1. Eng zawhna nge kan inzawh mai theih?

KAN hmaa thilthleng tûrte—sakhaw dik lo tihchhiatna te, Magog rama Goga beihna te, leh Armageddon indonate—chungchâng i ngaihtuah hian lungkhamna neih châng i nei em? ‘Chumi hun a thlen hunah, chûng thilthleng hlauhawm takte chu rinawm takin ka paltlang thei ang em?’ tiin i inzâwt ngai em? Chutianga i ngaihtuah ngai a nih chuan, kan thupui Bible chânga chhinchhiah Isua thute kan sawihona hian a ṭanpui ang che. Isua chuan a zirtîrte hnênah: ‘In thinlung mangang suh se; rinna nei rawh u,’ tiin a hrilh a ni. (Joh. 14:1) Rinna nghet tak chuan hma lam hun chu inrintâwkna nêna hmachhawn tûrin min ṭanpui ang.

2. Engtin nge kan rinna kan tihngheh theih a, he thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

² Tûna kan rinna fiahnate kan hmachhawn dân ngaihtuahna hmangin nakina fiahna lo thleng tûrte tuar chhuak thei tûrin kan rinna kan tinghet thei a. Tûna fiahna kan hmachhawnte kan chhân lêt dân ngun taka kan ngaihtuah hian, kan rinna tihchak a ngaihna laite chu kan hre thei a ni. Fiahnate kan tawrh chhuah apiangin, kan rinna pawh a nghet lehzual a ni. Chu chuan nakina fiahnate tuar chhuak tûrin min ṭanpui ang. He thuziakah hian, Isua zirtîrte’n rinna an neih lehzual a ngai tih târ langtu dinhmun pali kan ennawn ang a. Chumi hnuah, tûn laiah chutiang harsatnate kan hmachhawn dân leh chûngte chuan nakin hun atâna min buatsaih dânte kan sawiho vang.

3. Engtin nge Matthaia 6:30, 33-na chuan kan rinna tihngheh a ngaihna laite hmu tûra min ṭanpui theih?

³ Chhûngkaw lû berin a chhûngkaw tâna ei tûr te, silh leh fên te, leh chênna tûr inte pêk a duh chu thil pângngai tak a ni a.  Mahse, chu chu he hun khirh takah hian thil awlsam zawng a ni reng lo. Dinhmun ṭhenkhatah chuan, kan Kristian unaute chuan an hna an chân a, theih tâwp an chhuah chung pawhin, hna dang an hmu thei lo. Unau dang lehte chuan Kristiante thawh atâna ṭha lo hnate chu an hnâwl a ngai bawk. Chûng dinhmunahte chuan, kan chhûngkaw mamawhte chu Jehova’n kawng eng emawti takin min phuhhrûksak ang tih rinna nghet tak kan neih a ngai a. Isua chuan Tlâng Chunga a Thusawiah chumi chungchâng chu a zirtîrte hnênah chiang takin a hrilh a ni. (Matthaia 6:30, 33 chhiar rawh.) Jehova’n min thlahthlam lovang tih kan rin tlat chuan, a rawngbâwlna chu kan ngaihven tlat thei ang. Jehova’n kan tisa lam mamawhte min phuhhrûksak tih kan hmuh hian, Ani chu kan tân a tak lehzualin, kan rinna pawh a nghet lehzual a ni.

4-5. Chhûngkaw khat chu an tisa lam mamawhte avânga lungkhamna an hmachhawn laiin engin nge ṭanpui?

⁴ Venezuela rama chhûngkaw khatin an tisa lam mamawhte atâna lungkhamna an hmachhawn laia Jehova ṭanpuina an tawn dân hi han ngaihtuah teh. Tûn hma chuan Unau Castro-a te chhûngkua chuan thlawhhmaah hna thawkin sum tlêm azâwng an la lût a. A hnuah, silai keng mi ṭhenkhatin an ramte chu chhuhsakin, an chhûngkua chu an awmna hmun ata an hnawt chhuak a. Pa ber Miguel-a chuan: “Tûnah chuan, ka ram hawh zîm têa kan thawh chhuah chauh kan rinchhan tawh a. Nî tin hian Jehova hnênah vawiin nî atâna kan mamawhte min pe tûrin ka ngên ṭhîn,” tiin a sawi. Unau Castro-a te chhûngkaw tân chuan nun chu harsa hle mah se, an nî tin mamawh chu kan Pa vâna miin a phuhhrûksak thei tih rinnna nghet tak an neih avângin, kohhran inkhâwmahte, leh thlawhhma rawngbâwlnaah te chhûngkuain an tel ziah a. An nunah Lalram hmasâwnna an dah hmasa a, Jehova’n an mamawhte chu a pe a ni.

