A chhûng thu-ah lût rawh

ZIRLAI 5

Dawi te, Dawi Hmanna te, leh Dawi Thiamnate Chungchânga Thu Dik

Dawi te, Dawi Hmanna te, leh Dawi Thiamnate Chungchânga Thu Dik

1. Mitdawivaih leh dawithiamna chu eng tiang khawpa hluar nge a nih?

 “AFRICA khawmualah chuan dawithiamte an awm leh awm loh chu zawh pawh a ngai lo. Chu khawmuala hnam chi hrang hrang zîngah dawithiamna chu a hluar hle,” tiin African Traditional Religion, tih lehkhabu chuan a sawi. Lehkha thiamte leh thiam lote pawhin mitdawivaih leh dawithiamna chu an ring a. Islam leh Kristian sakhaw hruaitute pawhin an ring a ni.

2. Mi tam tak rin dânin, dawithiamna chu khawi aṭanga lo kal nge a nih?

2 Africa khawmuala mi a tam zâwkte rin dân chuan hmuh theih lo thlarau thiltithei tak a awm a. Pathianin chu thiltihtheihna chu a thunun a. Thlaraute leh thlahtute chuan chu thiltihtheihna chu an hmang thei a. Mi ṭhenkhat chuan chûng dawithiamnate chu a ṭha zawng (white magic) leh a chhe zâwngin (black magic) an hmang thiam a ni.

3. Black magic chu eng nge ni a, chu chuan eng nge a tithei nia mite’n an rin?

3 Black magic chu hmêlmate beih nâna hman a ni a. Mite chuan chu thiltihtheihna hmangtute chu hmêlmate beih nâna bâk te, sava te, tho te, leh nungcha dangte tîr chhuak thei niin an ring a. Indona te, fa neih theih lohna te, dam lohna te, leh thihnate chu chûng dawithiamna avânga thleng niin an ring bawk.

4. Khawhring neite chungchânga mi tam tak rin dân chu eng nge ni a, khawhring lo nei tawh ṭhînte chuan eng nge an sawi?

4 Chu chu khawhring (witchcraft) nên inkûngkaihna a nei a. Khawhring neite chu khawhring nei dangte nêna inhmu tûrin, a nih loh leh mite nunna la tûrin zânah an taksa kalsanin an thlâwk kual ṭhîn nia sawi a ni. An taksa chu an mutna khumah an hnutchhiah ṭhîn tih khawhring nei tawh ṭhînte ngeiin an sawi a. Entîr nân, African magazine pakhat chuan khawhring lo nei tawh ṭhîn hmeichhe tleirâwl a tam zâwkte sawi chu heti hian a târ lang a ni: “Motor chêtsualtîrna hmangin mi 150 ka that.” “Naupang panga chu an thisen zûkin ka tihlum.” “Min kalsantu ka ngaihzâwng pathumte chu ka that,” tiin.

5. White magic chu eng nge ni a, chu chu eng anga hman nge a nih?

5 White magic chu mi ṭha lote laka invên nâna hman nia ngaih a ni a. White magic thiamte chuan chumi nêna inkûngkaih zung bun, a nih loh leh bân bunte an bun ṭhîn a. Invênna damdawi nia an ngaihte chu an inin, an taksaahte an hnawih ṭhîn. Vênghim theitu nia an ngaih hmanruate chu in chhûngah leh lei hnuaiahte an thukru ṭhîn a. Koran lehkhabu-a thu ṭhenkhat, a nih loh leh Bible châng inziahna hmanruate chu an rinchhan hle ṭhîn a ni.

Dâwt Thu leh Inbumna

6. Setana leh a ramhuaite’n tûn hmain eng nge an lo tih ṭhin a, engtin nge an thiltihtheihna chu kan thlîr ang?

6 Setana leh a ramhuaite chu mihringte hmêlma hlauhawm takte an ni a. Mite rilru leh an nun chu an thunun thei a, tûn hma chuan mihring leh ran kawchhûngahte an lût hial ṭhîn a ni. (Matthaia 12:43-45) An thiltihtheihna chu kan ngainêp tûr a nih loh rualin, kan ngai sâng tûr pawh a ni hek lo.

