A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

BUNG 4

Isua Krista Chu Tunge Ni?

Isua Krista Chu Tunge Ni?
  • Isua chanvo chelh danglam bîk tak chu eng nge ni?

  • Khawi aṭangin nge a lo kal?

  • Eng ang mi nge a nih?

1, 2. (a) Engvângin nge mi hmingthang tuemaw hming i hriatna ringawt chu amah i hmêlhriat tak zet tihna a nih loh? (b) Isua nihna chungchângah ngaih dân eng ang nge awm?

KHAWVELAH hian mi hmingthang tam tak an awm a. Chûng zînga ṭhenkhat chu an awmna vêng, khua, a nih loh leh ram chhûnga hriat hlawh tak an ni. Mi dangte erawh chu khawvêl pum huapa hriat hlawh an ni thung. Amaherawhchu, mi hmingthang tuemaw hming i hriatna ringawt chu amah i hmêlhriat tak zet tihna a ni chuang lo va. A lo sei len dân leh eng ang mi chiah nge a nih i hre vek tihna a ni bawk hek lo.

2 He leia Isua Krista a lo awmna chu kum 2,000 vêl lai liam tawh mah se, khawvêl pum puia mite hian a chanchin engemaw tal chu an hre vek a. Mahse, mi tam takte chuan Isua nihna dik tak chu an hre chiang lo hle. Ṭhenkhat chuan mi ṭha pângngai ve mai niin an sawi a. Mi dangte erawh chuan zâwlnei niin an sawi a. Mi dang lehte erawh chuan Isua chu Pathian nia ringin, biak tûrah an ruat bawk. Ani chu biak tûr a ni em?

3. Engvângin nge Isua chungchânga thu dik tak hriat chu i tân a pawimawh?

3 Isua chungchânga thu dik tak hriat chu i tân a pawimawh hle a ni. Engvângin nge? Bible-in: “Hei hi chatuana nunna a ni, nang Pathian tak chauh leh i tirh Isua Krista hriat hi,” tia a sawi avângin. (Johana 17:3) Ni e, Pathian Jehova leh Isua Krista chungchâng hriatna dik chuan lei paradis-a chatuana nun min neihtîr thei a ni. (Johana 14:6) Chu bâkah, Isua chuan nun dân tûr leh mi dangte cheibâwl dân tûr chungchângah entawn tûr ṭha ber a siam a ni. (Johana 13:34, 35) Bung 1-naah khân Pathian chungchânga thu dik chu kan sawiho tawh a. Tûnah chuan Isua Krista chungchânga Bible zirtîrna dik tak chu ilo ngaihtuah ang u.

THUTIAM MESSIA

4. “Messia” leh “Krista” tih nihnate awmzia chu eng nge ni?

4 Isua a pian hma hun rei tak ata tawh khân, Bible chuan Messia, a nih loh leh Krista anga Pathian mi tirh a lo kal tûr thu a sawi lâwk a. He nihna (Hebrai thu mal aṭanga lâk chhuah) “Messia” tih leh (Grik thu mal aṭanga lâk chhuah) “Krista” tih hi “Hriak Thiha” tihna a ni. Bible hun lai chuan mi tuemawin dinhmun sâng engemaw a han chelh thar hian, a lu chungah chuan hriak leih a ni ṭhîn a. Chutiang bawkin, he Thutiama hi entîr neiin “hriak thih” a ni a; chu chu Pathianin dinhmun sâng engemaw bîk tak a chelhtîr tihna a ni. Pathian thutiamte tihpuitlin nâna Messia hmun luah pawimawh tak chu kimchang lehzualin kan la zir chho zêl dâwn a. Isua’n tûn la laa malsâwmna min pêk theihte pawh kan zir bawk dâwn a ni. Amaherawhchu, Isua pian hmain mi tam takte chuan, ‘Messia chu tu tak ni ang maw?’ tiin an ngaihtuah ngei ang.

5. Isua zirtîrte chuan a chungchângah eng nge an rin ngheh tlat?

5 Kum zabi khatnaah khân, Nazaret mi Isua zirtîrte chuan ani chu sawi lâwk Messia ngei a ni tih an ring nghet tlat a. (Johana 1:41) Zirtîrte zînga pakhat, Simon Petera chuan: “Krista . . . chu i ni,” tiin Isua hnênah a sawi a ni. (Matthaia 16:16) Mahse, engtin nge zirtîrte chuan Isua chu Messia dik tak a ni tih an hriat chian theih a, chu chu engtin nge keini pawhin kan hriat chian theih?

