Felisa-i: Spain rama chhûngkaw rethei taka seilian ka ni a. Catholic chhûngkua kan ni a, sakhaw mi tak kan ni. Ka chhûngte zînga mi 13 chu sakhaw rawngbâwltu puithiam an ni a. Ka nu laichîn unaupa chu puithiam niin, Catholic school-ah zirtîrtu a ni bawk. A thih hnu chuan Pope John Paul II-na chuan vân ram kai ngeia chhâlin, a chawimawi a. Ka pa chu thir chi hrang hrang khawihtu a ni a, ka nu chu lo lama hna thawk mi a ni a. Unau pariat zînga a upa ber ka ni.

Kum 12 mi ka nih chuan, Spain ramah tualchhûng indona a thleng a. Indo zawh hnu chuan, ka pa chu sawrkârin politics lama a ngaih dân an duh loh avângin lung inah an khung a. Ka nu tân chuan kan vaia tâna ei khawp tûr zawn hmuh chu a harsa hle a ni. Chuvângin, ka nu chuan ka naute pathum Araceli, Lauri, leh Ramoni te chu Bilbao khawpuia sakhaw rawngbâwltu nula thianghlimte awm khâwmna convent-a awm tûrin a thawn a. Chutah chuan, kan naute chuan ei tûr kham khawp an nei ngei ang.

Araceli: Chutih lai chuan, kum 14 mi ka ni a, Lauri chu kum 12 niin, Ramoni chu kum 10 mi a ni. Kan chhûngte chu kan ngai thei hle a. Convent-a kan hna ber chu hmun tihfai hi a ni. Kum hnih hnuah, nula thianghlimte chuan Zaragoza khawpuia hmun lian zâwkah tarho enkawl tûrin min tîr a. Chokâ tihfainaah kan thawk a, kan chau thei hle a ni.

Felisa-i: Ka naute Zaragoza khawpuia an kal chuan, ka nu leh tualchhûnga puithiam, ka pu chuan chuta min thawn ve chu an tum a. Min duhtu mipa laka min dah hran an duh vâng pawh a ni bawk. Pathian ka hmangaih avângin chutiang hmuna engemaw chen han awm chu ka châk ang reng a. Nî tin hian biak inah ka kal ṭhîn a, Africa  rama ka laichîn unaunu anga Catholic missionary nih chu ka duh ta hial a ni.

Mahse, convent-ah chuan ka tih duh thil tam takte ti thei lo ni hian ka inhria a. Sakhaw nula thianghlimte chuan ka beisei angin ram danga Pathian rawngbâwl chu min fuih lo a ni. Chuvângin, kum khat hnuah, ka pu puithiam chu enkawl tûrin inah ka haw ta a ni. In lam hna ka thawhsak a, tlai tin hian Catholic-ho ṭawngṭaina ṭhi (Rosary) kengin kan ṭawngṭai dûn ṭhîn a. Biak ina pangpârte khawi leh Mari leh “mi thianghlimte” lim enkawl chu nuam ka ti bawk a ni.

Araceli: Zaragoza khawpuia ka awm lai chuan nula thianghlim ni tûrin thu intiamna hmasa ber ka nei a. Tichuan, nula thianghlimte chuan kei leh ka unaute chu a hrang ṭheuhvin min dah an tum a ni. Tichuan, kei chu Madrid khawpuia convent-ah min thawn a, Lauri erawh chu Valencia khawpuia convent-ah an thawn thung a ni. Ramoni erawh chu Zaragoza-ah a awm zêl a. Madrid khawpuiah chuan, nula thianghlim ni tûrin thutiam pahnihna chu ka intiam a. Convent-ah chuan zirlaite leh kum upa tawhte ang chi mi tam tak an lo kal a. Chuvângin, chu mi hmunah chuan thawh tûr a tam hle. Convent-a damdawi inah ka thawk a ni.

Nula thianghlim anga nun chu ka nghâkhlel hle a. Bible chhiar nân leh zir nân hun tam tak hmang tûrah ka inngai a ni. Mahse, ka bei a dawng hle. Tumahin Bible an hmang lo va, Pathian leh Isua chanchin pawh an sawi bawk hek lo. Latin ṭawng ṭhenkhat ka zir a, Catholic “mi thianghlimte” nun dân zirin, Mari ka bia a. Mahse, kan hun tam zâwk chu hna hahthlâk tak thawh nân kan hmang a ni.

Ka rilru a hahin, ka mangang ṭan a. He lai hmuna mi dangte hausak nâna thawh ai chuan, ka chhûngte ṭanpui nâna inhlawh zâwk tûr ka ni asin le, tiin ka inngaihtuah ta a. Tichuan, kan hotunu hnênah hrilhin, bân ka duh thu chu ka hriattîr ta a. Mahse, pindan pakhatah min khung ta zâwk a. Chhuah ka tum tawh loh a beisei vânga ti a ni.

