A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Thinlung Ṭha Famkimin Jehova Rawngbâwl Rawh!

Thinlung Ṭha Famkimin Jehova Rawngbâwl Rawh!

“Aw LALPA, i hmaah thutak leh thinlung ṭha famkim pua ka awm ṭhinzia . . . kha khawngaih takin hre reng ang chwe.”2 LALTE 20:3.

HLA: 52, 32

1-3. ‘Thinlung ṭha famkima’ Jehova rawngbâwl tih awmzia chu eng nge ni? Entîrna pe rawh.

KAN zavai hian kan ṭhat famkim loh avângin thil sual kan ti ṭhîn a. Jehova chuan tlanna min buatsaihsak bâkah, min ngaihdam a peih reng avângin kan lâwm tak meuh a ni. Chuvângin, kan inngaihtlâwm a, kan inchhîr phawt chuan a hnênah ngaihdam kan dîl thei a. Jehova chuan “kan sualnate angin” kan chungah a ti lo vang tih kan chiang thei a. (Sâm 103:10) Mahse, ‘thinlung ṭha famkimin’ a rawng kan bâwl tûr a ni. (1 Chronicles 28:9) Kan ṭha famkim lo chung pawhin engtin nge chutiang chuan kan tih theih?

2 Chumi hre thiam thei tûr chuan Lal Asa nun dân leh Lal Amazia nun dân kan khaikhin thei a. An pahnih hian thil ṭha an ti ve ve a, mahse, an famkim loh avângin thil sual pawh an ti ve ve a ni. Bible chuan ‘Asa rilru chu a fel hle a ni,’ tiin a sawi a. (2 Chronicles 15:16, 17; 25:1, 2; Thufingte 17:3) Jehova duhzâwng tih a tum tlat a, “rilru phûr takin” a rawng a bâwl a ni. (1 Chronicles 28:9) Amazia erawh chuan ‘thinlung ṭha famkimin’ Jehova rawng a bâwl lo. Pathian hmêlmate a hneh hnuah an milem biakte rawn hâwnin chibai a bûk ta mai a ni.—2 Chronicles 25:11-16.

3 ‘Thinlung ṭha famkima’ Pathian rawngbâwltu chuan Jehova chu a hmangaih tak zetin chatuana biak a duh a. Bible-a “thinlung” tih ṭawngkam hian chhûng lama kan nihna a sawi tlângpui ṭhîn. Chutah chuan kan ngaihtuah dân te, kan thil ngainatzâwng te, nun kan hman duh dân te, leh thil kan tih duh chhante a tel vek a. Ṭha famkim lo ni mah ila, thinlung ṭha famkimin Jehova rawng kan bâwl thei a ni. Tih tûr a nih vâng emaw, tih dân ṭhin a nih vâng emaw ni lovin kan duh rêng vâng zâwkin a rawng kan bâwl a ni.—2 Chronicles 19:9.

4. Tûnah eng nge kan ngaituahho vang?

4 Asa nun dân leh Juda lal rinawm pathumte nun dân kan ngaihtuah chuan thinlung ṭha famkima Pathian rawngbâwl tih awmzia chu kan hre fiah lehzual ang. Chûng lalte chu Jehosaphata, Hezekia, leh Josia te an ni a. Hêng lal palite hian thil tisual mah se, Jehova an tilâwm tho a ni. Ani chuan thinlung ṭha famkimin a rawng an bâwl tih a hmu a. Engvângin nge Pathianin anni chu chutianga a thlîr a, engtin nge anni chu kan entawn theih ang?

ASA THINLUNG CHU “LALPA LAMAH A ṬHA FAMKIM”

5. Asa lal a rawn nih khân eng nge a tih?

5 Israel hnamte chu Israel ram leh Juda ram tia a inṭhen hnu khân Asa chu Juda lal pathumna a ni a. Asa chuan Juda lal a rawn nihin biakna dik lo leh nungchang bawlhhlawh tenawm tak takte chu a ram aṭanga thai bo vek a tum a ni. Mite biak milemte chu a theh thang bo vek a, biak ina nawhchizuarte pawh a hnawt chhuak bawk. Asa chuan a pi meuh pawh ‘milem tenawm tak tak a siam avângin, a lalnu nih a bân a.’ (1 Lalte 15:11-13) Chu bâkah, mite chu “Pathian zawng tûr” leh “a thupêk zâwm tûrin,” a fuih bawk a ni. Asa chuan mite’n Jehova an biak theih nân theih tawp chhuahin a ṭanpui a ni.—2 Chronicles 14:4.

