A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Nova, Daniela, leh Joba te Angin Pathian I Hria Em?

Nova, Daniela, leh Joba te Angin Pathian I Hria Em?

“Mi ṭha lo chuan rorêl an hre thiam ṭhîn lo va; LALPA zawngtute erawh chuan engkim an hre thiam ṭhîn.”—THUFINGTE 28:5.

HLA: 43, 49

1-3. (a) He hun hnuhnûngah hian Pathian laka rinawm tlat tûrin engin nge min ṭanpui ang? (b) He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

NI HNUHNUNG tâwp dâwn ṭêpah kan nung a. Mi suaksualte an pung telh telh tih kan hmu a ni. Anni chu ‘hlobet angin an chawr a.’ (Sâm 92:7) Chuvângin, mite chuan Pathianin dik a tihte an hnâwl ṭhîn chu mak kan ti lo. Paula chuan Kristiante hnênah: “Sual kawngah zawng nausên ula, rilru lamah erawh chuan puitling rawh u,” tiin a hrilh a. (1 Korinth 14:20) Chu chu engtin nge kan tih theih?

2 A chhânna chu kan thupui ṭanchhan Bible châng: “LALPA zawngtute erawh chuan engkim an hre thiam ṭhîn,” tihah hian kan hmu a. (Thufingte 28:5) Jehova tilâwm tûra an mamawh zawng zawng chu an hre thiam thei tihna a ni. Thufingte 2:7, 9 chuan Jehova’n thil ṭha titute hnênah finna a pe tih min hrilh bawk. Chuvângin, anni chuan ‘felna leh rorêlna te, hleih neih lohna te, leh kawng ṭha tinrêngte chu an hre thiam thei a ni.’

3 Nova, Daniela, leh Joba te chuan Pathian pêk finna an nei a. (Ezekiela 14:14) Tûn laia Pathian mite pawhin an nei a ni. Pathian finna i nei ve em? Jehova tilâwm tûra i mamawh ‘engkim hre thiam’ tûr chuan amah i hriat chian a ngai a. Chuvângin, he thuziakah hian, (1) Nova, Daniela, leh Joba te’n Pathian an hriat dân te, (2) Pathian an hriatnain a ṭanpui dân te, leh (3) an neih ang rinna kan neih theih dânte kan sawiho vang.

NOVA CHU SUAHSUALNA KHAWVELAH PATHIAN NEN AN LENG DUN

4. Engtin nge Nova’n Jehova a hriat a, Pathian hriat chianna chuan engtin nge a ṭanpui?

Nova chuan thil siamte a enna aṭangin Pathian miziate a hria

4 Engtin nge Nova’n Jehova a hriat? Adama leh Evi’n fa an neih aṭang khân mite chuan kawng thumin Jehova chanchin an hria a ni: a thil siam aṭang te, Pathian chhiahhlawh rinawm dangte hnên aṭang te, leh a thu an âwih avânga malsâwmna an dawnna aṭangtein a ni. (Isaia 48:18) Thil siamte ngun taka a enna aṭangin Nova chuan Pathian a awm tih finfiahna a hmuh bâkah a miziate pawh a hriat phah bawk. Chuvângin, Jehova chu thiltithei tak a ni tih leh Pathian dik awmchhun a ni tih a hre thiam thei a ni. (Rom 1:20) Nova chuan Pathian a ring mai ni lovin, Pathianah rinna nghet tak a nei a ni.

5. Pathianin mihringte tâna a thil duh chu Nova’n engtin nge a hriat?

5 Bible-in “rinna chu hriatna avângin a lo awm ṭhîn” tia a sawi hian mite hnên aṭanga kan thil hriatin rinna nei tûrin min ṭanpui thei tih a târ lang. (Rom 10:17) Nova chuan a laichînte hnên aṭangin Jehova chungchâng a hria a ni ngei ang. Pathian ringtu a pa Lameka chu Adama thih hmaa piang a ni a. (A thupui chunga milem en rawh.) A pu Methusela leh Nova pian hnu kum 366-a boral ta a pu Jareda te pawh an awm bawk. * (Footnote en rawh.) (Luka 3:36, 37) Chûng mite leh an nupuite chuan Nova chu Jehova’n mihring a siam a, fate neia, leilung luah khat tûr leh a rawngbâwl tûrin a duh tih an hrilh ngei ang. Adama leh Evi’n Jehova thu an âwih lo tih a hriat bâkah an duhthlanna chuan rah ṭha lo a chhuah tih pawh a hmu bawk a ni. (Genesis 1:28; 3:16-19, 24) Nova chuan a thil hriatte chu a ngaina hle a, chu chuan Jehova rawngbâwl tûrin a chêttîr a ni.—Genesis 6:9.

