1-2. (a) Isua tirhkoh pathumte chu eng ti tûra thu pêk nge an nih? (b) He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

C.E. 32 Kalhlên Kût hnuah, tirhkoh Petera te, Jakoba te, leh Johana te chuan inlârna mak tak an hmu a. Tlâng sâng tak Hermon Tlâng-a hmun pakhat ni ngeia rinah chuan, Isua chu an hmâah a hmêl a lo danglam ta a. “A hmai chu nî angin a lo êng a, a silhfênte chu êng angin a lo vâr ta a.” (Mt. 17:1-4) Chu inlârna tâwp dâwnah, tirhkohte chuan Pathian sawi: “Hei hi ka Fapa duh tak, ka lawm êm êma chu a ni; ama thu ngai rawh u,” tih hi an hria a. (Mt. 17:5) Tirhkoh pathumte chuan an nun kawng zawh hmangin Isua thusawi an ngaithla tih an lantîr a. An entawn tûr siam chu zui kan duh a ni.

² Thuziak hmasaah khân, Isua aw ngaithla tih chu kan thiltih ṭhenkhat kan bânsan hi a ni tih kan hre tawh a. He thuziakah hian, Isua’n ti tûra min hrilh thil pahnih kan sawiho vang.

3. Matthaia 7:13, 14-a sawi angin, eng nge kan tih ang?

³ Matthaia 7:13, 14 chhiar rawh. Isua chuan kawng inang lo min zawhtîrtu kawngka pahnih, kawngka “zau” leh kawngka “zîm” chungchâng a sawi a. Kawng dang a pathumna a awm tawh lo. Eng kawng nge kan zawh dâwn tih chungchângah duh thlanna kan siam a ngai a. Hei hi thu tlûkna kan siam theih azawnga pawimawh ber a ni; kan chatuan nunna chu kan thu tlûkna siamah a innghat si a.

4. Engtin nge kawngka “zau” chu i hrilhfiah ang?

 ⁴ Chu kawng pahnih danglamna chu kan hriat a ngai a. Kawngka “zau” chu awlsam taka zawh theih a nih avângin, a lâr hle a. Lungchhiatthlâk takin, mi tam tak chuan chu kawnga kal zawm zêl leh chu kawng lo zawh tawh mipuite zui chu an thlang a. Anni chuan chu kawng chawilârtu chu Diabol-Setana a ni tih leh a kawng chuan a tâwpah thihna a thlen tih a hre lo a ni.—1 Kor. 6:9, 10; 1 Joh. 5:19.

5. Mi ṭhenkhatin kawngka “zîm” zawng hmu tûr leh chu kawnga an kal theih nân eng hma lâkna nge an neih?

⁵ Kawngka “zau” nêna inkalh takin, kawngka dang pakhat chu a “zîm a,” Isua’n chutah chuan mi tlêm tê chauh an kal thei tih a sawi a ni. Engvângin nge? Ngaihvenawm takin, ani chuan châng 15-naah a hnungzuitute chu zâwlnei derte laka fîmkhur tûrin a vaukhân a. (Mt. 7:15) Mi ṭhenkhat chhût dân chuan, sakhua hi a sâng têl a awm a, an zavai deuhthaw chuan thutak an zirtîr niin an inchhâl a ni. Sakhaw chi hrang a tam êm avângin mi maktaduai tam tak chu nunnaa hruaitu kawngka zawn hmuh tumna pawh nei tawh lo khawpin an lunghnual a, an rilru a buai zo tawh a ni. Mahse, nunnaa kalna kawng chu hmuh theih a ni a. Isua chuan: “Ka thua in awm reng chuan ka zirtîrte in ni tak tak ang. Tin, thutak in hria ang a, thutak chuan bâwih a bân ang che u,” tiin a sawi. (Joh. 8:31, 32) Mi tam takte tih ang ti ve lova thutak i zawn avângin i fakawm hle. Pathian thil phûtte hre tûrin a Thu, Bible chu ngun takin i zîr ṭan a; tichuan, Isua zirtîrnate chu i ngaithla a ni. Thil dangte zîngah, Jehova chuan sakhaw dik lo zirtîrnate hnâwl tûr leh milem biakna aṭanga inṭan kût nîte hmang tawh lo tûrin min beisei tih i zir tawh a. Chu bâkah, Jehova thil phûtte tih leh a duh loh zâwng chîn dânte bânsan chu a awlsam lo tih pawh i hre tawh bawk. (Mt. 10:34-36) A ṭûl anga insiamrem chu i tân thil tih harsa tak a ni thei a. Mahse, kan Pa vâna mi i hmangaih avâng leh a duhsakna dawn i duh avângin i bei fan fan a ni. Jehova chu i chungah a va lâwm dâwn tak êm!—Thuf. 27:11.

