A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

BUNG 11

Engvângin Nge Pathianin Hrehawm Tawrhna Awm A Phal?

Engvângin Nge Pathianin Hrehawm Tawrhna Awm A Phal?
  • Khawvêla hrehawm tawrhna awm hi Pathian awmtîr a ni em?

  • Eden huanah eng thu buai nge chawh chhuah a nih?

  • Engtin nge Pathianin mihringte hrehawm tawrhna chu a tihreh ang?

1, 2. Tûn laiah mite hian eng ang hrehawm nge an tawrh a, chu chuan mi tam takte chu eng zawhna nge a zawhtîr?

RAM pakhata indona nasa tak a thlen hnu chuan, chu mi avânga thi tualchhûng mi hmeichhia leh naupang sâng tam takte chu thlân khur khata phûm vek an ni a. Chu thlân chu: “Engvângin nge?” tih thuziak chuanna kross lema chhinchhiah a ni hlawm a. A châng chuan he zawhna hi zawhna azawnga zawh hrehawm ber a ni. Mite chuan indona te, leilung chhiatna te, natna te, a nih loh leh dân bawhchhiatna te avânga pawi sawi lo an hmangaih takte an thih emaw, an in leh lo tihchhiatsak an nih emaw, a nih loh leh kawng danga sawi sên rual loh hrehawmna an tawrh emaw hian lungngai takin chutiang zawhna chu an zâwt ṭhîn a. Chutiang chhiatna râpthlâk tak an tawrh chhan chu hriat an duh a ni.

2 Engvângin nge Pathianin hrehawm tawrhna awm a phal? Pathian Jehova chu engkimtithei, hmangaihnaa khat, fing ber, leh rorêl dik ber a nih si chuan, engvângin nge khawvêl hi inhuatna leh rorêl dik lohna hlîra a khah? Nangmah ngei pawhin hêng thilte hi i ngaihtuah tawh ngai em?

3, 4. (a) Pathianin hrehawm tawrhna awm a phal chhan zawh chu thil dik lo a ni lo tih engin nge târ lang? (b) Engtin nge Jehova chuan suahsualna leh hrehawm tawrhna chu a ngaih?

3 Pathianin hrehawm tawrhna awm a phal chhan zawh hi thil dik lo a ni em? Ṭhenkhat chuan chutiang zawhna zawh chu rinna neih tâwk loh vâng emaw, Pathian zah loh vâng emaw a nih an hlau va. Amaherawhchu, Bible i han chhiar chuan mi rinawm, Pathian ṭih mite pawhin chutiang zawhna chu an zâwt ve tho tih i hmu ang. Entîr nân, zâwlnei Habakuka chuan: “Engati nge khawlohna te min entîr a, thiltih dik lo tak te hi i en reng?” tiin a zâwt a. Tichuan, heti hian a sawi belh a ni: ‘Inrawkna leh inpâwngnêkna te ka hmâah an awm reng si a: inhauhna leh innghirnghona te a lo chhuak a ni,’ tiin.—Habakuka 1:3.

Jehova chuan hrehawm tawrhna zawng zawng a titâwp ang

4 Chu zawhna a zawh avângin Jehova chuan Habakuka chu a hau vem? Hau lo ve. Rilru tih tak zeta Habakuka zawhna siam chu Pathianin thlarauva thâwk khum a thu, Bible-ah a telh zâwk mah a. Pathianin ani chu thil awm dân hre belh tûr leh rinna nghet zâwk nei tûrin a ṭanpui bawk. Jehova chuan i tân pawh chutianga tihsak che a duh a. Bible chuan: “Anin a ngaihsak ṭhin che,” tiin min zirtîr tih hre reng ang che. (1 Petera 5:7) Pathian chuan suahsualna leh a rah chhuah hrehawm tawrhna hi mihringte aiin a haw zâwk daih a ni. (Isaia 55:8, 9) Chuti a nih si chuan, engvângin nge khawvêlah hian hrehawm tawrhna a tam êm êm le?

ENGVANGIN NGE HREHAWM TAWRHNA A TAM EM EM?

