1. Isua neih mize zînga duhawm ber pakhat chu eng nge ni? Hrilhfiah rawh.

ISUA neih mize zînga duhawm ber pakhat chu keini mihring ṭha famkim lote hmachhawn harsatnate min hriatthiampui hi a ni. Leia a awm laiin, Isua chuan ‘lâwmte chu lâwmpuiin, ṭapte chu a ṭahpui’ thei a. (Rom 12:15) Entîr nân, a zirtîr 70-te’n hlawhtling taka thu hrilh rawngbâwlnaa an tel hnua hlim taka an lo kîr leh khân, Isua chu “thlarau thianghlimah a lâwm êm êm a.” (Lk. 10:17-21) Kawng leh lamah chuan, Lazara thihnain amah hmangaihtute chunga nghawng a neih dân a hmuhin Isua chu “a rilruin a rûm a, a lungngai a.”—Joh. 11:33.

2. Engin nge Isua chu mite lainat tûra chêttîr?

² He mi ṭha famkim hi sual fa mihringte a cheibâwlnaah engin nge hetiang khawpa zahngaihna leh khawngaihna neihtîr? A hmasa berin, Isua chuan mite a hmangaih a. Thuziak hmasaa târ lan angin, a “lâwmna chu mihring fate chungah a ni.” (Thuf. 8:31) Mite a hmangaihna chuan mihringte ngaihtuah dân hre chiang tûrin a chêttîr a. Tirhkoh Johana chuan: “Amahin mihring chhûnga awm apiang chu a hre si a,” tiin a sawi a ni. (Joh. 2:25) Isua chuan mite a lainat tak zet a. A hmangaih tih mite’n an hriat avângin Lalram thuchah chu ṭha takin an chhâng lêt a ni. Mite chunga chutiang lainatna kan lantîr nasat poh leh, kan rawngbâwlnaah kan hlawhtling lehzual ang.—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Lainatna thinlung kan neih chuan engtin nge kan rawngbâwlna chu kan thlîr ang? (b) He thuziakah hian eng nge kan ngaihtuah ang?

³ Tirhkoh Paula chuan thu hrilh chu a mawhphurhna a ni tih a hria a, keini pawhin chutiang chuan kan hria a ni. (1 Kor. 9:16) Mahse, lainatna thinlung kan neih chuan, kan rawngbâwlna chu mawhphurhna ang lekin kan ngai lo vang. Mite kan ngaihsak tak zetzia leh ṭanpui kan duhzia lantîr chu kan  duh ngei ang. “Englo lâk aiin pêkin lukhâwng a nei zâwk,” tih kan hria a ni. (Tirh. 20:35) Kan rawngbâwlna chu chutianga kan thlîr tlat chuan nuam kan ti lehzual ang.

⁴ He thuziakah hian kan rawngbâwlnaa lainatna kan lantîr theih dân kan sawiho vang. A hmasain, Isua’n mite a thlîr dân aṭanga kan zir theihte kan hmu ang a. A dawtah, a entawn tûr siamte kan zui theih dân kawng li kan ngaihtuah ang.—1 Pet. 2:21.

5-6. (a) Tute chungah nge Isua’n lainatna a lantîr? (b) Isaia 61:1, 2-a sawi lâwk angin, engvângin nge Isua’n a thusawi ngaithlatute chu a khawngaih êm êm?

⁵ Lainatna lantîrna kawnga Isua entawn tûr siam hi han ngaihtuah teh. Ṭum khat chu, Isua leh a zirtîrte chuan hah pawh sawi lovin chanchin ṭha an hril a. “Chaw takngial pawh an ei hman si lo va.” Chuvângin, Isua chuan a zirtîrte chu “nangmahniho ngawtin thlalêr hmunah ahrangin lo kal ula, châwl rih rawh u,” tiin a hrilh a ni. Mahse, mipuite chuan Isua leh a zirtîrte kalna tûrah an lo lehkhalh a. Isua’n chumi hmun a thlen a, mipuite a hmuh chuan engtin nge a awm? Ani chuan: “Vêngtu nei lo berâmte ang an nih avângin a khawngaih ta êm êm a, * thu tam tak a zirtîr ta a.”—Mk. 6:30-34.

