1. Isaia’n Isua chungchâng eng nge a hrilh lâwk a, engvângin nge chu chuan min tihchak?

ISUA Krista chungchânga Isaia hrilh lâwkna chuan min tichakin, beiseina min pe a. Isaia chuan “a mita a hmuh angin ro a rêl lo vang a, a benga a hriat angin a zilhhau hek lo vang; retheite chu fel takin ro a rêlsak zâwk ang,” tiin a sawi lâwk a ni. (Isaia 11:3, 4) Chu chuan engvângin nge min tihchak? Inpâwng huatnaa khat khawvêla kan awm avâng leh mite chuan an thil hmuhte ṭanchhana ngaih dân an siam ṭhin vâng a ni. Chuvângin, kan pâwn lam lan dân anga ngaih dân siam ngai lotu Rorêltu ṭha famkim Isua chu kan va mamawh tak êm!

2. Eng ti tûrin nge Isua’n thu min pêk a, he thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

² Nî tin mai hian, mi dangte chungchângah ngaih dân kan siam ṭhîn a. Isua anga ṭha famkim kan nih loh avângin kan ngaih dân siamte chu a dik vek ṭhîn lo a ni. Kan thil hmuhte chuan awlsam takin min thunun a. Mahse, Isua chuan: “Pâwn lam lan dân angin ngaih dân siam suh ula, fel takin ngaihtuah  zâwk rawh u,” tiin thu min pe a ni. (Johana 7:24, NW) Chuvângin, Isua chuan amah ang ni tûr leh mite chu an lan dân en a, ngaih dân siam mai lo tûrin min duh a ni. He thuziakah hian, kan ngaih dân thunun thei thil pathum: hnam leh chi, hausak dân, leh kum upat dânte kan sawiho vang. Dinhmun tinah chuan, Isua thu kan âwih theih dân leh mite lan dân enin, ngaih dân kan siam nghâl tûr a ni lo tih kan hria ang.

3, 4. (a) Engvângin nge Petera chuan Jentailte chunga a thlîr dân chu a thlâk? (A thupui chunga milem en rawh.) (b) Jehova’n Petera chu eng hriatthiamna thar nge a zirtîr?

³ Kaisari khuaa Jentail mi Kornelia ina kal tûra tirh a nih laia tirhkoh Petera rilru awm dân tûr chu han mitthla teh! (Tirhkohte 10:17-29) Jentail mite chu mi thianghlim lo an ni tih ngaih dân neia seilian a ni a. Mahse, tûn hnai mai khân, a ngaih dân tidanglamtu thilthleng a awm a ni. Entîr nân, Pathian hnên aṭangin inlârna a dawng a. (Tirhkohte 10:9-16) Chu inlârnaah chuan, Petera’n sa thianghlim lova khat, vân aṭanga lo tla bâwm ang hi a hmu a. Tichuan, awin a hnênah: “Peter, tho rawh; talh la, ei rawh!” a ti a. Petera chuan vawi thum lai a hnâwl a. A hnâwl a piangin, aw chuan: “Pathianin a tihthianghlim tawh chu nangin thiang lo ti suh,” tiin a hrilh a. Inlârna a hmuh hnuah, Petera chuan awin a hrilh tum chu a la hre thiam lo a ni. Chumi hnu lâwk chuan, Kornelia mi tirhte chu an lo thleng a. Thlarau thianghlimin Petera chu Kornelia ina kal tûra a tih avângin chûng mite nên chuan an kal ta a ni.