5. Mihringte hrehawm tawrh chhan chu eng anga hrilhfiah ṭhin nge a nih a, mahse Bible chuan eng nge min zirtîr?

5 Sakhaw hrang hrang vuantute chuan an sakhaw hruaitute leh zirtîrtute hnênah hrehawm tawrhna a tam êm êm nachhan chu an zâwt ṭhîn a. An chhânna hmuh tam tak chu: ‘Hrehawm tawrh hi Pathian duhzâwng a ni a, ani chuan thil râpthlâk takte pawh tiamin thil lo thleng rêng rêng chu hmasâng ata a lo ruat lâwk vek tawh alâwm,’ tih a ni ṭhîn. Mi tam takte chuan Pathian remruat dân chu hrilhfiah theih a ni lo va; ani chuan vâna a awmpui theih nân naupangte hial pawh tiamin, mite chungah thihna a thlentîr tih zirtîrna an dawng a ni. Amaherawhchu, i hriat tawh angin Pathian Jehova chuan thil ṭha lo rêng rêng a thlentîr ngai lo. Bible chuan: “Pathian chuan thil suaksual tiin Engkimtitheia chuan thil dik lo chu a ti teuh lo vang,” tiin a sawi.—Joba 34:10.

6. Engvângin nge mi tam takte chuan khawvêla hrehawm tawrhnate hi Pathian awmtîr nia an puh palh ṭhin?

6 Mite’n Pathian chu khawvêla hrehawm tawrhna zawng zawng awmtîrtu nia an puh palh ṭhin nachhan chu i hria em? A tam zâwkah chuan, Pathian Engkimtitheia an mawhpuh chhan chu khawvêl rorêltu nia an ngaih vâng a ni. Bible zirtîrna thutak hriatthiam awlsam tak leh pawimawh tak si chu an hre lo. Chu thutak—he khawvêla rorêltu hi Setana a ni tih—chu Bung 3-naah khân kan zir tawh a ni.

7, 8. (a) Engtin nge he khawvêl hian a chunga rorêltu mizia a lantîr? (b) Engtin nge mihring ṭhat famkim lohna leh “hun leh khawrêl” chuan hrehawm tawrhna a awmtîr?

7 Bible chuan heti hian chiang takin a sawi a ni: “Khawvêl pumhlûm hi mi sual thu thuin a awm,” tiin. (1 Johana 5:19) Chu mi i han ngaihtuah châng chuan, dik i ti hle lâwm ni? He khawvêl hian “khawvêl zawng zawng bumtu” hmuh theih loh thlarau thil siam mizia chu a lantîr a ni. (Thu Puan 12:9) Setana chu mi huat hmang, mi bum hmang, leh nunrâwng tak a ni a. Chuvângin, a thununna hnuaia awm khawvêl chu inhuatna te, inbumna te, leh nunrâwnna tein a khat a ni. Chu chu hrehawm tawrhna tam tak a awm chhan pakhat chu a ni.

8 Hrehawm tawrhna tam tak a awm chhan pahnihna chu, Bung 3-naa kan sawiho tâk ang khân, Eden huana helna a chhuah aṭangin mihringte hi ṭha famkim lo leh sual nei kan nih vâng a ni. Sual nei mihringte chuan mite hnuaichhiah tumin an bei fo ṭhîn a, chu chuan indona te, inawp behna te, leh hrehawm tawrhna te a thlen fo ṭhîn. (Thuhriltu 4:1; 8:9) A chhan pathumna chu, “hunin a rawn herchhuahpui hriat lâwk loh thilthleng” vâng a ni. (Thuhriltu 9:11, NW) Jehova rorêlna leh vênhimna awm lohna hmun khawvêlah hian mite chuan a hun lo leh a hmun lova an awm palh avângin chhiatna an tâwk thei a ni.

9. Jehova’n hrehawm tawrhna awm a phalna chuan chhan ṭha tak a nei ngei ang tih engvângin nge kan hriat chian theih?

9 Pathianin hrehawm tawrhna a awmtîr lo tih hriat chu a thlamuanthlâk hle a. Mite hrehawm tawrhtîrtu indona te, dân bawhchhiatna te, inhnehchhiahna te, a nih loh leh leilung chhiatna te chu ama awmtîr a ni lo. Chutichung pawhin, Engvângin nge Jehova chuan hêng hrehawm tawrhna zozaite hi awm a phal?, tih chu kan hriat a ngai a ni. Ani chu Engkimtithei a nih chuan, chûng thilte titâwp tûrin thiltihtheihna chu a nei ngei ang a. Chuti a nih chuan, engvângin nge chu a thiltihtheihna chu a hman loh? Kan lo hriat tâk hmangaihna Pathian chuan chutianga tih loh chhan ṭha tak a nei ngei ang.—1 Johana 4:8.

