1, 2. Eng in saknaah nge i tel a, engvângin nge i hnathawh ṭhat zâwng chu a pawimawh êm êm?

IN SAKNA hmunah i thawkrim hle a. Chu in sak ṭan a nihna chu a rei tawh a, rei tak sak zawm zêl a ni ang. Chu hnaah chuan harsatna awm mah se, tûn thleng hian a lungawithlâk hle a ni. I hnathawh ṭhat zâwng chuan i nun leh i hma lam hun hial pawh a nghawng dâwn avângin eng pawh lo thleng se, chu in sak chu i bânsan emaw, ngaihsam taka sak emaw chu i tum ngai lo vang. Engvângin nge? Chu in sak mêk chu tudang ni lovin nangmah ngei i nih vâng a ni.

² Zirtîr Juda chuan mahni chunga kan in sak tûr chungchâng a sawi uar a. Kristiante chu “Pathian hmangaihnaah chuan invawng ṭha rawh u,” tia a fuihna Bible chângah tho khân, a tih theih dân pawh a sawi tel bawk a ni: ‘In rin chhan thianghlim ber chungah chuan nangmahni leh nangmahni inrem chho rawh u,’ tiin. (Juda 20, 21) Rinna tichak a, Pathian hmangaihnaa awm reng thei tûra mahni i inrem chhoh theih dân kawng ṭhenkhat chu eng nge ni? I rinna tichak thei thlarau lam in sakna hmêl hmang pathum chu i lo ngaihtuah ang u.

3-5. (a) Setana chuan Jehova tehnate chungchângah eng thlîr dân nge nei tûra a duh che? (b) Pathian thil phûtte kan thlîr dân tûr chu eng nge ni a, chu chuan eng angin nge kan ngaih dân chu a nghawng ang? Entîrna pe rawh.

³ A hmasa berah chuan, Pathian dânte kan rinna kan tihngheh  a ngai a. He lehkhabu i zir lai hian, nungchang lama Jehova thil phût felte chu i ngaihtuah nual tawh a. Chûngte chu engtin nge i ngaih? Setana chuan Jehova dânte, thu bulte, leh a tehnate chu khirh lutuk ang, leh inawpbehna ang hiala ngai tûrin bum che a duh a. He tih dân hi Eden huana hlawhtling taka a hman aṭangin tûn thlengin a la hmang zêl a ni. (Genesis 3:1-6) He tih dân hi nangmahah a hlawhtling ang em? I rilru put hmangah a innghat thui hle ang.

⁴ Tehkhin nân: Park nuam taka i lên vêl lai chuan tual lai hmun khat chu sâng tak leh nghet taka hung a ni tih i hmu a. Chu an hung bîkna hmun chu luh châkawm khawpin a mawi a. Atîrah chuan a hungna chu ṭûl lo taka i zalênna khuahkhirhtu angin i thlîr mai thei. Mahse, hung chhûng i han en chuan a ei tûr veh mêk sakeibaknei kawlh tak chu i hmu ta mai le! Tûnah chuan a hungna chu a nihna dik tak angin i hmu ta—vênhimna a ni, tiin. A nih leh, ramsa hlauhawm tak hian tûnah ngei pawh a veh mêk che em? Pathian Thu chuan: “Ngaihven ula, fîmkhur rawh u; in khingpui Diabola chu sakeibaknei rûm ṭhîn angin a ei theih tûr zawngin a phi ruai ṭhîn,” tiin min vaukhân a ni.”—1 Petera 5:8.