⁴ Petera’n “pâwn lam lan dân angin ngaih dân siam” ta se chuan, Kornelia inah a kal lo ngei ang. Juda mite chu Jentailte inah an kal ngai lo a. A nih leh, Petera chu engvângin nge a kal? Jentailte chungah inpâwng huatna rilru nei mah se, a hmuh inlârna leh thlarau thianghlim kaihhruaina chuan a ngaihtuahna chu a thlâk danglam a ni. Kornelia thusawi a ngaihthlâk hnu chuan Petera’n: “Pathianin mi duhsak bîk a nei lo tih dik takin ka hria e; nimahsela hnam tin zîngah tupawh amah ṭiha fel taka ti apiang a lâwmzâwng mi an ni ṭhîn,” tiin a sawi. (Tirhkohte 10:34, 35) Chu hriatthiamna thar avângin Petera chu a phûr hle a, chu chuan Kristian zawng zawngte pawh a nghawng ngei ang. Engtin nge?

5. (a) Jehova’n Kristian zawng zawngte chu eng nge hre thiam tûra a duh? (b) Thutak kan hre chung pawhin, eng rilru put hmang nge kan la neih reng theih?

⁵ Jehova’n mi duhsak bîk a nei lo tih Kristian zawng zawngin an hriatthiam theih nân Petera chu a hmang a. Jehova tân chuan, kan hnam te, kan chi leh kuang te, a nih loh leh kan ṭawngte chu a pawimawh lo. Pathian kan ṭih a, thil ṭha kan tih chhûng chuan, a pawm hlawh kan ni ang. (Galatia 3:26-28; Thu Puan 7:9, 10) Hei hi i lo hre tawh pawh a ni mai thei. Mahse, inpâwng huatna hluarna ram, a nih loh leh chhûngkuaa seilian ni ta la, engtin nge ni ang? Duhsak bîkna rilru  nei lo nia i inngai chung pawhin, inpâwng huatna rilru chhetê tal i lo nei reng lo maw? Petera chuan Pathianin mi duhsak bîk a nei lo tih hre thiam tûra mite a ṭanpui chung pawhin, inpâwng huatna a la lantîr cheu a ni. (Galatia 2:11-14) A nih leh, mite lan dân ena ngaih dân siam nghâl mai lo tûrin engtin nge Isua thu kan âwih theih?

6. (a) Inpâwng huatna rilru nuai bo tûrin engin nge min ṭanpui thei? (b) Mawhphurhna nei unaupa report ziah chuan a chungchâng eng nge a târ lan?

⁶ Inpâwng huatna rilru kan neih leh neih loh hre tûr chuan mahni kan inendik a ngai a. Kan rilru put hmang chu Pathian Thu aṭanga kan thil zirte nên kan khaikhin tûr a ni. (Sâm 119:105) Inpâwng huatna kan neih leh neih loh kan inhriat theih loh avângin, kan lo nei ru reng tih hre mai theitu kan ṭhiante kan zâwt thei a. (Galatia 2:11, 14) Chutiang rilru put hmang chu kan neih fo avângin nei niin kan inhre lo pawh a ni thei! Mawhphurhna nei unaupa chungah chutiang thil chu a thleng a ni. Ani chuan hunbi kima rawngbâwl nupa tuak taima takte chanchin a ziak a. A pasal zâwk chu mi tam takin hnuaihnung taka an thlîr hnama mi a ni a. Mawhphurhna nei unaupa chuan chu pa mize ṭha tam tak a ziah hnuah: “Ani chu mite’n hnuaihnung taka an thlîr hnama mi ni mah se, a nungchang leh nun kawngin chu hnam chu an ṭawpin, an nunphung a hniam tihna a ni lo tih hre thiam tûrin mite chu a ṭanpui a ni,” tiin thu tâwp a siam a. Kan tân eng nge zir tûr awm? Jehova inawpna pâwlah mawhphurhna tam tak nei mah ila, mahni kan inendik a ngaih bâkah, inpâwng huatna rilru kan neih mai theihte hre chhuak tûra ṭanpuina kan dawnte chu kan pawm tûr a ni. Eng thil dangte nge kan tih theih?

