A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 3

Isua Mittui Tlâkna Aṭanga Kan Zir Theihte

Isua Mittui Tlâkna Aṭanga Kan Zir Theihte

“Isua chu a ṭap ta a.”—JOH. 11:35.

HLA 17 “Ka Duh E”

THLIR LAWKNA *

1-3. Eng harsatnate avângin nge Jehova mite chu an mittui a tlâk mai theih?

ENGTIK khân nge i ṭah hnuhnûn ber? A châng chuan, kan hlim lutuk avângin kan mittui a tla a. Mahse, rilru nat avânga ṭap kan ni tlângpui ṭhîn. Entîr nân, thihnaah kan hmangaih tak kan chân hian kan ṭap a. United States-a awm unaunu Lorilei-i chuan: “Ka fanu ka chân avângin, eng mahin min thlamuan thei lo anga a lan chângte a awm a. Chutiang hunah chuan, ka tawrh chhuah theih pawh ka ring ṭhîn lo,” * tiin a sawi.

2 Chhan dang avâng pawhin kan mittui a tla thei a. Japan rama awm pioneer Unaunu Hiromi-i chuan: “Rawngbâwlnaa ka mi tawhte’n ka thu hrilh an ngaihven loh avângin ka lunghnual ṭhîn a. Thutak zawng tu emaw hmu tûra min ṭanpui tûrin Jehova hnênah mittui tla khawpa ṭawngṭai chângte ka nei ṭhîn,” tiin a sawi.

3 Chûng unaunute ang chuan i awm ve tawh ngai em? Kan zînga a tam zâwk chu kan awm tawh ngei ang. (1 Pet. 5:9) ‘Lâwm chunga Jehova rawngbâwl’ chu kan duh a; mahse, lusûnna te, lunghnualna te, a nih loh leh Pathian laka kan rinnawmna fiahtu dinhmun khirh takte avângin, mittui tla chungin a rawng kan bâwl pawh a ni thei. (Sâm 6:6; 100:2) Chutianga kan awm hunah engtin nge kan chinfel theih?

4. He thuziakah hian eng nge kan ennawn ang?

4 Isua entawn tûr siam aṭangin kan inzir thei a. Ani chuan “ṭap” chhuak hial khawpa lungchhiat châng a nei a ni. (Joh. 11:35; Lk. 19:41; 22:44; Heb. 5:7) Chûng thilthlengte chu i lo ennawn ang u. Chutianga kan ennawn hunah, kan zir theihte kan hmu ang. Mittui tla hial khawpa min siamtu harsatnate ṭha taka kan hmachhawn theih dân pawh kan enho bawk ang.

A ṬHIANTE TAN A MITTUI A TLA

Isua angin, lusûnte chu thlamuan rawh (Paragraph 5-9-na en rawh) *

5. Johana 11:32-36-a chhinchhiah thute aṭangin Isua chungchâng eng nge kan hriat?

5 C.E. 32 thlasik laiin, Isua ṭhian ṭha tak Lazara chu a dam lo va; chumi hnuah a boral ta a ni. (Joh. 11:3, 14) Ani chuan farnu pahnih Mari leh Marthi a nei a, Isua’n an chhûngkua chu a hmangaih hle a ni. Chu hmeichhe pahnih chuan an hmangaih tak an nuṭa a boral avângin an tuar hle a. Lazara a thih hnu chuan, Isua chu Mari leh Marthi awmna Bethany khuaah chuan a kal a. Marthi’n Isua a lo kal tih a hriat chuan, va hmu tûrin a tlân a. “Lalpa, heta awm ni la chu ka nuṭa a thi lo tûr,” tia a sawi laia, a lungchhiat dân tûr chu han mitthla teh. (Joh. 11:21) Isua’n Mari leh mi dang ṭap a hmuh chuan, ani pawh “a ṭap ta a.”—Johana 11:32-36 chhiar rawh.