⁶ Isua’n mite a khawngaih emaw, a lainat emaw chhan chu chhinchhiah rawh. Mite chu “vêngtu nei lo berâmte ang” an ni tih a hmu a. An zînga ṭhenkhat chu reithei tak leh chhûngkaw châwm nâna thawk rim takte an ni tih a hmu pawh a ni mai thei. Mi dang lehte chuan an hmangaih takte an chân pawh a ni thei a. Chutiang a nih chuan, Isua’n an dinhmun chu a hre thiam ngei ang. Thuziak hmasaa sawi tawh angin, Isua’n chûng harsatnate zînga ṭhenkhat chu a tuar tawh pawh a ni thei a. Ani chuan mi dangte a ngaihsak a, thlamuanna thuchah hrilh chu a duh a ni.—Isaia 61:1, 2 chhiar rawh.

7. Engtin nge Isua entawn tûr siam chu kan entawn theih?

 ⁷ Isua entawn tûr siam aṭangin eng nge kan zir theih? Isua angin, keini pawh “vêngtu nei lo berâmte ang,” mite hual vêlin kan awm a. Mite hian buaina tam tak an nei a. Keini chuan an mamawh tak Lalram thuchah kan nei a ni. (Thup. 14:6) Chuvângin, kan Pu entawnin, ‘mi rethei leh pachhiate kan khawngaih’ avângin an hnênah chanchin ṭha kan hrilh a. (Sâm 72:13) Mite kan lainat avângin anni chu ṭanpui kan duh a ni.

8. Rawngbâwlnaa lainatna kan lantîr theih dân kawng khat chu eng nge ni? Entîrna pe rawh.

⁸ Kan thu hrilh mite chunga lainatna lantîr tûrin engin nge min ṭanpui thei? Rawngbâwlnaa kan mi tawhte dinhmunah inchanin, chutiang dinhmuna kan awm huna mite’n min cheibâwl tûra kan duh angin anni chu cheibâwl kan duh a ni. * (Mt. 7:12) Chutianga kan tih theih dân kawng li i lo ngaihtuah ang u. A hmasain, mi tinte mamawh chu ngaihtuah rawh. Chanchin ṭha kan hrilh hian kan thiltum chu doctor-in dam lo a enkawl dân nên kan khaikhin thei ang. Doctor thiam tak chuan dam lote mamawh chu a ngaihtuah a. Dam lovin a dinhmun leh a awm dânte a hrilh hunah ngun taka ngaithlain zawhnate a zâwt a ni. Damdawi pe nghâl mai lovin, dam lo dinhmun a hriat chian theih nân hun a pe a, a hnuah a ṭûl dân angin a enkawl ta ṭhîn a ni. Chutiang bawkin, kan rawngbâwlnaa kan mi tawhte chu thusawi dân inang khat veka hrilh kan tum tûr a ni lo. Chu aiin, mi tinte dinhmun leh an thlîr dân hriatthiam chu kan tum hmasa tûr a ni.

9. Eng ngaih dân nge kan siam loh vang? Hrilhfiah rawh.

⁹ Rawngbâwlnaah tuemaw i tawh hian, a dinhmun te, a thurin te, leh chutianga a rinna chhante chu hria niin inngai mai suh. (Thuf. 18:13) Chu aiin, a chanchin leh a thurinte hre tûrin fing thiam takin zâwt rawh. (Thuf. 20:5) I awmna hmuna tih dân ṭhin a nih chuan, a hnathawh te, a chhûngkua te, a thiltawn te, leh a ngaih dânte chu zâwt ang che. Chutianga zawhnate kan zawh chuan chanchin ṭha an mamawh chhan kan sawitîr ang a ni. An dinhmunte kan hriat chuan, Isua tih dân angin, an mamawh tak ṭanpuina kan pe thei ang.—1 Korinth 9:19-23 nên khaikhin rawh.

10-11. Korinth thawn hnih 4:7, 8 nêna inmilin, lainatna kan lantîr theih dân kawng hnihna chu eng nge ni? Entîrna pe rawh.

¹⁰ Pahnihnaah, an nun dân chu engtiang nge ni thei tih mitthla theih tum rawh. An dinhmunte chu engemaw chen kan hre thiam mai thei a. Ṭha famkim lo mihringte chuan kan hmachhawn buainate chu kan pumpelh  vek thei lo. (1 Kor. 10:13) He khawvêla nun hi a harsa hle tih kan hria a. Jehova ṭanpuina chauhvin kan tuar chhuak thei a ni. (2 Korinth 4:7, 8 chhiar rawh.) He khawvêla Jehova nêna inlaichînna ṭha nei lote tâna nun a harsat dân tûr chu han ngaihtuah teh. Isua angin, chûng mite chu kan khawngaih avângin, an hnêna “thil ṭha chanchin ṭha” hrilh chu kan duh a ni.—Is. 52:7.