7. Engtin nge ‘kan thinlung kan phawrh vek’ tih kan lantîr theih?

⁷ ‘Kan thinlung kan phawrh vek’ chuan, inpâwng huatna rilru chu hmangaihnain kan thlâk ang. (2 Korinth 6:11-13) I hnam, chi leh kuang, leh i ṭawng hmanpuite nên chauhva hun hman chu nuam i ti em? Chutiang a nih chuan, mi dangte nêna hun hman tum rawh. Rawngbâwlnaa thawhpui tûrin ṭobul inang lo unaute chu i sawm thei a. A nih loh leh, in ina inkâwmho va, chaw eiho tûrin i sawm thei. (Tirhkohte 16:14, 15) A lo rei chuan, hmangaihnain i thinlungah hmun a luah khah avângin inpâwng huatnain hmun a chang tawh lo vang. Tûnah chuan, “pâwn lam lan dân” en a, ngaih dân min siamtîr theitu kawng dang kan sawiho vang.

8. Hausakna leh retheihnain mite kan thlîr dânah nghawng a nei thei tih Leviticus 19:15 aṭangin eng nge kan zir theih?

⁸ Hausakna leh retheihnain mite kan thlîr dânah nghawng a nei thei a. Leviticus 19:15 chuan: “Rorêlnaah chuan fel lo takin in rêl tûr a ni lo; mi rethei i thlei tûr a ni lo va, mi thiltithei i zah chuang tûr a ni lo va, fel takin i ṭhenawm ro i rêlsak tûr a ni,”  tiin a sawi. Engtin nge mi chu a hausakna leh retheihnain a chunga kan thlîr dân a nghawng theih?

9. Eng thu dik lungchhiatthlâk tak nge Solomona’n a ziah a, chu chuan eng nge min zirtîr?

⁹ Solomona chu he thu dik lungchhiatthlâk tak ziak tûra thlarauva thâwk khum a ni: “Mi rethei chu a ṭhenawmte ngei pawhin an hua a, mi hausa erawh chuan ṭhian tam tak an nei,” tih hi. (Thufingte 14:20) He thufing hian eng nge min zirtîr? Kan fîmkhur loh chuan, kan unau retheite ni lovin, a hausate chauh ṭhiana siam kan duh thei a ni. An thil neihte leh neih lohte azira mite chunga ngaih dân siam chu engvângin nge thil pawi tak a nih?

10. Jakoba’n Kristiante chu eng buaina chungchângah nge a vaukhân?

¹⁰ Unaute chu an hausak leh an retheih azira kan cheibâwl a nih chuan, kohhranah inthlei hranna kan siam thei a. Chutiang chu kum zabi khatnaa kohhran ṭhenkhatah a thleng a, Jakoba chuan chu mi chungchângah Kristiante chu a vaukhân a ni. (Jakoba 2:1-4 chhiar rawh.) Kohhranah inthlei hranna awm kan phal tûr a ni lo. A nih leh, an thil neihte ṭanchhana mite chunga ngaih dân siam chu engtin nge kan pumpelh theih?

11. Kan thil neihin Jehova nêna kan inlaichînnaah nghawng a nei em? Hrilhfiah rawh.

¹¹ Kan unaute chu Jehova thlîr angin kan thlîr ve tûr a ni a. Jehova hmaa kan hlutna  chu kan hausaknaah leh retheihnaah a innghat lo. Jehova nêna kan inlaichînna chu sum leh pai kan neih tam dân nên a inkungkaih lo. Isua’n “mi hausa tân vân rama luh chu harsa tak a ni,” tia a sawi chu a dik a; mahse, thil ni thei lo a ni tih erawh a sawi lo. (Matthaia 19:23) Chu bâkah: “Nangni rethei te u, in eng a thâwl e; Pathian ram in ta a ni si a,” tiin a sawi bawk. (Luka 6:20) Mahse, mi rethei zawng zawngin Isua thu chu ngaithlain, malsâwmna danglam tak an dawng ang tihna a ni lo. Isua hnungzui ni lo mi reithei tam tak an awm a. Mi chu a thil neihte azirin Jehova nên inlaichînna a nei ang tiin ngaih dân kan siam thei lo tih chu thu dik a ni.

