A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 19

Mi Fel Chu Eng Mahin A Titlu Thei Lo

Mi Fel Chu Eng Mahin A Titlu Thei Lo

“I dân ngainatute chuan thlamuanna nasa tak an nei a; tlûkna rêng rêng an nei lo.”—SAM 119:165.

HLA 122 Tihchêt Rual Lohvin Nghet Rawh U!

THLIR LAWKNA *

1-2. Ziaktu pakhatin eng nge a sawi a, he thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

TUN laia mi maktaduai tam takin Isua ring niin inchhâl mah se, a zirtîrnate chu an pawm lo va. (2 Tim. 4:3, 4) Dik tak chuan, ziaktu pakhat chuan: “Tûn laiah, kan zîngah hian a tîra Isua thusawi ang chiah sawitu ‘Isua’ dang lo awm ta se, . . . kum sâng tam tak kal taa Isua an hnâwl ang khân kan hnâwl ve ang em? . . . A chhânna chu: Kan hnâwl ngei ang, tih a ni,” tiin a târ lang a ni.

2 Kum zabi khatnaa mi tam tak chuan Isua zirtîrnate chu hriain, a thilmak tihte pawh hmu mah se, amah rinna an nei lo. Engvângin nge? Thuziak hmasaah khân Isua thusawi leh thiltihte avânga mite lungnih loh chhan pali kan sawiho tawh a. Tûnah, chhan dang pali i lo sawiho leh ang u. Chutianga kan sawiho laiin, mite’n tûn laia Isua hnungzuitute an hnâwl chhan leh lungnih lohna avânga tlûkna kan pumpelh theih dânte chu kan hmu ang.

(1) ISUA CHUAN THLEI BIK A NEI LO

Mi tam tak chu Isua ṭhian thlante avângin a chungah an lungni lo a ni. Engtin nge chutiang thilte avânga tûn laia mi tam tak chu lungni lova an awm theih? (Paragraph 3-na en rawh) *

3. Isua chuan mi ṭhenkhatte tlûk phahna tûr eng thil nge a tih?

3 Isua chuan leia a awm laiin mi chi hrang hrangte a kâwm a. Mi hausate leh thiltitheite nên chaw an eiho va, mi retheite leh hnehchhiaha awmte tân pawh a hun tam tak a hmang a ni. Chu bâkah, mite’n ‘misuala’ an ngaih mite chungah pawh khawngaihna a lantîr bawk. Mahni intifel mi ṭhenkhat chu Isua thiltihah lungni lovin, an tlûk phah a. A zirtîrte hnênah: “Engati nge chhiahkhawntute leh mi sualte hnêna in ei a, in in le?” tiin an zâwt hial a. Isua’n anni chu: “Mi hrisêlte chuan dâktawr an ngai lo va, mi bawrhsâwmte zâwkin an ngai a ni. Mi fel takte lam tûra lo kal ka ni lo va, mi sualte lama simtîr tûra lo kal ka ni zâwk,” tiin a chhâng a ni.—Lk. 5:29-32.

4. Zâwlnei Isaia sawi angin, Judate chuan Messia chungchângah eng nge an beisei ang?

4 Bible-in eng nge a sawi? Messia a lo lan hma daih aṭangin, zâwlnei Isaia chuan ani chu khawvêlin an pawm dâwn lo tih a sawi lâwk a. Hrilh lâwkna chuan: “Ani chu mihringte hmuhsit leh duh lohvin a awm a; . . . miten an hmai an huhsana ang chuan ani chu hmuhsitin a awm a, keini lah chuan ani chu kan ngaisâng si lo,” tiin a sawi a ni. (Is. 53:3) Messia chu mite duh lova a awm dâwn avângin, kum zabi khatnaa Judate chuan Isua chu “mite” hnâwl a nih an beisei tûr a ni.

5. Engtin nge tûn laia mi tam takin Isua hnungzuitute chu an thlîr?

5 Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Sakhaw hruaitu tam tak chuan khawvêlin mi challang te, mi hausa te, leh mi fingte anga an ngaihte chu an kohhranah phûr takin an lâwm lût ṭhîn a. Chûng mite chuan Pathian huat zâwngte ti mah se, sakhaw hruaitute chuan an kohhran mi leh sate angin an pawm tho a ni. Chûng sakhaw hruaitute chuan Jehova Thuhretute chu nungchang lama thianghlim leh ṭhahnemngai tak an ni chung pawhin, khawvêl tehnaa mi challang tak an nih loh avângin an pawm duh lo va. Mahse, Paula sawi angin, Pathianin mite ‘hmuhsita awmte’ chu a thlang a. (1 Kor. 1:26-29) Jehova tân chuan a chhiahhlawh rinawm zawng zawngte chu an hlu vek a ni.

