Jack-a leh Marie-Line-i te chu kum 1988 aṭang tawhin hunbi kimin rawng an bâwl a. An insiamrem zung zung theih avângin mite hriat hlawh tak an ni a, Guadeloupe thliarkâr leh French Guiana ramahte chanvo hrang hrang an dawng a ni. Chûng hmunte chu tûnah chuan France branch enkawlna hnuaia awm a ni. Tûnah chuan, an nupa hi zawhna tlêm azâwng i lo zâwt ang u.

Hunbi kima rawngbâwl tûrin engin nge chêttîr che u?

Marie-Line-i: Guadeloupe thliarkâra seilian ka ni a, Thuhretu ṭhahnemngai tak ka nu nên ni lêngin thu kan hril ṭhîn a. Mite ka hmangaih avângin, kum 1985-a school ka zawh veleh pioneer ka thawk ṭan nghâl a ni.

Jack-a: Ka tleirâwl chhoh chuan rawngbâwlna ngainatu hunbi kima rawngbâwltute zîngah hun ka hmang ṭhîn a. School chawlh chhûngin auxiliary pioneer te ka thawk ṭhîn bawk. Chawlhkâr tâwpahte chuan pioneer-te ruala an rawngbâwlna biala tel ve tûrin bus-a kal chângte kan nei a. Nî lênga thu kan hrilh hnunah tuipui kamah kan kal ṭhîn. Chûng hun laite chu a nuam thei hle!

Kum 1988-a Marie-Line-i nêna kan inneih hnu rei vak lovah, ‛Hna kan nei si lo va, rawngbâwlnaah tam lehzualin inhmang ila a ṭha lo’ng maw?’ ka inti a. Tichuan, Marie-Line-i rualin pioneer ka thawk ṭan ta a ni. A hnu kum khatah, pioneer school kan kal zawh chuan special pioneer thawk tûra tih kan ni a. French Guiana rama insawn tûra sâwmna kan dawn hmain Guadeloupe thliarkârah chanvo hrang hrang kan dawng a ni.

Kum tam tak chhûngin chanvo hrang hrang in dawng a. Dinhmun thar mila insiamrem tûrin engin nge ṭanpui che u? 

Marie-Line-i: French Guiana Bethel-a unaute chuan kan Bible châng duh ber chu Isaia 6:8 a ni tih an hria a. Min rawn phone hian “In Bible châng duh ber kha in la hria em?” tiin min fiam ṭhîn a. Chutianga an rawn sawi chuan kan chanvo a inthlâk leh dâwn tih kan hre nghâl mai a. Keini chuan, “Hetah kan awm! Min tîr ta che u!” tiin kan chhâng ṭhîn a ni.

Kan chanvo thar neih chu lâwm taka kan pawm theih nân kan chanvo hmasate nêna khaikhin chu kan duh lo va. Kan chanvo thar neihna hmuna  unaute hre chiang tûrin hma kan la nghâl bawk a ni.

Jack-a: Tûn hma chuan, kan ṭhian ṭha ṭhenkhat chuan an hnêna awm reng tûra min duh avângin, insawn lo tûrin min ti ṭhîn a. Mahse, Guadeloupe thliarkâra kan insawn chuan, unaupa pakhatin Matthaia 13:38-a Isua thusawi: “Lo chu khawvêl hi a ni,” tih chu min hriatnawntîr a. Chuvângin, kan chanvo a inthlâkthleng hian, khawi hmunah pawh awm mah ila, lo hmun khatah rawng kan bâwl tih kan inhriatnawntîr ṭhîn a. Engpawh ni se, rawngbâwlna bial leh chuta mite chu an pawimawh ber a ni!

Bial thar kan va thlen chuan chuta mite chu hlim takin an awm tih kan hmu a. Chuvângin, keini pawh tualchhûng mite anga awm ve kan tum a ni. Ei leh bâr chu a dang mai thei; mahse, hrisêlna lama invên lâwkna ṭha tak neiin, an ei leh in ang ang chu kan eiin, kan in ve a ni. Kan chanvo dawn apiang chu a ṭha lam zâwnga sawi kan tum hrâm hrâm ṭhîn.