⁵ Chûng an harsat chhûng chuan, Unau Miguel-a leh a nupui Yurai-i chuan Jehova’n a ngaihsak dân chu an ngaihven tlat a. A châng chuan, Jehova’n an tisa lam mamawhte phuhru tûr leh Unau Migule’n a chhûngkaw châwm nâna hna hmu tûrin kan Kristian unaute a hmang a ni. Ṭum dangahte chuan, an mamawh zualpuite nei thei tûrin branch office a hmang bawk. Jehova chuan anni chu a thlahthlam ngai lo. Chutiang a nih vângin, an chhûngkaw rinna chu a nghet lehzual a. Jehova’n a ngaihsak dân entîrna pakhat sawiin, an fanu upa ber Yoselin-i chuan: “Jehova’n min ṭanpui tih chiang taka hmuhna chuan min tichak khawp mai. Jehova chu ka nuna ka rinchhan theih ṭhian angin ka ngai a ni. Chhûngkuaa kan hmachhawn fiahnate chuan nakina lo awm tûr fiahna khirh zâwkte atân min buatsaih a ni,” tiin a sawi.

6. Engtin nge sum leh pai lama harsatna i tawh hunah i rinna i tihngheh theih?

⁶ Sum leh pai lamah harsatna i hmachhawn em? I hmachhawn a nih chuan, i tân a harsa ngei ang. Mahse, chûng harsatnate  i hmachhawn chhûng chuan, chu hun chu i rinna tihngheh nân i hmang thei a ni. Ṭawngṭaina nên Matthaia 6:25-34-a chhinchhiah Isua thute chu chhiarin, chhût ngun la. Jehova’n taima taka a rawngbâwltute tisa lam mamawh a ngaihsak dân târ langtu tûn laia thiltawnte chu ngaihtuah ang che. (1 Kor. 15:58) Chutianga tihna chuan kan Pa vâna miin chutiang dinhmuna awm unaute a ṭanpui ang bawkin, nang pawh a ṭanpui ang che tih i rinna chu a tinghet ang. I mamawhte chu a hria a, a phuhhrûk dân pawh a hria a ni. I nuna Jehova ṭanpuinate i hmuh hian, i rinna a nghet lehzual ang a, chu chuan fiahna nasa zâwkte i hmachhawn hunah pawh a ṭanpui ang che.—Hab. 3:17, 18.

7. Matthaia 8:23-26-a sawi angin, engtin nge ‘thilpui na tak’ chuan zirtîrte rinna a fiah?

⁷ Thlipuiin Isua leh a zirtîrte a nuai khân, Isua chuan chu thilthleng chu rinna nasa lehzual an neih a ngai tih hre tûra a zirtîrte ṭanpui nân a hmang a. (Matthaia 8:23-26 chhiar rawh.) Thlipui a rawn tleh a, tuifâwnte’n lawng a rawn nam sawk sawk lai chuan, Isua chu tui takin a muhîl a. Thlaphâng taka awm a zirtîrte chuan ani chu kai thovin, chhanhim tûrin an ngên a, Isua chuan: “Rin tlêmte u, engah nge in hlauh?” tiin dam takin a zilh a ni. Hlauthâwng taka awm zirtîrte chuan Jehova’n Isua leh a hnêna awmte chu dinhmun hlauhawm lakah a vênghim thei tih hre âwm tak an ni. Kan tâna zir tûr chu eng nge ni? Rinna nghet tak chuan ‘thlipui na tak’ ang harsatna eng pawh tuar chhuak thei tûrin min ṭanpui thei a ni.

8-9. Engtin nge Unaunu Anel-i rinna chu fiah a nih a, engin nge ani chu ṭanpui?