¹¹ Unau Sergey-a thiltawn hi han ngaihtuah teh. Thutak a hriat hma chuan ani chu mi zakzum tak leh ngawichawi tak a ni a. Mi dangte chu a be ngam ṭhîn lo va. Bible a zir hnu chuan: “Bible ka han zir chuan Kristiante’n mi dangte hnênah an rinna an hrilh tûr a ni tih ka hria a. Mahse, chutianga ka tih theih chu ka inring lo,” tiin a sawi. Chuti chung pawhin, thutak la hre lote chungchâng a ngaihtuah chuan, Jehova hre lo chûng mite nun dân chu engtiang nge a nih tih a mitthla thei a ni. “Thil thar ka hriatte chuan hlimna leh chhûng rîla thlamuanna nasa tak min neihtîr a. Mi dangte pawhin chu thutak chu an zir ve a ngai tih ka hria,” tiin a sawi. Sergey-a chuan lainatna mizia a neih nasat poh leh, thu hril tûrin huaisenna a nei lehzual a. Ani chuan “Mak ka tih êm êm mai chu, mite hnêna Bible thu ka hrilhna hian inrintâwkna min neihtîr zâwk hi a ni. Chutianga thu hrilhna chuan ka thurin tharte chu thinlunga vawng reng tûrin min ṭanpui a ni,” * tiin a sawi bawk.

12-13. Rawngbâwlnaa kan zirtîrte chungah engvângin nge dawhtheihna kan neih a ngaih? Entîrna pe rawh.

¹² Pathumnaah, i thusawi ngaithlatute chungah dawhthei rawh. Kan hriat bel êm êm Bible thutak ṭhenkhat chu an la hre ngai maih lo pawh a ni thei tih hria ang che. Mi tam tak chuan an thurinte chu an pawm nghet bur ṭhîn a. An sakhaw thurinte chuan an chhûng te, an hnam dân te, leh khawtlângte nên a inpumkhattîr niin an hria pawh a ni thei. Anni chu engtin nge kan ṭanpui theih?

 ¹³ He khaikhinna hi han ngaihtuah teh: Leihlâwn hlui tak leh chhe tawh tak chu thlâk a ngaih hunah eng thil nge tih ngai? Leihlâwn thar siam a nih laiin, a hlui chu hman a la ni tlângpui ṭhîn a. Leihlâwn thar chu peih fel a nih chuan, a hlui chu ṭhiah theih a ni ta a. Chutiang bawkin, mite hnênah an rinna “hlui” bansan tûra kan tih hmain, thutak “thar” ngaihhlutna nasa tak nei tûra kan ṭanpui phawt a ngai thei a—Bible kan zirpui ṭan hian an hre thiam nghâl lo mai thei a ni. An hriatthiam hnuah chauh, tûn hmaa an thurinte chu an bânsan thei ang. Chutiang inthlâk danglamna siam tûra mite ṭanpui tûr chuan hun pêk a ngai thei a ni.—Rom 12:2.

14-15. Lei paradis-a chatuan nun beiseina chungchâng tlêm azâwng hriate emaw, la hre lo hulhualte emaw chu engtin nge kan ṭanpui theih? Entîrna pe rawh.

¹⁴ Rawngbâwlnaa kan mi tawhte chunga dawhtheihna kan lantîr chuan Bible thutak an hriat hmasak ber ṭumah an hriatthiam emaw, pawm emaw kan beisei lo vang. Chu aiin, lainatna thinlungin hun engemaw tichhûng chu Bible chhûtpui tûrin min chhêttîr ang. Entîr nân, lei paradis-a chatuan nun beiseina chungchâng kan chhûtpui theih dân hi han ngaihtuah teh. Mi tam takin he zirtîrna hi tlêm azâwng an hria, a nih loh leh an hre lo hulhual a. Anni chuan thihna chu thil zawng zawng tâwpna niin an ring mai thei. A nih loh leh, mi ṭha zawng zawng chu vâna kal tûrah an ngai a. Engtin nge anni chu kan ṭanpui theih?

