Maria Magdalina ne ng’iyo malo koyweyo pi wang’e. Ruodhe ma nohero ahinya nogur e yath. Ne en kar sa auchiel odiechieng’, “to e ma mudho noimo pinyno duto”! (Luka 23:44, 45) Nokawo nangane mi ogawo e gokene, kendo nosudo ir mon ma ne ni machiegni kanyo. Mudho mar seche adekno ne ok nyal bedo mar solar eclipse, nikech solar eclipse kawoga mana dakika matin. Nyalo bedo ni Maria kod jomamoko ma nochung’ machiegni gi Yesu nochako winjo dwond le moko ma iwinjoga mana ka ywak gotieno. Moko kuomgi ‘luoro nomako ahinya mi giwacho niya: “Adier, jali ne en Wuod Nyasaye.”’ (Mathayo 27:54) Jolup Yesu kaachiel gi jomoko samoro ne paro ni mano ne en yo ma Jehova ne nyisogo kaka ok nomor gi sand ma nosandgo Wuode.

Ne lit ne Maria Magdalina ahinya neno ka Yesu tho, kata kamano, ne ok odwar wuok kanyo. (Johana 19:25, 26) Nyaka bed ni Yesu ne winjo rem ahinya. Bende, ne dwarore ni ojiw min Yesu kendo ohoye.

Ka ne Maria oparo apara gik moko duto ma Yesu nosetimone, noneno ni en bende ne nyaka otimne duto ma nonyalo. Chon ne en dhako ma chunye nonyosore kendo ma ji ne ochayo, to Yesu nokeche e chalgo duto. Yesu nomiyo ngimane olokore ahinya. Maria koro nosebedo gi yie motegno. E yo mane? To ang’o ma wanyalo puonjore kuom ranyisine?

E Muma, sigand Maria Magdalina chakore ka Yesu timone gimoro maber. Yesu nogolone jochiende ma nosebedo ka chande. E kindego, jochiende ne chando ji ahinya. Ne gidonjoga kuom ji kendo moko ne chiko ji kaka gin e ma gidwaro. Ok wanyal ng’eyo okang’ ma jochiendego ne sandogo Maria Magdalina; gima wang’eyo en mana ni ne en gi jochiende abiriyo mager, kendo ne gisande ahinya. Kata kamano, Yesu nogolone jochiendego te!​—Luka 8:2.

Koro Maria ne ni thuolo gadier, kendo ngimane nolokore chuth. Ang’o ma nonyalo timo mondo onyisgo kaka nomor gi gima Yesu notimoneno? Nobedo jalup Yesu ma nomakore kode ahinya. Bende, noikore konyo Yesu sama ne odwaro kony. Yesu gi jootene ne dwaro chiemo, lewni, kod kama ne ginyalo nindoe gotieno. Ne gionge mwandu, kendo onge tich moro amora ma ne gitimo gie sechego ma ne ginyalo yudogo pesa ma gikonyorego. To mondo ne giket pachgi duto e tij lendo kod puonjo, ne dwarore ni gibed gi gige ringruok.

Maria kod mon mamoko nochiwore miyogi gige ringruokgo. Mon-go ne “tiyonegi gi gigegi.” (Luka 8:1, 3) Nyalo bedo ni moko kuom mon-go ne gin jomwandu. Muma ok lernwa ka be ne gitedonegi, luokonegi, kata losonegi kuonde ma ne gidhi nindoe kinde ka kinde ka gidhi e gwenge mopogore opogore. Gima wang’eyo en ni ne gichiwore konyo Yesu gi joma ne wuothoga kode, ma kwan-gi ne nyalo bedo 20 kama. Kinda ma ne gitimono nomiyo Yesu gi jootene oketo pachgi duto e tij lendo. Kata obedo ni Maria nong’eyo ni ne ok onyal chulo Yesu gik moko duto ma notimone, pod nomor timo duto ma nonyalo!

