A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Thil Beiseiah I Rinna Tinghet Rawh

I Thil Beiseiah I Rinna Tinghet Rawh

“Rinna hi thil beiseite awm ngeia hriatna, thil hmuh lohte hriatfiahna a ni.”—HEBRAI 11:1.

HLA: 54, 55

1, 2. (a) Engtin nge kan thil beiseite chu mi dangte thil beiseite laka a danglam bîk? (b) He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

JEHOVA chuan beisei tûr thil ṭha tam tak min pe a. A hming tihthianghlim a nih tûr thu leh a duhzâwng lei leh vâna tihfamkim a nih tûr thu min tiam bawk a ni. (Matthaia 6:9, 10) Chûngte chu kan beisei tûr thil pawimawh berte a ni a. Ani chuan vânah emaw, leiah emaw chatuana nunna lâwmman min pêk a tiam bawk. A va ropui dâwn êm! (Johana 10:16; 2 Petera 3:13) Jehova’n hêng nî hnuhnûnga a mite kaihruai a, a ṭanpui zawm zêl dân tûr hmuh chu kan nghâkhlel hle a ni.

2 Bible chuan rinna chu kan “thil beiseite awm ngeia hriatna” a ni tih a sawi a. Chumi awmzia chu rinna neite chuan Jehova thutiamte a thleng ngei dâwn tih an hre chiang tihna a ni. (Hebrai 11:1) Kawng lehlamah chuan, tûn laia mi tam takte chuan an thil beisei leh duhte chu an hmu ngei dâwn tih an hre chiang lo va. Entîr nân, tuemaw chuan lottery ticket man a inbeisei a; mahse, a man ngei ang tih erawh a hre chiang thei lo a ni. He thuziakah hian, Pathian thutiama kan rinna tihngheh nâna kan tihtheihte kan hmu ang. Tûnah, rinna chak takin min ṭanpui theih dân i lo sawiho vang u.

3. Engvângin nge Pathian thutiamte a lo thleng ngei ang tih rinna kan neih theih?

3 Rinna neisaa piang kan awm lo va. Rinna nei tûr chuan, kan thinlung chu Pathian thlarau thianghlim kan inkaihhruaitîr tûr a ni. (Galatia 5:22) Thlarau thianghlim chuan Jehova hre tûrin min ṭanpui thei a. Jehova chu engkimtithei leh fing tak a ni tih kan hriat hian, a thuthiam zawng zawngte a hlen thei tih kan ring nghet tlat a ni. Ani chuan a thutiamte chu thleng famkim tawh angin: “A lo thleng ta!” tiin a sawi a. (Thu Puan 21:3-6 chhiar rawh.) A thutiamte chu a hlen ṭhîn tih kan hria. Ani chu “Pathian rinawm” a nih avângin nakin hun tûr chungchâng min hrilhte chu kan ring thei a ni.—Deuteronomy 7:9.

RINNA CHAK TAK NEI HMAN LAIA PATHIAN CHHIAHHLAWHTE

4. Hmân laia Pathian chhiahhlawhte chuan eng rinna nge an neih?

4 Hebrai bûng 11 chuan Jehova thutiama rinna nghet tak nei a hmei a pa mi 16-te hming min hrilh a. An “rinna avânga” Jehova tilâwmtu mi dang tam takte pawh min hrilh bawk. (Hebrai 11:39) An vaiin, Jehova thutiam “thlah” chu an beisei a ni. He “thlah” hian Pathian hmêlma zawng zawngte tiboralin, lei hi paradis-ah a chantîr leh ang tih an hre bawk a ni. (Genesis 3:15) Hêng Pathian chhiahhlawhte hian Jehova’n nunna a pe leh ang tih an ring nghet tlat a. Isua’n vân lam beiseina a la buatsaih loh avângin, vân nunna chang tûra thawhlehna chu an beisei lo. (Galatia 3:16) Lei paradis mawi taka chatuana nun chu an beisei zâwk a ni.— Sâm 37:11; Isaia 26:19; Hosea 13:14.

5, 6. Abrahama leh a chhûngte chuan eng nge an beisei? Engtin nge an rinna chu an tihngheh reng? (A thupui chunga milem en rawh.)