6. Engvângin nge Isua chu chumi ṭuma a ṭah?

6 Engvângin nge Isua chu chumi ṭuma a ṭah? Insight on the Scriptures tih lehkhabu chuan: “A ṭhian Lazara thihna leh Lazara farnute tawrhna chuan Isua chu ‘rûm a, ṭap’ tûrin a chêttîr a ni,” * tiin a sawi. Isua chuan a ṭhian Lazara dam loh laia a hrehawm tawrhte chu ngaihtuahin, thi mai tawh tûr a ni tih a inhriat huna a rilru awm dân tûrte chu a mitthla pawh a ni thei. Chu bâkah, an unaupa boralnain Mari leh Marthi a nghawng dân a hmuh avânga ṭap a ni thei bawk. I ṭhian hnai tak emaw, i chhûngkaw zînga mi emaw thihnaah i chân tawh a nih chuan, chutiang chuan i awm tawh ngei ang. Chu thilthleng aṭanga kan zir theih pathumte chu i lo ngaihtuah ang u.

7. A ṭhiante tâna Isua mittui tlâkna aṭangin Jehova chungchâng eng nge kan hriat?

7 Jehova’n i rilru awm dân a hre thiam. Isua chu a Pa “anpui ngei” a ni a. (Heb. 1:3) Isua a ṭah khân, a Pa rilru put hmang chu a lantir a ni. (Joh. 14:9) I hmangaih tak i chân a nih chuan, Jehova’n i tawrhnate chu a hre mai ni lovin, tih tak zetin a tawrhpui che tih hre reng ang che. I tawrhnate chu tihdam a duh a ni.—Sâm 34:18; 147:3.

8. Engvângin nge Isua’n kan hmangaih thi tawhte chu a kaitho leh ang tih kan rin tlat theih?

8 Isua chuan i hmangaih thi tawhte chu kaihthawh leh a duh. Isua chuan a ṭah hma lawk khân, Marthi hnênah: “I nuṭa a tho leh ang,” tiin a tiam a. Marthi chuan Isua chu a ring a ni. (Joh. 11:23-27) Rinawm taka Jehova betu a nih angin, Marthi chuan kum zabi tam tak liam taa zâwlnei Elija leh Elisa hmanga kaihthawh mitthite thawhlehna chungchâng chu a hre ngei ang. (1 Lal. 17:17-24; 2 Lal. 4:32-37) Chu bâkah, Isua’n mitthite a kaitho tih pawh a hriat ngei a rinawm. (Lk. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Nang pawhin, i hmangaih tak thi tawhte chu i hmu leh ang tih i ring tlat thei a ni. A ṭhian lungchhe takte a thlamuan laia Isua ṭahna chuan mitthite chu kaihthawh a châk hle tih a va târ lang chiang tak êm!

9. Engtin nge Isua anga lusûnte kan thlamuan theih? Entîrna pe rawh.

9 Lusûnte chu i thlamuan thei. Isua chuan Marthi leh Mari chu a ṭahpui mai ni lovin, an thusawite ngaihthlâksakin a thlamuan a. Keini pawhin, chutiang chuan lusûnte chu kan thlamuan ve thei a ni. Australia rama awm kohhran upa Dan-a chuan: “Ka nupui ka sûn hnu chuan, thlamuanna ka mamawh ngawih ngawih a. Nupa tuak tam takte chu ka thusawi ngaithla tûr ringawtin a chhûn a zânin an lo kal a. Ka tawrh êm avânga ka mittui tla zawih zawihte chu min zahpui lo. Eng mah ti peih lova ka awm lai pawhin, ka motor min silfaisak a, min bazârsak a, ei rawngte min bâwlsakin ṭanpuina ṭangkai tak tak min pe a ni. Chu bâkah, min ṭawngṭaipui reng bawk. Anni chuan ‘mangan nî atân unauva piang’ ṭhian dik tak an nihzia an lantîr a ni,” tiin a sawi.—Thuf. 17:17.