¹⁵ Unaupa pakhat chuan tih dân ṭha nia a hriat chu a sawi a. A hmasain, Genesis 1:28 a chhiar a. Tichuan, in neitu chu Pathianin mihringte chu khawi hmunah leh eng dinhmun hnuaiah nge awm tûra a duh tiin a zâwt a. Mi tam zâwk chuan, “He leiah, dinhmun ṭha tak hnuaiah,” tiin an chhâng a. Tichuan, unaupa chuan Isaia 55:11 a chhiar a, Pathianin a thiltum a thlâkthleng leh thleng loh a zâwt leh a. In neitute chuan thlâkthleng lo tiin an chhâng tlângpui a. A tâwpnaah, Sâm 37:10, 11-na a chhiar a, mihringte hma lam hun chu eng ang nge ni ang tiin a zâwt a. Chutianga Bible chhûtpuina hmangin, unaupa chuan Pathianin mi ṭhate chu lei Paradis-a chatuana nung tûrin a duh tih hre thiam tûrin mi tam takte chu a ṭanpui a ni.

16-17. Thufingte 3:27 chu rilrua vawng rengin, lainatna kan lantîr theih dân kawng ṭhenkhat chu eng nge ni? Tehkhinna pe rawh.

¹⁶ Palinaah, mite kan ngaihtuahzia lantîr dân kawng zawng rawh. Entîr nân, in neitu hman loh lai takin kan va lêng em? Chutiang a nih chuan, ngaihdam dîlin, hun remchâng danga kal leh tûrin kan sawi thei a. In neituin ṭanpuina engemaw lo mamawh ta se, engtin nge ni ang? A nih loh leh, in neitu chu dam lohna avânga in chhuahsan thei lova awmin, a mamawh thil leisak ngai ta se, engtin nge ni ang? Chutiang dinhmunah chuan, anni chu kan ṭanpui thei a ni.—Thufingte 3:27 chhiar rawh.

 ¹⁷ Unaunu pakhat chuan ngilneihna chhetê a lantîr avângin thiltawn ṭha a nei a. Thihnaa an fa chân ta chhûngkaw khat chu a lainat êm avângin an hnênah lehkha a ziak a. Chu lehkhaah chuan Bible aṭanga thlamuanna thu ṭhenkhat a telh a ni. Chu chhûngkua chuan engtin nge an chhân lêt? Lusûn chhûngkuaa nu ber chuan, “Nimin chu hrehawm ka ti lutuk a. I lehkha thawnin min ṭanpui nasatzia chu i hre lo pawh a ni mai thei. Chu lehkha chuan min thlamuan êm avânga ka lawmzia ka sawi thiam lo. Nimin khân, a lo berah vawi 20 vêl ka chhiar ang. Hetiang khawp hian ngil i neiin, min ngaihsakin, min thlamuan ang tih ka lo ring pha lo. Thinlung takin ka lâwm tak zet a ni,” tiin a sawi. Ni e, hrehawm tuarte dinhmun kan hriatthiampui a, an tâna thil engemaw kan tihsak hian thiltawn ṭha tak kan nei thei a ni.

18. Korinth thawn khat 3:6, 7 nêna inmilin, eng thlîr dân inbûk tâwk tak nge neih reng kan duh?

¹⁸ Rawngbâwlnaa kan chanvo neihah thlîr dân inbûk tâwk tak neih chu kan duh a. Pathian hre tûrin mi dangte ṭanpuinaah kan tel pawh a ni mai thei; mahse, chu hnaa a pawimawhna lai ber thawktu chu kan ni lo. (1 Korinth 3:6, 7 chhiar rawh.) Mite hîptu chu Jehova a ni. (Joh. 6:44) A tâwpah, mi tin chuan an thinlung dinhmun azirin chanchin ṭha an chhâng lêt dâwn a ni. (Mt. 13:4-8) Mi tam zâwkte chuan Isua thuchah ken chu an chhâng lêt lo tih hre reng ang che—dik tak chuan, ani chu nung tawh azawnga zirtîrtu ropui ber a ni si a! Chuvângin, kan ṭanpui duh mi a tam zâwkte’n an chhâng lêt ṭha lo a nih pawhin, kan lunghnual tûr a ni lo.

19. Rawngbâwlnaa lainatna lantîrna aṭangin eng hlâwknate nge lo awm?

¹⁹ Kan rawngbâwlnaa lainatna kan lantîr chuan rah ṭha kan hmu ang. Thu hrilh rawngbâwlna chu nuam kan ti lehzual ang a. Pêkna avânga hlimna nasa tak kan nei ang a. Tichuan, ‘chatuana nun duhna neite’ tân chanchin ṭha pawm kan tiawlsam lehzual bawk ang. (Tirh. 13:48) Chuvângin, “remchâng hun kan neihzia ang zêlin mi zawng zawng chungah thil ṭha i ti ang u.” (Gal. 6:10) Tichuan, kan Pa, vâna mi kan chawimawi avânga hlimna kan nei ang.—Mt. 5:16.