⁵ Setana chu nangmah vehtu ramsa hlauhawm tak a ni a. Jehova chuan Setana sa seh kan nih a duh loh avângin, chu mi suaksual ‘ngamthlêmna’ tam tak laka min vênhim nân dânte a zam a ni. (Ephesi 6:11) Chuvângin, Pathian dânte kan chhût ngun apiangin, chûng dânahte chuan kan Pa vâna mi min hmangaihna kan hmu tûr a ni a. Chutianga kan thlîr hunah chuan Pathian dânte chu min vênghimtu leh hlimna min petu a ni ang. Zirtîr Jakoba chuan: “Tupawh dân famkim, zalênna dân hi bih a, chutianga awm reng . . . chu, chu mi chu a thil tihah malsâwmin a awm ang,” tiin a ziak a ni.—Jakoba 1:25.

6. Pathian dân felte leh thu bulte chunga rinna neih theih dân kawng ṭha ber chu eng nge ni? Entîrna pe rawh.

⁶ Pathian thupêkte mila nun chu Dân Petu kan rinna bâkah, a dân pêka awm finna kan rinna tihpun dân kawng ṭha  ber a ni a. Entîr nân, ‘Krista dânah’ chuan mi dangte hnêna a ‘thupêk zawng zawng’ zirtîr tûra Isua thupêk pawh a tel a ni. (Galatia 6:2; Matthaia 28:19, 20) Kristiante chuan Pathian be tûr leh mi tichak thei tak inkawmhona neih nâna inkhâwm ṭhîn tûra thupêk pawh an la thutak hle bawk. (Hebrai 10:24, 25) Pathian thupêkahte chuan Jehova hnêna thinlung tak zeta ṭawngṭai ṭhîn tûra fuihna pawh a tel bawk a ni. (Matthaia 6:5-8; 1 Thessalonika 5:17) Hêng thupêkte mila kan nun hian, hmangaihna nêna pêk kaihhruaina a nihzia kan hmu chiang lehzual a ni. Chûng thupêkte zawmna chuan he khawvêl buai taka kan hmuh ngai loh tûr hlimna leh lungawina nasa tak min pe bawk. Pathian dânte mila nun i hlâwkpui dân i chhût ngun hian, chûng dânte i rinna chu a nghet lehzual a ni lâwm ni?

7, 8. A kum têla Jehova dânte zawm theih loh palh hlautute chu Pathian Thu-in engtin nge a thlamuan?

⁷ Mi ṭhenkhat chuan a kum têla Jehova dânte zawm zêl a harsat dân tûr ngaihtuahin lungngaih châng an nei a. Engemaw ti taka hlawhchham chu an hlau a ni. Chutianga lungngaih châng i nei a nih chuan, hêng thute hi chhinchhiah ang che: “Kei hi LALPA in Pathian, in ṭhatna tûra nangmahni zirtîrtu, in kalna tûr kawnga hruaitu che u chu ka ni. Aw nangni hian ka thupêkte chu lo ngaithla ta ula chu aw! In chunga  remna chu lui ang maia awmin, in felna chu tuifinriat fâwnte ang maiin a awm tûr,” tih hi. (Isaia 48:17, 18) Chûng thute chuan mi a tihchak theihzia chu i ngaihtuah tawh ngai em?

⁸ Hetah hian, Jehova chuan a thu zawm chu kan hlâwkpui ṭhîn tih min hriattîr a. A thu kan zawm chuan malsâwmna pahnih min tiam a ni. A hmasain, kan chunga remna chu lui ang—dam diai, tam tak, leh tâwp thei lo—a ni ang. A dawtah chuan, kan felna chu tuifinriat fâwn ang a ni ang. Tuifinriat kama i din a, tuifâwn a indawta lo kal rengte i en chuan, chu chu thil awm reng tûr a ni tih i hre thei a. Tuifinriat kamah chuan chatuanin tui a rawn fâwn reng dâwn tih i hre thei bawk. Jehova chuan i felna—thil ṭha i tihna—chu chutiang a ni reng thei a tihna a ni. A chunga rinawm reng i tum phawt chuan, i tlûk a phal ngai lo vang. (Sâm 55:22 chhiar rawh.) Chutiang thutiam phûrawm takte chuan Jehova leh a tehna felte i rinna chu a tinghet a ni lâwm ni?