Marie-Line-i: Tualchhûng unaute hnên aṭangin thil tam tak kan zir bawk. French Guiana ram kan thlen hnu lawka thilthleng pakhat chu ka la hre reng. Ruah nasa takin a sûr a, a han hnuah chauh thu hrilin kan chhuak dâwn emaw ka ti a. Mahse, unaunu pakhat chuan, “Kan kal thei tawh ang em?” tiin mi zâwt a. Kei chuan mak ti takin “Engtin nge kan kal ang?” ka ti a. Ani chuan, “I nihliap kha la la, bike-in kan kal dawn nia,” a ti a. Chutiang chuan, bike chuang paha nihliap khum dân ka zir ta a ni. Lo zir lo ta ila chuan, ruah sûr kârah thu ka hril ngai lo vang!

Vawi 15 vêl lai in insawn kual tawh a. Mi dangte hnênah insawn dân chungchânga thurâwn ṭha pêk tûr engemaw in nei em?

Marie-Line-i: Insawn hi thil harsa tak a ni thei a. Mahse, rawngbâwlna aṭanga haw huna mahni in anga hahdam taka awm theihna tûr hmun pakhat neih chu thil pawimawh tak a ni.

Jack-a: Kan in chhûng lam chu rawng ka hnawih ṭhîn a. Branch-a unaupate chuan rei tak kan awm dâwn lo tih an hriat avângin, a châng chuan, “Jack, tûn ṭum chu rawng hnawih buai lo mai rawh!” min ti ṭhîn.

Marie-Line-i chuan thil rem khâwm a hnehsawh hle a! Thil engkim chu bâwm chhûngah a khung vek a, bâwmte chu “bual in,” “mutna pindan,” “chokâ,” tiin a dangte pawh a chhinchhiah zêl a. Chu chuan in thar kan va thlen chuan, bâwmte chu a dahna tûr pindana dah a tiawlsam lehzual a.  Bâwm tina thil awmte a chhinchhiah vek avângin, kan mamawhte chu awlsam takin kan hmu thei a ni.

Marie-Line-i: Ṭha taka inruahman dân kan zir avângin, kan thlen veleh rawngbâwlnaah kan tel thei nghâl ṭhîn a ni.

‘Rawngbâwlna hlen’ thei tûrin engtin nge hun duan in siam?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line-i: Thawhṭanni chuan kan châwl hahdamin, inkhâwm atân kan inbuatsaih ṭhîn a. Thawhlehni aṭangin rawngbâwlnaah kan chhuak a ni.

Jack-a: Dârkâr tlin ngai zât chu nei mah ila, chu chu kan ngaihven ber a ni lo. Rawngbâwlna chu kan tâna pawimawh ber a ni a. Rawngbâwl tûra kan chhuah aṭanga kan haw leh thlengin, kan hmuh apiangte chu biak kan tum a ni.

Marie-Line-i: Entîr nân, picnic tûra kan kal hian, tract-te ka keng ṭhîn a. Mi ṭhenkhat chuan Jehova Thuhretu kan ni tih kan sawi loh pawhin, kan thu leh hla chhuahte dîlin min rawn pan ṭhîn a. Chuvângin, kan inthuam dân leh kan chêt dânah kan fimkhur hle a ni. Mite chuan chutiang thilte chu an hre thei khawp mai.

Jack-a: Ṭhenawm ṭha kan nihzia lantîrna hmangin thu kan hril bawk a. Kan in leh a chhehvêla lehkha tlate chu chharin, bawlhhlawh bâwmah ka peih a, hnah tlate chu a phiat fai ṭhîn a ni. Kan ṭhenawmte chuan chûngte chu an lo hmu a, a châng chuan, “Bible min pêk tûr i nei mial lo maw?” tiin min zâwt ṭhîn a ni.

