• PIAN KUM: 1941

• PIANNA RAM: BENIN

• CHANCHIN: NUPUI PAKHAT AIA TAM NEI, JEHOVA THUHRETUTE DODALTU

KA TUN HMA NUN:

Benin rama khawpui lian tak Cotonou-ah ka piang a. Catholic kohhrana seilian ni mah ila, ka inkhâwm khât hle. Nupui pakhat aia tam neih chu dân anga phal a nih avângin, chuta awm Catholic tam tak chuan nupui pakhat aia tam an nei a. Kei pawhin nupui pali lai ka nei a ni.

Kum 1970 chho bâwr vêla sawrkâr thlâk tuma buaina a chhuah chuan, kan ramin hma a sâwn phah ka ring a. Chûng sawrkâr thlâk tuma helte chu theih tâwp chhuaha thlâwpin politics-ah ka tel a ni. Chûng sawrkâr laka hel pâwl chuan Jehova Thuhretute chu politics lama an tualdawih avângin an duh lo va. Thuhretute tiduhdahtute zîngah chuan kei pawh ka tel a ni. Kum 1976-a Thuhretu missionary-te ram chhûng aṭanga hnawh chhuah an nih chuan, an rawn kîr leh ka ring tawh lo rêng rêng.

BIBLE-IN KA NUN A THLAK DANGLAM DAN:

Kum 1990-ah chuan sawrkâr paihthlâk tuma helna chu a tâwp ta a. Chumi hnu lawkah, Thuhretu missionary-te an rawn lang leh chu mak ka ti hle. Chûng mite chu Pathianin a ṭanpui tih rinna ka nei ṭan a. Chutih lai vêl chuan, ka hnathawhna hmun ka thlâk a. Kan thawhpui thar pakhat chu Thuhretu a ni a, a thurinte chu min hrilh ṭhîn. Jehova chu hmangaihna leh rorêlna dik ngainatu Pathian a ni tih târ lanna Bible chângte min hmuh a. (Deuteronomy 32:4; 1 Johana 4:8) Chûng miziate chuan ka rilru a khawh hle a. Jehova chungchâng hriat belh ka duh avângin Bible zir tûra min sâwmna chu ka pawm ta a ni.

A hnu lawkah Jehova Thuhretute inkhâwmnaah ka tel ṭan a. Hmangaihna dik tak—hnam leh nihna azira inthliar hranna a awm lo tih—ka hmuh chuan ka rilru a khawih hle. Thuhretute nêna kan inkawm tam poh leh, anni chu Isua hnungzuitu dik tak an ni tih ka hre chiang lehzual a ni.—Johana 13:35.

Jehova rawngbâwl ka duh avângin, Catholic Kohhran chu chhuahsan ka tum ta a. Mahse, mi dangte min ngaih dân tûr ka hlauh avângin, chutianga hma lâk chu a awlsam lo khawp mai. Hun eng emaw chen hnuah, Jehova ṭanpuinain huaisenna ka rawn nei chho va, Catholic kohhran chu ka chhuahsan ta a ni.

Inthlâk danglamna lian tak ka siam a ngaihna laite pawh a la awm a. Bible ka zirna aṭangin nupui pakhat aia tam neih chu Pathianin a pawm lo tih ka rawn hre ta a. (Genesis 2:18-24; Matthaia 19:4-6) A mithmuhah chuan ka nupui hmasa ber chauh chu dân anga pawm theih a ni. Chuvângin, a hmasa ber chu dân ang thlapin ka nei a, ka nupui dangte chu tisa lama an mamawhte ruahmansakin, ka ṭhen fel a. A hnuah tûn hmaa ka nupui pahnihte pawh Jehova Thuhretute an rawn ni ta a ni.

KA HLAWKPUI DAN:

Ka nupui chu Catholic kohhranah la awm mah se, Jehova rawngbâwl tûra ka thu tlûkna siam chu a dodâl lo. Ka nupui nên chuan pasal ṭha lehzual ka rawn ni hian kan hria a ni.