6, 7. Engtin nge beiseinain Nova rinna a tihchak?

6 Beiseina chuan rinna a tichak a. Nova’n a hmingin “Châwl” a nih loh leh “Thlamuanna” tih awmzia a neih avângin beiseina tûr thil a awm tih a hriat huna a rinna tihchaka a awm dân tûr chu han mitthla teh. (Genesis 5:29.) Jehova chuan Lameka chu a fapa Nova chungchângah: “He mi ngei hian Lalpa ânchhe lawh lei avânga kan hnathawhna leh kuta kan thawh rimnaah hian min thlamuan tawh ang,” tia sawi tûrin a thâwk khum a. Chuvângin, Nova chuan Pathianin dinhmun a siam ṭha ang tih beiseina a nei a. Abela leh Enoka te ang bawkin, ‘chi thlahin’ rûl lû a tithitling ang tih a ring a ni.—Genesis 3:15.

7 Nova chuan Genesis 3:15-a Pathian thutiam chu chiang takin a hre thiam lo va. Mahse, he hrilh lâwkna hian nakin hun atân beiseina a pe tih erawh a hre thiam a ni. Enoka pawhin Jehova’n mi sualte a tiboral dâwn tih sawiin chutiang thuchah chu a puang a. (Juda 14, 15) Armagedona thleng famkim tûr Enoka thuchah chuan Nova rinna leh beiseina chu a tichak ngei ang!

Rinna leh Pathian finna chuan Setana bumna leh khawvêl thununna lakah min vênghim ang

8. Engtin nge Pathian hriat chiannain Nova chu a vênhim?

8 Pathian hriatna dik takin Nova chu engtin nge a ṭanpui? Nova’n Jehova chungchâng a hriat avângin rinna leh Pathian finna a nei a. Chu chuan Jehova tilâwm lotu thil engmah ti lo tûrin a vênghim a ni. Engtin nge a vênhim? Nova chuan Pathian ṭhian nih a duh avângin Jehova ring lotu leh hnâwltute chu ṭhianah a siam lo va. Anmahni ang lo takin, Nova chu he leia lo kal ramhuaite bumin a awm ve lo. Mite chuan chûng ramhuai thiltithei takte chu an ngaisâng hlein biak hial an tum a ni. (Genesis 6:1-4, 9) Chu bâkah, Jehova’n mihringte chu fate nei a, leilung luah khat tûrin a duh tih Nova’n a hria a. (Genesis 1:27, 28) Chûng ramhuaite’n nupui an neih a, fate an hring chu thil dik a ni lo tih pawh a hre bawk. Chûng an fate chu mi dang fate aia hrâwl tak leh chak tak an rawn nih chuan thil dik lo a nihzia a chiang lehzual a ni. A tâwpah chuan, Jehova’n Nova hnênah mi suaksual zawng zawng tiboral tûrin tui a lêttîr dâwn tih a hrilh a. Nova’n Jehova vaukhânna a rin tlat avângin lawng a tuk a, a chhûngte nên chhandam an ni ta a ni.—Hebrai 11:7.

9, 10. Engtin nge Nova angin rinna kan neih ve theih?

9 Engtin nge Nova rinna ang kan neih ve theih? Pathian Thu ngun taka zir te, kan thu zir ngainat te, nuna inthlâkthlengna leh duh thlanna dik siam nâna hmante chu a pawimawh hle a ni. (1 Petera 1:13-15) Tichuan rinna leh Pathian finna chuan Setana bumna leh khawvêl thununna lakah min vênghim ang. (2 Korinth 2:11) Khawvêla mi tam tak chuan tharum thawhna leh nungchang bawlhhlawhnate an ngainain an châkna ṭha lo angin thil an ti a ni. (1 Johana 2:15, 16) He khawvêl suaksual hi a tâwp ṭêp tawh tih chu an ngaihthah tlat a. Rinna nghet tak kan neih loh chuan chutiangin kan ngaihtuah ṭan ve thei a. Isua’n kan hun hi Nova hun lai nên a khaikhin khân tharum thawhna leh nungchang bawlhhlawhna ni lovin, Pathian rawngbâwlna ata rilru kal pêntîr a hlauhawmzia chungchâng a sawi tih chhinchhiah ang che.—Matthaia 24:36-39 chhiar rawh.