Nula thianghlimte chuan pindan aṭangin min chhuahtîr a; mahse, convent chhuahsan ka la duh reng tih an hriat chuan min khung leh ta a ni. Chutianga vawithum an tih hnu chuan, “Pathian rawngbâwl aiin Setana rawngbâwl ka duh zâwk avângin ka chhuak a ni,” tia ka ziah chuan ka chhuak thei ang tih min hrilh a. Chu chuan min tiphu zawk a ni. Chhuah duh hle mah ila, chûng thu chu ka ziak lo vang. A tâwpah, puithiam biak ka duh thu ka hrilh a, thil thlen dân chu puithiam hnênah chuan ka hrilh fai ta vek a. Ani chuan Zaragoza khawpui convent-a min thawn leh tûrin bishop hnênah phalna a la a. Chuta thla rei vak lo ka awm hnuah, chhuah min phalsak ta a ni. Chu mi hnu lawkah chuan, Lauri leh Ramoni te pawhin convent an chhuahsan ve bawk a ni.

Felisa-i: A hnuah chuan, pasal ka nei a, Spain ram chhûnga Cantabria bialah kan va awm a. Chutah chuan ka va inkhâwm ziah tho a ni. Chawlhni tûk khat chu, puithiam chuan thinur takin, “En teh u, he lehkhabu hi!” tiin a au chhuak a. Chatuan Nunna Hruaitu Thutak tih lehkabu chu min hmuh a. “He lehkhabu hi tuemawin an pe che u a nih chuan, min pe r’u, a nih loh leh paih bo r’u!” tiin a sawi a ni.

Chu lehkhabu chu ka nei lo va; mahse, neih ka duh ta a. A hnu lawkah, hmeichhe pahnih an lo lêng a. Anni chu Jehova Thuhretute an ni a, chu lehkhabu chu min pe ta a. Chu mi zân chuan ka chhiar nghâl a. Min rawn tlawh leh chuan, Bible zir ka duh leh duh loh min zâwt a, zir ka duh thu ka hrilh ta a ni.

Pathian tihlâwm chu ka duh reng ṭhîn a. Tichuan, Pathian Jehova chungchâng thutak ka hriat chuan ka hmangaih ta hle a. A chanchin chu mi zawng zawng hnêna hrilh ka duh a ni. Kum 1973-ah, baptisma ka chang a. A theih apiangin, thutak chungchâng chu ka chhûngte hrilh ka tum ṭhîn a. Mahse, ka chhûngte leh a bîk takin ka nau Araceli chuan ka rinna chu a dik lo an ti tlat a ni.

Araceli: Convent-a ṭha lo taka cheibâwl ka nih avângin ka sakhua chungah ka thinurin, ka lungawi lo hle a. Mahse, Chawlhni chuan ka inkhâwm ṭhîn a, nî tin hian Rosary hmangin ka ṭawngṭai ṭhîn a. Bible hriatthiam chu ka la duh reng a, Pathian ṭanpuina ka dîl ta a. Chutah, Felisa-i chuan a thu zir chu min hrilh a. A rinna chungchângah a phûr hle a, a â ta emaw ka lo ti a. A thusawite chu ka pawm thei lo a ni.

A hnuah, Madrid khawpuiah hnathawk tûra kîr lehin pasal ka nei ta a. Kum tam tak a liam hnu chuan, biak ina inkhâwm ṭhînte hian Isua zirtîrna chu an nunpui tak tak lo tih ka hre ta a. Chuvângin, ka inkhâwm duh ta lo va. “Mi thianghlimte” ka ring tawh thlâwt lo va, hremhmun meidîl a awm pawh ka ring tawh lo, puithiamin sual a ngaidam thei tih pawh ka âwih thei tawh hek lo. Sakhua nêna inkûngkaih milem ka neih zawng zawng chu ka paih bo vek bawk a ni. Ka thiltih chu a dik leh dik loh pawh ka hre lo. Ka beidawng hle a; mahse, Pathian hnênah: “Ka hre duh che. Min ṭanpui rawh!” tiin ka ṭawngṭai fo va. Jehova Thuhretute’n vawi tam tak ka kawngkhâr an rawn kik a, ka hawn duh ngai lohte  kha ka la hre reng. Eng sakhua mah ka ring thei lo a ni.

Ka nau Lauri chu France ramah a awm a, Ramoni chu Spain ramah a awm bawk a. Anni chuan kum 1980 vêl khân, Jehova Thuhretute nên Bible an zir ṭan a. Felisa-i ang bawkin, dâwtthu tam tak an zir tih an hre lo niin ka ngai tlat a ni. A hnuah, ka ṭhenawm Angelines-i chu ka tawng a, ṭhian ṭha tak kan ni ta a. Ani pawh Jehova Thuhretu a ni. Angelines-i leh a pasal chuan Bible zir ka duh leh duh loh vawi tam tak min zâwt a. Sakhuana ka ngaihsak lo tih ka sawi chung pawhin, Bible chungchâng hriat ka duh tak zet tih an hria a ni. A tâwpah, an hnênah chuan: “Awle. Zir chu ka duh a; mahse, ka Bible ka hman theih chauhvin zir ka duh ang!” tiin ka hrilh a. Nácar-Colunga ṭawnga lehlin Bible ka nei si a.