5 Hebrai 11:13 chuan: “Chûng zawng zawngte chu rinna neiin an thi ta a, thiltiamte chu chang lovin; nimahsela chûng chu hla tak aṭanga hmuin chibai an lo bûk tawh a,” tiin Jehova chhiahhlawhte chungchâng chu a sawi a. Khawvêl thar chu an beisei a, chuta chêng angin an inmitthla a ni. Chûng zînga pakhat chu Abrahama a ni a. Ani chuan chu hun chu “hmu tûr a nih avângin a hlim êm êm ṭhîn,” tih Isua’n a sawi. (Johana 8:56) Sari te, Isaaka te, Jakoba te, leh mi dang tam takte chuan “Pathian rêlbâwl leh siam,” Lalramin lei pumpui a awp hun tûr chu an beisei bawk a ni.—Hebrai 11:8-11.

6 Engtin nge Abrahama leh a chhûngte chuan an rinna an tihchak reng? Jehova chungchâng an zir zawm zêl a. A châng chuan, Pathianin vântirhkoh te, inlârna te, a nih loh leh mumangte hmangin a bia a. Tûn hma mi rinawmte leh hmân lai lehkhabute aṭang pawhin a chungchâng an hria pawh a ni thei. Abrahama leh a chhûngte chuan Pathian thutiamte chu an theihnghilh ngai lo va, chûngte chu ngaihtuah nuam an tizâwk a ni. Chuvângin, Jehova’n a thutiamte a hlen ngei ang tih an ringhlel ngai lo. Harsatnate leh tihduhdahnate an tawrh hunah pawh a chungah an rinawm tlat a ni.

7. Jehova’n kan rinna tinghet tûrin eng nge min pêk a, eng nge kan tih ngai?

7 Engin nge kan rinna tinghet reng tûrin min ṭanpui ang? Jehova chuan nakin hun atâna a thutiamte min zirtîr tûrin Bible min pe a. Chutah chuan, hlimna nei tûra kan tih ngaite min hrilh a. Chuvângin, nî tina Bible kan chhiar a, a kaihhruainate kan zawm chu kan tâna thil ṭha tak a ni. (Sâm 1:1-3; Tirhkohte 17:11 chhiar rawh.) Jehova chuan, “Bawi rinawm, fing tak,” hmangin ‘a hun apianga chaw’ min pe bawk a. (Matthaia 24:45) Hmân laia Pathian mite ang bawkin, Pathian thutiam chungchângte chhiar ziahin, kan chhût ngun tûr a ni. Chu chuan Pathian chunga rinawm tlat tûr leh a Lalramin lei pumpuia ro a rêl hun beisei tlat tûrin min ṭanpui ang.

Kan ṭawngṭainate Jehova’n a chhâng tih kan hriat hian, amah kan rinna a nghet lehzualin, kan hnaih lehzual bawk

8. Engtin nge ṭawngṭaina chuan kan rinna a tihngheh theih?

8 Hmân laia Jehova mite chu an rinna tinghet reng tûrin eng thil dangin nge ṭanpui? Jehova ṭanpuina dîlin an ṭawnṭai a, an ṭawngṭaina a chhâng tih an hmuh hian an rinna chu a nghet lehzual a ni. (Nehemia 1:4, 11; Sâm 34:4, 15, 17; Daniela 9:19-21) Chutiang bâwkin, Jehova’n kan ṭawngṭaina a chhâng tih kan hriat a, kan mamawhte a hun taka min pêk hian amah kan rinna a nghet lehzual a. (1 Johana 5:14, 15 chhiar rawh.) Rinna kan neih belh theih nân Jehova hnênah a thlarau thianghlim kan “dîl” bawk tûr a ni.—Luka 11:9, 13.

9. Eng atân nge kan ṭawngṭai ang?

9 Jehova hnêna kan ṭawngṭai hian, kan mamawhte chauh kan thlen tûr a ni lo. Nî tin lâwmthu sawiin kan fak bawk tûr a ni. A nihna takah chuan, thil mak tam tak min tihsak tawh si a! (Sâm 40:5) Jehova mite chuan khawvêl puma an unaute tân pawh an ṭawngṭaisak bawk a ni. Entîr nân, ‘Phuara awmte chu . . . kan hre reng’ a. Kan ‘hotute’ tân kan ṭawngṭai bawk. Kan ṭawngṭainate Jehova’n a chhâng tih kan hriat hian, amah kan rinna a nghet lehzualin, kan hnaih lehzual a ni.—Hebrai 13:3, 7.