Asa chuan a ram aṭangin biakna dik lo chu tihbo vek a tum

6. Ethiopia mite’n Juda ram beih an tum khân Asa’n eng nge a tih?

6 Asa lal kum sâwm chhûngin, Juda ramah indonate a awm lo va. Ethiopia hovin sipai maktaduai khat leh tawlailîr zathum nên Juda ram beih an tum a. (2 Chronicles 14:1, 6, 9, 10) Asa’n eng nge a tih? Jehova’n a ṭanpui thei tih a ring tlat a ni. Chuvângin, indonaa ṭanpui tûrin Jehova hnênah a ṭawngṭai ta a. (2 Chronicles 14:11 chhiar rawh.) A châng chuan, Jehova’n Israel lalte chu a lakah rinawm lo mah se, an hmêlmate chu a hnehtîr ṭhîn a. Chutianga a tih chhan chu Pathian dik a nihzia a lantîr duh vâng a ni. (1 Lalte 20:13, 26-30) Mahse, tûn ṭuma Jehova’n a mite a ṭanpui chhan chu Asa rinawmna vâng a ni. Asa ṭawngṭaina chu a chhâng a, tichuan indona chu an hneh ta a ni. (2 Chronicles 14:12, 13) A hnuah Asa chuan Jehova hnênah ni lovin, Suria hnêna ṭanpuina a dîl avângin sual lian tak a ti a. (1 Lalte 15:16-22) Chutiang a ni chung pawhin, Asa’n a la hmangaih reng tih Jehova’n a hre thei a. A thinlung chu “a dam chhûng zawng LALPA lamah a ṭha famkim a ni.” Engtin nge Asa entawn tûr ṭha chu kan entawn theih ang?—1 Lalte 15:14.

7, 8. Engtin nge Asa i entawn theih ang?

7 Jehova kan rinchhan tlat tih engtin nge kan hriat theih? Heti hian kan inzâwt thei a ni: ‘Hun harsaah pawh Jehova thu ka awih em? A kohhran tithianghlim tûrin ka tum nghet tlat em?’ tiin. Asa’n a pi chu lal nihna ata a bântîr lai khân huaisenna neih a ngaih dân tûr chu han ngaihtuah teh! Asa anga huaisenna i neih a ngaih châng pawh a awm ngei ang. Entîr nân, i chhûngkaw zînga pakhat emaw, i ṭhian hnaih tak emaw chuan thil sual a ti a, a inchhîr duh loh avângin kohhran aṭanga hnawhchhuah ngai ta se engtin nge ni ang? Amah biak miah loh chu i tum tlat ang em? I thinlungin engti tûrin nge a chettîr ang che?

8 Asa ang bawkin, kan lama ṭang duh tumah an awm lo anga kan ngaih châng pawh a awm mai thei. Jehova Thuhretu pakhat i nih avângin i school kalpuite emaw, zirtîrtute emaw chuan an nuihzat mai thei che a. A nih loh leh, i hnathawhnaa mite chuan inkhâwmpuina atân chawlh i lâk vâng emaw, hunbi pângngai aia tam hna i thawh ngai loh vângin emaw mi âah an ngai mai thei che a ni. Chutiang dinhmunah chuan, Asa tih dân angin Pathian rinchhan ang che. Jehova hnênah ṭawngṭai la, huaisen takin awm la, thil dik chu ti reng rawh. Pathianin Asa a tichak ang bawkin nang pawh a tichak ang che tih hre reng rawh.

9. Thu kan hrilh hunah engtin nge Jehova kan tihlâwm theih?

9 Asa chuan a hmakhua chauh a ngaihtuah lova, mi dangte chu “LALPA zawng tûrin” a fuih zâwk a ni. Keini pawhin mite chu Jehova be tûrin kan ṭanpui a. Ani chuan mi dangte hnêna a chanchin kan sawi chu a hria a ni. Amah kan hmangaih vânga chutianga kan ti tih leh mi dangte leh an hmakhua kan ngaihsak a ni tih a hmuh chuan a va lâwm dâwn tak em!