12. Bible chuan mi hausate leh mi retheite chungchâng eng nge min zirtîr?

¹² Jehova mite zîngah, mi hausa leh mi rethei kan awm a. Mahse, kan zain Jehova kan hmangaih ṭheuhvin, thinlung zawng zawngin a rawng kan bâwl a ni. Bible chuan mi hausate chu ‘sum rinawm lova an beiseina nghat lovin, Pathian chunga nghat zâwk tûrin’ a hrilh a. (1 Timothea 6:17-19 chhiar rawh.) Pathian Thu chuan Jehova chhiahhlawh mi hausa leh mi retheite chu sum ngainat a hlauhawmzia a vaukhân bawk. (1 Timothea 6:9, 10) Jehova thlîr anga kan unaute kan thlîr a nih chuan, an thil neih leh neih loh azirin an chungah ngaih dan kan siam lo vang. A nih leh, kum upat azira ngaih dân siam chu eng nge ni ve? Chu chu mite chunga ngaih dân siamna chhan tûr a ni em?

13. Kum upate zahna lantîrna chungchângah Bible-in eng nge min zirtîr?

¹³ Bible chuan kum upate kan zah tûr a ni tih a sawi lang fo va. Leviticus 19:32 chuan: “Lûa kêlsam ṭote hmaah chuan i ding zêl ṭhîn tûr a ni a, tar hmêl chu i zah tûr a ni a, i Pathian chu i ṭih tûr a ni; Kei hi LALPA chu ka ni,” tiin a sawi. Thufingte 16:31 chuan “lu ṭuak chu ropuina lallukhum a ni a, felna kawngah hmuh a ni ang,” tiin a sawi bawk. Paula’n Timothea hnênah upate chu hau lova, pate anga cheibâwl tûrin a hrilh a. (1 Timothea 5:1, 2) Timothea chuan kum upa unaute chungah thuneihna engemaw chen nei mah se, an chungah khawngaihna leh zahna thûk tak a lantîr reng a ni.

14. Kan aia upa zâwk unaupa chu eng hunah nge zilhna kan pêk a ngaih mai theih?

¹⁴ Kum upa tuemaw chuan thil tisual lui ta se, a nih loh leh Jehova tilâwm lo thil vawrh lâr ta se engtin nge ni ang? Jehova chuan thil tisual luitu chu kum upa leh zahkai tak ni mah se, a ngaidam lo vang. Isaia 65:20-a: “Mi sual kum za chauh dam chu ânchhe dawng a ni dâwn a ni,” tih thu bul hi chhinchhiah ang che. Hetiang bawk thu bul hi Ezekiela inlârnaah kan hmu a. (Ezekiela 9:5-7) Thil pawimawh ber chu Hmâkhawsânga Jehova zah hi a ni. (Daniela 7:9, 10, 13, 14) Amah kan zahna chuan ṭanpui ngai unaupa chu kum eng zât mi pawh ni se, zilhna pe tûra huaisenna nei tûrin min ṭanpui ang.—Galatia 6:1.

15. Ṭhalai unaupate zahna lantîrna chungchângah tirhkoh Paula hnên aṭangin eng nge kan zir theih?

¹⁵ Unaupa chu ṭhalai ni ta se engtin nge ni ang? Ani chuan zah a phu lo tihna em ni? Ni lo ve. Paula chuan Timothea hnênah: “I naupanna tu mahin ngainêp suh se; thusawi kawngah te, chêtze kawngah te, hmangaihna kawngah te, rinna kawngah te, thianghlimna kawngah te ringtute tihhmuhtu ni zâwk ang che,” tiin a ziak a. (1 Timothea 4:12) Paula’n he lehkha a ziah lai  hian Timothea chu kum 30 mi vêl a nih a rinawm a. Mahse, Paula chuan mawhphurhna pawimawh tak a pe a ni. Zir tûr kan neih chu eng nge ni? Ṭhalai unaupate chu an kum avângin an chungah ngaih dân kan siam tûr a ni lo. Kum 33 mi chauh a nih laia Isua thiltih zawng zawng kha han ngaihtuah teh!

