakruok 34:25-30; 37:12-14.

Ne en wuoth ma rabora ma pok odwar one, wuodh ndalo ma dirom ang’wen kata abich kamae. Bor mar Shekem ma ni masawa kiwuok Hebron en mail 50 (kilomita 80). Kata kamano, ka ne Josef ochopo Shekem, noyudo ka owetene osedhi Dothan, ma en mail ma dirom 14 (kilomita 22) kamae kidhi masawa. Ka ne Josef chiegni chopo Dothan, owetene ne onene ka pok ochopo irgi. Igi nowang’ matek nyaka tung’. Muma wacho kama: “Ne giwacho ng’ato gi ng’ato niya, neuru, jalek lek biro. Biuru koro, wanege, wabole e bugo moro, mi wanawachi niya, ondiek marach osechame: mi wanane gi ma notimre gi lekne.” Kata kamano, Reuben, nosayo owetene mondo giwit Josef owadgi e bur kar nege, to notimo kamano mondo omany yo mar rese bang’e.—Chakruok 37:19-22.

Josef nochopo irgi ka ok ong’eyo gimoro amora kendo nogeno ni owetene ne dhi rwake gi kuwe. Kar mano, owetene norakore kode mana gi lweny! Ne gimuomre kuome ma giyiecho lawe ma nengone tek, kendo ne giting’e ma gi wite e hoho ma nosedwono. Josef nolwar matek e i hohono ma pache olal! Bang’e ka ne pache ochako duogo, notemo twenyo bugono, kata kamano notame. Nonyalo mana neno polo molworore matin kendo winjo dwond owetene gi mabor. Noywaknegi malich kosayogi, kata kamano ne ok gidewe. Ne gichiemo achiema bute kanyo ma kibaji ok gogi kata matin.  Ka ne Reuben oleng’ore matin, owete Josef mamoko ne dwaro mondo ginege, kata kamano Juda nokwayogi mondo kik ginege, to giuse ne jolok ohala ma ne oyudo kadho. Dothan ne chiegni gi yo ma jolok ohala ne kadhoe ka gidhi Misri, omiyo ne ok okawo thuolo malach ka pok jolok ohala ma Jo-Ishmael kod Jo-Midian okadho kanyo. Ne giuse piyo piyo ka pok Reuben oduogo. Ne giuso owadgi mondo obed misumba mana kuom fedha 20 kende. *—Chakruok 37:23-28; 42:21.

Ka wadok chien matin kama ne wachakoe siganani, inyalo paro ka Josef ni e wuoth mochomo Misri, to chalne mana ka gima olalo gimoro amora? Ngimane ne orumo chuth! Kuom higni mang’eny ne ok odhi ng’eyo wach moro amora e wi joodgi, ne ok odhi ng’eyo kaka Reuben owadgi ne dhi bwok matek koyudo koonge; ne ok odhi ng’eyo lit ma Jakobo wuon mare ne dhi winjo ka ne owuonde ni otho; ne ok odhi ng’eyo wach moro amora e wi tho mar Isaka kwar mare ma ne oweyo ka pod ngima; kendo ne ok odhi neno Benjamin owadgi matin ma ne giherorego ahinya. Kata kamano, be Josef nodong’ nono hach?—Chakruok 37:29-35.

Josef ne pod odong’ gi gima owetene ne ok nyal maye ngang’: yie. Ne opuonjore gik mathoth e wi Jehova Nyasaye, kendo onge gima ne nyalo maye riekono. Bed ni en dar e dala, wuoth matek ma ne omake kochomo Misri, kata lit ma ne owinjo ka ne ouse mondo odhi obed misumba e od jamwandu miluongo ni Potifar e piny Misri. (Chakruok 37:36) Yie ma ne Josef nigo kod makruok motegno gi Nyasache ne okonye momedo mana bedo gi yie motegno e bwo sand mager ma ne oyudeno. E sula ma luwe, wabiro nono kaka yie ma kamano nomiyo Jehova Nyasaye okonyo Josef kaachiel gi joodgi ma ne chandruok opong’o. Mano kaka wabiro nyiso ni wariek ka waluwo yie mar Josef!