Kindegi, ng’eny ji ochayo joma timo ne jomoko tije ma nenore ni ni piny. Nyasaye to neno joma kamago e yo mopogore. Tem ane paro kaka nomor ka noneno ka Maria chiwore mondo otim duto ma nonyalo e tiyo ne Yesu gi jootene! E kindewagi bende, Jokristo mang’eny oikore timo tije ma ji nyalo chayo mondo gikony jowetegi. Seche moko, miyo ng’ato gima ochando kata wachone awacha gima nyiso ni idewe oromo aroma. Jehova mor gi gik ma kamago.​—Ngeche 19:17; Jo-Hibrania 13:16.

Maria Magdalina ne en achiel kuom mon mang’eny ma nodhi gi Yesu Jerusalem e nyasi mar Pasaka ma higa 33. (Mathayo 27:55, 56) Ka nowinjo ni nomak Yesu e otienono mi oyale, onge kiawa ni wachno nochwanye. To weche nomedo mana bedo maricho moloyo. Jotend dinde mag Jo-Yahudi kod oganda ma ne gitelonegi nochuno Gavana Pontio Pilato mondo ong’ad ne Yesu buch tho e yadh-sand. Nyalo bedo ni Maria noneno Ruodhe ka dende otimo remo kendo ool, kochur koting’o yadh-sand ma ne idhi guree.​—Johana 19:6, 12, 15-17.

Ka gin kama ne idhi guree, bang’ ka mudho noseimo piny godiechieng’, Maria Magdalina gi mon mamoko “ne ochung’ machiegni gi yadh-sand ma ne ogurie Yesu.” (Johana 19:25) Maria nodhi nyime chung’ kanyo, kendo nowinjo ka Yesu miyo jaote Johana ting’ mar rito min-gi. Nowinjo bende ka Yesu ywak malit ne Wuon-gi. Kendo nowinjo ka Yesu wacho wechene mogik ka pok otho niya: “Duto oserumo.” Maria nowinjo malit e chunye. Kata kamano, bang’ ka Yesu nosetho, nenore ni Maria nodhi nyime chung’ kanyo. Bang’e, ka jamwandu moro miluongo ni Josef ma Ja-Arimathea nosekawo ringre Yesu modhi oyiko, Maria pod nodhi nyime bedo e bath liel kama noyikie Yesu.​—Johana 19:30; Mathayo 27:45, 46, 57-61.

Ranyisi mar Maria paronwa gima wanyalo timo sama Jokristo wetewa kalo e tembe moko. Nyalo bedo ni ok wanyal geng’o ne ng’ato chandruok kata tiekonego. Kata kamano, pod wanyalo keche kendo nyiso chir. Seche moko, bedo abeda but ng’at ma nigi chandruok nyalo konyo kama duong’. Bedo machiegni gi osiepewa kendo konyogi sama gin e chandruok nyiso ni wan gi yie motegno, to mano nyalo jiwogi kendo hoyogi.​—Ngeche 17:17.

Bang’ ka noseket ringre Yesu e liel, Maria ne en achiel kuom mon ma nong’iewo modhi ma nigi suya mamit mondo gidhi giwirgo ringre Yesu. (Mariko 16:1, 2; Luka 23:54-56) Okinyi mang’ich bang’ Sabato, nomondo chiewo. Tem ane paro ka Maria gi mon wetene wuotho e mudho ka gidhi kama noyikie Yesu. Ka gin e yo, ne gichako parore kaka ne gidhi ng’ielo kidi ma nodin-go dho liel. (Mathayo 28:1; Mariko 16:1-3) Kata obedo ni wachno ne chandogi, ne gidhi nyime gi wuodhgi. Yie motegno ma ne gin-go nochwalogi mondo gitim mana gik ma ne ginyalo to modong’ giwe e lwet Jehova.