16, 17. (a) Upate chuan unaupa chu kohhranho rawngbâwltu leh upa ni tûra a tlin leh tlin loh engtin nge thu thlûkna an siam ang? (b) Mi mal ngaih dân leh tualchhûng tih dânte chu engtin nge Bible sawi nên a inkalh theih?

¹⁶ Hnam dân ṭhenkhatah mite chuan ṭhalaite chu an zah lo va. Chuvângin, kohhran upa ṭhenkhat chuan ṭhalai unaupa chu a tling reng chung pawhin kohhranho rawngbâwltu emaw, kohhran upa emaw ni tûrin an pawm lo a ni. Mahse, Bible chuan unaupa chu kohhranho rawngbâwltu emaw, kohhran upa emaw ni tûrin kum chumi zat a nih a ngai tih a sawi lo. (1 Timothea 3:1-10, 12, 13; Tita 1:5-9) Kohhran upain he mi chungchângah an hnam dân avânga dân a siam a nih chuan Pathian Thu a zâwm lo a ni ang. Kohhran upate chuan an ngaih dân emaw, tualchhûng tih dân emaw ṭanchhanin ṭhalai unaupate chungah ngaih dân an siam tûr a ni lova, Pathian Thua tehna ṭanchhanin an siam zâwk tûr a ni.—2 Timothea 3:16, 17.

¹⁷ Kohhran upate chuan kohhranho rawngbâwltu emaw, kohhran upa emaw an ruatnaah Bible tehnate an zâwm lo a nih chuan chutiang ni tûra tling unaupate chu an dang bet tihna a ni ang. Ram pakhatah chuan kohhranho rawngbâwltu pakhat chuan mawhphurhna pawimawh tak chu ṭha takin a hlen a, tichuan, kohhran upate’n kohhran upa ni tûra Bible-in a phûtte chu a tlin niin an hria a. Mahse, kum lama upa kohhran upa ṭhenkhat chuan kohhran upa ni tûr chuan a la naupang lutuk nia an ngaih avângin an pawm duh lo va. Chu unaupa chu a lan dân avâng maia kohhran upaa ruat a ni lo chu a pawi hle. Chutiang ngaih dân chu khawvêl hmun hrang hrangah a hluar hle niin a lang. Mi mal ngaih dân leh tualchhûng tih dânte aiin Bible rinchhan chu a pawimawh hle. Tichuan, Isua thu zâwmin, mi dangte chu an lan dân enin an chungchângah thu tâwp kan siam lo ang.

18, 19. Kan unaute chu Jehova thlîr anga thlîr tûrin engin nge min ṭanpui ang?

¹⁸ Ṭha famkim lo ni mah ila, Jehova thlîr dân angin mite chu inpâwng huatna nei lova thlîr kan zir thei a. (Tirhkohte 10:34, 35) Chuvângin, Pathian Thu aṭanga hriattîrnate chu kan ngaihven reng tûr a ni. Chûngte chu kan nunpui chuan “pâwn lam lan dân angin ngaih dân siam suh” tih Isua thu pêk chu kan zâwm a ni ang.—Johana 7:24.

¹⁹ Nakin rei lo têah kan Lal Isua Krista chuan mi zawng zawng chungah ro a rêl tawh ang a. A hmuh leh a hriat ang ni lovin, Pathian tehna fel ṭanchhanin ro a rêl ang. (Isaia 11:3, 4) Chu hun duhawm tak chu kan va nghâkhlel tak êm!