A VENGTE A NGAIHSAK AVANGIN A ṬAP

10. Luka 19:36-40-a chhinchhiah thilthleng chu sawi rawh.

10 Isua chu C.E. 33, Nisan 9-ah Jerusalem a thleng a. Khua a pan laiin, mipui pungkhâwm chuan ani chu an Lal anga lo lâwmin an puante chu kawngah an phah a. Chu chu hun hlimawm tak a ni. (Luka 19:36-40 chhiar rawh.) Chuvângin, a zirtîrte chuan a hnua thil lo thleng tûr chu an beisei lo ngei ang. “[Isua] a thlen dâwn ruaiin khua chu a hmu ta a, a ṭah chhan a.” Mittui tla chungin, Isua chuan Jerusalema chêngte hmachhawn tûr thil râpthlâk tak mai chu a sawi lâwk a ni.—Lk. 19:41-44.

11. Engvângin nge Isua chu Jerusalema chêngte tâna a ṭah?

11 Isua chu ṭha takin lo lâwm mah se, ani chuan a chipui a tam zâwkte’n Lalram thuchah chu ṭha takin an chhâng lêt dâwn lo tih a hriat avângin a rilru a na hle a. Jerusalem khua chu tihchhiatin a awm ang a, dam khawchhuak Judate chu sala hruaiin an awm dâwn a ni. (Lk. 21:20-24) Isua sawi ang ngeiin, a tam zâwkin amah an hnâwl chu a lungchhiatthlâk hle. Engtin nge i awmna hmuna mite chuan Lalram thuchah chu an chhân lêt? Thutak zirtîr tûra i thawhrimna chu mi tlêm tê chauhvin an chhâng lêt a nih chuan, Isua mittui tlâkna aṭangin eng nge i zir theih? Zir tûr dang pathum i lo ngaihtuah ang u.

12. A mihringpuite tâna Isua ṭahna aṭangin Jehova chungchâng eng nge kan hriat theih?

12 Jehova’n mite a ngaihsak. Isua ṭahna chuan Jehova’n mite a ngaihsakzia min hriattîr a. Ani chuan ‘tu ma boral duh lovin, mi zawng zawng lo sim a duh a ni.’ (2 Pet. 3:9) Tûn laiah pawh, kan vêngte hnênah chanchin ṭha hrilin, an thinlung thleng tûra theih tâwp chhuahin kan hmangaihzia kan lantîr a ni.—Mt. 22:39. *

Isua angin, i rawngbâwlna hun duan chu siamrem rawh (Paragraph 13-14-na en rawh) *

13-14. Engtin nge Isua’n mite chunga khawngaihna a lantîr a, engtin nge chu mizia chu kan neih theih?

13 Isua chu rawngbâwlnaah a thawkrim hle. Ani chuan mite chu hun remchâng a neih apianga zirtîr zawm zêlin, an chungah hmangaihna a lantîr a. (Lk. 19:47, 48) Chutianga ti tûrin engin nge chêttîr? Isua chuan anni chu a khawngaih hle a. A châng chuan, a thusawi ngaithla duhtu an tam êm avângin, a zirtîrte nên “chhang tak ngial pawh an ei” hman lo a ni. (Mk. 3:20) Chu bâkah, a thu ngaithlatute zînga pakhat tân chuan zan lamah chauh a thu ngaihthlâk a rem avângin, chutiang hunah pawh a inpe a. (Joh. 3:1, 2) Isua thusawi ngaithlatu a tam zâwk chu a zirtîrte an rawn ni lo. Mahse, a thusawi ngaithlatu zawng zawngte chuan a thuchah hril chu an hre vek a ni. Tûn laiah pawh, mi zawng zawng hnêna chanchin ṭha hrilh chu kan duh a. (Tirh. 10:42) Chutianga ti thei tûr chuan, rawngbâwlnaa kan tih dânte chu siamrem a ngai thei a ni.

