A chhûng thu-ah lût rawh

SIAM A NI EM?

Ui Rim Hriat Theihna

Ui Rim Hriat Theihna

 Mi thiamte chuan uite hian an rim hriat theihna hmangin ui dangte kum te, a nu nge a pa an nih tih te, leh an rilru put hmangte an hre thei tiin an sawi a. Uite hi puak thei thil leh ruih hlote chhui chhuak thei tûra zirtîr theih an ni bawk. A tlângpuiin mihringte hian kan chhehvêla thilthlengte hre tûrin hmuh theihna kan hmang a, uite erawh chuan an rim hriat theihna an hmang thung. Thil hriat nân an hnâr an hmang a ni.

 Ngaihtuah rawh: Ui rim hriat theihna chu kan rim hriat theihna aiin a lêt sâng tam takin a ṭha zâwk a. U.S. National Institute of Standards and Technology sawi dânin ui hian “thil tlûklehdîngâwn sâng khat vêl inchawh pawlh zînga rim chi khat a hre hrang thei a. Chu chu swimming pool lian tak pakhata chini thîr fian khat hmun lia ṭhena hmun khat chawhrala a thlumna hriat tum nên a intluk vêl a ni.”

 Engvângin nge ui rim hriat theihna hi kan rim hriat theihna aia a ṭhat bîk êm êm?

  •   Ui hnâr hi a hnâwn avângin awlsam takin rim a hre thei a ni.

  •   Ui hian hnâr kua pahnih—thâwkna, leh rim hriatna—a nei a. Uiin thil a hnim hian, chu a thil hnim rim chu a hnâr kawchhûnga rim hriatna lo dawngtu hnênah a va thleng a ni.

  •   Ui chuan square centimeter 130 (20 sq in.), a nih loh leh chu aia tam bial chhûnga mi rim a hre thei a, mihringte erawh chuan square centimeter 5 (0.8 sq in.) chhûnga mi chauh kan hre thei thung.

  •   Ui hian mihringte aiin rim hriatna lo dawngtu cell a lêt 50-in an nei tam zâwk.

 Hêng zawng zawng hian ui chu rim chi hrang hrang a thliar hrantîr thei a ni. Entîr nân, mi thiamte sawi dânin mihringte hian antui rim kan hre thei a; mahse, uite chuan antui siamnaa hman bâwlhlo rim zawng zawng an hre hrang thei a ni.

 Pine Street Foundation-a cancer zirnaa mi thiamte chuan ui thluak leh hnâr hian “he leia rim hriat theihna fing berte zînga pakhat” ni tûrin hna a thawk kawp a ni, tiin an sawi. Scientist-te chuan puak thei thil te, dân phal loh thil te, leh cancer pawh tiamin, rim hre thei electronic khâwl an siam mêk a ni.

 Engtin nge i ngaih? Ui rim hriat theihna hi chanchhâwnna avânga lo awm nge ni a, siam a ni zâwk?