Felisa-i: Kum 1973-a baptisma ka chan chuan, Cantabria ram bial khawpui, Santander-ah Thuhretu mi 70 vêl an awm a. Bial chhûnga khawtê tam taka awm mite hnêna thu hril tûrin kan zin a ngai a. Chuvângin, khawtê te fang chhuak tûr chuan bus kan hmang a, a hnuah chuan car kan hmang a ni.

Kumte a lo liam zêl chuan, mi tam tak Bible ka zirpui a, an zînga 11 chuan baptisma an chang a ni. Ka zirpui a tam zâwkte chu Catholic an ni a. Dawhtheih a ngai hle a ni. An rinna a dik lo tih hre tûr chuan keimah ang bawkin hun an duh rei a. Bible leh Jehova thlarau thianghlim chauhvin mi ngaihtuahna thlâk tûr leh thutak hre thiam tûrin a ṭanpui thei tih ka hria a ni. (Hebrai 4:12) Police-a ṭang ṭhîn ka pasal, Bienvenido-a pawh chuan kum 1979-ah baptisma a chang a, ka nu chuan a boral hma lawkin Bible a zir ṭan a ni.

Araceli: Jehova Thuhretute’n Bible min zirpui ṭan chuan, anni chu rin theih niin ka hre lo va. Mahse, hunte a liam zêl chuan, ka ring thei tawh a. Thuhretute chuan Bible an zirtîr mai ni lovin, Bible zirtîrnate an zâwm a. Jehova leh Bible ka rinna chu a ṭhang chho va, ka hlim lehzual a ni. Ka ṭhenawm ṭhenkhat chuan ka danglamna an hmuh chuan, “Araceli, i duhthlanna kawngah hian kal zêl rawh!” tiin min hrilh a ni.

“Ka lâwm e, Jehova, ka chungah beidawng lovin, ka thil zawn—Bible thutak hriatna—hmu tûra hun remchâng tam tak min pêk avângin,” tia ka ṭawngṭai lai chu ka la hre reng a ni. Ka u Felisa-i hnênah chuan ṭawngkam ṭha lo tak tak ka lo hman avângin ngaihdam ka dîl bawk a. Chuta ṭang chuan, inhnial tawh lovin Bible thute kan sawi dûn ta zâwk a. Kum 1989-ah kum 61 mi niin, baptisma ka chang ta a ni.

Felisa-i: Tûnah kum 91 mi ka ni a. Ka pasal a boral tawh a, ka duh angin thil ka ti thei tawh lo. Mahse, nî tin Bible ka la chhiar ziah a, ka theih ang tâwkin inkhâwmnaah leh rawngbâwlnaah ka la tel ve ṭhîn a ni.

Araceli: Nula thianghlim ka lo nih tawh vâng nge ni, puithiamte leh nula thianghlim ka tawh zawng zawngte hnêna Jehova chungchâng hrilh chu ka duh a. An zînga ṭhenkhat nên sawihona nuam tak kan neiin, tam tak chuan lehkhabu leh magazine te an la a ni. Puithiam pakhat chu ka la hre reng. Vawi tam vak lo kan inbiak hnuah ka thusawi chu a pawm a. Ani chuan: “Mahse, ka upa tawh si a, khawiah nge ka kal chuan ang? Ka kohhran mite leh ka chhûngte’n eng nge an sawi ang?” a ti a. Kei chuan: “A nih, Pathianin eng nge a sawi ve ang?” tiin ka chhâng a. Ka thusawi a dik tih a hria a, a lungngai a ni tih pawh ka hmu bawk. Mahse, a inthlâkthleng ngam lo niin a lang.

Ka pasalin ka ruala inkhâwm kal a duh thu min hrilh lai chu ka theihnghilh thei ngai lo vang. A inkhâwm hmasak ber ṭum chuan kum 80 a chuang tawh a, chuta ṭang chuan inkhâwm a pelh ngai lo. Bible zirin, thu a hril ṭan a. Rawngbâwlnaah kan thawk dûnin, hriat reng tûr hun hlimawm tam tak ka nei a. Baptisma a channa tûr thla hnih la duhah min boralsan ta a ni.

Felisa-i: Jehova rawng ka bâwl ṭan chuan, ka nau pathum chuan min dodâl a. Mahse, a hnuah thutak an pawm vek a ni. Chu chu ka thiltawn azawnga ṭha berte zînga mi a ni tak zet a. Chu mi hnu chuan, kan Pathian duh tak Jehova, leh a Thute sawihovin hun nuam tak kan hmangho thei ta! A tâwp a tâwpah chuan, kan vaiin Jehova betu kan ni ta vek a ni. * (ws16.04-E)