⁸ Puerto Rico rama nula Anel-i’n rinna nghet tak nêna fiahna khirh tak a hmachhawn dân hi han ngaihtuah teh. A hmachhawn ‘thlipui na tak’ chu thilpui tak tak a ni a. Fiahna chu kum 2017-a Hurricane Maria thlipuiin Unaunu Anel-i in a tihchhiat khân a inṭan a. Chu thlipui avâng chuan, a hna pawh a chân phah a ni. Unaunu Anel-i chuan, “Chûng hun khirh tak chhûng chuan ka mangang hle a; mahse, ṭawngṭaina hmanga Jehova rinchhan dân leh lungkhamna avânga eng mah ti thei lova awm loh dân ka zir a ni,” tiin a sawi.

⁹ Unaunu Anel-i chuan a fiahna tawh tuar chhuak thei tûra ṭanpuitu thil dang pawh a sawi a, chu chu thuâwihna a ni. Ani chuan: “Inawpna pâwl kaihhruaina zawmna chuan thlaphâng lo tûrin min ṭanpui a. Unaute hnên aṭanga thlarau lam fuihnate ka dawn bâkah, tisa lam ṭanpuinate dawngin Jehova kut ka hmu a. Ani chuan ka dîl aia tam min pe a, ka rinna pawh nasa takin a nghet lehzual,” tiin a sawi.

10. ‘Thlipui na tak’ i hmachhawn a nih chuan eng nge i tih theih?

¹⁰ I nunah ‘thlipui na tak’ i hmachhawn em? Chutah chuan leilung chhiatna avânga harsatnate a tel thei a. A nih loh leh, nasa taka tilunghnualtu che leh tih tûr ber pawh hre lova siamtu natna khirh tak ang chi, entîr nei thilpui  pawh a ni thei. A châng chuan lungkhamnate pawh i nei mai thei; mahse, chûng i lungkhamnate chu Jehova i rinnchhanna hloh phah nân hmang ngai suh. Tih tak zeta ṭawngṭaiin Jehova chu hnaih tlat la. Tûn hmaa Jehova’n a lo ṭanpui tawh dân che chu ngaihtuah lêtin i rinna tinghet ang che. (Sâm 77:11, 12) Ani chuan engtikah mah a thlahthlam ngai lo vang che—tûnah leh chatuan thleng pawhin.

11. Engvângin nge hruaitu atâna ruat unaute thuâwih chu kan tum tlat ang?

¹¹ Chhel taka fiahnate tuar chhuak thei tûrin engin nge ṭanpui thei che? Unaunu Anel-i chuan thuâwihna a ni tih a sawi. Jehova leh Isua mi rinte chu rin tum rawh. A châng chuan, hruaitu atâna ruat unaute chuan kan tâna awmze nei lo anga lang kaihhruainate min pe mai thei. Mahse, Jehova chuan thu kan âwihna chu mal a sâwm a ni. Thuâwihnain nun a chhanhim tih a Thu, Bible leh unaute thiltawn aṭangin kan hria a. (Ex. 14:1-4; 2 Chro. 20:17) Chûng entîrnate chu chhût ngun ṭhîn ang che. Chutianga tihna chuan tûnah leh nakin huna inawpna pâwl ruahmannate thlâwp tlat i tumna chu a tinghet lehzual ang a. (Heb. 13:17) Nakin lawka lo thleng tûr thlipui nasa tak pawh i hlauh a ngai lo vang.—Thuf. 3:25.

12. Engtin nge Luka 18:1-8-na chuan rinna neih leh rorêl dik lohna tuar chhuah dân chu a thlunzawm?

¹² Isua chuan rorêl dik lohna chu a zirtîrte tân an rinna fiahna a ni dâwn tih a hria a. Chumi tuar chhuak thei tûra anmahni ṭanpui nân, Luka bu-a chhinchhiah tehkhin thu hi a sawi a ni. Ani chuan rorêltu fel lo hnêna a chunga dik taka rorêl tûra ngêntu hmeithai chanchin a sawi a. Chu hmeithai chuan a ngen ngut ngut chuan tihsakin a awm ang tih a ring tlat a. A tâwpah, chu rorêltu chuan a dîl ang chuan a tihsak ta a ni. Zir tûr chu eng nge ni? Jehova chuan dik lo takin ro a rêl ngai lo. Chuvângin, Isua’n: “A mi thlan, a chhûn a zâna amah kotute phuba chu Pathianin a lâksak lo vang em ni?” tiin a sawi. (Luka 18:1-8 chhiar rawh.) Heti hian a sawi zawm a ni: “Mihring Fapa hi a lo kal hun chuan khawvêlah hian rinna a rawn hmu ang em ni?” tiin. Rorêl dik lohna kan tawrh hian, chu hmeithai ang chuan, dawhtheihna leh beih fan fanna hmangin rinna nghet tak kan neihzia kan lantîr a ngai a. Chutiang rinna nên chuan, Jehova’n kan tân hma a la vat ang tih kan ring tlat thei a ni. Ṭawngṭainain thil a tihtheihzia kan rin a ngai bawk. A châng chuan, kan ṭawngṭainate chu kan beisei loh tak kawnga chhân a ni thei a ni.

