A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIRLAI 03

Bible I Ring Thei Em?

Bible I Ring Thei Em?

Bible chuan thutiam tam tak leh thurâwn tam tak min pe a. A zirtîrnate chu hriat i châk rualin, leh lamah rin harsa i ti pawh a ni thei. Hetiang lehkhabu hlui tawh takin a pêk thutiamte leh thurâwnte chu i ring ang em? Bible-in tûnah leh nakin hunah nun hlimawm tak i nei thei tia a sawi chu i ring thei ang em? Mi maktaduai tam takte chuan an ring a ni. Nangmah ngeiin bihchiang tûrin kan sâwm a che.

1. Bible hi thudik chuanna lehkhabu nge ni a, thawnthu bu zâwk?

Bible chuan amahah “thutak thute” a chuang niin a sawi a. (Thuhriltu 12:10) Chutah chuan mihring awm tak takte nuna thilthlengte a chuang a ni. (Luka 1:3; 3:1, 2 chhiar rawh.) Thil hlui chanchin chhuitute leh lai chhuaktu tam takte chuan Bible-a chuang nî te, mite, hmun te, leh thilthlengte hi a dikzia an finfiah.

2. Engvângin nge Bible hi a la hman tlâk reng tia kan sawi theih?

Kawng tam takah, Bible hian a hun laia mite’n an hriat loh thil tam tak a sawi ṭhîn a. Entîr nân, science lam thilte pawh a târ lang a. Chûng thuziak tam takte chu a hun laia mite chuan a dik an ring lo a ni. Mahse, tûn lai science thiamna chuan Bible sawi a dikzia a nemnghet a. “Kumkhaw tlaitluan atân tihnghehin a awm,” a ni.—Sâm 111:8.

3. Engvângin nge Bible-in nakin hun chungchâng a sawite chu kan rin theih?

Bible-ah chuan “thil la tih lohte” sawi lâwkna, hrilh lâwknate a a tel a ni. (Isaia 46:10) Thilthleng tam takte hi a rawn thlen hma daih aṭangin dik takin a sawi lâwk a. Chu mai ni lovin, tûn lai khawvêl dinhmunte pawh chipchiar takin a sawi lâwk bawk a ni. He zirlaiah hian, Bible hrilh lâwkna ṭhenkhat kan bihchiang ang a. A dikzia chu mak i ti ang!

ZIR BELHIN HMUH BELH RAWH

Tûn lai science-in Bible a thlâwp dân bihchiang la, Bible hrilh lâwkna ngaihven awm tak ṭhenkhat zir chiang rawh.

4. Science-in Bible a thlâwp

Hmân lai chuan, mi tam takin lei hi thil engemaw chunga innghat niin an ring. VIDEO chu chhuah rawh.

Kum 3,500 vêl kaltaa Joba buin a chhinchhiah hi hria ang che. Joba 26:7 chhiarin, he zawhna hi sawiho vang che u:

  • Engvângin nge lei ‘engmahlova’ khai kân a ni hi thil mak tak a nih?

Kum 1800 chho bâwr vêl thleng kha chuan leia tui kal kual dân hi hriat chian a la ni lo va. Mahse, kum sâng thum zanga vêl kaltaa Bible-in a sawi hi lo chhinchhiah ang che. Joba 36:27, 28 chhiarin, hêng zawhnate hi sawiho vang che u:

  • Tui kal kual dân mâwl mang taka a sawi hi engvângin nge a chhinchhiah tlâk êm êm?

  • Tûna i Bible châng chhiar khân Bible i rinna a tinghet em?

5. Bible chuan thilthleng pawimawh takte a sawi lâwk

Isaia 44:27–45:2 chhiarin, he zawhna hi sawiho vang che u:

  • Eng thu chipchiar tak nge Bible-in Babulon tlûk chhiat hma kum 200-ah a sawi lâwk?

Hmân lai chanchin chuan Persia Lal Kura leh a sipaite’n B.C.E. 539-ah Babulon khawpui an la tih a nemnghet a. b Khawpui hualtu lui chu an la pêng a ni. Khawpui kulh kawngkhâr inhawngsaa an luh hnuah indona thleng miah lovin khawpui chu an la a. Kum 2,500 liam hnu, kan tûn lai hun thleng hian Babulon khawpui chu a ramin a la awm reng a ni. Bible hrilh lâwkna chu bihchiang ang che.

Isaia 13:19, 20 chhiarin, he zawhna hi sawiho vang che u:

  • Engtin nge Babulon chunga thilthleng chuan he hrilh lâwkna hi a thleng famkim a ni tih a nemngheh?

Tûn lai huna Iraq rama Babulon khaw ram

6. Bible-in tûn laia kan hmuh thilthlengte hi a sawi lâwk

Bible chuan “ni hnuhnûngahte” kan awm tih a sawi a. (2 Timothea 3:1) He ni hnuhnûng chungchâng a sawi lâwk hi chhinchhiah ang che.

Matthaia 24:6, 7 chhiarin, he zawhna hi sawiho vang che u:

  • Bible-in ni hnuhnûng chhûnga awm tûr eng dinhmunte nge a sawi?

Timothea thawn hnih 3:1-5 chhiarin, hêng zawhnate hi sawiho vang che u:

  • Bible-in a sawi angin ni hnuhnûng chhûnga mite’n eng rilru put hmang nge an neih?

  • Hêng rilru put hmangte zînga engte nge i hmuh ṭhin?

MI ṬHENKHAT SAWI DAN: “Bible chu thawnthu phuah chawp mai a ni.”

  • Bible hi a rinchhan tlâk a ni tih engin nge rinnghehtîr che?

KHAIKHAWMNA

Mihring chanchin, science, leh hrilh lâwkna zawng zawngte chuan Bible hi i ring thei tih a târ lang.

Ennawnna

  • Bible hi thudik chuanna lehkhabu nge ni a, thawnthu bu zâwk?

  • Science-in Bible a thlâwpna ṭhenkhat chu eng nge ni?

  • Bible-in nakin hun tûr a sawi lâwk i ring em? Engvângin nge?

Tih tum rawh

HRIAT BELH NAN

Bible-ah hian science lam aṭanga thil dik lo a awm em?

“Science leh Bible A Inrem Em?” (Website thuziak)

‘Ni hnuhnûng’ chungchânga thudikte chu eng nge ni?

“Bible Hrilh Lâwkna 6—A Thlen Famkimna I Hmuhte” (Vênnainsâng, June 1, 2011)

Grik Lalram chungchânga Bible hrilh lâwknate thlen famkim dân zir rawh.

“Hrilh Lâwkna” Thu Hmanga Intihchak (5:22)

Bible hrilh lâwknate’n pa pakhat Bible thlîr dân a thlâk danglam dân chhiar rawh.

“Ka Tân Chuan Pathian A Awm Lo” (Vênnainsâng No. 3 2017)

a Hrilh lâwknaah chuan nakin huna thilthleng tûr chungchânga Pathian thuchahte a tel.

b B.C.E. tih chu “Before the Common Era,” a nih loh leh “Vântlâng Kum Chhiar Hma” tihna a ni a, C.E. tih erawh chu “Common Era” a nih loh leh “Vântlâng Kum Chhiar” tihna a ni thung.