A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

NUN KAWNG CHANCHIN

Jehova Rawngbâwlnaa Ka Nun Hlimawm Tak

Jehova Rawngbâwlnaa Ka Nun Hlimawm Tak

CANADA Bethel-a ka awm laia ka hna hmasa ber chu thu leh hlate chhut chhuahna building chhuat nawh fai a ni a. Chu chu kum 1958 khân a ni a, chutih lai chuan kum 18 mi ka ni. Engkim a kal tluang a, a hnu lawkah, magazine chhut chhuah sate a tlâng tan rual hna chu ka thawk leh a. Bethel-a ka awm thei chu ka hlim hle!

A kum lehah chuan, lehkha chhut chhuahna khâwl thar bunna tûr South Africa branch-a thawk tûrin Bethel-a awm unaute mamawh a nih thu puan a ni a. Ka hming ka theh lût ve a, kal tûr zînga thlan ka nih chuan ka phûr khawp mai. Canada Bethel-a ka rawngbâwlpui unaupa dang pathum—Dennis Leech-a, Bill McLellan-a, leh Ken Nordin-a te pawh thlan an ni a. South Africa Branch-ah hun rei tak kan awm a ngaih tûr thu hriattîr kan ni.

Ka nu hnênah phone-in: “Nu, thu thar hrilh tûr che ka nei. South Africa-ah ka kal dâwn!” tiin ka hrilh a. Ka nu hi mi ṭawng tlêm tak; mahse, rinna nghet tak nei leh thlarau lam ngaihsak tak a ni a. Thu tam tak sawi lo mah se, min lâwmpui tih ka hria. Hmun hla taka kal tûr ka nih avângin ka nu leh pate chu an lungngai deuh naa ka thu tlûkna siam erawh an sawisêl lo.

SOUTH AFRICA PANIN KAN CHHUAK!

Kum 1959-a Cape Town aṭanga Johannesburg pana Dennis Leech-a, Ken Nordin-a, leh Bill McLellan-a te nêna rêla kan chuan lai

A hnu kum 60, kum 2019 khân South Africa branch-ah kan paliin kan inhmu leh

Kan paliin, Brooklyn Bethel-ah chuan lehkha chhutna khâwl chi khat chungchâng thla thum chhûng kan zir hmasa a. Chumi hnuah, South Africa-a Cape Town khaw lam panin bungraw phur lawngah kan chuang ta a. Chutih lai chuan kum 20 mi chauh ka la ni. Tichuan, Cape Town aṭanga Johannesburg lam panna zin kawng thui tak zawh tûrin zân rêlah kan chuang leh a. Khawvâr hnua kan chawlhna hmasa ber chu thlalêr hmun, khaw te tak tê Karoo-ah a ni. Vaivut a chhahin, a khu nasa a, a lum hle bawk. Kan pali chuan tukverh aṭanga dâk chhuakin eng ang hmun nge ni ngai? Eng ang dinhmunah nge kan indah tâk?, tiin kan inngaihtuah a. A hnu lam kuma chumi hmuna kan va kal leh chuan, chuta khuate chu a nuamin, a hahdamthlâk hle tih kan hria a ni.

Kum eng emawti chhûng ka chanvo chelh chu Vênnainsâng leh Awake! magazine thuziakte chhut chhuah a nih theih nâna khâwl mak leh hnawk tak mai Linotype khâwlha rem a ni a. Branch chuan magazine-te chu South Africa rama an ṭawng hmante chauh ni lovin, Africa khawmuala ram hrang hranga ṭawng hmante pawhin a chhu chhuak bawk. Khawvêl chanve aṭanga kan fehchhuah chhan chu lehkha chhut chhuahna khâwl thar chu kan hman rim êm avângin kan lâwm hle!

A hnuah chuan ṭawng lehlinna te, thu leh hla chhut chhuahna te, leh a thawn chhuahnate enkawltu Factory Office-ah ka thawk leh a. Ka tân chuan nun chu a lungawithlâkin, ka buai thei hle a ni.

INNEIHNA LEH CHANVO THAR

Kum 1968-a Laura-i nêna special pioneer kan thawh lai

Kum 1968-ah Bethel bul lawka chêng unaunu Laura Bowen-i nên kan innei a. Ani chuan pioneer a thawh bâkah Translation Department tân lehkha a chhutsak a ni. Chutih hun lai chuan, innei tharte chu Bethel-a awm phal a nih loh avângin, special pioneer thawk tûra tih kan ni a. Ka rilru a hah ru khawp mai a. Ei leh in bâkah awmna tûr hmunte pêk kan nihna Bethel-a kum sâwm chuang ka awm hnuah, engtin nge special pioneer ṭanpuina sum chauh ringa kan khawsak theih ang? Dârkâr phût zât te, tlawhkîr neih ngai zât te, leh thu leh hla sem chhuah ngai zâtte kan tlin a nih chuan, thla tin rand 25 (chutih hun lai chuan, a hlutna U.S. $ 35) ve ve kan dawng thei ang. Chu ṭanpuina sum chu in luah man te, ei leh in atân te, leh veivahna sênsote bâkah, damdawi lama inenkawlnate leh mi mal sênsote atâna kan hman a ngai ṭhîn.