10 Heti hian inzâwt rawh: ‘Jehova ka hre chiang tih ka nun dân hian a târ lang em? Ka rinna hian Jehova’n dik a tihte ti tûr leh mi dangte ti tûra a duhte chu hrilh tûrin mi chêttîr em?’ tiin. Chûng zawhnate i chhânna chuan Nova angin Pathian dik nên i lêng dûn nge dûn lo tih hre tûrin a ṭanpui ang che.

DANIELA’N MILEM BIAKNAA KHAT BABULONAH PATHIAN FINNA A LANTIR

11. (a) Ṭhalai Daniela’n Pathian a hmangaihna aṭangin a nu leh pa chungchâng eng nge kan hriat? (b) Daniela neih eng miziate hi nge neih ve i duh?

11 Engtin nge Daniela’n Jehova a hriat? Daniela chu a nu leh pate’n Jehova leh a Thu ngaina tûrin an zirtîr ngei ang. Chutiang chuan a dam chhûngin a ti a. A lo upat hunah pawh, ngun takin Pathian Lehkha Thu a la zir zêl a ni. (Daniela 9:1, 2) Daniela chuan Jehova chu a hre chiang hle a. Jehova’n Israel mite tâna a thil tihsak zawng zawng pawh a hre bawk. Chu chu Daniela 9:3-19-a chhinchhiah inngaitlâwm tak leh tih tak zeta a ṭawngṭainaah kan hmu a ni. Chu ṭawngṭaina chu chhiar la, ngun takin ngaihtuah rawh. Tichuan, heti hian inzâwt ang che: ‘He ṭawngṭaina hian Daniela chungchâng eng nge min zirtîr?’ tiin.

12-14. (a) Engtin nge Daniela’n Pathian finna a lantîr? (b) Engtin nge Daniela huaisenna leh rinawmna chu Jehova’n mal a sâwm?

12 Engtin nge Pathian hriat chiannain Daniela chu a ṭanpui? Juda mi rinawm tân milem biaknaa khat Babulona Pathian rawngbâwl chu thil awlsam a ni lo. Entîr nân, Jehova chuan Juda mite hnênah: “Sala ka tântîrna che u khawpui ṭhatna tûr zawng ula,” tiin a hrilh a. (Jeremia 29:7) Thinlung zawng zawnga amah chauh be tûrin thu a pe bawk a ni. (Exodus 34:14) Engtin nge Daniela’n chûng thupêkte chu a zawm theih? Pathian finnain Daniela chu Jehova thu a âwih hmasak hnuah mihring thuneitute thu a âwih tûr a ni tih hre tûrin a ṭanpui a ni. Kum za tam tak a liam hnuah, Isua’n chu thu bul vêk chu a zirtîr a ni.—Luka 20:25.

13 Dânin ni 30 chhûngin lal tih loh chu pathian emaw, mihring emaw tu hnên maha ṭawngṭai lo tûra a phût laia Daniela thiltih kha han ngaihtuah teh. (Daniela 6:7-10 chhiar rawh.) Ani chuan: ‘Ni 30 chhûng chauh a ni,’ tiin chhuanlam a siam thei a. Mahse, Daniela chuan mihring dân chu a Pathian biakna aiin a dah pawimawh duh lo a ni. Daniela chuan hmun fianrialah kalin Jehova hnênah a ṭawngṭai thei a. Mahse, nî tina a ṭawngṭai ṭhîn chu mi tam takin an hmu tih a hria a. Chuvângin, a hlauhawm chung pawhin, Daniela chuan Jehova rawngbâwlna a bânsan ta nia mite’n an ngaih chu a duh loh avângin an hmuh theihna hmunah a ṭawngṭai zawm zêl a ni.