6. Mi rinawmte’n Messia chiang taka an lo hriat theih nâna Jehova’n a ṭanpui dân entîrna pe rawh.

6 Isua pian hmaa Pathian zâwlneite chuan Messia chungchâng chu kimchang takin an lo sawi lâwk ṭeuh tawh a. Chûngte chuan Messia chu hre thei tûrin mi dangte a ṭanpui ang. Hetiang hian entîrna kan pe thei ang: I la hmuh ngai miah loh mi tuemaw chu bus chawlh hmunah emaw, rêl chawlh hmunah emaw, a nih loh leh thlawhna ṭum hmunah emaw hmuak tûra tirh ni ta la. Mi tuemawin i mi hmuah tûra chungchâng chu hrilh ta che se la, chu chu a ṭangkai hle dâwn lâwm ni? Chutiang bawkin, Jehova chuan Bible hun laia zâwlneite kal tlangin Messia thil tih tûrte leh thil tawn tûrte târ lanna kimchang tak a pe a. Hêng hrilh lâwkna tam takte thlen famkimna hian mi rinawmte chu Messia chiang taka lo hre thei tûrin a ṭanpui dâwn a ni.

7. Isua chungchânga hrilh lâwkna thleng famkim pahnihte chu engte nge ni?

7 Entîrna pahnih chauh lo ngaihtuah ta ila. Pakhatnaah chuan, Thutiama chu Judai rama khaw te tak tê, Bethlehem-a a lo pian tûr thu a hma kum 700 chuangah zâwlnei Mika chuan a lo sawi lâwk tawh a. (Mika 5:2) Khawi hmunah chiah nge Isua chu a pian? Chu mi khua ngeiah chuan apiang zu nia! (Matthaia 2:1, 3-9) A pahnihnaah chuan, a hma kum zabi tam taka lo chhinchhiah tawh Daniela 9:25-a hrilh lâwkna chuan, Messia lo lan hun tûr, C.E. 29 kum ngei mai chu a lo sawi lâwk tawh a. * Hêngte leh hrilh lâwkna dangte thlen famkimna chuan Isua chu thutiam Messia ngei a nihzia a finfiah a ni.

Baptisma a chan khân, Isua chu Messia, a nih loh leh Krista a lo ni ta

8, 9. Isua chu Messia a nihzia baptisma a chan khân engin nge finfiah?

8 Isua Messia a nihzia finfiahna dang leh chu, C.E. 29 tâwp dâwn lamah khân a lo lang chiang a. Chu hun chu Baptistu Johana hnêna baptisma chang tûra Jordan Luia Isua a kal kum kha a ni. Johana’n Messia a hriat theihna tûrin Jehova chuan chhinchhiahna pêk a lo tiam tawh a. Ani chuan chu chhinchhiahna chu Isua’n baptisma a chan khân a hmu a ni. Bible chuan heti hian a sawi: “Thlarau chu ṭhuro angin vân aṭanga chhuk ka hmu a, a chungah a fu reng a. . . . Tuia baptis tûra mi tîrtu khân ka hnênah, ‘Tu chungah pawh thlarau zuk fua a chunga awm reng i hmuh apiang, amah chu thlarau thianghlima baptistu tûr chu a ni ang,’ mi ti a. Chu chu ka hmu tawh a, he mi hi Pathian Fapa a ni tih ka hriattîr tawh,” tiin. (Johana 1:32-34; Matthaia 3:16, 17) Chu thilthleng a hmuh hnu chuan, Johana chuan Isua chu Pathian tirh a ni tih rinhlelhna chhe tê pawh a nei tawh lo. Isua chunga Pathian thlarau, a nih loh leh a chakna che vêl reng leih a han nih tâk aṭang chiah chuan, ani chu Messia, a nih loh leh Krista, Hruaitu leh Lal tûra ruata chu a lo ni ta nghâl a ni.—Isaia 55:4.

9 Bible hrilh lâwknate thlen famkimna leh Pathian Jehova thusawi ngeite chuan Isua chu thutiam Messia a nihzia a târ lang chiang hle a ni. Mahse, Bible chuan Isua Krista chungchânga zawhna pawimawh tak dang pahnih a chhâng a ni: Khawi aṭangin nge a lo kal a, eng ang mi nge a nih? tihte chu.