6. Engtin nge Matthaia 11:25, 26-naa târ lan Isua rilru put hmang chu kan entawn theih?

6 Engtin nge tlûkna chu kan pumpelh theih? (Matthaia 11:25, 26 chhiar rawh.) Pathian mite chunga khawvêl thlîr dân thununin awm suh la. Pathian Jehova chuan a duh zâwng ti tûrin mi inngaitlâwmte chauh a hmang tih hre reng ang che. (Sâm 138:6) Chu bâkah, ani chuan khawvêlin mi fing leh mi thiamte anga an thlîr loh mite hmanga thil tam tak a hlen chhuah dân chu ngaihtuah bawk ang che.

(2) ISUA’N NGAIH DAN DIK LOTE A HAI LANG

7. Engvângin nge Isua’n Pharisaite chu mi vervêkte tia a koh va, engtin nge anni chuan an chhân lêt?

7 Isua chuan a hun laia sakhaw hruaitu vervêk takte thiltih chu huaisen takin a sawisêl a. Entîr nân, an nu leh pate enkawl aia an kut sil dân ngai pawimawh zâwktu Pharisaite vervêkna chu a hai lang a ni. (Mt. 15:1-11) Isua zirtîrte pawhin a thusawi chu mak an ti mai thei a. Dik tak chuan, anni chuan: “Pharisaiten kha thu kha an hriata an lung nih loh kha i hria em?” tiin an zâwt hial a. Isua erawh chuan: “Kûng zawng zawng ka pa vâna mi phun loh chu pawh chhuahin a awm ang. Anni chu pawisa suh u; hruaitu mitdel an ni. Tichuan, mitdelin mitdel vêk a hruai chuan khuarkhurumah an tla dûn ang,” tiin a chhâng a ni. (Mt. 15:12-14) Isua chuan sakhaw hruaitute’n ṭha lo taka an chhân lêtna chu thu dik sawi lo phah nân a hmang lo.

8. Engtin nge Isua’n sakhaw thurin zawng zawng chu Pathianin a pawm vek lo tih a târ lan?

8 Isua chuan sakhaw zirtîrna dik lote pawh a hai lang bawk. Ani chuan sakhaw thurin zawng zawng hi Pathianin a pawm vek tih a sawi lo. Chu aiin, boralna kawngka zauva mi tam tak an kal laiin, nunnaa hruaitu kawngka zîma kalte chu mi tlêm tê an nih tûr thu a sawi zâwk a ni. (Mt. 7:13, 14) Mi ṭhenkhat chu Pathian rawngbâwltute angin an lang ang a; mahse, Pathian rawng an bâwl tak tak lo vang tih a sawi. Ani chuan: “Zâwlnei derte lakah fîmkhur rawh u; chûng chu berâm vun sinin in hnênah an lo kal ṭhîn a, an chhûng lamah erawh chuan chinghne koham takte an ni si a. Anmahni chu an rahah in hre mai ang,” tiin a vaukhân a ni.—Mt. 7:15-20.

Mi tam tak chu Isua’n rinna dik lo leh thiltih dik lote a sawisêl avângin a chungah an lungni lo a ni. Engtin nge chutiang thilte avânga tûn laia mi tam tak chu lungni lova an awm theih? (Paragraph 9-na en rawh) *

9. Isua hai lan sakhaw dik lo zirtîrna ṭhenkhat chu eng nge ni?

9 Bible-in eng nge a sawi? Bible hrilh lâwkna chuan Messia chu Pathian Jehova in atâna ṭhahnemngaihnain a ei zo vang tih a sawi a. (Sâm 69:9; Joh. 2:14-17) Chu ṭhahnemngaihna chuan Isua chu sakhaw dik lo zirtîrnate leh thiltihte hai lang tûrin a chêttîr a ni. Entîr nân, Pharisaite chuan thlarau thi thei lo a awm an ring a; Isua erawh chuan mitthi chu a muhîl tih a zirtîr thung. (Joh. 11:11) Saddukaite chuan thawhlehna an ring lo va; Isua erawh chuan a ṭhian Lazara chu thihna ata a kaitho a ni. (Joh. 11:43, 44; Tirh. 23:8) Pharisaite chuan thil engkim hi Pathian ruat lâwk vânga thleng a ni an ti a; Isua erawh chuan mihringte hian Pathian rawng an bâwl dâwn leh dâwn loh duh an thlang thei tih a zirtîr a ni.—Mt. 11:28.

