1. Mi dangte hnêna Bible thuchah i hrilh hmasak ber ṭum khân eng nge mak i tih?

THUTAK i hmuh ṭan tirh lai kha i hre chhuak thei em? Bible aṭanga i thu zirte chu a fiahin, a chiang hle a! I thurinte chu mi tinin an pawm duh ngei i ring a. Bible thuchah chuan an hnênah tûna nun awmze nei tak leh nakin hun atâna beiseina ropui tak a pêk ngei i ring nghet tlat a ni. (Sâm 119:105) Tichuan, thutak i hmuhte chu i ṭhiante leh i chhûngte hnênah phûr takin i hrilh a. Mahse, eng thil nge thleng? Mi tam takin i thu hrilhte chu an hnâwl avângin mak i ti hle a ni.

2-3. Isua hun laia mi a tam zâwkte chuan engtin nge ani chu an chhân lêt?

² Mite’n kan thuchah ken an hnâwl hunah mak kan ti tûr a ni lo. Isua chuan Pathian ṭanpuina a dawng tih finfiahtu thilmakte ti mah se, a hun laia mi a tam zâwkte chuan ani chu an hnâwl a. Entîr nân, Lazara chu thlân ata a kaihthawh khân, chu a thilmak tih chu amah dodâltute pawhin an pha thei lo. Chuti chung pawhin, Juda hruaitute chuan Isua chu Messia a ni tih an pawm duh lo va. Anni chuan Isua leh Lalzara chu tihhlum an duh hial a ni.—Joh. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Isua chuan mi tam zâwkin Messia a ni tih an pawm dâwn lo tih a hria a. (Joh. 5:39-44) Baptistu Johana zirtîrte hnênah: “Tu pawh ka chunga lungnih lohna hmu lo chu an eng a thâwl e,” tiin a hrilh a ni. (Mt. 11:2, 3, 6) A nih leh, engvângin nge mi tam takin Isua an hnâwl?

4. He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

 ⁴ He thuziakah leh a dawta thuziakahte hian kum zabi khatnaa mi tam takin Isua an rin loh chhan ṭhenkhat kan sawiho vang a. Tûn laia mi tam takin kan thuchah ken an hnâwl chhan pawh kan sawiho bawk ang. A pawimawh ber, lungni lova kan awm loh nâna Isua chunga rinna nghet tak kan neih theih chhante pawh kan sawiho bawk ang.

5. Engvângin nge mi ṭhenkhatin Isua chu hrilh lâwk Messia ni thei lo tûra an ngaih mai theih?

⁵ Mi tam tak chu Isua ṭobul avângin a chungah lungni lovin, ani chu an hnâwl a. Zirtîrtu thiam tak leh thilmakte pawh a ti ṭhîn tih an pawm a ni. Mahse, an ngaihah chuan thingrem siamtu mi hrethei tak fapa ve mai a ni a. Mite ngaihsân lo tak Nazaret khaw chhuak a ni. A hnua Isua zirtîr rawn ni ta Nathanaela pawhin a tîrah chuan: “Nazaret khuaah thil ṭha a chhuak thei em ni?” tiin a zâwt hial a nih kha. (Joh. 1:46) Isua chênna khua a ngaisâng lo pawh a ni thei a. A nih loh leh, Messia chu Nazaret-ah ni lovin, Bethlehema a pian tûr thu sawi lâwkna Mika 5:2-a hrilh lâwkna a ngaihtuah vâng pawh a ni thei bawk.

6. Isua chu Messia a ni tih hre tûrin a hun laia mite chu engin nge ṭanpui ang?

⁶ Bible-in eng nge a sawi? Zâwlnei Isaia’n Isua hmêlmate chuan “[Messia] thlah kal zêl tûr” chu an ngaihven dâwn lo tih a sawi lâwk a. (Is. 53:8, C.L. Re-edited) Hrilh lâwkna tam tak chuan chumi chungchâng chu a târ lang a ni. Anni chuan chûng hrilh lâwkna zawng zawngte chu bih chiang sela chuan, Isua chu Bethlehem-ah a piang tih leh Lal Davida thlah a ni tih an hre ngei ang. (Lk. 2:4-7) Isua pianna hmun chu Mika 5:2-a hrilh lâwkna nên a inmil thlap a ni. A nih leh, buaina chu eng nge ni? Mite chuan thil nih dân zawng zawng an hriat hmain thu tlûkna siam an hmanhmawh a. Chuvângin, Isua chungah an lungni ta lo a ni.