Politics-a telna hmangin khawtlâng ka tihhmasâwn theih ka lo ring a; mahse, chutianga theih tâwp chhuah chu a sâwt lo hle. Tûnah chuan Pathian Ram chauh hi mihringte harsatna chingfel theitu awm chhun a ni tih ka hria a. (Matthaia 6:9, 10) Nuna hlimna dik tak nei tûra min kaihruaitu Jehova chungah ka lâwm tak zet a ni.

• PIAN KUM: 1977

• PIANNA RAM: BRAZIL

• CHANCHIN: PENTECOSTAL PASTOR

KA TUN HMA NUN:

São Paulo State-a Itu khawpui dai fêmah ka seilian a. Chu lai hmun chu dân bawhchhiatna hluar êm êmna hmun a ni.

Ka nun a râwngin, nungchang bawlhhlawhna lamah ka inhmang nasa hle a. Chu bâkah, ruihhlo hmanga sumdâwnnaah ka inhnamhnawih bawk. A hnuah hetianga ka awm reng chuan jail bang zût leh thihna khura tlâk chauh ka hmabâk tih ka hre ta a; tichuan, ka bânsan ta a ni. Pentecostal Kohhranah ka awm a, a tâwpah pastor ka ni ta a ni.

Chu kohhrana ka rawngbâwlna hmangin mite ṭanpui theih ka inring a. Khawtlâng tâna tihchhuah radio aṭanga Pathian thusawinate ka neih ṭhin avângin chumi hmuna mite hriat hlawh tak ka ni. Mahse, chu kohhran chuan a mi leh sate hmakhua a ngaih loh bâkah, Pathian chawimawi phei chu a ngaihsak lo lehzual a. Sum tam tak khawn chauh a ngaihven ni berin a lang. Chuvângin, chu kohhran chu ka chhuahsan ta a ni.

BIBLE-IN KA NUN A THLAK DANGLAM DAN:

Jehova Thuhretute nêna Bible ka zir ṭan chuan sakhaw dangte nêna an danglamna chu ka hmu nghâl a. Thil pahnihin ka rilru a hneh hle a ni. Pakhatna chu, Jehova Thuhretute chuan Pathian leh an vêngte an hmangaihna chu thusawi chauh ni lovin, thiltihin an lantîr a. Pahnihna chu, anni chu politics-ah leh indonaah an tel lo a ni. (Isaia 2:4) Chûng thil pahnihte chuan sakhaw dik ka hmu tih min rin nghehtîr a ni—chatuan nunna kawnga hruaitu kawngka zîm chu.—Matthaia 7:13, 14.

Pathian pawm hlawh nih ka duh chuan inthlâk danglamna lian tak ṭhenkhat ka neih a ngai tih ka hre ta a. Ka chhûngkua ka ngaihsak lehzual a ngai a. Inngaihtlâwmna ka neih lehzual pawh a ngai bawk. A ṭûl anga inthlâk danglam chu a awlsam lo hle; mahse, Jehova ṭanpuinain ka hlawhtling thei a ni. Chutianga ka inthlâk danglamna chuan ka nupui thinlung a hneh hle a. Kei aiin Bible a zir hmasa a; tûnah chuan a thu zirah hma a sâwn chak lehzual tawh a ni. A hnu rei lo têah, Jehova Thuhretute zinga mi nih kan duh ta a. Tichuan, a rualin baptisma kan chang ta a ni.

KA HLAWKPUI DAN:

Ka nupui nên hian Pathian Jehova nêna inlaichînna nghet tak nei chho tûra kan fate pathum kan ṭanpui theih avângin kan lâwm tak zet a. Chhûngkaw hlim tak kan ni a. A Thu, Bible-a thutak hmu tûra min hîp avângin Jehova chungah ka lâwm hle a. Bible chuan mite nun chu a thlâk thei tak zet a! Keimah ngei hi a finfiahna chu ka ni.

• PIAN KUM: 1957

• PIANGNA RAM: AUSTRALIA

• CHANCHIN: NAUPAN LAIA CHANCHIN LUNGCHHIATTHLAK TAK NEI

KA TUN HMA NUN:

New South Wales-a Newcastle khawpuiah ka seilian a. Zu ngawl vei pa leh nu râpthlâk takte fa pasarih zînga upa ber ka ni a. Ka nu hian kutte min thlâkin, ṭawngkam na tak takin min hau ṭhîn a. Mi sual tak leh hremhmun mei dîla tla tûr ka nih thu min hrilh fo bawk. Chutianga min sawi ṭhaihnate chu ka hlau thei hle.