14 Jehova chuan Daniela huaisenna leh rinawm taka thu tlûkna a siam chu mal a sâwm a. Thil mak tiin Daniela chu sakeibakneite tihhluma awm lo tûrin a chhanhim a ni. Chuvângin, Medo-Persian Empire-a mite chuan Jehova chungchâng an hre ta a ni!—Daniela 6:25-27.

15. Engtin nge Daniela angin rinna kan neih ve theih?

15 Engtin nge Daniela angin rinna kan neih ve theih? Rinna nghet tak nei tûr chuan Pathian Thu chhiar mai a tâwk lo. Kan chhiarte chu kan hriatthiam a ngai a ni. (Matthaia 13:23) Jehova ngaihtuah dân leh thlîr dânte hriat kan duh a. Chuvângin, kan thu chhiarte chu ṭha taka kan chhût ngun a ngai a ni. Ṭawngṭai ziah chu a pawimawh hle a, a bîk takin, harsatnate kan tawh hunah a ni lehzual. Jehova chuan kan ṭawngṭaina milin finna leh chaknate phal takin min pe ang tih kan ring thei bawk a ni.—Jakoba 1:5.

JOBA CHUAN HUN ṬHA LEH ṬHA LOVAH PATHIAN THU BULTE A HMANG

16, 17. Engtin nge Joba’n Jehova a hriat?

16 Engtin nge Joba’n Jehova a hriat? Joba chu Israel mi a ni lo va. Mahse, Abrahama te, Isaaka te, leh Jakoba te nên chuan inhnai lutuk lo chhûngkhat an ni a, Jehova’n anni chu a chanchin leh mihringte tâna a duhte chu a hrilh a ni. Joba chuan kawng engemaw takin chûng thutak hlu tak takte chu a hre bawk. (Joba 23:12) Jehova hnênah: “Benga hriatna mai zawngin ka hre tawh chia,” tiin a sawi. (Joba 42:5) Jehova ngei pawhin Joba’n mi dangte hnêna A chanchin thu dik a hrilh thu a sawi bawk a ni.—Joba 42:7, 8.

Thil siamte kan en a, Jehova miziate kan zir belh chuan kan rinna a nghet lehzual ang (Paragraph 17-na en rawh)

17 Joba chuan thilsiamte a enna aṭangin Jehova miziate chu a hre bawk a. (Joba 12:7-9, 13) Elihua leh Jehova chuan mihringte chu Pathian nên khaikhin chuan an têtzia hre tûra Joba ṭanpui nân thilsiamte an hmang a ni. (Joba 37:14; 38:1-4) Jehova thusawi chuan Joba thinlung a khawih êm avângin Pathian hnênah: “Engkim i ti thei tih ka hria e, i tum dâl rual engmah a awm lo,” tiin inngaitlâwm takin a sawi a. “Vut leh vaivuta ṭhuin ka sim ta e,” tiin a sawi belh bawk.—Joba 42:2, 6.

18, 19. Engtin nge Joba’n Jehova a hre chiang tih a lantîr?

18 Engtin nge Pathian hriat chianna chuan Joba a ṭanpui? Joba chuan Pathian thu bulte chu a hre chiang hle a. Jehova a hriat chianna chuan dik taka thil ti tûrin a chêttîr a ni. Entîr nân, Joba chuan mi dangte lainatna nei si lovin, Pathian ka hmangaih tiin a sawi theih loh tih a hria a. (Joba 6:14) Mi dangte aiin ṭha zâwkah a inngai lo va, mi hausa emaw, mi rethei emaw pawh ni se, a chhûngte angin a cheibâwl a ni. Joba chuan: “Pum chhûnga kei mi siamtu khân ani pawh a siam lo vem ni?” tiin a sawi a. (Joba 31:13-22) Mi hausa tak leh thiltithei tak a nih lai pawhin a inchhuang lo va, mi dangte chu a aia hnuaihnung zâwkah a thlîr lo. Chu chu tûn laia mi hausa leh thiltitheite chêt dân nên chuan inang lo tak a ni.