Bial hla tak takahte thu in hril fo tawh a. Chûng in zin vêlnaah chuan thil engemaw a bîk taka hriat reng in nei em?

Jack-a: Guiana rama bial ṭhenkhat chu tlawh pawh harsa tak a ni a. Chawlhkâr khat chhûngin kawng chhe tak takte zawhin mêl 370 (600 km) kan kal a ngai a. Amazon ram ngawa awm St. Élie khua kan va tlawh ṭum chu ka la hre reng. Chumi hmun thleng tûrin, ramhnuaia khalh atâna siam motor leh lawnglêng tlân chak tak nên pawh dârkâr engemaw zât kal a ngai a. Chumi hmuna awm a tam zâwkte chu rangkachak zawng mite an ni a. Kan thu leh hla chhuahte an dawn avânga lâwmna lantîrin, ṭhenkhat chuan thawhlâwm atân rangkachak tlang tê tak tê tê min pe hial a! Tlai lamah chuan, inawpna pâwl video pakhat kan chhuahsak a. Mi tam takin an rawn en a ni.

Marie-Line-i: Tûn hnai mai khân, Jack-a chu Camopi khuaah Hriatrengna zâna thusawi tûra tih a ni a. Chumi hmun thleng tûr chuan, lawnglêng nên Oyapock Lui zawhin dârkâr li kan kal a. Thiltawn phûrawm tak a ni.

Jack-a: Lui tui fâwn a hniamna laiahte chuan suar-te chu a hlauhawm thei hle a. Chutih rualin, chûng suar-te chu mawi in ti ve ngei ang tih ka chiang a ni. Lawng khalhtu chu thiltawn ngah tak a nih a ngai a. Mahse, chutianga zin chu thiltawn hlimawm tak a ni bawk. Thuhretu mi 6 chauh awm mah se, Hriatrengna inkhâwma tel zât chu Amerindian ṭhenkhat pawh tiamin, mi 50 vêl kan ni!

Marie-Line-i: Jehova tâna tam lehzuala inhmang duhtu ṭhalaite chu chutiang thiltawn ṭha tak takte chuan a hmuak reng a. Chûng dinhmunahte chuan Jehova in rinchhan a ngai ang a, chutianga in tih chuan in rinna a nghet lehzual ang. Jehova ṭanpuina chu kan hmu fo a ni.

Ṭawng tam tak in thiam a. Ṭawng zir hi in awlsam hle em ni?

Jack-a: Awlsam bîk lo ve. Chûng ṭawngte chu a ṭûl avânga zir ka ni a. Bible chhiar chanvo ka dawn hma aṭangin, Vênnainsâng Zirna chu Sranantongo * ṭawnga ka kaihhruai a ngai a! Ka kaihhruai dân chungchângah unaupa ka zâwt a. Ani chuan, “A châng chuan, ṭawngkam ṭhenkhat chu kan hre thiam lo; mahse i ti ṭha lutuk,” tiin min hrilh a. Naupangte hi min ṭanpuitu ṭha tak an ni. Sawi sual ka neih hian puitlingte ni lovin, naupangte’n min hrilh ṭhîn a. Ṭhalaite hnên aṭang pawhin thil tam tak ka zir bawk.

Marie-Line-i: Bial pakhatah chuan, French, Portuguese, leh Sranantongo ṭawngin Bible zirpuite ka nei a. Unaunu pakhat chuan ka Bible zirpuite ka tlawh dawn hian ka ṭawng thiam loh ber chu zirpui hmasa ber tûr leh ka ṭawng thiam ber chu a hnuhnûng bera zirpui tûrin min hrilh a. Chu thurâwn ṭhatzia chu ka hrethiam ta thuai a ni.

