A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Thleng Famkim Tawh Hrilh Lâwknate

Thleng Famkim Tawh Hrilh Lâwknate

Thuziak hmasaah khân, Delphi khawpuia zâwlnei buma a awm avânga Persia Lal kuta tlâwm ta Croesus-a chungchâng kan sawi tawh a. Kawng leh lamah chuan, Bible-ah hian Persia Lal chungchâng pawh tiamin, chipchiar taka thleng famkim hrilh lâwkna chhinchhiah tlâk takte a chuang a ni.

Lal pian hma kum 200 vêl aṭang tawhin, Hebrai zâwlnei Isaia chuan Babulon khawpui chak tak hnehtu tûr chu Kura a ni dâwn tia a hming chawpa a târ lan bâkah a hneh dân tûr pawh a sawi a.

Isaia 44:24, 27, 28: “LALPA chuan heti hian a ti, . . . tui thûk tak hnêna, ‘Kang chat rawh, i luite pawh ka tikang bawk dâwn,’ titu, Kura chungchâng thua, ‘Ani chu ka berâm vêngtu a ni a, Jerusalem chungchâng thuah, “Siamin a awm leh ang,” tih leh, Pathian biak in hnêna, i lungphûm chu remin a awm leh ang, ti hial khawpin ka duh zâwng zawng zawng chu a ti ang,’ titu ka ni,” tiin.

Grik chanchin ziaktu Herodotus-a sawi dânin, Kura sipai rualte chuan Babulon khawpui kal tlanga luang Euphrates Luipui chu an la pêng a. Kura chuan a sipaite chu lui dai kaitîrin khawpuiah a luhtîr a ni. Khawpui an lâk hnu chuan, Kura chuan Babulona Juda sal tângte chu chhuah zalênin, kum 70 lai tihchhiata lo awm tawh Jerusalem din ṭha leh tûrin a hawtîr a ni.

Isaia 45:1: “LALPA chuan a hriak thih, Kura, hnamte chu a hmâah tudâwl tûr leh lalho kawnghrênte phelhsak tûr leh, a hmâa kawngkhârte hawnsak tûr leh, kulh kawngkhârte khâr lova awmtîr tûra, a kut ding lam ka chelha hnênah chuan, heti hian a ti.”

Persia mite chu inthlahdahna avânga lo inhawngsa khawpui kawngkhâr hrâwl tak aṭangin an lût a. Babulon mite chuan Kura thiltum chu lo hre lâwk ta se chuan, luipui hrûla awm kawngkhâr zawng zawng chu an khâr ngei ang. Mahse, khawpui chu vên lohvin a awm a ni.

He hrilh lâwkna chhinchhiah tlâk tak hi hai rual lova thleng dik Bible hrilh lâwkna tam tak zînga pakhat mai a ni. a Mite’n an pathian dik lo hnên aṭanga an dawn ṭhîn hrilh lâwknate nêna inang lo takin, Bible hrilh lâwknate chu: “Keiin a tâwp tûr chu atîr aṭang rêngin ka sawi ṭhîn a, thil la tih lohte chu hmasâng aṭang rêngin ka sawi ṭhîn,” tia sawitu hnên aṭanga lo kal a ni.—Isaia 46:10.

Jehova tih hming pu Pathian dik chauhvin chutiang chuan a puang thei a ni. Chu hming awmzia chu “A Nihtîr,” tihna a ni a. Chu chuan hma lam huna thilthleng tûrte a hriat theih bâkah chûngte chu a duh zâwng nêna inmilin a nihtîr thei tih a târ lang a ni. A thutiam zawng zawng chu a thlen famkimtîr ngei ang tih a chiang a ni.

TUN LAIA THLENG FAMKIM HRILH LAWKNATE

Kan tûn lai hun chungchâng Bible hrilh lâwknate chu hriat i duh em? Kum 2,000 vêl kal ta khân, Bible chuan “ni hnuhnûngahte chuan hun khirh takte a lo awm ang,” tih a sawi lâwk a. Eng ni hnuhnûng nge ni? He leilung emaw, mihringte emaw ni lovin, kum sang tam tak chhûng mihringte tibuaitu innghirnghona te, hnehchhiahna te, leh hrehawm tawrhnate a ni zâwk. “Ni hnuhnûng” chhinchhiahtu hrilh lâwkna ṭhenkhat chu i lo bih chiang ang u.