7. Engvângin nge tûn laia mi tam takin Jehova mite chu an hnâwl?

⁷ Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Jehova mite chu a tlângpui thuin mi hausa leh challang an ni lêm lo va; mi tam tak chuan “lehkha thiam lo leh mi mâwl tak” angin an thlîr a ni. (Tirh. 4:13) Mi ṭhenkhat chuan Pathian mite chu Bible school hming thang tak aṭanga zir chhuak an nih loh avângin, Bible thute zirtîr tûra tling lovah an ngai a. Mi dangte chuan Jehova Thuhretute chu “American sakhua” niin an sawi a, a nihna takah chuan United States-ah Jehova Thuhretute hmun 7-a ṭhena hmun 1 chauh an awm a ni. Mi dang lehte chuan Thuhretute’n Isua an ring lo niin an sawi a. Kum tam tak chhûng chu mite chuan “Communists,” “America tâna enthlatute,” leh “firfiakte” tiin min ko va. Mi tam takin chûng thute an hriat avâng leh kan nihna dik tak an hriat loh avângin Jehova mite zînga tel an duh lo a ni.

8. Tirhkohte 17:11-a sawi angin, mite’n tûn laia Pathian rawngbâwltute hriat chian an duh chuan eng nge an tih ang?

⁸ Engtin nge miin lungnih lohna chu a pumpelh theih? Mite chuan thil nih dân dik tak an hriat a ngai a. Chu chu Chanchin Ṭha ziaktu Luka tih tum tlat chu a ni. Ani chuan ‘a bul ata engkim fel taka chhui’ tûrin a thawkrim hle a. A lehkha ziak chhiartute chu Isua chungchâng ‘dik taka’ hre tûrin a duh a ni. (Lk. 1:1-4) Hmân lai Beroia khuaa Juda mite chuan Luka angin thil nih dân dik tak hriat an duh a. Isua chungchâng chanchin ṭha an hriat ṭan tirh chuan chûngte chu a dik leh dik loh hriat nân Hebrai Pathian Lehkha Thu-ah an zawng ṭhîn a ni. (Tirhkohte 17:11 chhiar rawh.) Chutiang bawkin, tûn laia mite pawhin  thil nih dân dik tak an hriat a ngai a. Pathian mite hnên aṭanga an dawn zirtîrnate chu Bible sawite nên an khaihkhin tûr a ni. Chu bâkah, tûn laia Jehova mite chanchin chu an zir chian a ngai bawk. Thil nih dân dik tak hre tûra an zir chiang a nih chuan, pâwngpaw huatna leh mi thusawi avânga bumin an awm lo vang.

9. Isua’n vân aṭanga chhinchhiahna a hmuhtîr duh loh khân, eng thil nge thleng?

⁹ Isua hun laia mi ṭhenkhat chu a zirtîrnaah an lungawi tâwk lo va. Chu aia tam an phût a ni. Anni chuan Messia a nihzia finfiah nân “vân ata chhinchiahna” an phût a. (Mt. 16:1) Chutianga an phût chhan chu Daniela 7:13, 14-naa thute an hriat sual vâng a ni thei. Mahse, chu chu Pathian Jehova’n chu hrilh lâwkna thlen famkim nâna a hun ruat a ni lo. Isua zirtîrnate chu Messia a nihzia an rin theih nân a tâwk hle a. Mahse, an phût anga chhinchhiahnate a hmuhtîr duh loh avângin, a chungah lungni lovin, an hnâwl ta a ni.—Mt. 16:4.

10. Engtin nge Isua’n Messia chungchânga Isaia ziakte chu a tihfamkim?

¹⁰ Bible-in eng nge a sawi? Messia chungchângah zâwlnei Isaia chuan: “A au lo vang a, aw a chhuah hek lo vang a, kawtthlêrah a aw a chhuah hek lo vang,” tiin a ziak a. (Is. 42:1, 2) Isua chuan langsâr lo tak leh inngaitlâwm takin rawng a bâwl a. Biak in ropui tak a sa lo va, a bîk taka siam sakhaw thuamtein a inthuam lo va, mite’n sakhaw lama nihna sâng tak hmanga an koh lah a duh hek lo. Rorêlsaka a awm lai khân a nun chu dinhmun hlauhawmah awm mah se, Lal Heroda tihlungawi nâna thilmak tih chu a duh lo bawk. (Lk. 23:8-11) Isua chuan thilmak chu a ti ngei mai; mahse, a ngaih pawimawh ber chu chanchin ṭha hrilh a ni a. A zirtîrte hnênah, “Chu chu ka lo kal chhan a ni,” tiin a hrilh a ni.—Mk. 1:38.