6. Sâm 119:9, 10, 45, 133-naa sawi angin, kawngka zîma kan kal zêl theih nân engin nge min ṭanpui thei?

⁶ Kawngka zîma kan kal ṭan tawh chuan, chuta awm reng tûrin engin nge min ṭanpui thei? He entîrna hi han ngaihtuah teh. Ram ṭhenkhatah chuan, tlâng kawng zîm tak sîrah tlâk dâlte siam a ni a. Chu tlâk dâl chu motor khalhtute’n kawng sîr an hnaih lutuk loh nân leh khâma an tlân liam loh nâna anmahni vênghimtu tûra siam a ni. Motor khalhtute zîngah tlâk dâl siam a nih avânga phunnawi an awm lo ngei ang! Bible-a kan hmuh Jehova tehnate chu tlâk dâl ang a ni a. A tehnate chuan kawngka zîma kan kal zawm zêl theih nân min ṭanpui a ni.—Sâm 119:9, 10, 45, 133 chhiar rawh.

7. Engtin nge ṭhalaite chuan kawngka zau chu an thlîr ang?

⁷ Ṭhalaite u, Jehova tehnate chu khirh lutuk nia ngaih châng in nei em? Setana chuan chutianga ngaihtîr che u a duh a. Ani chuan nun nuam tak chên nia lang, kawngka zauva kalte thiltihte ngaihven tûrin a duh che u a ni. Thil nuam leh hlimawm zawng zawng chân vek nia inngai tûrin, i school kalpuite, a nih loh leh Internet-a i mi hmuhte thiltihte chu a hmang thei a. Jehova tehnate chu i nun i chen pumhlûm theih loh nâna dâltu che anga ngai tûrin a duh che a ni. * Mahse, hei hi hre reng  rawh: Setana chuan a kawng zawhtute’n a tâwpa an tawh tûrte an hriat chu a duh lo, tih hi. Kawng leh lamah chuan, Jehova chuan nunna kawng zawhtute tâna a dah ṭhat malsâwmnate chu chiang takin a hriattîr che a ni.—Sâm 37:29; Is. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ṭhalaite’n Unaupa Olaf-a entawn tûr siam aṭangin nge nge an zir theih?

⁸ Ṭhalai unaupa Olaf-a * thiltawn aṭanga kan zir theih hi han ngaihtuah teh. A school kalpuite chuan nungchang bawlhhlawhnaa inhnamhnawih tûrin an nawr a. Jehova Thuhretute chu nungchang lama Bible tehna sâng tak mila an nun thu a hrilh fiah chuan, an class-a hmeichhe ṭhenkhat chuan an mutpui ngei theih nân an thlêm nasa lehzual a. Mahse, Olaf-a chuan Bible tehnate chu a nunpui tlat a ni. Chu chu a hmachhawn nêksâwrna awm chhun a ni lo. Unau Olaf-a chuan: “Zirtîrtute chuan mite zah ka kai theih nân zirna sâng ûm tûrin min nawr bawk a. Chutianga ka tih loh chuan, nun hlawhtling ka neih ngai loh tûr thu min hrilh a ni,” tiin a sawi. Engin  nge Olaf-a chu chûng nêksâwrnate do hneh tûra ṭanpui? Ani chuan: “Kohhran unaute nên inlaichînna ṭha ka siam a. Anni chu ka tân chhûngkua ang an ni. Bible pawh nasa lehzualin ka zir ṭan a. Ka zir nasat poh leh hei hi thutak a ni tih ka ring nghet lehzual a. Chuvângin, Jehova rawngbâwl chu ka tum tlat a ni,” tiin a sawi.

9. Kawngka zîma awm reng duhtute lakah eng nge phût a nih?

⁹ Setana chuan nunnaa hruaitu kawng ata kal pêntîr che a duh a. “Boralnaa kalna kawngka” zau zawhtu mi tam takte zînga tel tûrin a duh che a ni. (Mt. 7:13) Mahse, Isua aw kan ngaihthlâk zawm zêl a, kawnga zîm chu inhumhimna anga kan tlîr tlat chuan, chu kawngah chuan kan awm reng ang. Tûnah chuan, Isua’n ti tûra min hrilh chu i lo ngaihtuah ang u.