2 Timothea 3:1-5: “Ni hnuhnûngahte chuan hun khirh takte a lo awm ang. Mi, mahni inhmangaihtu te, tangka ngainatu te, intivei te, chapo te, Pathian sawichhetu te, nu leh pa thu âwih lo te, lâwm nachâng hre lo te, thianghlim lo te, hmangaihna pianpui nei lo te, huaikawmbâwl te, hêktu te, insûm thei lo te, mi kawlhsen te, ṭha duh hauh lo te, vervêk te, thuhnudâwn lo te, inngaihlu te, Pathian hmangaih aia mahni lâwmna mai hmangaih zâwktu te an ni dâwn si; Pathian ngaihsak anna an nei ang a, nimahsela a thiltihtheihna chu an âwih lo vang.”

Chutiang mizia chu tûn lai mite nunah a lang chiang hle tih i pawm lâwm ni? Mahni inngaihlu te, tangka ngainatu te, leh mi chapote hual vêlin kan awm tih i hria em? Mite chuan thil an phût sâng tulh tulh a, mi dangte nên inrem an duh lo telh telh tih i hmu a ni lawm ni? Nu leh pa thuâwih lote an pung chho zêl a, mi tam zâwkte chu Pathian hmangaih aia mahni lâwmna zawngtute an ni tih pawh i hmu ngei ang. Thil engkim hian ni tinin chhiat lam a pan zêl a ni.

Matthaia 24:6, 7: “Indo thu leh indo thuthang in la hria ang; . . . . hnam hrang leh hnam hrang an indo vang a, ram hrang leh ram hrang an indo vang a.”

Kum 1914 aṭangin indonate leh râlthuam hmanga inbeihna avânga thite chu mi maktaduai 100 aia tam niin mi ṭhenkhat chuan an chhût a, chu chu ram tam taka mi awm zât ai pawha tam a ni. Chutiang khawpa tam mite mittui tlâkna, sûnna leh hrehawm tawrhnate chu han ngaihtuah teh. Hnamte chuan an thil tihsual aṭanga inzirin, indona tih tâwp an tum em?

Matthaia 24:7: “Ṭâmte a tla ang.”

World Food Programme chuan heti hian a sawi: “Mi tin tâna ei tûr kham khawp kan tihchhuahna he khawvêlah hian, mi maktaduai 815—hmun kuaa ṭhena hmun khat—chu zân tin rilṭâmin an mu a. Chu aia tam zâwk—hmun thuma ṭhena hmun khat—chu ei tûr ṭha nei lovin hrehawm an tuar a ni,” tiin. Kum tin hian ṭâm avângin naupang mi maktaduai thumte chu an thi nia chhût a ni.

Luka 21:11: “Lîr nasa takin a nghîng a nghîng ang.”

Kum tin hian, lîrnghîng 50,000 vêl chu hriat tham khawpin a nghîng a. Lîrnghîng 100 vêl chuan inte a tichhia a, nasa takin vawi khat tal a nghîng ṭhîn bawk. Kum 1975 leh 2000 chhûngin mi 471,000-te chuan lîrnghîng avângin an nunna an chân nia chhût a ni.

Matthaia 24:14: “He ram Chanchin Ṭha hi hnam zawng zawng hriattîrna tûrin khawvêl zawng zawngah hrilhin a awm ang; chu mi zawhah chuan tâwpna chu a lo thleng ang.”

Jehova Thuhretu mi maktaduai riat aia tamte chuan, ram 240 vêlah Pathian Ram chanchin ṭha chu an hrilin, an puang mêk a.Chanchin ṭha chu khawpuiah te, khawtêah te, thing tlângahte an puang a. He hna hi Pathian lungawi thleng thawh a nih hunah, hrilh lâwkna chuan: “Tâwpna chu a lo thleng ang,” tiin a sawi lâwk a. Chu chuan eng awmzia nge a neih? Mihringte rorêlna a tâwp ang a, rorêlna dang—Pathian Ram rorêlna a lo awm ang tihna a ni. Eng thutiamte nge Pathian Ram rorêlna hnuaiah thleng famkim ang? Chu chhânna chu i hriat theih nân chhiar zawm ang che.

a “Hrilh Lâwkna Dik Ngawi Renga Hriattîrtu” tih thuziak chu en rawh.