13. Engtin nge ṭawngṭainain dik lo taka cheibâwl tâwk chhûngkaw khat chu a ṭanpui?

¹³ Democratic Republic of Congo rama chêng unaunu Vero-i thiltawn hi han ngaihtuah teh. Unaunu Vero-i, ring lotu a pasal, leh an fanu kum 15 mi chuan sipaiin an khua an rawn beih chuan khua chu an chhuahsan a ngai a. An chhûngkua chu an tlânchhiatna lamah chuan sipaite’n lo tidingin, tihhlum tumin an vau a. Unaunu Vero-i a ṭah chuan, a fanu chuan amah thlamuan nân Jehova  hming lam nawn fovin, ring takin a ṭawngṭai a. A ṭawngṭai zawh chuan, sipai lalin, “Tuin nge ṭawngṭai dân zirtîr che?” tiin a zâwt a. A fanu chuan, “Ka nunin, Matthaia 6:9-13-a kan hmuh ṭawngṭai dân ang hi min zirtîr ṭhîn,” tiin a chhâng a. Chu sipai lal chuan, “I nu leh pa nên thlamuang takin kal rawh u, in Pathian Jehova chuan vênghim che u rawh se!” tiin a hrilh a ni.

14. Engin nge kan rinna fiah mai thei a, chhel taka tuar chhuak tûrin engin nge min ṭanpui ang?

¹⁴ Chûng thiltawnte chuan ṭawngṭainain thil a tihtheihzia theihnghilh lo tûrin min zirtîr a ni. A nih leh, kan ṭawngṭainate chu chhân nghâl emaw, kawng danglam taka chhân emaw a nih loh chuan, engtin nge ni ang? Isua tehkhin thua hmeithai angin, kan Pathian chuan min thlahthlam lovang tih leh kan ṭawngṭainate chu kawng eng emawti takin a hun takah min chhânsak ang tih ring tlatin ṭawngṭai zawm zêl la. Jehova hnênah a thlarau thianghlim chu dîl zawm zêl ang che. (Phil. 4:13) Nakin lawkah, Jehova chuan hrehawm i lo tawrh tawhte theihnghilh khawpin, nasa takin mal a sâwm ang che tih hre reng rawh. Jehova ṭanpuinaa rinawm taka fiahnate i tawrh chhuahna chuan, nakina kan la hmachhawn tûr fiahnate tuar chhuak thei tûrin a tichak ang che.—1 Pet. 1:6, 7.

15. Matthaia 17:19, 20-a chhinchhiah angin, eng harsatnate nge Isua zirtîrte’n an hmachhawn?

¹⁵ Isua’n a zirtîrte chu rinna chuan harsatnate hmachhawn thei tûrin a ṭanpui ang tih a hrilh a. (Matthaia 17:19, 20 chhiar rawh.) Ni dangahte chuan ramhuaite chu hlawhtling takin lo hnawtchhuak thei ṭhîn mah se, ṭum khat chu an hnawtchhuak thei lo. An harsatna chu eng nge ni? Isua chuan rinna an neih belh a ngai tih a hrilh a ni. Rinna nghet tak chuan tlâng anga lian harsatnate pawh a tisawn thei tih a hrilh a! Tûn laiah pawh, tawrh theih rual loh anga lang harsatnate chu kan hmachhawn thei a ni.