10. Matthaia 5:23, 24-a sawi angin, Isua’n eng ti tûrin nge min hrilh?

¹⁰ Matthaia 5:23, 24 chhiar rawh. Isua chuan a thusawi ngaithlatu Juda mite hnênah thilthleng pawimawh tak chungchâng a sawi a. Biak ina mi pakhat chuan puithiam hnênah inthawina tûr ran a pe dâwn chiah angah han mitthla teh. Chutih lai tak chuan, a unauin a chungah lungnih lohna a nei tih a hre chhuak a, a inthawina tûr ran chu hnutchhiahin a “kal” ta a ni. Engvângin nge? Jehova hnêna inthawina thil hlan aia pawimawh zâwk eng nge awm thei ang? Isua chuan: “I unau rem zet la,” tiin chiang takin a sawi a ni.

11. Esauva nêna an inrem theih nâna Jakoba thiltihte chu sawi rawh.

¹¹ Thlahtu Jakoba nuna thilthleng zir chianna aṭangin remna siam chungchângah zir tûr pawimawh tak kan nei a. Jakoba chu a seilenna hmun aṭanga kum 20 vêl a kal bo hnu chuan, Pathianin vântirhkoh hmangin chumi hmuna kîr leh tûrin a hrilh a. (Gen. 31:11, 13, 38) Mahse, harsatna a awm a ni. A u Esauva chuan ani chu thah a duh a. (Gen. 27:41) Jakoba chu a chungah a u a la thinrim reng tih a hriat chuan “a hlau êm êm a, a mangang ta a.” (Gen. 32:7) Jakoba chuan a unaupa nên an inrem theih nân eng nge a tih tâk? A hmasain, thil awm dânte chu Jehova hnênah tih tak zeta ṭawngṭaiin a hrilh a. Chumi hnuah, Esauva hnênah thilpêk tam tak a thawn a ni. (Gen. 32:9-15) A tâwpa hmaichhana an han inhmuh chuan, Jakoba chuan Esauva chungah zahna a lantîr nghâl vat a. Esauva hmaah vawi khat mai ni lo, vawi hnih mai pawh ni lo, vawi sarih lai kûnin chibai a bûk a nih chu! Jakoba chuan inngaitlâwm tak leh zah thiam taka thil tiin, a unaupa lakah remna a siam a ni.—Gen. 33:3, 4.

12. Jakoba entawn tûr siam aṭangin eng nge kan zir?

¹² Jakoba’n a u Esauva hmu tûra a inbuatsaih dân leh a va pan dân aṭangin zir tûr kan nei a. Ani chuan inngaitlâwm takin Jehova hnênah ṭanpuina a dîl a. Chumi hnuah, a unaupa nêna inrem tûra theih tâwp a chhuah bâkah, a ṭawngṭaina milin hma a la a ni. Hmaichhana an inhmuh chuan, Jakoba chuan Esauva chu tu nge dik a, tu nge dik lo tih chungchângah hnial a tum lo. Jakoba thiltum chu a unaupa laka remna siam a ni. Engtin nge Jakoba entawn tûr siam chu kan zui theih?

13-14. Kan Kristian unau tu emaw kan tilungni lo a nih chuan, eng nge kan tih ang?

¹³ Nunna kawnga kal kan duh chuan, kan unaute nêna kan inrem a ngai a. (Rom 12:18) Kan Kristian unau tu emaw chu kan tilungni lo  tih kan hriat chuan eng nge kan tih ang? Jakoba angin, Jehova hnênah ṭanpuina dîlin tih tak zetin kan ṭawngṭai tûr a ni a. Kan unaupa nêna inrem tûra kan hma lâknate malsâwm tûrin kan dîl thei a ni.

¹⁴ Mahni pawh kan inendik a ngai bawk. Hêng zawhnate hi kan inzâwt thei a ni: ‘Ka thiam loh a nih thu sawi tûr te, inngaitlâwm taka ngaihdam dîl tûr te, leh remna siam tûrtein ka inhuam em? Ka unaupa nêna remna siam tûra hma ka la hmasa a nih chuan engtin nge Jehova leh Isua chu an awm ang?’ tihte hi. Kan chhânnate chuan Isua aw ngaithla tûr leh remna siam tûra inngaitlâwm taka kan unaupa va pan tûrin min chêttîr thei a. Hemi chungchângah hian, Jakoba entawn tûr siam chu kan zui thei a ni.