JEHOSAPHATA’N JEHOVA A ZAWNG

10, 11. Engtin nge Jehosaphata chu kan entawn theih ang?

10 Asa fapa Jehosaphata chuan “a pa Asa kawng chu pênsan hauh lovin a zawh a.” (2 Chronicles 20:31, 32) Engtin nge a zawh? A pa ang bawkin, mite chu Jehova be tûrin a fuih a. “LALPA dân bu” mite zirtîr tûrin mipate chu Juda khawpuiahte a tîr a ni. (2 Chronicles 17:7-10) Amah ngei pawh Israel hmâr lam rama awm, Ephraim tlâng rama mite hnênah kalin, “Pathian lamah a hruai kîr leh hlawm” a. (2 Chronicles 19:4) Jehosaphata chu “thinlung zawng zawnga LALPA zawng ṭhîn,” lal a ni.—2 Chronicles 22:9.

Jehosaphata chuan mite chu Jehova be reng tûrin a fuih

11 Tûn laiah pawh, Jehova chuan khawvêl puma mite chu a chanchin zirtîr a duh a, he hna hi kan vaiin kan thawk thei a ni. He hnaah hian thla tin tel i tum thei ang em? Mite’n Jehova an rawn biak ve theih nân Bible zirtîr i duh em? Chumi atân i ṭawngṭai em? Chumi atâna i thawhrim chuan, Jehova’n Bible zirpui nei tûrin a ṭanpui ang che. I hun âwl ṭhenkhat chân dâwn pawh ni la, tuemaw Bible zirpui i duh ang em? Jehosaphata’n mite chu Jehova be leh tûra a ṭanpui ang bawkin, keini pawhin kohhrana che châng tawh lote chu ṭanpui kan tum thei a ni. Chu bâkah, tûn hmaa an sualte kalsan tawh hnawhchhuahte va tlawh a, ṭanpuina pe tûrin kohhran upate chuan ruahmanna an siam a ni.

12, 13. (a) Eng hunah nge Jehosaphata chu a hlauh va, eng nge a tih? (b) Engvângin nge Jehosaphata entawn tûr siam chu kan entawn ang?

12 A pa Asa ang bawkin, Jehosaphata chuan Juda ram bei tûra sipai tam tak an lo kalin Jehova a rinchhan a. (2 Chronicles 20:2-4 chhiar rawh.) A hlauh avângin Jehova hnênah ṭanpuina a dîl a ni. A ṭawngṭainaah chuan, hmêlmate chu an hneh thei dâwn lo tih a sawi a. Chu bâkah, amah leh a mite’n eng nge tih tûr pawh an hriat loh thu a sawi bawk. Jehova’n a ṭanpui thei ang tih Jehosaphata chuan a ringhlel lo. Ani chuan: “I lam kan lo hawi mai zâwk a ni e,” tiin a sawi a ni.—2 Chronicles 20:12.

13 Jehosaphata ang bawkin, kan buaina chungchângah tih dân tûr hre lova, kan mangan châng pawh a awm ve ngei ang. (2 Corinthians 4:8, 9) Mahse, Jehosaphata thil tih chu hre reng rawh. Mi zawng zawng hmaah Jehova hnênah a ṭawngṭai a, an chak lohzia a sawi a ni. (2 Chronicles 20:5) Chhûngkaw lûte chuan Jehosaphata entawn tûr siam chu an entawn thei a. Nang leh i chhûngte’n buaina in chinfel theih nân leh thil tih ngai hre tûrin Jehova hnênah ṭanpuina dîl rawh. I chhûngte’n chûng i ṭawngṭainate an hriat chu zak suh. Jehova i rinchhanzia chu an hre dâwn a ni. Jehosaphata a ṭanpui ang bawkin, nang pawh a ṭanpui ang che.

HEZEKIA’N THIL DIK A TI RENG

14, 15. Engtin nge Hezekia’n Pathian chu a rinchhan pumhlûm?

