A chhûng thu-ah lût rawh

SIAM A NI EM?

Tuipui Sava (Gannet) Tuia A Bir Luh Theihna

Tuipui Sava (Gannet) Tuia A Bir Luh Theihna

 Gannet savate hi dârkâr khatah kilometer 190 (118 mph)-a chaka tuifinriata bir lût ṭhîn tuipui sava lian tak an ni a. Gannet sava-in tui an sut nat zâwng hi lei hîpna aiin a lêt sawm hnih aia tamin a chak zâwk a ni. Chutianga na taka tuia bir lût fo chung siin engtin nge an dam khawchhuah theih?

 Ngaihtuah rawh: Gannet sava hian tuia a bir luh hmain a thlate chu a taksa hrûlah a tikauvin thal fang angin a insiam a. A mit chungahte chuan vênghimtu duar a awm a, a nghâwng leh a âwmah chuan tuia a bir luh huna a taksa na tûr dangtu airbag anga hman theih a awm bawk.

 Gannet sava-in tui chunglâng a deh chuan a hmui, lu, leh nghâwng te chu thil hmâwr zum zuih ral angin a awmtîr a. Hetiang kawng hian tui chu a tihrâwl pakhat chauh ni lovin, a nghâwnga tihrâwl awm zawng zawngin a nêk a ni. Gannet sava chuan tui chhûnga thil a hmuh theih nân chawplehchilhin a mit pawh a siamrem nghâl bawk.

 Engtia thûk nge a bir luh theih? He sava hian a vawi khat bir luhah meter 11 (36 ft) deuhthawa thûk a lût thei a; mahse, a thla kau deuh chu zâpin leh a kea tui lengin a aia thûk zâwk a lût chhunzawm thei a ni. A nihna takah chuan gannet sava chu tui chung lâng aṭanga meter 25 (82 ft) aia thûk a bir lût lai hmuh a ni tawh. A bir luh zawhah tha sêng miah lo leh thlâwk nghâl thei tûrin tui pâwn lamah a lâng chhuak leh ṭhîn.

 Gannet savate tuia an bir lût lai en rawh

 Mi thiamte chuan tui tlate chhanchhuahna hna leh zawn hna ṭanpuitu atân gannet sava ang khâwl an siam a. Hêng robot-te hi thlâwk thei tûr te, tuia bir lût thei tûr te, leh thlâwk chhuak leh thei tûrtea beisei a ni a. Amaherawhchu, enchhinna neih laiin robot pakhat chu tuia a bir luh laia tui a sut nat lutuk avângin vawi tam tak a chhia a ni. Hei hian mi thiamte chu “gannet sava tuia bir luh theihna nêna khaikhin chuan” an thil siam chu a ṭha tâwk lo tiin thu tâwp a siamtîr a ni.

 Engtin nge i ngaih? Tuipui sava (gannet) tuia a bir luh theihna hi chanchhâwnna avânga lo awm nge ni a, siam a ni zâwk?