KHAWI ATANGIN NGE ISUA A LO KAL?

10. Isua he leia a lo kal hmaa vâna a awm tawhna chungchângah Bible-in eng nge a zirtîr?

10 Isua chu he leia a awm hmain vânah a awm tawh tih Bible chuan min zirtîr a. Mika chuan Messia chu Bethlehem khuaa a pian tûr thu a hrilh lâwk a, a lo chhuahna chu “hmasâng ata” a nih thu a sawi bawk. (Mika 5:2) Isua ngei chuan mihring anga a lo pian hmaa vâna a awm tawh thu chu vawi tam tak a sawi a. (Johana 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Vâna thlarau thil siam a nih angin, Isua chuan Jehova nên inlaichînna danglam bîk tak a nei a ni.

11. Isua chu Jehova fa chuam a ni tih engtin nge Bible-in a târ lan?

11 Isua chu Jehova Fa chuam a ni a, chu chuan chhan ṭha tak a nei. Pathian thil siam hmasa ber a nih avângin, “thil siam zawng zawnga piang hmasa ber,” tia koh a ni. * (Kolossa 1:15) He Fapa danglam bîk tak nihtîrtu thil dang pawh a la awm bawk a. Ani chu, “Fapa mal neih chhun” a ni. (Johana 3:16) Chu mi awmzia chu Isua chauh hi Pathianin mi dang kal tlang miah lova a siam awmchhun tihna a ni. Tin, Isua chauh chu Pathianin thil dang zawng zawngte siam nâna a mi hman awmchhun a ni a. (Kolossa 1:16) Chu bâkah, Isua chu “Thu” tia koh a ni bawk. (Johana 1:14) Hei hian Pathian tâna thu sawitu a nihzia min hrilh a; ani chuan Pathian fa dang, thlarau fate leh mihring fate hnênah thuchah leh kaihhruainate a pe chhâwng ngei ang tih rinhlelh rual a ni lo.

12. Fapa piang hmasa ber chuan Pathian a tluk lo tih engtin nge kan hriat theih?

12 Mi ṭhenkhatte rin dân angin, Fapa piang hmasa ber chuan Pathian a tluk em? Chu chu Bible min zirtîr dân a ni lo. Paragraph hmasaa kan hmuh tawh angin, Fapa chu siam a ni. Chuti a nih chuan, ani chuan awm ṭan hun a nei tih a chiang reng a; mahse, Pathian Jehova erawh chuan awm ṭan hun emaw, tâwp hun emaw a nei lo. (Sâm 90:2) Fapa mal neih chhun chuan a Pa tluk pawh a tum ngai lo bawk. Pa chu Fa aiin a ropui zâwk tih Bible chuan chiang takin min zirtîr a. (Johana 14:28; 1 Korinth 11:3) Jehova chauh chu “Pathian Engkimtitheia” a ni. (Genesis 17:1) Chuvângin, amah tluk pha rêng an awm lo. *

13. Bible-in fapa chu “hmuh theih loh Pathian anpui” tia a sawi khân eng a tihna nge ni?

13 Jehova leh a Fapa piang hmasa ber chuan arsi pêt ûnna vân leh kan leilung siam a nih hma daih ata tawh khân, hun rei tak chhûng inṭhianna ṭha tak an lo nei tawh a ni. An inhmangaihna chu a va nasa dâwn êm! (Johana 3:35; 14:31) He fapa duh tak mai hi a Pa ang chiah a ni a. Chuvâng chuan a ni, Bible chuan fapa chu “hmuh theih loh Pathian anpui” tia a sawi ni. (Kolossa 1:15) Ni e, mihring fate pawhin kawng chi hrang hranga pate chhunna an neih theih ang bawkin, he vân lam Fapa pawh hian a Pa chhûnin, a Pa mizia leh nungchangte chu a lantîr a ni.

14. Engtin nge Jehova Fapa neih chhun chu mihring anga a lo pian?

14 Jehova Fa neih chhun chuan vâna a awmna hmun chu inhuam takin a chhuahsan a, mihring anga nung tûrin leiah a lo chhuk a ni. Mahse, ‘Engtin nge thlarau mi chu mihring anga a lo pian theih?’ tiin i ngaihtuah mai thei. Chutianga lo piang thei tûr chuan, Jehova’n thilmak a ti a. A Fapa piang hmasa ber nunna chu vân aṭangin Juda mi nula thianghlim Mari chhûlah a rawn sawn ta a ni. Chutah chuan mipa chi a tel lo. Chutiang chuan, Mari’n fa ṭha famkim chu a hring a, a hmingah Isua a sa ta a ni.—Luka 1:30-35.