Ka nu kut min thlâkna hliamte avângin school ka tlân bo fo ṭhîn a. Kum 11 mi ka nihin, thuneitute chuan ka nu leh pate enkawlna hnuai aṭangin a tîrin sawrkâr school-ah, a hnuah sakhaw rawngbâwlna school-ah min sawn a. Kum 14 mi ka nihin chu school aṭang chuan ka tlân chhuak a. Ina kîr leh ka duh tawh loh avângin, Sydney khawpui fêma awm Kings Cross vênga kawngsîrahte chuan ka chêng ta mai mai a ni.

Kawngsîra ka chên lai chuan zu leh ruihhlo hman sualnaahte, puitling film siamnaah te, leh nawhchizawrhnaahte ka inhnamhnawih ṭhîn a. Ka thiltawn pakhat chuan min ṭhâwng ta hle a. Nightclub neitupa inah ka chêng a. Tlai khat chu, mipa pahnih hi amah hmu tûrin an lo kal a. Ani chuan mutna pindanah min kaltîr mah se, an thusawite chu ka hre thei a. Club neitupa chuan chûng mipate hnêna min hralh chu a tum a. Anni chuan bungraw phur lawng hmanga Japan rama zu zawrhna dâwr pakhata hna thawk tûrin a rûka min hruai an tum a. Ka hlau lutuk chu in chhâwng bathlâr aṭang chuan ka zuang thla a, ṭanpuina zawngin ka tlân chhuak ta a ni.

Sydney khawpuia rawn zin pa pakhat ka tâwk a, chêng tlêm azâwng min pêk beiseiin ka dinhmunte chu ka hrilh a. Ani chuan ka inbual fai theih nân leh chawte ka ei theih nân a thlenna hmunah min hruai ta zâwk a. A bulah chuan ka awm ta reng a. Kum khat hnuah, kan innei a ni.

BIBLE-IN KA NUN A THLAK DANGLAM DAN:

Jehova Thuhretute nêna Bible ka zir ṭan chuan ka rilruah ngaihtuahna chi hrang hrang a lo lût a. Hrehawm min tawrhtîrtu chu Pathian nia zirtîr ka ni ṭhîn a; mahse, suahsualna awmtîrtu chu Setana a ni tih ka hriat chuan ka thin a rim hle. Kan naupan têt aṭanga min tihlautu zirtîrna pakhat chu hremhmun meidîl hi a ni a; mahse, Pathianin mite chu meidîlah a hrem lo tih ka hriat chuan ka rilru a hahdam huai a ni.

Jehova Thuhretute’n thu tlûkna an siam apianga Bible thu bulte an ṭanchhanna chuan ka rilru a khawih hle a. An rinna milin an nung a. Mi tawh khirh tak ni mah ila, anni chuan eng pawh sawiin ti mah ila, hmangaih tak leh zahthiam takin min cheibâwl a ni.

Ka harsatna lian ber chu hlutna nei lo nia ka inhriatna hi a ni a. Mahni pawh ka inten tak zet a, Jehova Thuhretu nia baptisma ka chan hnuah pawh hun eng emaw chen chu he rilru put hmang hi ka la nei a ni. Jehova ka hmangaih tih ka inhria; mahse, kei ang hi chu a hmangaih theih ka ring lo a ni.

Baptisma ka chan aṭanga kum 15 hnu vêlah ka ngaihtuahnate chu ka thlâk danglam thei ta a. Jehova Thuhretute Kingdom Hall-a thusawitu chuan Jakoba 1:23, 24-na hi a chhiar a. Chu Bible châng chuan Pathian Thu chu dârthlalang nên a tehkhin a, Jehova min hmuh dân anga inhmu tûrin min ṭanpui a ni. Ka inhmuh dân leh Jehova min hmuh dân a inan leh an loh chu ka ngaituah ṭan ta a. Atîr chuan, chu ngaih dân chu ka pawm thei lo. Jehova hmangaihna dawn chu ka phu lo ni hian ka la inhre reng a ni.