10. Engvângin nge mi tam takin kan zirtîrnate an hnâwl?

10 Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Mi tam tak chuan Bible ṭanchhan kan zirtîrnate’n sakhaw dik lo zirtîrnate a hai lan avângin lungni lovin an hnâwl a. Sakhaw hruaitute chuan an kohhran mi leh sate hnênah Pathianin mi sualte chu hremhmunah a hrem tih an zirtîr a ni. Chu zirtîrna dik lo chu an mi leh sate thunun nân an hmang a. Hmangaihna Pathian betu Jehova chhiahhlawhte kan nih angin, zirtîrna dik lo chu kan hai lang a ni. Sakhaw hruaitute chuan thlarau chu a thi thei lo tih an zirtîr bawk. Chu zirtîrna chu a dik a nih chuan, tu mah hi kaihthawhleh an ngai lo vang. Mahse, chu chu Bible zirtîrna a ni lo tih kan finfiah a. Sakhaw tam takin an pawm ruat lâwkna thurin nêna inkalh takin, keini chuan mihring hian zalên taka duh thlan theihna kan nei a, Pathian rawng kan bâwl dâwn leh dâwn loh chungchângah duh kan thlang thei tih kan zirtîr a ni. Engtin nge sakhaw hruaitute’n an chhân lêt? A tlângpui thuin, an thinrim hle ṭhîn!

11. Johana 8:45-47-naa kan hmuh Isua thusawi nêna inmilin, Pathianin a mite lakah eng nge a phût?

11 Engtin nge tlûkna chu kan pumpelh theih? Thutak kan ngaina a nih chuan, Pathian sawite chu kan pawm ngei ang. (Johana 8:45-47 chhiar rawh.) Diabol-Setana nêna inang lo takin, keini chu thutakah kan ding nghet tlat a. Kan thurin nêna inmil lo thil eng mah tih kan duh lo. (Joh. 8:44) Pathianin a mite chu Isua ang bawkin ‘sual lam haw’ tûr leh “ṭha lam chu pawm tlat” tûrin a phût a ni.—Rom 12:9; Heb. 1:9.

(3) ISUA CHU TIHDUHDAH A NI

Mi tam tak chu Isua thinga tihhlum a nih avângin a chungah an lungni lo a ni. Engtin nge chutiang thilte avânga tûn laia mi tam tak chu lungni lova an awm theih? (Paragraph 12-na en rawh) *

12. Engvângin nge Isua thih dân chu Juda tam takte tâna tlûkna a nih?

12 Isua hun laia Juda mite tlûk nachhan dang leh chu eng nge ni? Paula chuan: “Keini erawh chuan Krista khenbeh thu kan hril ṭhîn a nih hi; chu chu Judate tân chuan tlûkna . . . a ni,” tiin a sawi. (1 Kor. 1:23) Engvângin nge Juda tam takin Isua chu a thih dân avânga an hnâwl? An tân chuan Isua chu dân bawhchhetu leh mi sual anga thinga khai kân a nih avângin, Messia a ni thei lo a ni.—Deut. 21:22, 23.

13. Isua hnâwltute chuan eng nge an hriat loh?

13 Isua hnâwltu Judate chuan ani chu sualna nei lo, dik lo taka puh, leh sawisak a ni tih an hre lo va. Isua chung thu rêltute pawhin rorêlna dik an ngai pawimawh lo. Juda supreme court chuan Isua chung thu chu hmanhmawh taka rêlin, thu buai rem dân phung kalhin ro an rêl a. (Lk. 22:54; Joh. 18:24) Isua an puhna thute chu ṭan lam nei lova ngaihthlâk aiin, an ‘tihhlum theihna tûrin amah hêknate’ an zawng zâwk a ni. Chu an thiltum a hlawhtlin tâk lo vah chuan, puithiam lalber chuan Isua chu a thusawia a man theih nân thil engemaw sawitîr a tum a. Chu pawh chu dân kalh a ni. (Mt. 26:59; Mk. 14:55-64) Thihna ata Isua a thawhleh hnu rei vak lovah, chûng dik lo taka rorêltute chuan Rom sipaite chu thlân a ruah chhan hrilhfiah nân thu dik lo theh darh tûrin “tangka tam tak” an pe a ni.—Mt. 28:11-15.

