A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Lo Hre Tawh Em?

I Lo Hre Tawh Em?

Engtin nge hmân lai Babulon khaw tlu chhe tawha leirawhchan leh leirawhchan siam dân hmuh chhuahna chuan Bible thute dikzia a târ lan?

HMAN lai Babulon khawpui sakna atâna hman leirawhchan tam tak chu thil hlui chanchin zir mite chuan an lai chhuak a. Thil hlui chanchin zir mi Robert Koldewey-a sawi dân chuan, chûng leirawhchante chu “khawpui pâwn lam hlum ṭha tak leh thing tuah tûr tamna hmuna” rawh a ni.

Hmân lai chanchin ziahnaah chuan Babulon-a thuneitute chuan chûng leirawhchan urna thuk lian tak chu thil râpthlâk tak tih nâna an hman thu târ lan a ni a. Toronto University-a Assyriology professor Paul-Alain Beaulieu-a chuan: “Babulon chanchin ziahnaah chuan lal dân bawhchhetute leh an pathiante zah lotua puhte chu mei thuk liana hâl an ni ṭhîn,” tiin a sawi. Lal Nebukadnezzara rorêl laia hmân lai thuziak pakhatah chuan: “Meipuiah, . . . tiboral rawh u, hâl rawh u, rawh rawh u, . . . mei kha tisa lehzual ula, hâl ral vek rawh u,” tih hi a chuang a ni.

Chu chuan Bible chhiartute chu Daniela bung 3-naa thilthleng târ lante a hriat nawntîr a. Chu chanchin ziaka sawi dân chuan, Lal Nebukadnezzara chuan Babulon khaw pâwn Dura phaizâwlah milim lianpui mai a din a. Hebrai tlangvâl pathum Sadraka, Mesaka, leh Abednegoa te chuan milim lianpui chu chibai an bûk duh loh avângin Lal Nebukadnezzara thin chu a ur ta hle a, rawhtuina meipui chu “a sat dân pângngai lêt sariha tisa” tûr leh chûng tlangvâl pathumte chu “rawhtuina meipuia theh lût” tûrin thu a pe a ni. Mahse, vântirhkoh thiltithei tak pakhatin thihna ata an nun a chhanhim a ni.—Dan. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Leirawhchan pakhata Nebukadnezzara hming inziak

Babulon-a leirawhchan hmuhchhuahte chuan Bible thute dikzia a târ lang a. Chûng zînga tam takah chuan lal chawimawina thu ziakte a chuang a. Thuziak pakhatah chuan: “Babulon Lal Nebukadnezzara . . . lal chênna hmun atân leh ka ropuina mawina tûra ka siam . . . Ka thlah lo awm tûrte chuan kumkhuain luah rawh se,” tih hi chhiar a ni. Chu thuziak chu Daniela 4:30-naa, Nebukadnezzara’n: “He Babulon ropui hi keima chakna ngeia lal chênna hmun atân leh ka ropuina mawina tûra ka siam chu a ni lo vem ni?” tia chapo taka a thusawi nên a inang hle a ni.