14 ‘LALPA vuan tlattu’ lal dang leh chu Hezekia a ni a. A pa chuan entawn tûr ṭha lo tak hnutchhiahin milemte be mah se, ani erawh chutiang a ni ve lo. Hezekia chuan “hmun sângte a thehthang bo va, lungphunte a tichim a, Aseri te a kit a; tin, Mosia dâr rûl siamte chu a tihkeh sawm vek a,” a tihkeh chhan chu Israel mite’n an biak vâng a ni. Hezekia chu Jehova hnênah a inpe pumhlûm a. “A thupêk LALPAN Mosia a pêkte chu a zâwm,” a ni.—2 Lalte 18:1-6.

15 Hezekia a lal laiin, Assuria sipai chak takte chuan Juda ram beiha Jerusalem tihchhiat an tum a. Assuria lal Sennakeriba’n Jehova chu nuihsawhin Hezekia chu tlâwmtîr a tum a ni. Chu dinhmun hlauhawmah chuan, Hezekia’n Jehova chungah rinna nghet tak nghatin a ṭanpuina a dîl a. Pathian chu Assuria chak takte aiin a chak zâwk daih a, a mite chu a chhanchhuak thei tih a hria a ni. (Isaia 37:15-20 chhiar rawh.) Pathian chuan a ṭawngṭaina chu chhângin vântirhkoh pakhat a tîr a, Assuria sipai 185,000 a tihhlum a ni.—Isaia 37:36, 37.

16, 17. Engtin nge Hezekia kan entawn theih?

16 A hnuah, Hezekia chu dam lovin a thi lek lek a. Chu hun harsa takah chuan, Jehova hnênah a rinawmnate hre reng tûr leh ṭanpui tûrin a ngên a ni. (2 Lalte 20:1-3 chhiar rawh.) Jehova chuan Hezekia ṭawngṭaina chu a ngaihthla a, a tidam ta a ni. Tûn laiah, Pathianin kan natnate chu mak taka min tihdamsak tûr leh kan nun tisei tûrin kan beisei thei lo tih Bible aṭangin kan hria a. Hezekia ang bawkin Jehova ṭanpuina kan rinchhan thei a ni. Pathian hnênah: “Aw LALPA, i hmaah thutak leh thinlung ṭha famkim pua ka awm ṭhinzia . . . khawngaih takin hre reng ang che,” tiin kan ngên thei a. I dam loh hunah pawh, Jehova chuan a ngaihsak reng ang che tih i ring em?—Sâm 41:3.

17 Eng thil dangah nge Hezekia chu kan entawn theih? Thil engemawin Jehova nêna kan inlaichînna a tibuai thei a, a nih loh leh a rawngbâwlna ata min chawlhtîr thei thilte a awm mai thei. Entîr nân, tûn laiah mi tam takin an mihringpuite chu pathian ang deuh thawhin an bia a. Mi lârte leh an hriat chian loh mi dangte chu an ngaisâng êm êm mai a ni. Mi tam tak chuan chûng mite chanchin chhiar nân leh an thlalâk en nân hun tam tak an pe a. A nih loh leh, Internet-a an hmuh mite nêna inbiak nân social media leh thil dang hmanruate an hmang fo ṭhîn a ni. Ni e, chutiang hmanga kan chhûngkuate leh kan ṭhian hnaite biak pawh chu nuam kan ti ngei mai. Mahse, chanchin inhriattîrna kan hmannaah hun tam tak kan khawhral thei a. Internet-a kan dah luh thlalâkte chu mite’n an duh thu an ziak a nih chuan kan inchhuang hle pawh a ni thei. A nih loh leh, chûng kan thlalâkte chu mite’n an en duh tawh lo tih kan hriat chuan kan lo lunghnual pawh a ni thei bawk. Tirhkoh Paula, Aquila leh Priskilli te entawn tûr siam aṭangin kain inzir thei a ni. Anni chuan Jehova rawng pawh bâwl lo mite thil tih ho tê tê en nân nî tin hun an khawhral i ring em? Paula chu “thu hril chauhvin a awm ta a,” tiin Bible chuan a sawi a. Priskilli leh Aquila te pawh thu hrilhnaah leh mite ‘Pathian Kawng thu fel lehzuala hrilhfiahnaah’ hun an hmang a ni. (Tirhkohte 18:4, 5, 26) Heti hian kan inzâwt thei: ‘Mihringte hi pathian ang tluka be lo tûrin ka fîmkhur em? Thil pawimawh lo tak takte tihnaah hun kan khawh ral mai mai em?’ tiin.—Ephesi 5:15, 16 chhiar rawh.