 Ni khat chu, Sranantongo ṭawngin Bible zirpuina ka nei hmasa a, a pahnihna chu Portuguese ṭawngin ka nei leh a. A pahnihna ka’n zirpui ṭan chuan, unaunuin, “Marie-Line, i ṭawng hman a dik lovin ka hria!” min ti a. Brazilian nu pakhat chu Portuguese ṭawng ni lovin, Sranantongo ṭawngin ka lo hrilh reng hi a lo ni a!

In rawngbâwlna hmuna mite’n an ngaina hle che u a. Engtin nge unaute nêna inlaichînna ṭha tak in neih theih?

Jack-a: Thufingte 11:25-na chuan: “Mi thilphal nunna chu tihthauvin a awm,” tih a sawi a. Mi dangte tâna inpêk kan hreh lo. Kingdom Hall enkawlna chungchângah, unau ṭhenkhat chuan: “Thuchhuahtute’n ti rawh se,” an ti a. Mahse, kei chuan: “Nia, kei pawh thuchhuahtu ka ni a lâwm. Chuvângin, thiltih tûr engemaw a awm chuan, chuta tel ve chu ka duh a ni,” tiin ka chhâng ṭhîn. Kan za hian hun âwl kan insiam chu a ngai ngei mai; mahse, kan hun âwl neihte chu mi dangte chunga thil ṭha tih loh phah nân kan hmang tûr a ni lo tih kan inhriatnawntîr fo a ni.

Marie-Line-i: Unaute chungah mi mal ngaihsakna lantîr kan tum tlat a. Chutiang chuan, an fate enkawl a ngaih hun leh school-a va hmuah a ngaih hunte chu kan hre thei a. Tichuan, ṭanpui thei tûrin ruahmanna kan siam a ni. Chutianga ṭanpui an mamawh huna ṭanpui thei tûra inpeih rengin, inlaichînna ṭha kan nei a ni.

Mamawh zualna hmuna rawngbâwlna aṭangin eng malsâwmnate nge in dawn?

Jack-a: Hunbi kima rawngbâwlna chuan kan nun a tihausa a. Jehova thil siam chi hrang hrangte thlîr vêl chu nuam kan ti hle. Harsatnate chu awm mah se, kan awmna apiangah Pathian mite ṭanpuina kan dawn avângin rilrua thlamuanna kan nei a ni.

Ka tleirâwl laiin, ka Kristian tualdâwihna avângin French Guiana ramah tân ina khung ka ni a. Chumi hmunah chuan missionary leh rawngbâwltu nia tân inte tlawh tûrin ka kîr leh ang tih ka ngaihtuah ngai lo. Ni e, Jehova chuan malsâwmna min va vûr nasa tak em!

Marie-Line-i: Ka hlimna ber chu mi dangte tâna ka inpêkna hi a ni a. Jehova rawngbâwlnaa kan tel theih avângin kan hlim hle. Chu chuan nupa kan nih angin, min inhnaihtîr lehzual a ni. A châng chuan, Jack-a’n lunghnualna nei nupate chu chaw hlui kîlpui tûra sâwm a duh thu min hrilh a. “Kei pawh chu chu ka lo ngaihtuah mêk a!” tiin ka chhâng ṭhîn. Kan ngaihtuah dânte chu a inang fo ṭhîn a ni.

Jack-a: Tûn hnai mai khân, cancer ka nei tih kan hria a. Marie-Line-i’n hriat nuam ti lo hle mah se: “Duh tak, naktûkah ka thi dâwn a nih pawhin, ‘tar kûna thi’ mai ka ni lo vang. Ka nun hi thlarau lam thilte leh thil ṭhattein a khat tih ka hriat avângin, lungawi takin ka thi ang,” tiin ka hrilh ṭhîn a ni.—Gen. 25:8.

Marie-Line-i: Jehova chuan kan beisei loh chanvote min pein, kan ngaihtuah phâk bâk thil tam tak min tihtîr a. Kan nun chu thil ṭha tam takin a khat tak meuh a ni. Inawpna pâwlin min tirhna apiangah Pathian rinchhan tlat chungin kan kal zêl ang!