9, 10. (a) Engvângin nge puitlinna chu Kristiante tâna thiltum ropui tak a nih? (b) Engtin nge thlarau lam thil ngaihsakna chuan hlimna nei tûra min ṭanpui?

⁹ I in sakna hmêlhmang pahnihna chu he thlarauva thawk khum thu: “Puitlin lam i pan ang u,” tihah hian a lang a ni. (Hebrai 6:1, 2) Puitlinna chu Kristiante tân thiltum ropui tak a ni a. Mihringte’n tûna an la neih theih loh ṭhat famkimna ang lo takin, puitlinna chu neih theih a ni. Chu bâkah, Kristiante chuan puitlin lam an pan chhoh zêl rualin, Jehova rawngbâwlnaah hlimna nasa lehzual an hmu a ni. Engvângin nge?

¹⁰ Kristian puitling chu thlarau mi a ni a. Jehova thlîr dân aṭangin a thlîr a ni. (Johana 4:23) Paula chuan: “Tisa dâna awmte chuan tisa lam thilte an duh ṭhîn; thlarau dâna awmte erawh chuan thlarau lam thilte an duh ṭhîn,” tiin a ziak a. (Rom 8:5) Tisa lam thil ngaihsaktu chuan mahni hma a sial a, thil a dâwn thui lo va, sum leh pai ringawt a ngaihtuah ṭhîn; chuvângin, a hlim tak tak lo. Thlarau lam thil  ngaihsaktu erawh chuan “Pathian hlim” a ngaihsak avângin a hlim a ni. (1 Timothea 1:11, NW) Thlarau mi chuan Jehova tihlâwm a châk a, fiahna a tawh hunah pawh a hlim a ni. Engvângin nge? Fiahnate chuan Setana chu dâwtpa a nihzia târ lan theihna hun remchâng min pêk bâkah, rinawmna a tinghet thei bawk a, chu chuan kan Pa vâna mi chu a tilâwm a ni.—Thufingte 27:11; Jakoba 1:2, 3 chhiar rawh.

11, 12. (a) Paula chuan Kristian ‘hriat theihna’ chungchâng eng nge a sawi a, “sawizawi” tia lehlin thu mal awmzia chu eng nge ni? (b) Taksa tân a lo puitlin a, thilte a tih theih nân eng ang insawizawina nge ngai?

¹¹ Thlarau mi nihna leh puitlinna chu insawizawina hmanga neih theih a ni a. He Bible châng hi ngaihtuah ang che: “Chaw rum erawh chu puitlingte tân a ni, chûngte chuan an hman fo avângin, chhia leh ṭha fiah tûrin an hriat theihna chu an sawizawi tawh,” tih hi. (Hebrai 5:14) Paula’n kan hriat theihna “sawizawi” chungchâng a sawi khân, ‘taksa sawizawi mi anga insawizawi’ tia lehlin theih a nih avângin, kum zabi khatnaa Grik khawvêla insawizawina hmuna an hman ṭhin ni âwm tak Grik thu mal chu a hmang a ni. Tûnah chuan chutiang insawizawinaa thil telte chu ngaihtuah rawh.

¹² Kan pian chhuah hian, kan taksa chu sawizawi loh a ni a. Entîr nân, nausên chuan a kut leh kête tihchêt vêl dân chu a la thiam lo va. Chuvângin, a kut chu awmze nei lovin a vai ṭhîn a, a hmaia a vai fuh palh châng phei chuan a phu zawk a, mak a ti hle ṭhîn. Zâwi zâwia hmang chhovin a taksa chu a sawizawi a. Nautê chu bawk vâkin a kal thei a, chutah kal a rawn zir ṭan a, naupang a rawn nih chhoh chuan a tlân thei ta a ni. * Mahse, taksa sawizawi mi chungchâng chu eng nge ni? Boruakah invawrh chhovin, mawi taka a intheh kual vêl i hmuh hun chuan hun rei tak chhûng a taksa a sawizawi a  ni tih chu i ringhlel hauh lo vang. Chutiang thiamna chu amaha lo awm mai a ni lo—dârkâr tam tak inzir nâna hun hman a ngai ngei ang. Chutianga taksa insawizawina chu Bible chuan “sâwt zawng a sâwt ve bawk” tih a pawm a. Thlarau lam thil kan hriat thiamna sawizawi chu a va hlu zâwk dâwn êm!—1 Timothea 4:8.