AN RINAWM RENG

10. Engin nge mi tam tak chu huaisen tûr leh Pathian laka rinawm tlat tûra ṭanpui?

10 Hebrai bung 11-ah, Paula chuan: “Hmeichhiaten an mitthite tho leh an hmu a, mi dangte pawh sawisakin an awm a, thawhlehna ṭha lehzual an chan theihna tûrin chhan chhuah an duh lo va,” tiin a sawi. (Hebrai 11:35) Mi tam tak chuan Pathian tiam thawhlehnaah rinna nghet tak an neih avângin fiahnate tuar chhuakin Pathian chungah an rinawm tlat a. Jehova’n nakinah nunna a pe lehin leiah chatuanin an nung ang tih an hria a. Nabotha leh Zakaria te hi han ngaihtuah teh. Pathian Thu an awih avângin lunga dehhlum an ni a. (1 Lalte 21:3, 15; 2 Chronicles 24:20, 21) Daniela chu sakeibaknei rilṭâm tak pûka paih luh niin, a ṭhiante chu meipuia paih luh an ni bawk. Jehova chunga rinawm loh ai chuan thih an inhuam zâwk a ni. Hêng mite hian Jehova’n a thlarau thianghlim a pe ang tih leh chûng an hrehawm tawrhte chu tuar chhuak thei tûrin a ṭanpui ang tih an ring nghet tlat a ni.—Daniela 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23; Hebrai 11:33, 34.

11. Zâwlnei ṭhenkhatte chu an rinna avângin eng fiahnate nge an tawrh chhuah?

11 Mika te, Jeremia te ang zâwlnei tam tak chuan nuihsawh emaw, tân ina khung emaw an tâwk a. Mi dangte chu Elija angin, “thlalêrah te, tlângah te, pûkah te, khuarkhurumah te an vâk an vâk ṭhîn a.” An vaiin “thil beiseite awm ngeia hriatna” an neih avângin, fiahnate an tuar chhuakin Pathian lakah an rinawm tlat a ni.—Hebrai  11:1, 36-38; 1 Lalte 18:13; 22:24-27; Jeremia 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

Pathian chhiahhlawhte chuan a thutiam thawhlehnaa rinna nghet tak an neih avângin a chungah an rinawm tlat

12. Kan entawn tûr ṭha ber chu tu nge ni? Fiahnate tuar chhuak tûrin ani chu engin nge ṭanpui?

12 Isua Krista chuan fiahna azawnga harsa ber chu tuar chhuakin Jehova chungah a rinawm tlat a. Tuar chhuak tûrin engin nge ṭanpui? “Ani chuan a hmaa hlimna awm avâng chuan mualphona chu ngainêpin kraws chu a tuar a, Pathian lalṭhutphah ding lamah khian a han ṭhu ta a,” tiin Paula’n a sawi. (Hebrai 12:1, 2) Tichuan, Paula’n Kristiante chu Isua entawn tûr siam “ngaihtuah” tûrin a fuih bawk. (Hebrai 12:3 chhiar rawh.) Isua ang bawkin, kum zabi khatnaa Kristian tam takte pawh Jehova chunga an rinawm tlat avângin tihhlum an ni a. Chûng zînga pakhat chu Antipa a ni. (Thu Puan 2:13) Chûng Kristiante chuan tûn hmaa leia nun beiseina nei Pathian chhiahhlawhte ang lo takin an lâwmman chu an dawng tawh a ni. (Hebrai 11:35) Kum 1914-a Isua Lal a nih hnu lawk khân, hriakthih Kristian thi tawhte chu vâna thih theih lohna nun changin an tho tawh a, Isua nên mihringte chungah ro an rêl ang.—Thu Puan 20:4.

RINNA NGHET TAK NEI TUN LAIA PATHIAN CHHIAHHLAWHTE

13, 14. Eng fiahnate nge Rudolf Graichen-a chuan a tuar chhuah a, Pathian chunga rinawm tlat tûrin ani chu engin nge ṭanpui?

13 Pathian chhiahhlawh maktaduai tam tak chuan Isua entawn tûr siam chu an zui a. Pathian thutiamte chu an chhût ngunin, fiahnate an tawh chhûngin an rinawm tlat a ni. Kum 1925-a German rama piang Rudolf Graichen-a hi han ngaihtuah teh. A naupan laiin, a nu leh pate chuan an inah Bible thua milemte an târ a. Ani chuan: “Milem pakhatah chuan chinghnia leh berâm no, naupang leh keitê, bâwng no leh sakeibaknei te chu inremtakin an awm za a, naupangtêin a hruai lai lem a ni,” tiin a sawi. (Isaia 11:6-9) Chu chuan Rudolf-a chu lei paradis chungchâng tam tak a ngaihtuahtîrin, chu mi a rinna chu a tinghet a ni. Chuvâng chuan, Nazi Gestapo leh East Germany-a Communist Stasi te’n kum tam tak chhûng nasa taka an tiduhdah chung pawhin Jehova lakah a rinawm reng a ni.