14 A ṭûl anga insiamrem chu inhuam rawh. Rawngbâwlnaa kan tel hian, hun hrang hranga rawng kan bâwl loh chuan, ṭha taka chanchin ṭha chhâng lêttu tûrte chu kan hmu lo thei a ni. Pioneer Unaunu Matilda-i chuan: “Kan pa nên hian hun hrang hranga thu hrilh kan tum a. Zîng hma takah chuan, sumdâwnna bialahte thu kan hril a. Mi tam takte pâwn chhuah hun, chhûn lamah chuan thu leh hla pho chhuahna nawrlirh kan hmang a. Tlai lamah chuan, mite chu an inah kan hmu thei ṭhîn a ni,” tiin a sawi. Kan tâna a remchân hun chauhva thu hrilh ai chuan, mite kan hmuh tam lehzual theih huna thu kan hrilh theih nân, kan hun duante chu inhuam takin kan siamrem tûr a ni. Chutianga kan tih chuan, Jehova a lâwm ang tih kan chiang thei a ni.

A PA HMING TIHTHIANGHLIMNA ATAN A MITTUI A TLA

Isua angin, i rilru a hah hunah Jehova hnênah tih tak zetin ṭawngṭai rawh (Paragraph 15-17-na en rawh) *

15. Luka 22:39-44-a chhinchhiah angin, Isua nun tâwp ber zânah eng thil nge thleng?

15 C.E. 33, Nisan 14 zânah Isua chu Gethsemane huanah a kal a. Chutah chuan, Jehova hnênah a thinlung a leih bua a ni. (Luka 22:39-44 chhiar rawh.) Chu hun khirh tak chhûngin, Isua chuan “nasa taka au leh mittui tla chungin . . . dîlnate a hlân a.” (Heb. 5:7) Isua chu a thih hma zân hnuhnûng ber khân eng atân nge a ṭawngṭai? Jehova chunga rinawm tlat tûr leh a duh zâwng ti tûrin chakna a dîl a ni. Jehova chuan tih tak zeta a Fapa ṭawngṭaina chu ngaihthlâksakin, amah tichak tûrin vântirhkoh a tîr a ni.

16. Engvângin nge Isua chu Gethsemane huana a ṭawngṭai lai khân a rilru a hah êm êm?

16 Gethsemane huana a ṭawngṭai laia Isua a ṭah chhan chu Pathian sawichhetu nia mite’n an ngaih avânga a rilru a hah êm vâng a ni. A Pa hming tihthianghlimna kawnga a mawhphurhna rit tak chu a hre bawk. Jehova chunga i rinawmna fiahtu dinhmun khirh tak i hmachhawn a nih chuan, Isua mittui tlâkna aṭangin eng nge i zir theih? Zir tûr dang pathum hi han ngaihtuah teh.

17. Jehova’n tih tak zeta Isua ṭawngṭainate a chhânna aṭangin a chungchâng eng nge kan hriat theih?

17 Jehova’n tih tak zeta i ṭawngṭainate chu a ngaithla. Ani chuan tih tak zeta Isua ngennate chu a ngaihthlâksak a ni. Engvângin nge? Isua ngaih pawimawh ber chu a Pa chunga rinawm tlat leh a Pa hming tihthianghlim a nih avângin. Keini pawh Jehova chunga rinawm tlat leh a hming tihthianghlim kan ngaih pawimawh ber chuan, ṭanpui dîla kan ṭawngṭainate chu min ngaihthlâksak ang.—Sâm 145:18, 19.

18. Eng kawngtein nge Isua chu hriatthiampuina nei tak ṭhian ang a nih?

18 Isua chuan i rilru vei zâwngte chu a hriatthiampui che. Kan lungngaih huna fiahna kan tawh ang, lo hmachhawn tawhtu, hriatthiampuina nei tak ṭhian tu emawin min rawn thlamuan hian kan rilru a hahdam sawt ṭhîn. Isua chu chutiang ṭhian chu a ni a. Ani chuan chak lo leh ṭanpui ngai nia kan inhriatnate chu a hria a. Kan taksa siam dân chu a hre thiamin, ṭanpui kan ngaih ‘hunah’ a ṭûl angin min ṭanpui ang. (Heb. 4:15, 16) Isua chuan Gethsemane huanah vântirhkoh ṭanpuina a pawm ang bawkin, keini pawh, Jehova’n thu leh hla chhuah te, video te, thusawi te, a nih loh leh kohhran upa leh ṭhian puitlingte kal tlanga min tichak thei tak fuihnate hmanga ṭanpuina min pêkte chu lâwm takin kan pawm tûr a ni.