JOSIA’N JEHOVA THUPEK A ZAWM

18, 19. Engtin nge Josia ang kan nih theih?

18 Lal Josia pawhin ‘thinlung zawng zawngin’ Jehova thupêk a zâwm a. (2 Chronicles 34:31) Ani chu Hezekia tuchhâwng a ni a. A tleirâwl chhohvin, “Davida Pathian a zawng ṭan a.” Kum 20 mi a nihin, Juda ram aṭangin milemte chu a thehthang vek a ni. (2 Chronicles 34:1-3 chhiar rawh.) Josia chuan Juda lal dang zawngte ai pawhin Jehova tihlâwm tumin a thawkrim zâwk a ni. Ni khat chu, puithiam lalber chuan biak inah LALPA Dân a hmu a. He dân bu hi Mosia ziak ngei a nih a rinawm! Chu dân bu chu lehkha ziaktuin a chhiarsak hnu chuan, Josia’n nasa lehzuala Jehova rawngbâwl a ngai tih a hre ta a ni. Mi dangte pawh chutianga ti ve tûrin a fuih bawk a. Tichuan, Josia dam chhûngin mite chuan “Pathian an zui chu an pênsan lo.”—2 Chronicles 34:27, 33.

Josia chuan Jehova tihlâwm a tum tlat a, inthlâk danglamna a siam nghâl vat

19 Ṭhalai i nih chuan, Josia entawnin Jehova hriat chian lehzual tum rawh. Josia chuan inchhîrna lantîrtu a Pu, Lal Manasea hnên aṭangin Jehova chu mi ngaihdam peih a ni tih a hria a ni ngei ang. Nang pawhin inchhûngkua leh kohhrana awm kum upa zâwkte hnên aṭangin i inzir thei a. Jehova’n an tâna a tihsak thil ṭhate chu an hrilh thei che a ni. Chu bâkah, Pathian Thu-in a sawite a hriat hnua Josia awm dân kha chhinchhiah ang che. Jehova tihlâwm a duh avângin inthlâk danglamna a siam nghâl vat a ni. Nang pawh Bible i chhiar avângin Jehova thu awih i tum nghet lehzual mai thei a. Chutianga i tih chuan, Pathian nêna in inlaichînna a lo nghet telh telh ang a, i hlim lehzual ang. Tichuan, mi dangte hnênah Jehova chungchâng hrilh i châk lehzual bawk ang. (2 Chronicles 34:18, 19 chhiar rawh.) Bible i zir chuan, Pathian rawngbâwlnaah i hmasâwn theih dân kawngte a awm tih i hmu chhuak mai thei a. Chutiang a nih chuan, Josia ang bawkin, inthlâk danglamnate chu a ṭha thei ang berin siam ang che.

THINLUNG ṬHA FAMKIMIN JEHOVA RAWNGBAWL RAWH!

20, 21. (a) Kan zir tâk lal palite hian eng inanna nge an neih? (b) A dawta thuziakah eng nge kan sawiho vang?

20 Thinlung ṭha famkima Jehova rawngbâwltu Juda lal palite hnên aṭangin eng nge kan zir theih? Hêng mite hian Jehova tihlâwm an tum tlat a, an dam chhûngin amah chibaibûk an tum a ni. Hmêlma chak tak takte’n an beih hunah Pathian an rinchhan tlat a. A pawimawh ber chu Jehova an hmangaih avângin a rawng an bâwl a ni.

21 Hêng lal palite hi ṭha famkim lovin thil tisual mah se, an chungah Jehova a lâwm a. An thinlung chu a hmu a, amah an hmangaih tak zet a ni tih pawh a hmu a ni. Keini pawh kan ṭha famkim lovin, thil kan tisual thei a. Mahse, thinlung zawng zawngin a rawng kan bâwl tih a hmuh chuan Jehova chu a lâwm ngei ang. A dawta thuziakah chuan, hêng lalte thil tihsual aṭanga kan inzir theih dânte kan sawiho vang.