A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

A KAWM THU | ENGVANGIN NGE ISUA HREHAWM TUARA A THIH?

A Thleng Tak Tak Em?

A Thleng Tak Tak Em?

C.E. 33 nipui lai khân, Nazaret Isua chu tihhlum a ni a. Sawrkâr laka hela puh a, nasa taka vuak a nih bâkah, bana khenbeh a ni a. Nâ hrehawm tak tuarin a thi a ni. Mahse, Pathianin a kaitho leh a, ni 40 hnuah vânah a lâwn chho ta a ni.

He chanchin danglam tak hi Thuthlung Thar tia hriat lâr tak, Kristian Grik Pathian Lehkha Thu-a Chanchin Ṭha ziak pali-ah kan hmu thei a. Chûng thilte chu a thleng tak tak em? Chu chu zawhna inâwm tak leh pawimawh tak a ni. Thleng tak tak lo ni sela chuan, Kristian rinna chuan hlutna a nei lo vang a, Paradis-a chatuan nun beiseina chu duhthusâm suangtuahna mai a ni ang. (1 Korinth 15:14) Kawng leh lamah chuan, chûng thilte chu a thleng tak tak a nih chuan, mite hnêna hrilh theih tûr mihringte tâna nakin hun hlimawm tak a awm tihna a ni ang. Chuti a nih chuan, Chanchin Ṭha ziakte chu thilthleng tak tak nge ni a, phuahchawp mai zâwk?

THILTHLENG TAK TAKTE’N A TAR LAN CHU

Thawnthu phuahchawpte ang lo takin, Chanchin Ṭha ziakte chu dik tak leh chipchiar taka târ lan a ni a. Entîr nân, chuta târ lan hmun hming tam tak chu tûn laiah pawh tlawh theihin a awm a. Mihring chanchin a sawite chu, an awm tak tak tih hmân lai chanchin zir mite chuan an finfiah a ni.—Luka 3:1, 2, 23.

Kum zabi pakhatna leh pahnihnaa chanchin ziaktute chuan Isua chungchâng ngei pawh an ziak a. * Chanchin Ṭha ziaka târ lan a thih dân chu a hun laia Rom mite intihhlum dân an hmuh chhuahte nên a inang bawk a. Chu bâkah, Isua zirtîr ṭhenkhatte ṭhat lohna lai pawh tiamin, thilthlengte chu a nihna ang angin chiang taka târ lan a ni. (Matthaia 26:56; Luka 22:24-26; Johana 18:10, 11) Hêng zawng zawng hian, Chanchin Ṭha ziaktute’n Isua chanchin chu rinawm tak leh dik takin an ziak a ni tih a târ lang chiang hle.

ISUA THAWHLEHNA CHUNGCHANG CHU ENG NGE NI?

Isua chu a nungin, a thi tih chu pawm dân tlângpui ni mah se, ṭhenkhat chuan a thawhlehna chu an ringhlel mai thei a. A tirhkohte pawhin a tholeh tih chanchin an hriat hlim chuan an ring lo va. (Luka 24:11) Mahse, tholeh Isua chu an ni pawhin an hmuh a, zirtîr dangte pawhin hmun hrana an hmuh hnu chuan an ringhlel tawh lo. Ṭum khat phei chu mi 500 aia tamin mit ngeiin an hmu a ni.—1 Korinth 15:6.

Zirtîrte chuan man leh tihhlum pawh inhuamin Isua thawhleh thu chu mi zawng zawng hnênah an hriattîr a—amah tihlumtute hnênah ngei pawh an puang a ni. (Tirhkohte 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Zirtîr tam takte chuan Isua chu a tholeh tak tak tih ring nghet tlat lo sela chuan, chutiang khawpin an huaisen ang em? A nihna takah chuan, Isua a tholeh tak tak a ni tih chu Kristiannain chutih hun laia khawvêl leh tûn lai khawvêla nghawng a neih chhan ber a ni.

Isua thihna leh a thawhleh chungchânga Chanchin Ṭha ziakte chuan thilthleng dik tak leh rin tlâk tak nihna zawng zawng a keng a. Ngun taka chhiarna chuan, hêng thil zawng zawngte hi a thleng tak tak tih a rinnghehtîr ang che. Chûng thilte a thlen chhan i hriatthiam hun chuan i rinna chu a nghet sauh thei a. Chu chu a dawta thuziak hian a hrilhfiah ang. (wp16.02-E)

^ par. 7 C.E. 55 vêla piang Tacitus-a chuan, “Kristian tih hming lo chhuahna Christus [Krista] chuan Tiberia lal laiin kan ram awptute zînga pakhat, Pontia Pilata kutah hremna tâwp khâwk a tawrh” thu a ziak a. Isua chanchin chu Suetonius-a (kum zabi khatna) te; Juda thilthleng chanchin ziak mi Josephus-a (kum zabi khatna) te; leh Bithunia ram awptu Pliny the Younger-a (kum zabi hnihna tîr lam) te pawhin an sawi ve bawk a ni.