Indian Tuipui kama awm Durban khawpui kianga rawngbâwl tûra tirh kan ni a. Chutah chuan India mi an tam hle a, an zînga tam tak chu kum 1875 vêla chini siam chhuahna hmuna thawk tûra South Africa-a pêm tate thlah an ni. Tûnah chuan hna dangte thawk hlawm tawh mah se, an ei siam dân leh an hnam dânte chu an la chhawm zêl a. Sâpṭawng an hman avângin kan tân thu hrilh a awlsam phah a ni.

Special pioneer-te chu thla tin dârkâr 150 hmu tûra beisei kan nih avângin, Laura-i nên chuan rawngbâwla kan chhuah hmasak ber nîah chuan dârkâr ruk hmuh tumin ruahmanna kan siam a. Khua a lumin a uap êm êm a. Tlawhkîr leh Bible zirpui kan la nei lo va—dârkâr ruk chhûng chu in tin kala rawngbâwl nân ringawt kan hmang a ni. Thu kan hrilh ṭan aṭanga hun eng emaw chen a liam nia ka hriat hnua ka sana ka’n en chuan, minute 40 chauh rawngbâwl nân kan lo la hmang a nih chu! “Engtin nge hetiang hi chuan pioneer kan thawh theih ang le?” tiin ka ngaihtuah a.

A hnuah, hun duan ṭha tak kan nei ta thuai a. Nî tin sandwich (chhang lep hnih inkâra ei tûr chi dang zeh chi) siamin, kan tui lum bâwmah chuan antui, a nih loh leh coffee thunin kan pai ṭhîn. Chhûn chawlh hun a lo thlen chuan, kan motor chu daihlim kan hmuh hmasak berah kan dintîr a—a châng chuan kan lan dân a danglam bîk êm avângin Indian naupang duhawm tak takte chu lo kal khâwmin, min thlîr ṭhup ṭhîn! Ni rei lo te chhûngin, rawngbâwlnaah dârkâr hnih thum vêl kan inhman hnu chuan hun hi a liam chak hle ni hian kan hre ta a ni.

Chu biala khualchhâwn thiam takte hnêna Bible thutak hriattîr chu a va hlimawm tak êm! Chuta awm India mite chu mi dangte zah thiam tak, khawngaihna nei tak, leh Pathian ṭih tak an ni a. Hindu sakhaw vuantu mi tam tak pawhin kan thuchah ken chu ṭha takin an chhâng lêt a. Pathian Jehova, Isua, Bible, remna khawvêl thar lo thleng tûr, leh mitthite tâna beiseina chungchângte zir chu nuam an ti hle a ni. Kum khat hnuah chuan Bible zirpui 20 lai kan nei ta a. Nî tin hian, kan Bible zirpuite zînga chhûngkaw khat nên chhûn chaw kan eiho ṭhîn a, nuam kan ti thei hle.

Kan duh aia rangin chanvo thar kan dawng leh a—Indian Tuipui kam mawi taka awm kohhrante hnêna bial kan hna thawk tûra tih kan ni. Chawlhkâr tinin, bial kan va kanna hmuna unaute inah kan thleng a, kohhrana unaute chu fuihin rawngbâwlnaah kan thawhpui ṭhîn a ni. An chhûngkaw zînga mi ang kan ni a, an fate leh an rante thlengin kan ngaina hle a ni. Kum hnih chu hlim takin kan hmang zo leh ta. Tichuan, beisei loh takin branch office aṭangin phone kan dawng leh a. “Bethel-a rawngbâwl leh tûrin kan duh che u,” min ti a. Kei chuan, “Tûna kan rawngbâwlnaah hian kan hlim viau asin,” tiin ka lo chhâng a. Mahse, chanvo kan dawnna hmun apianga rawngbâwl chu kan inhuam reng a ni.