Nyalo bedo ni Maria e ma nokwongo ne mon wetene chopo e dho liel. Gima noneno nomako dhoge! Noseng’iel kidi kendo liel ne ni nono! Nikech ne en dhako ma kawoga okang’ piyo, noringo matek nyaka ir Petro gi Johana mondo onyisgi gima noneno. Tem ane paro kogamo muya kowacho niya: “Gisegolo Ruoth e liel, to ok wang’eyo ka ma giteree”! Petro kod Johana noringo modhi e liel, mondo gine kendgi ka be ringre Yesu ne onge kanyo adier. Kae to ne gidok e utegi. *​—Johana 20:1-10.

Ka ne Maria odok e liel okinyino, koro ne en mana kanyo kende. Bedo ni piny ne oling’ thi kendo liel be ne ni nono nomiye mirima mang’eny mi ochako ywak. Ne pod e gi kiawa ka be Ruoth ne onge e lier adier, omiyo, nokulore mondo ong’i i liel. Gima noneno nobwoge ahinya! Noneno malaike ariyo morwakore gi nengni ma rochere kobet e i liel! Ne gipenje niya: “Ang’o momiyo iywak?” Nonwoyonegi mana weche ma noyudo osenyiso joote kowacho niya: “Gigolo Ruodha, to ok ang’eyo kama giteree.”​—Johana 20:11-13.

Ka nolokore mong’iyo ka ng’eye, noneno dichwo moro kochung’. Ne ok ofwenyo ni en ng’a, omiyo, ne oparo ni ne en jarit-puodho. Ng’atno nopenje niya: “Dhako, ang’o momiyo iywak? Imanyo ng’a?” Maria nodwoke niya: “Jaduong’, ka po ni in e ma igole kae, to nyisa ka ma iteree mondo adhi akawe.” (Johana 20:14, 15) Par ane matin e wi gima Maria nowachono. Be kuom adier, ne en gi teko mar ting’o ringre Yesu Kristo ka en kende? Maria ne ok oparo wechego. Nong’eyo mana ni ne nyaka otem kar nyalone.

Sama waromo gi pek moko ma nenore ni ok wanyal loyo, donge wanyalo luwo ranyisi mar Maria Magdalina! Ka waketo pachwa mana kuom nyawowa kod gik ma waremie, wanyalo bedo ma luor kendo ma nyap, to mano nyalo monowa kawo okang’ mowinjore. To ka wang’ado e chunywa ni wabiro timo duto ma wanyalo kendo weyo gik modong’ e lwet Jehova, wanyalo timo nyaka gik ma ok wapar ni wanyalo timo. (2 Jo-Korintho 12:10; Jo-Filipi 4:13) To moloyo duto, wabiro moro Jehova. Mano e gima Maria notimo, kendo Jehova noguedhe e yo ma ne ok opar kata.

Ng’at ma nochung’ but Maria ne ok en jarit-puodho kaka Maria ne paro. Ng’atno nosegabedo fundi bao, kae to obedo japuonj kendo Ruoth ma Maria nohero ahinya. Kata kamano, Maria ne ok ofwenye, omiyo, nochako wuoth koa kanyo. Maria ne pok oparo ni ne osechier Yesu mobedo mangima e del mar roho. Yesu koro nokawo kit dhano, kata kamano, del ma ne en-gono nopogore gi ma nonegi. E odiechienge moko bang’ chierne, ng’eny ji ne ok ofwenye, moriwo nyaka joma ne ong’eye maber.​—Luka 24:13-16; Johana 21:4.

Ere kaka Yesu nokonyo Maria mondo ofwenye? En yo ma noluongego ni, “Maria!” Maria nolokore kendo nokok koluonge gi dho Hibrania mana kaka nojaluonge chon ni, “Raboni!” Kare mae ne en mana Japuonj ma noherocha! Maria nomor sidang’. Nomako Yesu matek, kendo ne ok odwar weye.​—Johana 20:16.