ISUA CHU ENG ANG MI NGE A NIH?

15. Isua kal tlangin Jehova chu kan hre chiang lehzual tih engvângin nge kan sawi theih?

15 He leia a awm laia Isua thusawi leh thiltihte chuan amah hre chiang tûrin min ṭanpui a. Chu aia pawimawh zâwk chu, Isua kal tlanga Jehova kan hre chiang lehzual thei hi a ni. Engtin nge a nih theih? He Fapa hi a Pa nihna chiah chiah târ langtu a ni tih hre chhuak leh ang che. Chuvâng chuan a ni, Isua’n a zirtîrte zînga pakhat hnênah: “Tupawh mi hmu chu Pa hmu a ni,” tia a hrilh ni. (Johana 14:9) Chanchin Ṭha Ziakte tia hriat Bible bu li—Matthaia, Marka, Luka, leh Johana—te chuan Isua Krista nun, thiltih, leh a miziate min hrilh hnem hle a ni.

16. Isua thu chah ken ber chu eng nge ni a, a zirtîrna chu khawia mi nge?

16 Isua chu “Zirtîrtu” tia hriat lâr a ni a. (Johana 1:38; 13:13) Eng nge a zirtîr? A thu zirtîr ber chu “ram chanchin ṭha” a ni a, chu chu lei pum pui chunga rorêl a, thuâwih mihringte chunga malsâwmna tâwp nei lo rawn thlentu tûr Pathian Ram, vân sawrkâr a ni. (Matthaia 4:23) Chu a thu chah ken ber chu tu ta nge ni? Isua ngeiin: “Ka thu zirtîr hi ka ta a ni lo va, mi tîrtu ta a ni zâwk,” tiin a sawi a, chu chu Jehova ta a ni. (Johana 7:16) Isua chuan mihringte’n Ram chanchin ṭha an hriat chu a Pa duhzâwng a ni tih a hria a. Bung 8-naah chuan Pathian Ram chanchin leh a thil rawn hlen tûrte chungchâng tam zâwk chu kan zir ang.

17. Khawi hmunahte nge Isua chuan a zirtîr a, engvângin nge mi dangte zirtîr tûrin a thawh nasat êm êm?

17 Isua’n khawi hmunahte nge a zirtîr? Mi a hmuhna apiangah—khaw lianah te, khaw têah te, dâwr hmunah te, leh mi inah te a zirtîr a ni. Isua’n mite chu amah pan tûrin a beisei lo. Aman a va pan zâwk ṭhîn a ni. (Marka 6:56; Luka 19:5, 6) Engvângin nge Isua chuan thu hrilh leh zirtîr siam nân a hun leh tha leh zung tam tak a hman? Chutianga a inhman chu Pathian duhzâwng a nih vâng a ni. Isua chuan a Pa duhzâwng chu engtik lai pawhin a ti ṭhîn a. (Johana 8:28, 29) Mahse, thu a hrilh chhan dang pawh a la awm. Chu chu amah hmu tûra lo kal mipuite a khawngaih vâng a ni. (Matthaia 9:35, 36) Pathian chanchin thu dik leh a thiltumte hrilhtu tûr an sakhaw hruaitute chuan anni chu an ngaihthah a. Isua chuan mipuite’n Lalram thuchah an hriat a ngaih nasatzia chu a hria a ni.

18. Isua miziaah a eng hi nge duhawm i tih ber?

18 Isua chu mi hmangaihna leh khawngaihna ngah tak a ni a. Chuvângin, mi dangte chuan pan nuam tak leh mi ngilnei tak a nihzia an hria a ni. Naupangte pawh a kiangah thlamuang takin an awm thei bawk. (Marka 10:13-16) Isua chuan tumah duhsak bîk a nei lo. Hlêprûkna leh rorêlna dik lo chu a hua a. (Matthaia 21:12, 13) Hmeichhiate zahawm taka cheibâwl an nih loh hun leh hnuai chhiah an nih hunah pawh zahawm takin a cheibâwl a ni. (Johana 4:9, 27) Ani chu a inngaitlâwm tak zet a. Ṭum khat chu, a zirtîrte ke a silsak a, chu chu chhiahhlawh hnuaihnung takte thiltih ṭhin a ni.