7. Setana’n eng nge ring tûra min duh a, chu chu engtia tehkhin nge a nih?

7 Setana chu mi bum thiam tak a ni a. Ani chuan mite chu a thil tihtheih aia tama tithei nia ngaihtîrin anni chu a bum a ni. Entîr nân: Africa khawmuala ram pakhata indona hmunah, sipaite chuan hmêlmate tihṭhaih nân hmaraw ri thei an hmang a. Sipaite chuan râl an beih hmain bom ri leh silai ri thun sate (record) chu ring takin an hawng a. Chutianga an tih chhan chu, hmêlmate chu râlthuam lian tak taktea hual vêla awm nia inhriatna neihtîr an duh vâng a ni. Chutiang bawkin, Setana pawhin thiltihtheihna nasa tak a nei nia mite rintîr chu a duh a. A thiltum chu Jehova duh zâwng ni lovin, ama duh zâwng tihtîr tûra mite tihṭhaih hi a ni. Tûnah, Setana’n mite rintîr a duh dâwt thu pathum i lo ngaihtuahho vang u.

8. Setana chawi lâr dâwt thu pakhat chu eng nge ni?

8 Setana chawi lâr dâwt thu pakhat chu hei hi a ni: Thil ṭha lote hi amaha lo awm mai a ni lo, tu emawin a thiltihtheihna hmanga a thlentîr a ni tih hi. Entîr nân, naupang pakhat chu malaria natna avângin a boral a. A nu chuan malaria natna chu thosi seh vâng a ni tih hre mah se, tu emawin naupang chu dawi hmangin thosi a sehtîr niin a ring thei a ni.

Khawhring neite chuan an taksa an chhuahsan thei lo

9. Engtin nge Bible-in harsatna zawng zawng hi Setana vâng a ni lo tih a târ lan?

9 Harsatna ṭhenkhat chu Setana vâng ni mah se, harsatna zawng zawng chu amah vânga thleng nia rin chu a dik lo. Bible chuan: “Intlânsiaknaah mi chak chu a hlawhling chuang lo va, indonaah mi huai a hlawhtling chuang hek lo; mi fingin ei tûr a hmu bîk lo va, mi nîkhaw hria an hausa chuang hek lo va, mi themthiamin duhsak an hlawh chuang hek lo, mi zawng zawng chungah hun leh khawrêl ang angin [beisei loh thilthlengte, NWT] a thleng mai zâwk tih ka hmu a,” tiin a sawi. (Thuhriltu 9:11) Intlânsiaknaah mi dang aia tlân chak zâwk tu emaw chuan lâwmman a dawng lo pawh a ni thei. Tlûk palhna te, dam lohna te, leh ruh pelhnate ang chi “beisei loh thilthleng” ṭhenkhat avângin a chak lo pawh a ni thei. Chûngte chu tu chungah pawh a thleng thei a. Setana tih emaw, khawhring neite tih emaw avânga thleng a ni lo, chu chu amaha lo thleng mai a ni.

10. Khawhring neite chungchângah eng nge sawi a nih a, engtin nge chu chu dâwt thu a ni tih kan hriat?

10 Setana chawi lâr dâwt thu pahnihna chu he hi a ni: Khawhring nei ṭhînte chuan khawhring nei dangte hmu tûrin, a nih loh leh an tihbuai duhte nunna an lâk theih nân an taksa hnutchhiahin zânah an kal chhuak ṭhîn tih hi a ni. Han ngaihtuah teh: ‘Khawhring neite’n chutiang thil an tithei a nih chuan, an taksa aṭanga kal chhuaka chu eng nge ni ang?’ Kan hriat tawh angin, soul chu amaha kha a ni a, mihring aṭanga kal chhuak thei a ni lo. Chu bâkah, thlarau chu taksa tinungtu a ni a; mahse, taksa aṭanga chhuakin eng mah a ti thei lo.

A châng chuan thil ṭha lote chu amaha lo thleng mai a ni

11. Engtin nge khawhring neite chuan an taksa an chhuahsan thei lo tih kan hriat a, chu chu i ring em?

11 Soul emaw, thlarau emaw chuan taksa aṭanga chhuakin thil ṭha emaw, thil ṭha lo emaw eng mah a ti thei lo. Chuvângin, khawhring neite chuan an taksa an chhuahsan thei lo. Tithei nia an insawi leh ti tawh nia an ngaihte chu an ti tak tak lo.