A hnu rei vak lo vah, ka nun thlâk danglamtu Bible châng pakhat ka chhiar fuh a. Chu Bible châng chu Isaia 1:18 a ni a, chutah chuan Jehova’n: “Hawh teh u, i ngaihtuah tlâng teh ang u! In sualte chu senlâr angin awm tawh mah sela, vûr angin a vâr ang,” tiin a sawi a. Chu chu Jehova’n: ‘Ti teh, Vicky, i ngaihtuah tlâng teh ang. Ka hria che a, i thil sual tihte ka hria, i thinlung pawh ka hria—mahse, ka hmangaih che a ni,’ tia mi bia ang mai niin ka hria.

Chumi zân chuan ka muhîl thei lo va. Jehova mi hmangaihna chu ka la ringhlel ta cheu va; mahse, Isua tlanna inthawina chungchâng ka ngaituah ṭan ta a. Tichuan, Jehova’n min hmangaihzia kawng chi hrang hranga lantîrin, ka chungah a lo dawhthei hle tih ka hre chhuak ta thut mai a ni. Dik tak chuan, a hnênah: ‘I hmangaihna hi ka tân a tâwk lo a ni. I Fapa inthawina hian ka sualte a khuh zo lo,’ tia sawi ang ka lo ni reng a. Inthawina chu pawm duh lo va, Jehova hnêna pe kîr leh ang mai ka lo ni. Mahse, tûnah chuan, tlanna thilthlâwnpêk chu ngun taka ka’n ngaihtuah hian Jehova’n min hmangaih tih ka hre thiam ta,” tiin a sawi.

KA HLAWKPUI DAN:

Ka nun dân pumhlûm chu a thianghlim tawh ni hian ka hria a. Kan inneihna pawhin hma a sâwn chho zêl a, ka thiltawnte chu mi dangte ṭanpui nâna ka hman theih avângin ka lâwm tak zet a. Pathian Jehova hnaih lehzual ni hian ka inhria a ni.

• PIAN KUM: 1974

• PIANNA RAM: RUSSIA

• CHANCHIN: ROCK HLATE NGAINATU

KA TUN HMA NUN:

Hla phuah thiam hming thang tak Pyotr Ilich Tchaikovsky-a pianna hmun Votkinsk khawpuiah ka piang a. Chhûngkaw rethei tak kan ni. Ka pa chuan mize ṭha tak takte nei mah se, zu in mi a nih avângin kan chhûngkaw boruak chu a rit thei hle.

Lehkha thiam tak ka nih loh avângin kumte a lo liam zêl chuan hnuaihnung tak nia inhriatna ka nei chho va. Ka inla hrang a, mi dangte rinna ka nei lo. School kal chu hrehawm ka ti thei êm êm a. Entîr nân, thil eng emaw sawi tûra min tih chângte hian, hun danga ka sawi chhuah theihte pawh ka sawi chhuak thei leh tawh ṭhîn lo. Pâwl riat ka pass hian, ka report card-ah: “Rilru vei zâwng sawi chhuak thei lo leh ṭawngkam thiam lo,” tiin a inziak a. Chûng thute chuan ka inngaih hniamna a tizual a, hlutna nei lo lehzual ni hian ka inhria. Enga tân nge ka nun tiin ka ngaihtuah ṭan a ni.

Ka tleirâwl chhoh chuan zu ka in ṭan a. A tîrin, zu inna chuan mi tihlim tak zet a. Mahse, ka in tam lutuk hian ka rilru a buai thei hle. Ka nun hian awmzia a nei lo ni berin a lang. Ka beidawng ngawih ngawih ṭan a, ni eng emaw zât in chhuahsan lova awm châng pawh ka nei. Intihhlum duhna hial ka nei ṭan ta a ni.

Kum 20 mi ka nih chuan, rei lo te chhûng rilru hahdamna min petu thil thar pakhat ka hmu chhuak a. Chu chu rock hla a ni. Chu rimawi chuan min tihphûr hle a, chutiang rimawi ngainatute nên chuan kan inkâwm a. Ka sam ka zuah sei a, ka beng ka verh a, ka ngaihsân êm êm musician-te thawmhnaw hâk ang ka ha ve a. Zawi zawiin pawisak ka nei lo telh telh a, ka thin a rim hma hle a, ka chhûngte nên pawh kan inhnial fo ṭhîn.