14. Messia thihna chungchângah Bible-in eng nge a sawi lâwk?

14 Bible-in eng nge a sawi? Isua hun laia Juda tam tak chuan Messia chu a thih a ngai tih beisei lo mah se, Bible-a he hrilh lâwkna hi lo chhinchhiah teh: “A nunna chu thi khawp hiala a leih buaka, bawhchhetute zînga chhiar tela a awm avângin; nimahsela, mi tam tak sualna chu a phur a, bawhchhetute tân chuan a ṭawngṭaisak a,” tih hi. (Is. 53:12) Chuvângin, Judate chuan Isua chu mi sual anga tihhlum a nih khân tlûk phah chhan rêng an nei lo.

15. Eng puhna avângin nge mi ṭhenkhat chuan Jehova Thuhretute an hnâwl?

15 Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu teh meuh mai! Isua chu dik lo taka puh a, a chung thu rêlsak a nih ang bawkin, Jehova Thuhretute pawh chutianga dik lo taka tih an ni. Thiltawn ṭhenkhat hi lo chhinchhiah teh. Kum 1930 aṭanga 1950 chhûng khân, U.S. ramah zalên taka Pathian kan biakna humhim nân court thubuai tam tak a awm a. Rorêltu ṭhenkhat chuan kan chungah inpâwng huatna an lantîr a ni. Canada ram, Quebec bialah chuan Kohhran leh Sawrkâr thuneitute chu kan rawngbâwlna dodâl tûrin an ṭangrual a. Thuchhuahtu tam tak chu an vêngte hnêna Pathian Ram chanchin an hrilh avâng maia tân ina khung an ni. Nazi Germany thuneihna hnuaiah chuan, kan ṭhalai unau rinawm engemaw zât chu Pathian hre lo sipaite kutah tihhlumin an awm a. Tûn hnai kumahte khân, Russia rama kan unau tam takte’n Bible sawihona an neihte chu “firfiakte thiltih” nia puhin, man leh tân ina khung an tâwk a ni. Russia ṭawnga tihchhuah New World Translation of the Holy Scriptures-ah chuan Pathian Jehova hming a chuan avângin, “firfiakte thuchhuah,” tia puhin, chu lehkhabu chu khap a ni bawk.

16. Johana thawn khat 4:1-a târ lan angin, engvângin nge Jehova mite chungchânga dâwt thu avânga buma kan awm loh vang?

16 Engtin nge tlûkna chu kan pumpelh theih? Thil nih dân dik tak chu hriat tum rawh. Isua chuan Tlâng Chunga a Thusawiah a zirtîrte chu mi ṭhenkhatin “dâwta sual tinrênga an hêk” tûr thu a hrilh a. (Mt. 5:11) Chûng dâwt thute lo chhuahna chu Setana a ni. Ani chuan min dodâltute chu thutak ngainatute chungchânga dâwt thu huatthlala tak theh darh tûrin a thunun a. (Thup. 12:9, 10) Min dodâltute sawi dâwt thute chu kan hnâwl tûr a ni. Chûng dâwt thute chu Pathian rawngbâwl loh phah nân emaw, rinna chak loh phah nân emaw kan hmang ngai tûr a ni lo.—1 Johana 4:1 chhiar rawh.

(4) ISUA CHU PHATSAN LEH KALSANIN A AWM

Mi tam tak chu Juda phatsana a awm avângin Isua chungah an lungni lo a ni. Engtin nge chutiang thilte avânga tûn laia mi tam tak chu lungni lova an awm theih? (Paragraph 17-18-na en rawh) *

17. Eng kawngin nge mi ṭhenkhat chuan Isua thih hmaa thilthlengte chu amah hnâwl nân an hman theih?

17 Isua chu a thih hma lawk khân, a tirhkoh 12-te zînga pakhatin a phatsan a. Tirhkoh dang pakhat chuan Isua a hriat loh thu sawiin, vawi thum lai a pha a, a tirhkoh dangte pawhin a thih hma zânah an kalsan vek bawk. (Mt. 26:14-16, 47, 56, 75) Isua’n chu chu mak a ti lo. Chutiang chu a thleng dâwn tih a sawi lâwk hial zâwk a ni. (Joh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Chûng thilthlengte hretu mi ṭhenkhat chuan, ‘Isua tirhkohte chu chutiang an nih chuan, anni ang nih ka duh lo!’ tia ngaihtuahin Isua hnâwl nân an hmang thei a ni.