11. Tûn laia mi ṭhenkhatin eng ngaih dân dik lo nge an neih?

¹¹ Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Tûn laia mi tam tak chuan  biak in ropui tak takte leh sakhaw lama nihna sâng tak chelhtute chu an ngaisângin, milem bia sakhua aṭanga lo chhuak a ni tih leh a awmzia pawh an hriat loh kût nîte hman chu nuam an ti hle a. Mahse, chûng sakhuaa inkhâwmte chuan Pathian leh a thiltumte chungchâng an zir tak tak lo. Kan Kristian inkhâwma lo telte chuan kan laka Pathian Jehova thil phûtte leh a duh zâwng nêna inmila thiltih dânte an zir a. Kan Kingdom Hall-te chu a faiin, a zahawm hle a, a lutuka cheimawi a ni lo. Kohhrana hma hruaitute pawhin inthuam dân bîk an nei lo va, nihna sâng tak lah an chelh hek lo. Kan zirtîrnate leh kan thurinte chuan Bible a ṭanchhan vek a. Chuti chung pawhin, tûn laia mi tam tak chuan kan biakna chu ho lam lutuka an ngaih avângin kan thuchah kente chu an hnâwl a, kan thu zirtîrte chu an thu hriat duhte nên a inmil lo a ni.

12. Hebrai 11:1, 6-nain a sawi angin, kan rinna chu eng thilah nge a innghah ang?

¹² Engtin nge lungnih lohna chu kan pumpelh theih? Tirhkoh Paula chuan Rom khuaa Kristiante hnênah: “Rinna chu hriatna avângin a lo awm ṭhîn a; tin, hriatna chu Krista thu avângin a lo awm,” tiin a hrilh a. (Rom 10:17) Chuvângin, Bible nêna inmil lo kût nîa tel chu nawm hmêl tak angin lang mah se, chûng kût nîa telna aṭangin ni lovin, Bible zirna aṭangin rinna kan nei a ni. ‘Rinna lovin Pathian lâwm zâwng mi nih rual a nih loh’ avangin hriatna dik taka innghat rinna nghet tak kan nei tûr a ni. (Hebrai 11:1, 6 chhiar rawh.) Chuvângin, thutak kan hmu tih finfiah nân vân aṭanga chhinchhiahna kan hmuh kher a ngai lo. Rinna tichak thei tak Bible zirtîrnate ngun taka chhûtna chu thutak kan hmuhte kan rin ngheh theih nân leh kan rinhlelhnate paih bo nân a tâwk a ni.

13. Mi tam takin Isua an hnâwl chhan chu eng nge ni?

¹³ Isua hun laiin, Baptistu Johana zirtîrte chuan Isua zirtîrte’n chaw an nghei loh avângin mak an ti hle a. Isua chuan a la dam chhûng chuan chaw nghei nachhan tûr an neih loh thu  a sawi a ni. (Mt. 9:14-17) Chuti chung pawhin, Pharisaite leh amah dodâltu dangte chuan an hnam dân leh thurochhiahte a zui loh avângin an sawisêl a. Chawlhnia dam lo a tihdam khân, an thin a rim hle a ni. (Mk. 3:1-6; Joh. 9:16) Kawng leh lamah chuan, anni chu inchhuang takin Chawlhni dân zâwmtu angin an insawi a; mahse, biak ina sumdâwn chu pawi an ti leh si lo. Isua’n an thiltihte avânga a sawisêl khân, an thin a rim hle a. (Mt. 21:12, 13, 15) Chu bâkah, Nazaret khuaa inkhâwmna ina thu a hrilh khân, mahni hma an sialzia leh rinna an neih lohzia târ lan nâna hmân lai Israelte nên a khaihkhin avângin an thinrim hle bawk. (Lk. 4:16, 25-30) Chuvângin, mi tam tak chu Isua’n an beisei anga awm a, thil a tih loh avângin a chungah lungni lovin, an hnâwl a ni.—Mt. 11:16-19.

14. Engvângin nge Isua’n Pathian Thu nêna inmil lo mihring thurochhiahte chu a sawisêl?

¹⁴ Bible-in eng nge a sawi? Pathian Jehova chuan a zâwlnei Isaia hmangin: “He mite hian mi rawn hnaih a, an kâ leh an hmuiin mi chawimawi ṭhîn tak a; nimahsela, an thinlung chu ka hlatah an sawn a, an mi ṭihna chu mihring thupêk an inzirtîr mai chu a ni,” tiin a sawi. (Is. 29:13) Isua’n Pathian Thu nêna inmil lo mihring thurochhiahte a sawisêl chu thil dik a ni. Pathian Thu aia mihring siam dânte leh thurochhiahte ngai pawimawh zâwktute chuan Pathian Jehova leh a tirh Messia chu an hnâwl a ni.

15. Tûn laia mi tam takte’n Jehova Thuhretute an duh loh chhan chu eng nge ni?

¹⁵ Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Mi tam tak chu Jehova Thuhretute’n piancham leh Kristmas lawmna ang chi Bible nêna inmil lo hnam dânte an zui ve loh hian an lungawi lo va. Mi dangte chu ram tâna ni pawimawhte kan hman ve loh avâng leh Pathian Thu nêna inmil lo mitthi vui dânte kan zui ve loh avângin an thinrim hial bawk. Chûngte avânga lungni lotute chuan an biakna chu Pathianin a pawm niin an ngai tlat thei a. Mahse, Bible-a an hmuh zirtîrna chiang tak aia khawvêl tih dânte an thlan zâwk avângin, Pathian an tilâwm thei lo a ni.—Mk. 7:7-9.