19. Engtin nge Pathian laka i rinawmna fiahtu dinhmun i hmachhawn hunah chakna i neih theih? Entîrna pe rawh.

19 Jehova’n a “thlamuanna” a pe ang che. Engtin nge Jehova’n min tihchak ang? Kan ṭawngṭai hunah “Pathian thlamuanna, rilru rêng rênga hriat sên loh” chu kan dawng ang. (Phil. 4:6, 7) Jehova min pêk chu thlamuanna chuan rilru dam taka awm tûr leh ngaihtuahna fîm tak nei tûrin min ṭanpui a ni. Unaunu Luz-i’n chutianga a tawn dân chu han ngaihtuah teh. Ani chuan: “Mal nia inhriatna chuan min tibuai reng a. Chu chuan Jehova’n min hmangaih lo nia inhriatna min neihtîr chângte pawh a awm a ni. Mahse, chutianga ka awm hunah, ka rilrua awmte chu Jehova hnênah ṭawngṭaiin ka hrilh nghâl vat a. Ṭawngṭaina chuan ka rilru thunun thei tûrin min ṭanpui a ni,” tiin a sawi. A thiltawnin a târ lan angin, ṭawngṭaina chuan rilru thlamuanna min pe thei a ni.

20. Isua mittui tlâkna aṭangin eng nge kan zir?

20 Isua mittui tlâkna aṭangin zir tûr ṭha tak kan nei tih a va chiang tak êm! Lusûn kan ṭhiante chu thlamuan an ngai tih leh thihnaa kan hmangaih tak kan chân hunah Jehova leh Isua’n min ṭanpui ang tih kan ring tlat thei tih kan hria a. Pathian Jehova leh Isua’n khawngaihna mize duhawm tak an lantîr avângin, keini pawh, mite kan khawngaih avânga thu hril tûr leh zirtîr tûra chêttîrin kan awm a ni. Jehova leh a Fapa duh tak Isua’n kan rilru awm dânte leh kan chak lohnate chu min hriatthiampuiin, chhelna nei tûrin min ṭanpui an duh tih kan hriat avângin thlamuanna kan nei a ni. Jehova’n ‘[kan] mittui zawng zawng hrufai’ tûra a thutiam duhawm tak a thlen famkimtîr thlengin kan thu zirte hi nunpui zawm zêl i tum ang u!—Thup. 21:4.

HLA 120 Krista Thuhnuairawlhna Entawnin

^ par. 5 Isua chuan mittui tla hial khawpa lungchhiat châng a nei a. He thuziakah hian Isua mittui tlâkna dinhmun pathumte leh chumi aṭanga kan zir theihte chu sawiho a ni ang.

^ par. 1 Hming ṭhenkhat chu thlâk a ni.

^ par. 12 Matthaia 22:39-naa “vêngte” tia lehlin Grik thu mal hian kan chhehvêl hnaia awmte mai aia tam a kâwk thei a. Chu chuan kan mi biak apiangte a kâwk thei a ni.

^ par. 58 MILEM HRILHFIAHNA: Isua chu Mari leh Marthi thlamuan tûra chêttîrin a awm. Keini pawhin thihnaa hmangaih tak chântute chu kan thlamuan ve thei a ni.

^ par. 60 MILEM HRILHFIAHNA: Isua chuan Nikodema chu inhuam takin zânah a zirtir a. Keini pawhin mite chu an remchân hunah Bible kan zirpui tûr a ni.

^ par. 62 MILEM HRILHFIAHNA: Isua chu Jehova chunga rinawm tlat tûra chakna nei tûrin a ṭawngṭai a. Fiahna kan tawh hunah chutiang chuan kan ti ve tûr a ni.