13. Engtin nge kan hriat theihna chu kan sawizawi theih?

¹³ He lehkhabuah hian thlarau mi anga Jehova chunga rinawm reng tûra min ṭanpuitu tûr hriat theihna sawizawi dân tam tak sawiho a ni tawh a. Nî tin nuna thu tlûknate i siam hunah, Pathian thu bulte leh dânte chu ṭawngṭaina nên ngun takin ngaihtuah ang che. Thu tlûkna siam ngai dinhmun i hmachhawn apiangin, heti hian inzâwt rawh: ‘Hemi chungchâng hi eng Bible dân leh thu bulte nên nge inkûngkaih? Engtin nge chûngte chu ka nunpui theih ang? Eng kawng zawhnain nge ka Pa vâna mi chu tilâwm ang?’ tiin. (Thufingte 3:5, 6; Jakoba 1:5 chhiar rawh.) Hetianga thu tlûkna i siam apiang hian i hriat theihna chu a insawizawi belh zêl a. Chutianga insawizawina chuan thlarau mi dik tak ni tûr leh ni zêl tûrin a ṭanpui ang che.

14. Thlarau lama ṭhang chho tûrin eng ei châkna nge kan neih ngai a; mahse, eng thilah nge kan fîmkhur ngai?

¹⁴ Puitlinna chu neih theih a nih rualin, thlarau lama ṭhan chhohna erawh neih reng a ngai a. Ṭhan chhohna chu chawah a innghat a. Chuvângin, Paula chuan: “Chaw rum erawh chu puitlingte tân a ni,” tiin a sawi. I rinna i tihngheh chhoh zêl theih dân bul ber chu thlarau lam chaw rum ei zêl hi a ni. I thil zirte nunpui chu finna a ni a, Bible chuan: “Finna hi  thupui ber a ni,” tiin a sawi. Chuvângin, kan Pa min pêk hlutna nei thutak ei châkna dik tak kan neih chhoh a ngai a ni. (Thufingte 4:5-7; 1 Petera 2:2) Hriatna leh Pathian finna neih chu mi dang aia ṭha zâwka inngaihna neih chhan tûr a ni lo. Chapona emaw, chak lohna dang emawin kan thinlunga zung kaih a, a ṭhan chhoh loh nân kan inbih chiang tûr a ni. Paula chuan: “Rinnaah chuan in awm emaw, nangmahni ngei inchhin ṭhîn ula; nangmahni ngei infiah ṭhîn rawh u,” tiin a ziak a ni.—2 Korinth 13:5.

15. Thlarau lama ṭhang chho tûrin engvângin nge hmangaihna neih a pawimawh?

¹⁵ In chu sak zawh ni mah se, enkawl zawm zêl a la ngai a. Vawn ṭhat leh thawm ṭhat a pawimawh hle a, dinhmun inthlâk dân azirin, sak belh pawh a ngai thei bawk. Thlarau lama puitling chho va, chutianga awm reng thei tûr chuan eng nge kan mamawh? Kan mamawh ber chu hmangaihna a ni. Jehova leh Kristian unaute kan hmangaihna chu a ṭhan chhoh zêl a ngai a. Hmangaihna kan neih loh chuan, kan hriatna leh kan thiltih zawng zawng chu eng tihna mah a ni lo vang—bengchheng ri mai mai ang a ni ang. (1 Korinth 13:1-3) Hmangaihna kan neih chuan Kristian puitling kan ni chho theiin, thlarau lamah kan ṭhang chho zêl thei a ni.