BETHEL-AH KAN KIR LEH

Bethel-ah chuan Service Department-ah ka thawk a, chutah chuan mi puitling tak leh thiltawn ngah tak unaupate nêna thawhho theihna hun remchâng ka nei a ni. Chutih hun lai chuan, kohhran tinte chuan bial kan kâr zawhah bial kantu lehkhathawn ṭanchhanin Service Department hnên aṭangin lehkhathawn an dawng ṭhîn a. Chu lehkhathawnin a tum chu unaute tihchak leh an mamawh ang kaihhruaina pêk a ni. Xhosa, Zulu, leh ṭawng danga ziak chûng lehkhathawnte chu Sâpṭawnga lehlin a ngai a, chumi hnuah branch aṭanga lehkhathawn Sâpṭawnga ziak chu Africa khawmuala awm ram hrang hrang ṭawnga lehlin leh a ngaih ṭhin avângin, a letlingtu kan department-a secretary-te chuan hna an ngah phah ṭhîn hle. Chûng ṭawng letlingtu kan unau thawkrim takte chuan Africa mi hâng kan unaute hmachhawn harsatnate hre thiam tûra min ṭanpui avângin an chungah ka lâwm tak zet a ni.

Chutih lai chuan, South Africa chu hnam inthliar hranna ang chi sawrkâr rorêlna hnuaiah a awm a. Hnam hrang hrangte chuan awmna hmun bîk an nei ṭheuh va, an hnampui ni lote nên an inkâwm ngai meuh lo. Africa mi hâng kan unaute chuan mahni ṭawng an hmang ṭheuh va, mahni ṭawngin thu an hril ṭheuh va, mahni ṭawngin kohhran inkhâwmte pawh an nei ṭheuh a ni.

Sâpṭawng hmanna biala rawngbâwl tûra chanvo pêk ka nih ṭhin avângin, Africa mi hângte chanchin ka hre tam lo khawp mai. Mahse, tûnah chuan, an chungchâng, an hnam dân leh kalphungte hriat chian lehzual theihna hun remchâng ka nei ta a. Tualchhûng hnam dânte leh sakhaw thurinte avânga kan unaute hmachhawn harsatnate pawh ka hre ta. Bible nêna inmil lo hnam dânte kalsan a, an chhûngte leh tualchhûng mite’n nasa taka an dodâl chung pawha dawithiamna nêna inkûngkaih thiltihte an hnâwl ngam chu an va huaisen tak êm! Thingtlâng lamah chuan mite chu an rethei hlawm hle a. Mi tam tak chuan lehkha thiam lo mah se, Bible zahna thûk tak an nei a ni.

Zalên taka Pathian biak theihna leh tualdâwihna nêna inkûngkaihin, dân lama thawk unaute thawhpui theihna hun remchâng ka nei bawk a. Ṭawngṭai chham rual leh sakhaw hla sakte an tih ve duh loh avânga school aṭanga hnawhchhuah tâwk Thuhretu naupangte rinawmna leh huaisena chuan min tichak tak zet a ni.

Tûn hmaa Swaziland (tûna Eswatini) tia hriat Africa khawmuala ram te tak tê pakhata unaute chuan harsatna dang pawh an hmachhawn a. An Lal Sobhuza II-na a boral chuan, khua leh tui zawng zawngte chu sûnna nasa tak lantîr tûra phût an ni a. Mipate chu an lû ziat kawlh tûr leh hmeichhiate chu an sam tan tawi tûra phût an ni. An thlahtute biakna nêna inkûngkaih chutiang thiltiha an tel ve duh loh avângin, unau tam tak chuan tihduhdah an tâwk a. Jehova chunga an rinawm tlatna chuan min tihlim hle! Africa khawmuala awm ram hrang hranga kan unaute rinawmna leh dawhtheihna aṭangin thil tam tak kan zir a, chu chuan kan rinna a tichak tak zet a ni.

LEHKHA CHHUT CHHUAHNA LAMAH KA THAWK LEH

Kum 1981-ah computer hmanga thil chhut chhuahna lam ṭanpui tûra tih ka nih avângin lehkha chhut chhuahna lamah ka thawk leh a. Chu hun chu a phûrawm khawp mai! Lehkha chhut chhuah dânte pawh a danglam tawh hle a. Tualchhûnga lehkha chhutna khâwl zuartute palai pakhat chuan branch chu intiamkamna awm lovin a thlâwnin khâwl thar a hman chhintîr a. Tichuan, Linotype khâwl pakua kan neih sate chu khâwl thar pangaa thlâk a ni a. Lehkha chhut chhuahna khâwl thar dang, rotary offset pawh bun a ni bawk a. Tûn hma zawng aiin kan chhu chhuak tam thei ta a ni.