THU BUAI PAWIMAWH TAK CHAWH CHHUAH A NI

10. Eng zawhna nge setana’n a tihchhuah a, engtin nge a tihchhuah?

10 Pathianin hrehawm tawrhna awm a phal chhan hmu chhuak tûr chuan, a lo inṭanna chu kan ngaihtuah lêt a ngai a. Setana’n Adama leh Evi chu Jehova thu a âwih lohtîr khân, zawhna pawimawh tak pakhat tihchhuah a ni. Setana chuan Jehova thiltihtheihna chungchângah rinhlelhna a chawk chhuak lo. Setana ngei pawhin Jehova thiltihtheihna chuan tiam chin rêng a nei lo tih a hre si a. Chu aiin, Setana chuan Jehova’n rorêl tûra dikna a neih chungchângah rinhlelhna a chawk chhuak zâwk a. Pathian chu a khua leh tuite hnêna thil ṭha pe duh lotu dâwt sawi hmang anga puhin, rorêltu ṭha lo takah a chhuah a ni. (Genesis 3:2-5) Setana chuan Pathian rorêlna tel lovin mihringte dinhmun chu a ṭha zâwk ang tih a sawi hmâwr hmuh a. Chu chu Jehova’n rorêl tûra dikna a neih, a lalchungnunna beihna a ni.

11. Engvângin nge Jehova chuan Eden huana hel hmangte chu a tihboral mai loh?

11 Adama leh Evi chu Jehova chungah an hel ta a. An thiltih chu: ‘Jehova rorêlna kan mamawh lo. Thil dik leh dik lo chungchângah thu tlûkna kan insiam ve thei,’ an tihna ang tluk a ni. Engtin nge Jehova’n chu thu buai chu a chinfel ang? Engtin nge finna nei thil siam zawng zawngte hnênah hel hmangte chu an dik lo va, ama rorêl dân kawng chu a ṭha ber a ni tih a zirtîr ang? Mi tuemaw chuan, Pathianin hel hmangte chu tiboralin, bul ṭan ṭha leh mai tûrah a ngai mai thei a. Mahse, Jehova chuan lei hi Adama leh Evi-te thlah luah khahtîr a tum thu leh anni chu lei paradis-a chatuana nung tûra a duh thu a lo sawi tawh a. (Genesis 1:28) Kawng lehlamah chuan, Jehova chu a thiltumte hlen ziah mi a ni. (Isaia 55:10, 11) Chu bâkah, Eden huan ata hel hmangte tihboralna chuan Jehova’n rorêl tûra dikna a neih chungchânga zawhna siam chu a chhâng lo vang.

12, 13. Jehova’n Setana chu he khawvêl rorêltu nihtîr a phal chhan leh Pathianin mihringte mahnia ro an inrêl chawp a phal chhan entîrna pe rawh.

12 Entîrna pakhat lo ngaihtuah ta ila. Zirtîrtuin a school naupangte hnênah chhiarkawp chawh dik harsa tak chawh dân a hrilh lai chu han mitthla teh. School naupang fing leh hel hmang tak pakhat chuan zirtîrtu chawh dân chu a dik lo niin a rawn sawi ta tlat mai a. Zirtîrtu chu zirtîrtu nih tling lo a nihzia târ lan nân, chawh dân ṭha zâwk a hriat thu sawiin a ṭang tlat a ni. Zirlai ṭhenkhat chuan chu hel hmangpa chu dik zâwkah ngaiin, anni pawh chu an hel ve ta a. Zirtîrtu chuan eng nge a tih tâk ang le? Chu hel hmangpa chu class aṭanga a hnawh chhuah nghâl mai chuan, chu chuan zirlai dangte chungah ngawng eng nge a neih ang? An zirpui hel hmangpa leh a lama ṭangte chu an dikah an ngai dâwn lâwm ni? Class chhûnga zirlai dangte chuan an zirtîrtu chu a dik lohna hai lan hlau nia ngaiin, an zah loh phah hial thei a ni. Mahse, zirtîrtu chuan chu hel hmangpa chu a chawh dik dân class hmaa entîr tûrin a ti ta zâwk a ni.

Zirlai chu zirtîrtu aiin a tling zâwk em ni?

13 Jehova chuan chu zirtîrtuin a tih ang deuh bawk chu a ti a. Eden huana buainaah chuan helte chauh an tel lo tih hria ang che. Vântirhkoh maktaduai tam takte chuan an lo thlîr reng a ni. (Joba 38:7; Daniela 7:10) Jehova’n helna a chinfel dân chuan vântirhkoh zawng zawngte chu nasa takin a nghawng ang a, a tâwpah thil siam finna nei zawng zawngte chu a nghawng bawk ang. Chuvângin, Jehova chuan eng nge a tih tâk? Setana’n mihringte ro a rêlsak dân tûr a entîr chu a phalsak ta a. Tin, Pathian chuan Setana kaihhruaina hnuaia mihringte mahnia ro an inrêl chawp chu a phal ta bawk a ni.