19 Joba chuan sum leh pai pawh tiamin, thil engmah hi Jehova aia dah pawimawh zâwk a duh lo va. Chutianga a dah chuan “chunga Pathian” chu a hnâwl ang tih a hria a ni. (Joba 31:24-28 chhiar rawh.) Chu bâkah, inneihna chu mipa leh hmeichhe inkâra thutiam thianghlim tak angin a thlîr a. Hmeichhia chu ngaihmelh lo tûrin thuthlung a insiam a ni. (Joba 31:1) Chhinchhiah tlâk tak a nih chhan chu Jehova’n nupui pakhat aia tam neih a phal hun laia nung a nih vâng a ni. Chuvângin, a duh chuan nupui pakhat aia tam a nei thei a. Mahse, Jehova ruahman inneihna hmasa ber chu mipa pakhat leh hmeichhe pakhat inkâra thleng a ni tih a hria a, chuvângin, Joba chuan chutia nga nun chu a thlang a ni. * (Footnote en rawh.) (Genesis 2:18, 24) Dik tak chuan, kum 1,600 vêl a liam hnuah, Isua chuan mipat hmeichhiatna leh inneihna chu mipa pakhat leh hmeichhe pakhat inkâr chauhva thleng tûr a nih thu sawiin chu thu bul vêk chu a zirtîr a ni.—Matthaia 5:28; 19:4, 5.

20. Jehova leh a tehnate hriat chianna chuan ṭhian dik tak leh intihhlimna thlânnaah engtin nge min ṭanpui?

20 Engtin nge Joba angin rinna kan neih ve theih? Kan sawi tâk angin, Jehova kan hriat chian a ngai a, chu hriatna chuan kan thiltih engpawh a thunun tûr a ni. Entîr nân, Jehova’n: “Nunrâwnna ngaina erawh chu a nunnain a haw ṭhîn,” tiin Bible chuan a sawi a, keini pawhin thu dik thupbotute chu kan kâwm tûr a ni lo. (Sâm 11:5; 26:4 chhiar rawh.) Tûnah, heti hian inzâwt rawh: ‘Hêng Bible châng pahnihte hian Jehova thlîr dân eng nge min zirtîr? Chu chuan ka nuna ka dah pawimawh ber chu engtin nge a nghawng ang? Chu chuan Internet-a ka thil en te, ka ṭhian kawm te, leh intihhlimna ka thlan chungchângahte engtin nge a nghawng ang?’ tiin. I chhânna chuan Jehova i hriat chianzia hmu tûrin a ṭanpui ang che. He khawvêl suaksual tak thununa awm chu kan duh lo va. Chuvângin, kan “hriat theihnate” chu kan sawizawi a ngai a, chu chu a chhia leh ṭha, thil âtthlâk leh âtthlâk lote kan thliar hran thiam a ngai tihna a ni.—Hebrai 5:14; Ephesi 5:15.

21. Jehova tilâwm tûra kan hriat ngai ‘engkim hrethiam’ tûrin engin nge min ṭanpui ang?

21 Nova, Daniela, leh Joba te chuan Jehova hre chiang tûra an tihtheih apiang an tih avângin, ani chuan amah tilâwm tûra an mamawh ‘engkim hre thiam’ tûrin a ṭanpui a ni. An entawn tûr siam chuan Jehova duh dâna thiltihnain nun hlawhtlinna a thlen tih a târ lang a. (Sâm 1:1-3) Chuvângin, heti hian inzâwt rawh: ‘Nova, Daniela, leh Joba te angin Jehova ka hre chiang em?’ tiin. Dik tak chuan, tûn laiah, Jehova’n a chanchin hriat theihna tûr thil tam tak min pêk avângin chûng mi rinawmte aiin ani chu kan hre chiang lehzual thei a ni. (Thufingte 4:18) Chuvângin, Bible chu ngun takin zir la. I chhiarte chu chhût ngun ang che. Thlarau thianghlim dîlin ṭawngṭai rawh. Chutianga i tih chuan, he khawvêl suaksualin a thunun thei lo vang che. Pathian finna milin thil i ti ang a, vâna kan Pa chu i hnaih lehzual ang.—Thufingte 2:4-7.

^ par. 5 Nova pu Enoka pawh “Pathian nên an lêng dûn ṭhîn a.” Mahse, ani chu Nova pian hma kum 69-ah a boral a ni.—Genesis 5:23, 24.

^ par. 19 Nova pawhin chutiang chuan a ti a. Adama leh Evi’n Pathian thu an âwih loh hnu rei vak lovah mipate’n nupui pakhat aia tam nei ṭan mah se, Nova chuan nupui pakhat chauh a nei a ni.—Genesis 4:19.