15. Engtin nge Ephesi 4:1-3-a kan hmuh thu bul chuan kan unau nêna remna siam tûra min ṭanpui theih?

¹⁵ Jakoba’n a unaupa a va pan lai khân chapona lantîr ta se, eng thil nge thleng thei tih han mitthla teh! Thilthleng chu a danglam hle ngei ang. Inhmuhthiam lohna chingfel tûra kan unau kan va pan hian, inngaihtlâwmna rilru put hmang nêna kan pan a ngai a ni. (Ephesi 4:1-3 chhiar rawh.) Thufingte 18:19-na chuan: “I unau pui la, kulhpui angin a hum ang che; in inhau erawh chuan, a inkhâr hnan ang che,” tiin a sawi. Inngaitlâwm taka ngaihdam dîlna chuan chu “kulhpui” chhûnga lût tûrin min ṭanpui thei a ni.

16. Eng nge kan ngaihtuah ang a, engvângin nge?

¹⁶ Kan unau hnêna kan thusawi tûr leh kan sawi dân tûrte pawh ngun taka kan ngaihtuah a ngai a. Chutianga kan ngaihtuah hnuah, rilru naa awm kan unau chu inlaichînna ṭha kan neihpui leh theih nân va panin, kan be tûr a ni. A tîr chuan, ngaihthlâk nuam lo tak thute pawh a sawi mai thei. Thinrim leh thiam thu sawi mai chu a awl viau vang; mahse, chu chuan in inkârah remna a thlen ang em? Thlen lo ngei ang. A dik zâwk leh dik lo zâwk hai lan tum aiin, i unau nêna inrem leh chu a pawimawh zâwk tih hre reng ang che.—1 Kor. 6:7.

17. Unau Gilbert-a entawn tûr siam aṭangin eng nge i zir theih?

¹⁷ Unau Gilbert-a chuan remna siamtu ni tûrin theih tâwp a chhuah a. Ani chuan: “Ka chhûngte zînga pakhat nên buaina tam tak ka nei a. Kum hnih chhûngin, inlaichînna ṭha  neih leh tumin ṭha tak leh dam takin ka be ṭhîn,” tiin a sawi. Unau Gilbert-a’n eng dang nge a la tih? “Kan inbiak dâwn apiangin ka ṭawngṭai a, ṭawngkam na takte a hmang a nih pawha thinrim lo tûrin ka inhriatnawntir ṭhîn. Ngaidam tûra lo inbuatsaih lâwk a ngai a. Ka dik zâwk tih finfiah tum aiin, ka tih tûr chu remna siam a ni tih ka hria,” tiin a sawi. Eng nge a rah chhuah? Unau Gilbert-a chuan: “Tûnah chuan, ka chhûngte nêna inlaichînna ṭha ka neih tawh avângin rilru thlamuanna ka nei tawh a ni,” tiin a sawi.

18-19. Kan Kristian unau tu emaw kan tithinrim a nih chuan, eng nge tih kan tum tlat ang a, engvângin nge?

¹⁸ A nih chuan, i Kristian unau i tithinrim tih i hriat hunah, eng nge tih i tum tlat ang? Remna siam tûra Isua fuihna chu zâwm rawh. Thil awm dânte chu Jehova hnêna ṭawngṭaiin hrilh la, remna siamtu ni tûra ṭanpui tûr chein a thlarau thianghlim chu rinchhan ang che. Chutianga i tih chuan i hlim ang a, Isua aw i ngaithla tih finfiahna dang i lantîr a ni bawk ang.—Mt. 5:9.

¹⁹ Pathian Jehova’n “kohhranho lû” Isua Krista kal tlanga kaihhruaina ṭha tak tak min pêk avângin kan lâwm hle a ni. (Eph. 5:23) Tirhkoh Petera te, Jakoba te, leh Johana te angin, ‘ama thu ngaihthlâk’ i tum tlat ang u. (Mt. 17:5) Kan tihthinrim kan Kristian unau laka remna siam dân kan sawiho tawh a. Chutianga tihna leh nunnaa hruaitu kawngka zîma awm rengna hmangin, tûnah ngei pawh hlimna tûr chhan ṭha tam tak kan nei a, nakin hunah phei chuan hlimna tluantling kan nei thei ang.