18. Isua thih hmaa thilthlengte chuan eng hrilh lâwknate nge a tihfamkim?

18 Bible-in eng nge a sawi? A hma kum zabi-ahte chuan Pathian Jehova’n a Thu, Bible-ah Messia chu chêng 30-a phatsan a nih tûr thu a sawi lâwk a. (Zak. 11:12, 13) Phatsantu chu Isua ṭhian hnai ber zînga pakhat a ni ang. (Sâm 41:9) Zâwlnei Zakaria chuan: “Berâmpu chu vua la, berâm rual an darh ang,” tiin a ziak a. (Zak. 13:7) Mahse, thinlung ṭha pu mite chu chûng thilthlengte avânga lungni lova awm aiin, chu hrilh lâwkna chu Isua chungah a thleng famkim tih an hmuh avângin an rinna a chak phah sawt zâwk a ni.

19. Thinlung ṭha pu mite chuan eng nge an hriat?

19 Tûn laiah chutiang buaina chu kan hmu em? Hmu e. Tûn kan hunah hian, Jehova Thuhretute zînga mi tlêm tê chuan thutak chhuahsanin, anni chu kalpêngte an lo ni a, mi dangte pawh kalpêntîr an tum a ni. Anni chuan chanchin dik lote leh thu dik chanvete theh darhin, media leh Internet kal tlangin Jehova Thuhretute chungchângah dâwt hul hual an sawi a. Mahse, thinlung ṭha pu mite chu bumin an awm lo. Chu ai mahin, anni chuan chûng thilte a thlen tûr thu Bible-in a sawi lâwk tih an hre zâwk a ni.—Mt. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Engtin nge thutak chhuahsantute bumna chu kan pumpelh theih? (2 Timothea 4:4, 5)

20 Engtin nge tlûkna chu kan pumpelh theih? Inzirna neih ziahna, ṭawngṭai fona, leh Pathian Jehova’n ti tûra min pêk hnaa buai rengna hmangin kan rinna kan tihchak reng a ngai a. (2 Timothea 4:4, 5 chhiar rawh.) Rinna kan neih chuan, chanchin dik lote kan hriat hunah kan chiai lo vang. (Is. 28:16) Pathian Jehova, Bible, leh kan unaute kan hmangaihna chuan thutak chhuahsantute buma awm lo tûrin min ṭanpui ang.

21. Tûn laia mi a tam zâwkte chuan kan thuchah ken chu hnâwl mah se, eng nge kan chian tlat theih?

21 Kum zabi khatnaah khân, mi tam tak chuan Isua chunga lungnih lohna an neih avângin ani chu an hnâwl a. Mahse, mi dang tam tak erawh chuan an pawm a ni. Chûng zîngah chuan, a loh berah Juda Sanhedrin rorêltute zînga pakhat leh ‘puithiamte zînga mi tam tak’ pawh an tel a ni. (Tirh 6:7; Mt. 27:57-60; Mk. 15:43) Chutiang bawkin, tûn laiah pawh mi maktaduai tam takte chu lungni lovin an awm lo. Engvângin nge? Bible-a thutak chu hria a, an ngainat vâng a ni a. Bible chuan: “I dân ngainatute chuan thlamuanna nasa tak an nei a; tlûkna rêng rêng an nei lo,” tiin a sawi a ni.—Sâm 119:165.

HLA 124 Rinawm Zêlin

^ par. 5 Thuziak hmasaah khân, hmân laia mite’n Isua an hnâwl chhan leh tûn laia mite’n a hnungzuitute an hnâwl chhan pali kan sawiho tawh a. He thuziakah hian chhan dang pali kan sawiho leh ang. Chu bâkah, Pathian Jehova hmangaihtu thinlung ṭha pu mite’n lungni lova tlûkna tûr chhan an neih loh thu pawh kan hmu bawk ang.

^ par. 60 MILEM HRILHFIAHNA: Isua chu Matthaia leh chhiah khawntute nên chaw an eiho.

^ par. 62 MILEM HRILHFIAHNA: Isua chuan biak ina sumdâwngte a hnawt chhuak.

^ par. 64 MILEM HRILHFIAHNA: Isua’n nghaisakna ban a pu.

^ par. 66 MILEM HRILHFIAHNA: Juda chuan Isua chu fâwpin a phatsan.