16. Engtin nge rinna chuan Unaunu Geydi-i chu chhiatna a tawhte leh a lungngaihnate tuar chhuak thei tûra a ṭanpui?

¹⁶ Guatemala rama unaunu Geydi-i thiltawn hi lo chhinchhiah teh. A pasal Edi-a chu kohhran inkhâwm bâna in lam pana an haw laiin thah a ni a. Engtin nge unaunu Geydi-i rinna chuan a lungchhiatna nasat tak chu tuar chhuak tûra a ṭanpui? Ani chuan: “Ṭawngṭaiin Jehova hnênah ka phurrit ka hlân a, chu chuan rilrua thlamuanna min pe a. Ka chhûngte leh kohhrana ka ṭhiante hmanga Jehova min ngaihsakna chu ka hmu a ni. Jehova rawngbâwlnaa buai rengna chuan ka tawrhnate a tiziaawmin, a tûk atâna a lutuka lungkham lo tûrin min ṭanpui a. He thiltawn ka tawh hnu hi chuan, nakin hunah eng ang fiahna pawh tâwk mah ila, Jehova, Isua, leh inawpna pâwl ṭanpuinain ka hmachhawn thei ang tih ka hria a ni,” tiin a sawi.

17. Tlâng anga lian harsatnate kan hmachhawn hunah eng nge kan tih theih?

¹⁷ Thihnaa i hmangaih tak i chân avângin lu  sûnin i awm em? Thihna ata tho lehte chanchin chuanna Bible-a thute chhiarin, thawhlehna i rinna chu tinghet ang che. I chhûngkaw zînga tu emaw hnawhchhuah a nih avângin lungngaiin i awm em? Pathian thununna chu eng lai pawhin a ṭha ber tih rinnghehna nei lehzual tûrin inzirna nei rawh. Eng ang buaina pawh hmachhawn mah la, chu chu i rinna tihnghehna hun remchângah hmang ang che. Jehova hnênah i thinlung leih buain ṭawngṭai ang che. Mahni inkulh hrang lo la, chu aiin, i Kristian unaute nên inpawh takin awm zâwk ang che. (Thuf. 18:1) Mittui tla chunga i tih a ngai a nih pawhin, chhelna nei tûra ṭanpuitu thlarau lam thiltihnaahte chuan inhmang ang che. (Sâm 126:5, 6) Kohhran inkhâwmah te, leh thlawhhma rawngbâwlnaah tel ziahin, Bible chhiar hun duante chu nei reng ang che. Jehova’n kan tâna a dah ṭhat malsâwmna ropui tak takte chu ngaihtuah tlat ang che. Jehova’n a ṭanpui dân che i hmuh hian, i rinna pawh a nghet chho telh telh ang.

18. I rinna chu a chak tâwk lo tih i hriat chuan, eng nge i tih theih?

¹⁸ Tûn hma leh tûna i tawh mêk fiahnate chuan i rinnaah chak lohna eng emaw a awm tih a tilang a nih chuan, lunghnual suh ang che. Chu chu i rinna tichâk nân hun remchângah hmang zâwk ang che. “Kan rin tiphui deuh vang che,” tia ngêntu Isua zirtîrte angin nang pawhin chutiang chuan ngên ve ang che. (Lk. 17:5) He thuziaka kan sawiho tâk entîrnate pawh kha ngaihtuah lêt ṭhîn bawk ang che. Unau Miguel-a leh a nupui Yurai-i angin, Jehova’n a ṭanpui dân che chu hre reng ang che. Unaunu Vero-i fanu leh Unaunu Anel-i angin, a bîk takin, harsatnate i tawh hunah Jehova hnênah tih tak zetin ṭawngṭai ang che. Unaunu Geydi-i angin, chhûngte emaw, ṭhiante emaw kaltlangin Jehova’n kan mamawh ṭanpuina min pe thei tih hria ang che. Tûna i tawh mêk fiahnaa Jehova ṭanpuina i hmuh chuan, nakina i tawh mai theih eng fiahna pawh tuar chhuak thei tûrin rinna i nei lehzual ang.

19. Isua’n eng nge a rin tlat a, eng nge i chian theih?

¹⁹ Isua chuan a zirtîrte chu an rinna tlâkchhamna laite a hrilh a; mahse, Jehova ṭanpuinain nakina an tawh tûr fiahnate chu rinawm takin an tuar chhuak thei tih a ring tlat a ni. (Joh. 14:1; 16:33) Rinna nghet tak chuan mipui tam tak chu lo awm tûr hrehawm nasa tak ata dam khawchhuak tûrin a ṭanpui ang tih a ring tlat bawk. (Thup. 7:9, 14) Chûng mite zîngah chuan i tel ve ang em? Rinna nei tûr leh i rinna tinghet tûra hun remchâng i neih apiang i hmang ṭangkai a nih chuan, kan phu loh Jehova ngilneihnain an zînga mi i ni thei ang!—Heb. 10:39.