14. Jehova’n mihringte mahnia ro inrêl a phalna aṭangin eng hlâwkna nge lo awm ang?

14 Tehkhin thu kan sawi tâka zirtîrtu chuan chu helhmangpa leh amah ṭantu zirlaite chu an dik lo tih a hre reng a. Mahse, an ṭanna a dik lohzia finfiahna hun pêk chu class chhûnga awm zawng zawngte chuan an hlâwkpui dâwn tih a hre bawk a ni. Helhmangpa a hlawhchham hunah, zirlaite zînga mi ṭha zawng zawngte chuan an zirtîrtu chu class kaihruai tûra tling ber awmchhun a ni tih an hmu ang. Chu mi hnuah chuan zirtîrtuin helhmang rêng rêng a hnawhchhuah hmak hmak chhan chu an hre thiam tawh ang. Chutiang bawkin, Jehova chuan rilru dik tak nei mihringte leh vântirhkohte’n Setana leh a hnung zuitu helhmangte hlawhchhamna leh mihringte’n ro an inrêlsak theih lohzia hmuh chu an hlâwkpui dâwn tih a hria a ni. Hmân lai mi Jeremia angin: “Aw LALPA, mihring awm dân chu, mahni thu mai a ni lo tih ka hre ta: tungchhova kal mihringah hian, a pheikhai hruai tûr a awm lo,” tih thudik pawimawh tak chu an zir dâwn a ni.—Jeremia 10:23.

ENGAH NGE HUN REI TAK CHHUNG A PHAL?

15, 16. (a) Engvângin nge Jehova chuan hrehawm tawrhna chu hun rei tak chhûng a awm chhunzawm zêl a phal? (b) Engvângin nge Jehova chuan dân bawhchhiatna râpthlâk tak ang chite hi thleng lo tûra a dan loh?

15 Mahse, engah nge Jehova chuan hrehawm tawrhna chu rei tak chhûng a awm chhunzawm zêl a phal? Engvângin nge thil ṭha lote chu thleng lo tûra a dan loh? Aw le, tehkhin thu kan sawi tâka zirtîrtu tih hauh loh tûr thil pahnihte chu han ngaihtuah teh. A hmasain, school naupang hel hmangpain class hmaa chawh dik dân a entîr lai chu a dang lo vang. A dawtah, zirtîrtu chuan hel hmangpa chu chawk dik tûrin a ṭanpui lo vang. Chutiang chiah chuan, Jehova’n tih loh a tum tlat thil pahnihte chu han ngaihtuah teh. A hmasain, an dikzia târ lan tumtu Setana leh a lam ṭangte chu a dang lo va. Chu mi atâna hun engemaw chen han liamtîr hrih chu a ngai a ni. Mihringte chanchina kum sâng tam tak chhûngin, mihringte chuan mahnia ro inrêl dân, a nih loh leh mihring sawrkârna chi hrang hrang an hmang chhin a. Science lamah leh thil dangahte chuan hma an sâwn hle nain, rorêl dik lohna te, retheihna te, dân bawhchhiatna te, leh indona te chu a hluar chho tawlh tawlh thung a ni. Tûnah chuan mihringte rorêlna a hlawhchhamzia chu a lang chiang tawh a ni.

16 Pahnihnaah, Jehova chuan Setana chu he khawvêl chunga rorêl tûrin a ṭanpui lo. Entîr nân, Pathian chuan dân bawhchhiatna râpthlâk takte chu thleng lo tûrin lo dang ta se la chuan, hel hmangte chu an dikzia finfiah tûrin a ṭanpui a ni dâwn lâwm ni? Tin, Pathian chuan mite chu mihringte hian rah chhuah râpthlâk tak tuar lovin ro an inrêlsak thei tih ngaih dân a neihtîr a ni dâwn lâwm ni? Jehova’n chutiang thil a tih chuan, dâwt sawinaah a tel ve tihna a ni dâwn a ni. Amaherawhchu, ‘Pathian chu daw rual a ni si lo.’—Hebrai 6:18.