Nikech Yesu nong’eyo gima Maria ne paro, nogolo lwet Maria kuome mos konyise niya: “We moko kuoma nikech pok adhi ir Wuora.” Nyaka bed ni nowacho wechego e yo mang’won kobwonjo. Adier, kinde ma nonego odog e polo ne pok ochopo. Ne pod en gi gik mang’eny ma nonego otim e piny, kendo ne odwaro ni Maria okonye. Maria nochikone ite adimba. Yesu nonyise niya: “Dhi ir owetena, mondo iwachnegi ni, ‘Adhi ir Wuora kendo Wuonu, ir Nyasacha kendo Nyasachu.’”​—Johana 20:17.

Mano doko migawo makende ma Ruodhe nomiye! Maria e japuonjre Yesu ma nokwongo nene bang’ ka osechiere, kendo nomiye migawo mar nyiso jomamoko wachno. Tem ane paro mor kod siso ma ne en-go sama nomanyo jopuonjre wetene! Tem ane goyo pichano e pachi kowuoyo ma muche ng’adore ang’ada kowacho niya: “Aseneno Ruoth!” Nonyisogi weche duto ma Yesu nowacho komor kendo ka en gi ilo. (Johana 20:18) Weche ma nowachogo nomedo jopuonjre Yesu ler e wi weche ma mon ma nodhi e lielka nosenyisogi.​—Luka 24:1-3, 10.

Chwogo nokawo wechego nade? Ne ok gikwongo giyie kodgi. Ndiko wacho niya: “Wechego ne chalnegi mana ka oyuma kendo ne ok giyie gi weche mon-go.” (Luka 24:11) Ne gipon e oganda ma ne ochayo mon ahinya; kendo ka luwore gi chik jorabi, joma mon ne ok nyal chiwo neno e kot. Nenore ni paro ma kamano e ma nomono joote yie gi mon-go. Yesu gi Wuon-gi to ok ochayo mon. To mano kaka Yesu gi Wuon-gi nodhialo Maria!

Maria ne ok oyie mondo weche chwogo owang’ iye. Nong’eyo ni Ruodhe nogene ahinya, to mano e ma ne en gima duong’. Jolup Yesu duto bende omi ote makende monego giland ne ji. Muma luongo oteno ni “wach maber mar Pinyruodh Nyasaye.” (Luka 8:1) Yesu ne ok owacho ne jolupne ni ji duto ma ne gidhi lendonegi ne dhi yie gi ote ma gilando. Kar mano, nowacho ni ji ne dhi sandogi. (Johana 15:20, 21) Omiyo, ber ka Jokristo oluwo ranyisi mar Maria Magdalina. Kata obedo ni moko kuom jopuonjre ne ok oyie gi weche ma nonyisogi, ne ok oweyo mano omone dhi nyime nyiso jomoko wachno!

Bang’e, Yesu nofwenyore ne jootene, kae to ne jopuonjrene mamoko. Kinde moro nofwenyore ne jopuonjre mokalo 500 kamoro achiel! (1 Jo-Korintho15:3-8) Yie ma Maria ne nigo nomedo bedo motegno kinde ka kinde ma noneno Yesu kod sama nowinjo ripode miwacho kuome. Nyalo bedo ni Maria Magdalina en achiel kuom mon ma ne ni e romo ma notim Jerusalem chieng’ Pentekost ka ne ool ne jolup Yesu roho maler.​—Tich Joote 1:14, 15; 2:1-4.

Waseneno gik ma miyo wabedo gadier ni Maria Magdalina nobedo gi yie motegno nyaka e thone. Wang’aduru e chunywa ni wan be wabiro rito yiewa nyaka giko! Wabiro luwo yie mar Maria Magdalina ka wanyiso chuny mar goyo erokamano kuom gimoro amora ma Yesu osetimonwa, kendo ka wakonyo jomamoko, to e sechego bende wageno kuom teko ma Nyasaye miyowa.