16. Setana’n eng ang ngaihtuahna nge a vawrh lâr a, Jehova’n eng ang invênhimna nge min pêk?

¹⁶ I in saknaa hmêlhmang dang pakhat i lo ngaihtuah leh ang u. Krista zuitu dik tak anga mahni inrem chho tûr chuan, i thil ngaihtuah dân i vên ṭhat a ngai a. He khawvêl thununtu Setana chuan mite chu a ṭha lo zâwnga thil ngaihtuahna te, a beidawng zâwnga thil thlîrnate, mi dangte rinhlelhna te, leh beisei bonate neihtîr dân a thiam hle a ni. (Ephesi 2:2) Thing in tâna tlumpi a hlauhawm angin Kristian tân chutiang ngaihtuahna chu a hlauhawm a. Jehova chuan min vênghim thei tûr hmanrua—beiseina—min pêk avângin kan lâwm hle.

17. Engtin nge Pathian Thu chuan beiseina pawimawhzia a târ lan?

 ¹⁷ Bible chuan Setana leh he khawvêl kan donaa kan mamawh thlarau lam râlthuam chi hrang hrang a târ lang a. Râlthuam pawimawh tak pakhat chu “chhandam beiseina” lukhum a ni. (1 Thessalonika 5:8) Bible hun laia sipai chuan lukhum tel lovin indonaah a dam khawchhuak thei dâwn lo tih a hria a. A tlângpui thuin, lukhum chu thîra siam a ni a, sahmul puan, a nih loh leh savuna siam lukhum chunga khum ṭhin thîr lukhum chuan silai mu chu a titleu ang a, hliam na tak a thlen lo vang. Lukhum chuan lû a vênhim ang chiahin, beiseina chuan i rilru leh i ngaihtuahna chu a vênghim thei a ni.

18, 19. Beiseina vawn ṭhatna kawngah Isua’n eng entawn tûr nge a siam a, engtin nge kan entawn theih?

¹⁸ Isua chuan beiseina vawn ṭhatna kawngah entawn tûr ṭha ber a siam a. Leia a nun tâwp dâwn zâna a hrehawm tawrhte kha hre chhuak leh rawh. A ṭhian ṭha tak chuan sum hmuh nân a phatsan a. A dang pakhat chuan amah hriat pawh hre ngai lo anga insawiin a phatsan bawk a. A ṭhian dang zawngte chuan kalsanin, an tlân chhiatsan bawk. A awmna rama mite ngei chuan amah chu hnâwlin, Rom sipaite hnênah nghaisa tûr leh tihlum tûrin an ngên a ni. Isua chuan kan hmachhawn theih tûr fiahna eng pawh aia nasa a tuar ti ta ila, kan sawi sual tam lo vang. Tuar thei tûrin engin nge ani chu ṭanpui? Hebrai 12:1, 2 chuan: “Ani chuan a hmaa hlimna awm avâng chuan mualphona chu ngainêpin . . . a tuar a, Pathian lalṭhutphah ding lamah khian a han ṭhu ta a,” tiin a chhâng a ni. Isua chuan “a hmaa hlimna awm” chu a hmuh hmaih ngai lo.