Rock hla ngaihthlâkna chuan min tihhlim ka lo ring a; mahse, tihhlim ahnêkin min tilunghnual mah zâwk a ni. Mi danglam tak ka rawn ni a! Ka ngaihsân êm êm muisician hmingthang takte ṭhat lohna ka hriat chuan phatsan ni hian ka inhria a ni.

Mahni intihhlum duhna ka nei leh a—tûn ṭum chu ka tum nghet khawp mai. Mahse, min dangtu awm chhun chu ka nu’n a tuar zo lo vang tih ka ngaihtuahna hi a ni. Ka nu chuan mi hmangaih tak zetin ka tân thil tam tak a ti a. Dinhmunte chu a hrehawm hle a. Dam chhunzawm hi ka duh tawh lo; mahse, ka nuna hi ka la thei bawk si lo.

Ka rilru lâk pên nân hmasâng Russian thu leh hla chhuahte ka chhiar ṭan a. Church pakhata rawngbâwltu lâr tak pakhat chanchin ka chhiar fuh a. Pathian leh mi dangte tâna thil eng emaw tihsak duhna ka nei ta thut mai a. Tûn hmaa ka la tih ngai loh, ṭawngṭaiin Pathian hnênah ka thinlung ka leihbaw ta a ni. A hnênah chuan nun awmze nei tak neih theih dân min hmuhtîr tûrin ka dîl a. Ka ṭawngṭai lai chuan mak tak mai hian hahdam huaiin ka inhria. Mahse, mak ka tih lehzual chu a hnu lawka thilthlengte hi a ni. A hnu dârkâr hnih lekah Jehova Thuhretute chuan ka kawngkhâr a rawn kik a, Bible zirpuiah min sâwm a. Chu chu ka ṭawngṭai chhânna niin ka ring tlat a. Chu chu ka nun thar hlimawm tak inṭan dân chu a ni.

BIBLE-IN KA NUN A THLAK DANGLAM DAN:

Awlsam lo hle mah se, rock hlate nêna inkûngkaih thil zawng zawng chu ka paih bo va. Mahse, chu rimawi chu ka thinlungah hun rei tak chhûng a la châm a ni. Ka kalna hmuna chu rimawi an lo chhuah chângte chuan ka tûn hma nun kha ka hre chhuak leh ṭhîn. Chûng ka tûn hma nun hrehawm tak chu tûna ka thinlunga zung kai tawh thil ṭha tinreng nên chuan chawhpawlh ka duh lo. Chuvângin, chutiang hmun chu pumpelh ka tum hrâm hrâm ṭhîn. Tûn hmaa thilthlengte ngaihtuah tûra thlêm ka nih apiangin tih tak zêtin ka ṭawngṭai ṭhîn a. Chutianga ka tihna chuan “Pathian thlamuanna, rilru rêng rênga hriat sên loh” nei tûrin min ṭanpui a ni.—Philippi 4:7.

Bible ka zirna aṭangin Kristiante chuan mi dangte hnênah an rinna chungchâng an hrilh tûr a ni tih ka hre ta a. (Matthaia 28:19, 20) Mahse, chutianga ka tih theih ka inring ngai lo. Chutih rual chuan, thil thar ka hriatte chuan hlimna leh chhûngrila thlamuanna nasa tak min neihtîr a ni. Chûng thutak chu mi dangte pawhin an hriat a ngai tih ka hria a. Zâm tak chung chuan, ka thu zirte chu mi dangte hnênah ka hrilh ṭan ta a. A mak khawp mai, mi dangte hnêna Bible thu ka hrilhna chuan inrintâwkna min neihtîr lehzual a. Ka thurin tharte chu thinlunga vawng reng tûrin min ṭanpui bawk.

KA HLAWKPUI DAN:

Tûnah chuan chhûngkaw hlimawm tak ka nei a, ka farnu leh ka nu bâkah, mi dangte pawh Bible thutak zir tûra ka ṭanpui theih tawh avângin ka hlim hle. Pathian rawngbâwlna leh mi dangte hnêna a chungchâng hrilhna chuan nun awmze nei tak min neihtîr a ni.