14 Rudolf-a chuan fiahna dang tam tak pawh a tuar a. A nu chu Ravensbrück concentration camp-ah typhus natnain a thi a. A pa chuan Jehova Thuhretu ka ni tawh lo tiin lehkha pawimawhah a hming a ziak a. Mahse, Rudolf-a chuan a rinna a tinghet tlat a ni. Lungin aṭanga a chhuah hnu chuan, bial kantu niin rawng a bâwl a. Tichuan, Gilead School-a kal tûra sâwm a ni a, a hnuah, Chile-a rawngbâwl tûra tirh a niin, chutah chuan bial kantu a thawk leh a ni. Chuta missionary thawk unau nu Patsy-i nên an innei a. Mahse, lungchhiatthlâk takin, kum khat hnuah an fanu naupangtê chu a boral a. Chumi hnu lawkah, a nupui Patsy-i chuan kum 43 mi niin a boralsan leh a ni. Hêng fiahna zawng zawng a tuar chung pawhin, Rudolf-a chuan Jehova rawng a bâwl zawm zêl a. A lo upat a, a hrisêlna a ṭhat vak loh hunah pawh, regular pioneer leh kohhran upa niin rawng a bâwl a ni. A nun kawng chanchin chu August 1, 1997,  Vênnainsâng, (English) phêk 20-25-naah kan chhiar thei a ni. [1] (Endnote en rawh)

15. Tûn laia tihduhdahna tuar chung pawha hlim taka Jehova rawngbâwl unaute entawn tûr siam ṭhenkhat sawi rawh.

15 Tûn laiah pawh, unau tam takte chuan nasa taka tihduhdahna an tuar chung pawhin, Jehova rawng hlim takin an bâwl a. An zînga a zatêlte chu “khandaih” an hman duh loh avângin Eritrea-ah te, Singapore-ah te, leh South Korea-ah te tân ina khung an ni. (Matthaia 26:52) Entîr nân, Isaac-a, Negede-a, leh Paulos-a te chu Eritrean tân inah kum 20 chuang an tâng tawh a! Chutah chuan râwng taka cheibâwl an ni. Chûng kum chhûng zawng zawng chuan nupui an nei thei lo va, an nu leh pate pawhin an ngaihsak thei lo. Mahse, Jehova chungah an rinawmin, an rinna a nghet tlat bawk. Tûnah chuan tân ina an vêngtute pawhin an zah hle a. Hêng unaupate thlalâk hi jw.org website-ah a awm a ni. Harsatna tuar chung pawhin hlim hmêl an pu reng thei a ni.

Engtin nge i kohhrana unaute chuan an rinna an tihngheh reng? (Paragraph 15, 16-na en rawh)

16. Rinna nghet tak chuan engti tûrin nge a ṭanpui theih che?

16 Jehova chhiahhlawh tam zâwkte chu tûna kan sawi tâk unaute angin tân ina khung emaw, râwng taka cheibâwl emaw an ni lo va. Mahse, mi tam takte chuan retheihna te, leilung chhiatna te, leh tual chhûng indonate avângin hrehawm an tuar a ni. Mi dang lehte chuan Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te, leh Mosia te entawn tûr siam chu zuiin, Jehova rawngbâwl an duh avângin hmingthanna leh hausaknate chu an hnâwl a. Engin nge kan unaute chu hlim taka Jehova rawngbâwl reng tûra ṭanpui? Anni chuan amah an hmangaihin, a thutiamte an ring tlat a. Pathianin a chhiahhlawh rinawmte chu rorêl dik lohna awm tawh lohna khawvêl tharah chatuana nunna a pe dâwn tih an hria a ni.—Sâm 37:5, 7, 9, 29 chhiar rawh.

17. Engtin nge i rinna chu i tihchak reng theih a, a dawta thuziakah eng nge kan sawiho vang?

17 He thuziakah hian rinna chu “thil beiseite awm ngeia hriatna” a ni tih kan hmu tawh a. Chutiang rinna nei tûr chuan Jehova hnêna ṭawngṭaia a thutiamte kan chhût ngun a ngai a ni. Chutiang a nih chuan, eng ang fiahnate pawh ni se, chhel takin kan tuar chhuak thei ang. A dawta thuziakah chuan rinna nei tih awmzia chu hei aia tam zâwka sawiho a ni ang. (ws16.10-E)

^ [1] (paragraph 14-na) Awake!, April 22, 2002 chhuak, “Fiahnate Kârah Ka Beiseina A Nghet Reng,” tih thuziaka Slovakia rama Andrej Hanák-a nun kawng chanchin pawh en bawk rawh.