17, 18. Jehova chuan mihringte rorêlna leh Setana thununna avânga hrehawm tawrhna awm zawng zawngte hi engtin nge a tih ang?

17 A nih leh, Pathian laka helna hun rei tak chhûng zawnga thil ṭha lo tih tawh zawng zawngte chu engtin nge ni ang? Jehova chu engkimtithei a ni tih chu kan hre reng tûr a ni. Chuvângin, mihringte hrehawm tawrhna rah chhuahte chu a tireh theiin, a tireh ngei bawk ang. Kan zir tawh angin, kan awmna lei chu Paradis-a chantîrin, lei tihchhiatna chu a tireh dâwn a ni. Sual rah chhuah chu Isua tlanna inthâwina chunga rinna hmanga paih bo a ni ang a; tin, thihna rah chhuah chu thawhlehna hmanga sût lêt a ni thung ang. Tichuan, Pathian chuan Isua chu “Diaboala hnathawhte . . . tihboral” nân a hmang dâwn a ni. (1 Johana 3:8) Jehova chuan hêng zawng zawngte hi a hun takah a rawn thlentîr dâwn a. Mahse, tûna a la thlentîr hrih loh avângin kan lâwm thei a ni; a dawhtheihna chuan thutak zir tûr leh a rawngbâwl theihna hun remchâng min siamsak si a. (2 Petera 3:9, 10) Chu mi hun a lo thlen hma chuan, Pathianin tih tak zeta amah betute chu taima takin a zawng reng a, he buaina khawvêla hrehawm an tawrh apiangte tuar chhuak thei tûrin anni chu a ṭanpui a ni.—Johana 4:23; 1 Korinth 10:13.

18 Pathianin Adama leh Eve-te kha hel thei lo tawp tûrin lo siam ta sela chuan, hêng hrehawm tawrhna zawng zawngte hi pumpelh theih a ni ang em?, tiin mi ṭhenkhat chuan an ngaihtuah mai thei a. He zawhna chhâng tûr hian, Jehova’n thil hlu tak min pêk chu kan hriat reng a ngai a ni.

PATHIAN THILPEK CHU ENGTIN NGE I HMAN DAWN?

Pathian chuan hrehawm tuar chhuak tûrin a ṭanpui ang che

19. Jehova chuan eng thil hlu tak nge min pêk a, engvângin nge chu chu kan hlut ang?

19 Bung 5-naa kan hriat tawh angin, mihringte chu duhthlan theihna neia siam an ni a. Chu thilpêk hlutna chu i hria em? Pathian chuan thil nung chhiarsên rual loh a siam a; mahse an zain pianpui finna an nei a ni. Mihringte chuan thupêk apiang zâwm thei tûrin “robot” an siam a. Pathianin chutiang chuan min siam ta se, kan hlim ang em? Hlim lo vang, kan nih dân tûr te, kan kawng zawh tûr te, kan ṭhian siam tûr te, leh thil dang te thlang thei tûra zalênna kan nei hi kan lâwm hle a. Zalênna engemaw chen neih hi nuam kan ti hle a, chu chu Pathianin chên tûrin min duh a ni.

20, 21. Engtin nge duhthlan theihna kan neih chu a ṭha thei ang bera kan hman ang a, engvângin nge chutianga hman chu kan duh ang?

20 Jehova chuan tihluihna avânga a rawng kan bâwl chu a duh lo. (2 Korinth 9:7) Entîr nân: Engin nge nu le pate chu tihlim zâwk ang? Naupangin an hnêna ti tûra hrilh a nih avânga “Ka hmangaih che,” a tih hian nge, a rilru puak chhuaka a tih hian? Tûna zawhna lo awm ta chu, Jehova’n duhthlan theihna a pêk che chu engtin nge i hman ang?, tih a ni. Setana te, Adama te, leh Evi te chuan an duhthlanna neih chu a chhe thei ang berin an hmang a. Pathian Jehova chu an hnâwl a ni. Eng nge i tih tâk ang?

21 Chu thilpêk ropui tak, duhthlan theihna i neih chu a ṭha thei ang bera hmang tûrin hun remchâng i nei a. Jehova lama ṭang mi maktaduai tam takte chu i va fin thei a ni. Anni chuan Setana chu dawthei a nihzia leh rorêltu tling lo a nihzia finfiahnaah telin, Pathian an tilâwm a. (Thufingte 27:11) Nang pawhin nun kawng dik thlangin chutiang chuan Pathian i tilâwm ve thei a ni. He mi chungchâng hi Bung 12-naah hrilhfiah a ni ang.