Isua chuan mite a hmuhna apiangah thu a hril

19. Eng entîrnain nge Isua chuan mi dangte mamawh a hre thei hle tih târ lang?

19 Isua chuan mi dangte mamawh a hre thei hle a. Chu chu Pathian thlarau thiltihtheihna hmanga dam lote a tihdam khân a lang lehzual a ni. (Matthaia 14:14) Entîr nân, phâr pakhat chu Isua hnênah lo kalin: “I duh chuan mi tithianghlim thei e,” a ti a. Isua chuan chu pa natna leh hrehawm tawrh chu tawrhpuiin, a hriatthiampui a ni. Ani chuan a khawngaih êm êm a, a han ban a, a dek a: “Ka duh e, lo thianghlim tawh ang che,” a ti a. Chu pa chu a lo dam ta mai a! (Marka 1:40-42) Chu pa rilru awm dân tûr chu i ngaihtuah phâk em?

A TAWP THLENGIN A RINAWM

20, 21. Engtin nge Isua chuan Pathian laka rinawm taka thuâwihna chungchângah entawn tûr a siam?

20 Isua chuan Pathian laka rinawm taka thuâwihna azawnga entawn tûr ṭha ber chu a siam a ni. Dodâlna leh hrehawm tinrêng tuar mah sela, eng dinhmun hnuaiah pawh a Pa vâna mi lakah chuan a rinawm reng a. Setana thlêmna chu nghet tak leh hlawhtling takin a hnâwl a ni. (Matthaia 4:1-11) Thâwk khat lai phei chuan, Isua chu a chhûngte ngeiin an ring lo va, “a â” niin an sawi hial a ni. (Marka 3:21) Mahse, Isua chu anni a inthununtîr lo; Pathian hna a thawk chhunzawm zêl a. Hmuhsitna leh sawichhiatna a tâwk chung pawhin, Isua chu a inthunun tlat a, amah dodâltute chu tihnat a tum ngai lo.—1 Petera 2:21-23.

21 Isua chu hmêlma kuta râwng tak leh hrehawm taka a thih thlengin a rinawm a ni. (Philippi 2:8) Mihring anga a nun tâwp nia a thil tawrh chu han ngaihtuah teh. Man a ni a, hretu derte’n dik lo takin an puh a, rorêltu dik lote’n thiam loh an chantîr a, mipuite’n an nuih sawh a, sipaite’n an nghaisa bawk. Banah khen beh a ni a, a tâwp ber atâna thaw hrawih chungin: “A kin ta,” a nih loh leh, Tihpuitlin a ni ta, a ti a ni. (Johana 19:30) Amaherawhchu, a thih aṭanga a ni thum nîah chuan a Pa vâna mi chuan thlarau nun neiin a kai tho va. (1 Petera 3:18) A thawh leh aṭanga ni 40 a liam hnuah chuan vânah a kîr leh a. Chutah chuan lalna a chan hun tûr nghâkin, “Pathian ding lamah a han ṭhu” ta a ni.—Hebrai 10:12, 13.

22. Isua chuan thih thlenga a rinawmna avângin eng thil nge a tihpuitlin?

22 Isua chuan thih thlenga a rinawmna avângin eng thil nge a tihpuitlin? Isua thihna chuan atîra Jehova thiltum ang ngeia lei paradis-a chatuana nun theihna tûr kawng min hawnsak a. Isua thihnain chutianga kawng min hawnsak theih dân chu Bung 5-naah sawiho a ni ang.

^ par. 7 Isua chungchânga thleng famkim Daniela hrilh lâwkna hrilhfiahna atân, phêk 197-9-naa Thu Belhna chu en rawh.

^ par. 11 Jehova chu Siamtu a nih avângin Pa tia koh a ni. (Isaia 64:8) Isua chu Pathian siam a nih avângin Pathian Fapa tia koh a ni a. Chu vâng tho chu a ni, thlarau thil siam dangte leh Adama hial pawh Pathian fapate tia koh an nih chhan chu.—Joba 1:6; Luka 3:38.

^ par. 12 Fapa piang hmasa ber chuan Pathian a tluk lo tih finfiah lehzual nân, phêk 201-4-naa awm Thu Belhna chu en rawh.