Computer hmanna chuan MEPS (Multilanguage Electronic Publishing System) hmanga thuziakte a ṭûl dân anga rem khâwm dân kawng thar siam chhuahna a thlen a ni. South Africa Bethel-a rawngbâwl tûra kan kal aṭanga chhûtin, khâwl lama thiamna hi a va ṭhang chho nasa tawh tak êm! (Is. 60:17) Tûnah chuan, kan paliin thlarau lam ngaihsak tak pioneer unaunute chu nupuia neiin kawppui kan nei ṭheuh tawh a. Bill-a nên chuan Bethel-ah rawng kan bâwl zawm a. Ken-a leh Dennis-a te chu Bethel bul lawkah an chhûngte nên an khawsa bawk.

Branch-ah chuan thawh tûr a tam telh telh a. Bible ṭanchhan thu leh hla chhuahte chu ṭawng chi hrang tam zâwka lehlin leh chhut chhuah a nih chhoh zêl bâkah, branch dangahte pawh thawn chhuah a ni a. Chuvângin, Bethel thar mamawh a ni. Unaute chuan Johannesburg thlang lama hmun mawi takah chuan bethel thar an sa a, chu chu kum 1987 khân hlan a ni. Chûng hmasâwnna zawng zawngtea tel ve theihna leh kum tam tak chhûng South Africa Branch Committee Member nia rawngbâwl theihna chanvo hlu ka neih avângin ka lâwm tak zet a ni.

CHANVO THAR KAN DAWNG LEH!

Kum 2001-a United States-a Branch Committee din thara tel tûra sâwm ka nih chuan mak kan ti hle a. South Africa rama kan rawngbâwlna leh kan ṭhiante kalsan a ngaih dâwn avângin lungngai deuh mah ila, United States Bethel chhûngkaw zînga mi nia nun thar hman ṭan hun chu kan nghâkhlel hle a ni.

Mahse, Laura-i nu kum upa tawh tak kan kalsan a ngai tûr chu kan rilru a hah deuh khawp a. New York aṭang chuan kan duh angin kan ṭanpui thei tawh dâwn si lo; mahse, Laura-i nau pathumte chu a nu tisa lam, rilru lam, leh sum leh pai lam mamawhte ṭanpui tûrin an inpe a. Anni chuan, “Hunbi kima rawngbâwl tûrin kan inpe thei lo va; mahse, ka Nu kan lo enkawl theih chuan nangni talin in rawngbâwlna in chhunzawm thei ang,” tiin an sawi a. An chungah kan lâwm tak zet a ni.

Chutiang bawkin Canada ram, Toronto khawpuia chêng ka ute nupa pawhin ka Pa boral aṭangin ka nu chu an enkawl bawk a. Chutih lai chuan, ka nu chu ka ute hnênah kum 20 chuang a awm tawh a ni. New York kan thlen hnu lawkah ka nu chu a boral a; chumi nî thlenga hmangaih taka an enkawlna zawng zawng chungah kan lâwm hle. A chânga harsa tak ni thei mawhphurhnate la tûra inhuam taka insiamrem duhna nei chhûngte neih hi malsâwmna a va ni tak êm!

United States Bethel-a ka chanvo hmasa ber chu lehkha chhut chhuahna lamah a ni a, chu chu tûnah chuan a changkângin, a awlsam lehzual tawh a ni. Tûn hnai mai khân, Purchasing Department-a thawk tûra tih ka nih leh a. Bethel chhûngkua mi 5,000-te leh pâwn lam aṭanga min rawn puitu mi 2,000-te thawhna branch lian taka kum 20 chuang rawng ka bâwl thei hi ka va lâwm tam êm!

Kum sawmruk kalta khân, tûn ang dinhmun hi ka thleng ang tih ka ngaihtuah pha ngai lo vang. Chûng kum chhûng zawng chuan Laura-i hian kawng engkimah min thlâwp tlat a. Ka nun hi a va hlimawm êm! Kan chanvo dawn hrang hrangte chu kan ngaihluin, branch tirhna avânga khawvêl hmun hrang hranga branch dangte kan va tlawhnaa thawk unaute pawh tiamin, kan rawngbâwlpui unau zawng zawngte pawh chu kan ngaihlu tak zet a. Tûnah chuan, kum 80 ka chuan tawh avâng leh zirtîrna dawng ṭhalai unaupa tam tak an awm bawk avângin chanvo tlêm zâwk pêk ka ni tawh a ni.

Fakna hla phuahtu chuan: “LALPA Pathiana nei hnam chu an eng a thâwl e,” tiin a ziak a. (Sâm 33:12) Chu chu a va dik tak êm! Jehova chhiahhlawh hlim thei takte ruala rawng ka bâwl theih avângin ka hlim tak zet a ni.