¹⁹ Isua hmaa hlimna awm chu eng nge ni? Chhel taka a tuar chhuah chuan Jehova hming tihthianghlimnaah a tel dâwn tih a hria a. Setana chu dâwtpa a nihzia finfiahna ṭha ber a pe dâwn bawk a ni. Isua tân chu beiseina aia hlimna pe thei zâwk tûr a awm lo. Jehova chuan a rinawmna chu nasa takin mal a sâwm dâwn tih a hre bawk—chu chu nakin lawkah a Pa nêna an awm dun leh theihna tûr hun ropui tak  chu a ni. Isua chuan hun khirh ber a tawh chhûng zawngin, chûng beiseina hlimawm tak chu a rilruah a dah tlat a. Kan tân chutianga tih ve chu a ngai a ni. Kan hmaah pawh hlimna a awm a. Jehova chuan a hming ropui tihthianghlimnaa ṭanpui theihna chanvo hlu tak min pein min chawimawi ṭheuh va. Jehova chu kan Lalchungnungber atâna thlangin leh eng ang fiahna leh thlêmna pawh tâwk mah ila, Pathian hmangaihnaa him taka invawn ṭhatna hmangin Setana chu dâwtpa a ni tih kan târ lang thei a ni.

20. A ṭha zâwnga ngaihtuahna leh beiseina nei reng tûrin engin nge ṭanpui thei che?

²⁰ Jehova chuan a chhiahhlawh rinawmte chu lâwmman pêk a inhuam mai a ni lo—pêk a châk êm êm a. (Isaia 30:18; Malakia 3:10 chhiar rawh.) A chhiahhlawhte thinlunga châkna ṭhate phuhrûksak chu nuam a ti a ni. (Sâm 37:4) Chuvângin, i hmaa beiseina awm chu ngaihtuah tlat ang che. Setana khawvêla ngaihtuahna dik lo tak, chhe tak, leh veiherh takte lakah chuan tlâwm ngai suh. I rilru emaw, thinlung emawah he khawvêl rilru put hmangin bu a khuar ṭan nia i hriat chuan, “Pathian thlamuanna rilru rêng rênga hriat sên loh” nei tûrin Jehova hnênah nasa takin ṭawngṭai ang che. Chutianga i tih chuan, Pathian pêk thlamuanna chuan i thinlung leh ngaihtuahnate chu a vênsak dâwn che a ni.—Philippi 4:6, 7.

21, 22. (a) “Mipui tam tak” zînga mite chuan eng beiseina ropui tak nge an neih? (b) Kristian beiseinaah a eng hi nge i duh ber, eng nge tih i tum tlat?

 ²¹ I chhût ngun tûr beiseina chu a va phûrawm tak êm! ‘Hrehawm nasa tak ata chhuak’ tûr “mipui tam tak” zînga mi i nih chuan, nakin lawka i neih tûr nunna chu ngaihtuah ang che. (Thu Puan 7:9, 14) Setana leh a ramhuaiho an awm tawh loh huna i rilru hahdam dân tûr chu i ngaihtuah phâk bâk a ni ang. Tihah chuan, kan zîngah hian Setana thununna sual nêksâwrna tuar lo tu nge awm? Chu nêksâwrna a awm tawh loh hnu chuan, Isua leh vâna a rorêlpui mi 1,44,000-te kaihhruaina hnuaia lei hi paradis-a chantîrna hnathawh chu a va nuam dâwn êm! Dam lohna leh natna zawng zawng a bo va, thlân aṭanga kan hmangaih tak lo tho lehte lo hmuak a, Pathian tum ang ngeia kan nun hun tûr beiseina chuan min va tihlim tak êm! Ṭhat famkimna kan hnaih chhoh zêl rualin, Rom 8:21-a târ lan thutiam: ‘Pathian fate zalênna ropui’ chu kan hnaih tial tial dâwn a ni.

²² Jehova chuan i suangtuah phâk bâk zalênna ropui tak i neih chu a duhsak che a. Chu zalênna chu i thuawihnaah a innghat a ni. Chu chuan nî tina Jehova thuawih tûra tûn aṭanga theih tâwp i chhuah chu a phû a ni lâwm ni? Chuti a nih chuan, chatuana Pathian hmangaihnaa i awm reng theih nân i rinna thianghlim ber chungah chuan mahni inrem chho zêl ang che!