12. Engtin nge Setana chuan mite chu an thiltih lohte ti anga inhriatna a neihtîr?

12 Engtin nge khawhring nei tawh ṭhînte inpuanna chu kan hrilhfiah theih? Setana chuan mite chu an thiltawn ngai miah lohte chu tawng tawh anga inhriatna a neihtîr thei a. Ani chuan inlârna hmangin mite chu hmu tawh, hre tawh, ti tawh anga inhriatna a neihtîr thei bawk. Chutiang chuan, mite chu Jehova hnên aṭanga kal pêntîr a, Bible sawite chu dik lo anga rintîr theih a inbeisei a ni.

13. (a) White magic chu a ṭha em? (b) Bible-in dawithiamna chungchâng nge nge a sawi?

13 Dâwt thu pathumna chu hei hi a ni: Black magic do lêt tûra white magic hman chu a sual lo tih hi. Bible chuan black magic leh white magic chu a thliar hrang lo va. Dawithiamna zawng zawng chu a khap vek a ni. Dawithiamte leh chutiang thil tih chîngte chunchângah Israel mite hnêna Jehova dân pêk hi han ngaihtuah teh:

  •   “Aien te in chîng tûr a ni hek lo.”—Leviticus 19:26.

  •   “Mipa pawh hmeichhia pawh, ramhuai aienthiam zâwl emaw, dawithiam emaw chu tihhlum ngei tûr a ni.”—Leviticus 20:27.

  •   “Aien chîng te, ṭhumvâwr chîng te emaw, mitlâkdawi hmang emaw te, dawithiam te, dawi ât te, ramhuai zâwl rawih te, dawithiam te, mitthi biak chîng mi te in zîngah an awm tûr a ni lo.”—Deuteronomy 18:10-14.

14. Engvângin nge Jehova’n dawithiamna a duh lohzia târ langtu dânte a siam?

14 Chûng dânte chuan Pathianin a mite chu dawi hman a phal lo tih chiang takin a târ lang a ni. Jehova’n a mite hnêna chûng dânte a pêk chhan chu anmahni a hmangaih vâng leh hlauhna leh puithuna bawiha awm lo tûra a duh vâng a ni a. Anni chu ramhuaite thununa an awm a duh lo a ni.

15. Engtin nge Pathian Jehova chuan Setana aiin thil a tithei zâwk tih Bible-in a târ lan?

15 Bible chuan ramhuaite tih theihte leh tih theih lohte chungchâng chipchiar takin sawi lo mah se, Pathian Jehova chu Setana leh a ramhuaite aiin nasa takin thil a tithei zâwk tih erawh chiang takin a târ lang a. Jehova chuan Setana chu vân aṭangin a paih thla a ni. (Thu Puan 12:9) Chu bâkah, Setana chuan Joba fiah tûrin Jehova hnênah phalna a dîl tih leh Joba tihlum lo tûra Jehova vaukhânna chu a zâwm tih chhinchhiah ang che.—Joba 2:4-6.

16. Inhumhimna atân tu nge kan rinchhan ang?

16 Thufingte 18:10-na chuan: “LALPA hming chu kulhpui a ni a, mi fel chu a tlân lût ṭhîn a, a him ṭhîn,” tih a sawi. Chuvângin, Jehova chu inhumhimna atân kan rinchhan thei a ni. Pathian chhiahhlawhte chuan Setana leh a ramhuaite thiltihte laka invênhim nân dawithiamna emaw, aienna emaw chu an rinchhan lo va, dawithiamte dawi âta awm lah an hlau hek lo. Pathian chhiahhlawhte chuan Bible-in: “A lama rilru dik tak putute chunga a chakzia tilang tûrin khawvêl zawng zawngah LALPA mit chu a lêng ruai ruai ṭhîn,” tia a sawi hi an ring tlat a ni.—2 Chronicles 16:9.

17. Jakoba 4:7-nain eng nge min tiam a; mahse, eng nge kan tih ngai?

17 Jehova rawng i bâwl a nih chuan chutiang rinna chu i nei thei a ni. Jakoba 4:7-na chuan: “Chutichuan, Pathian thu thuin awm rawh u; amaherawhchu, Diabola dodâl rawh u; tichuan, a tlân bosan ang che u,” tiin a sawi a. Pathian dik Jehova rawng i bâwl a, a thu thua i awm a nih chuan, ani chuan a vênghim ang che tih i ring tlat thei a ni.