16. Sâm 119:97, 113, 163-165-a sawi angin, kan tih ngaite leh kan pumpelh ngaite chu engte nge ni?

¹⁶ Engtin nge lungnih lohna chu kan pumpelh theih? Pathian Jehova dânte leh thu bulte ngainatna thûk tak kan neih a ngai a. (Sâm 119:97, 113, 163-165 chhiar rawh.) Pathian Jehova kan hmangaih chuan a lawm loh zâwng hnam dân eng pawh chu kan hnâwl ang a. Amah kan hmangaihna aia dah pawimawh zâwk eng mah kan nei lo vang.

17. Eng beiseinain nge Isua hun laia mi tam tak chu a chunga lungnih lohna neihtîr?

¹⁷ Isua hun laia mi ṭhenkhat chuan ani chu sawrkâr thlâk danglam nghâl tûrin an duh a. Anni chuan Rom mite awpbehna laka anmahni chhuah zalên tûrin Messia chu an beisei a ni. Mahse, Isua lala siam an tum khân, ani chuan a duh lo. (Joh. 6:14, 15) Kawng lehlamah chuan, puithiamte leh mi dangte chuan Isua’n sawrkâr dang a din chuan, Rom mite chu an thinrim hle ang a, sakhaw hruaitute hnêna an pêk thuneihna leh thiltihtheihna chu a la kîr leh ang tih an hlau a ni. Juda mi tam tak chuan chutianga sawrkâr inthlâk danglam an hlauh avângin Isua chungah lungni lovin, ani chu an hnâwl a ni.

18. Mi tam takin Messia chungchângah eng hrilh lâwknate nge an hnâwl?

¹⁸ Bible-in eng nge a sawi? Hrilh lâwkna tam tak chuan Messia chu a tâwpa hnehna changtu Lal ropui tak a nih tûr thu a sawi a, hrilh lâwkna dangte chuan kan sualte tâna a  thih hmasak a ngaih tûr thu a târ lang bawk. (Is. 53:9, 12) A nih leh, engvângin nge mite’n beiseina dik lo an neih? Isua hun laia mi tam tak chuan an harsatnate chinfelsak nghâl lo tûr hrilh lâwkna eng pawh chu an hnâwl vâng a ni.—Joh. 6:26, 27.

19. Eng beiseinate’n nge tûn laia mi tam tak chu lungnih lohna neihtîr?

¹⁹ Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Tûn laia mi tam tak chu politics lama kan tualdâwih avângin kan chungah lungni lovin, min hnâwl a. Anni chuan inthlan huna vote thlâk tûrin min beisei a ni. Mahse, Pathian Jehova thlîrna aṭang chuan kan rorêltu atâna mihring hruaitute kan thlang a nih chuan Amah kan hnâwl tihna a ni. (1 Sam. 8:4-7) Chu bâkah, mite chuan school-te leh damdawi inte din a, khawtlâng tâna thil ṭha ti tûrin min beisei a. Mahse, khawvêl buainate chinfelna ni lo va, thu hrilh rawngbâwlna kan dah pawimawh zâwk avângin kan chungah an lungni lo a ni.

20. Matthaia 7:21-23-naa Isua sawi angin, kan ngaih pawimawh ber tûr chu eng nge ni?

²⁰ Engtin nge lungnih lohna chu kan pumpelh theih? (Matthaia 7:21-23 chhiar rawh.) Isua’n ti tûra min pêk hna chu kan ngai pawimawh ber tûr a ni. (Mt. 28:19, 20) Politics leh he khawvêl buainate chinfel tumin rilru kan pêntîr tûr a ni lo. Mite chu kan hmangaihin, an harsatnate chu kan ngaihsak a; mahse, kan vêngte kan ṭanpui theih dân kawng ṭha ber chu Pathian Ram chanchin ṭha hrilh leh Pathian Jehova nêna inlaichînna ṭha nei tûra ṭanpui hi a ni tih kan hria a ni.

21. Eng nge tih kan tum tlat ang?

²¹ He thuziakah hian, kum zabi khatnaa mi tam tak Isua chunga an lungnih loh chhan leh tûn laia mi tam tak Isua hnungzuitute chunga an lungnih loh chhan pali kan sawiho va. Mahse, chûng chu kan pumpelh tûr awmchhun a ni em? Ni lo ve. A dawta thuziakah chuan mite lungnih loh nachhan dang pali kan sawiho leh ang. Lungnih lohna pumpelh a, rinna nghet tak neih chu i tum tlat ang u!