A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Thu Dik Sawi Rawh

Thu Dik Sawi Rawh

“Mi tinin mahni ṭhenawm hnênah thu dik tak sawi ṭheuh ula.”—ZAKARIA 8:16.

HLA: 34, 18

1, 2. Mihringte tihrehawm bertu eng thil nge Dibola’n a hman?

TELEPHONE-te, mei bulb-te, car-te, leh thil dah vawhna-te (refrigerator) ang chi thil siam chhuahte chuan nun a tinuam a. Silai zên te, rah puah bomb te, mei zial te, leh atomic bomb te ang chi thil siam chhuah dangte erawh chuan nun a tihlauhthâwnawm ve thung. Mahse, chûng zawng zawng aia awm hmasa zâwk, mihringte chhiatna thlentu ber thil pakhat a awm a. Chu chu eng nge ni? Dâwt thu a ni! Dâwt tih chu mi bum nân emaw, tihder nân emaw dik lo nia kan hriat thil engemaw sawi hi a ni a. Dâwt sawi hmasa bertu chu tu nge ni? Diabola! Isua Krista chuan ani chu “dâwt pa,” tiin a ko va. (Johana 8:44 chhiar rawh.) Engtik khân nge dâwt hmasa ber chu a sawi?

2 Kum sâng tam tak kal ta khân, ani chuan Eden huanah dâwt hmasa ber chu a sawi a. Adama leh Evi chuan Jehova’n an tâna a siam Paradis mawi takah chuan nun hlimawm tak chu an chên a. Pathianin “a chhia leh a ṭha hriatna thing rah” an ei chuan an thi ang tih a hrilh a ni. Chu chu Setana’n hre reng chungin, rûl hmangin Evi hnênah: “Thi teh suh e,” tiin a hrilh a. Chu chu dâwt hmasa ber a ni. Setana chuan: “In ei nî apang chuan in mit a lo vâr ang a, a chhia leh a ṭha hriain Pathian ang in lo ni dâwn tih Pathianin a hre reng a nih chu,” tiin a sawi bawk.—Genesis 2:15-17; 3:1-5.

3. Engvângin nge Setana dâwt sawi chu chhiatna thlentu a nih a, chu dâwt thu avâng chuan eng thil nge thleng?

3 Setana’n a dâwt sawi chu Evi’n a rin a, thei rah a ei chuan a thi ngei ang tih a hriat avângin chu dâwt chu chhiatna thlentu a ni. Chutiang chiah chuan a thleng rêng a. Evi leh Adama’n Jehova thu an âwih loh avângin a tâwpah an thi ta a ni. (Genesis 3:6; 5:5) Chu bâkah, Adama sualna avângin, “thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta” a. Dik tak chuan, “Adama bawhchhiatna anga thil tisual lote chungah pawh thihna chuan ro a rêl ṭhîn.” (Rom 5:12, 14) Chuvângin, ṭha famkim kan ni tawh lova, Pathian thiltum angin chatuanin kan nung thei tawh lo va. Chu aiin, kan dam chhûng chu “kum sawmsarih a ni a, chakna avângin kum sawmriat” a ni, “a reina chu thawhrimna leh lungngaihna mai a ni.” (Sâm 90:10) Chûng zawng zawng chu Setana dâwt sawi avânga thleng a ni!

4. (a) Eng zawhnate nge kan chhân ang? (b) Sâm 15:1, 2-a târ lan angin, tute chauh nge Jehova ṭhian ni thei?

4 Isua chuan Setana chungchângah: “Thutakah a awm lo, a chhûngah thutak rêng a awm loh avângin,” tiin a sawi a. Setana chu tûn thlengin a la danglam lo va. A dâwt thuin ‘khawvêl zawng zawng a bum’ a ni. (Thu Puan 12:9) Mahse, Setana buma awm chu kan duh lo. Chuvângin, zawhna pathum chhânna kan hriat a ngai a ni. Engtin nge tûn laiah Setana’n mite a bum? Engvângin nge mite’n dâwt an sawi? Adama leh Evi’n Jehova nêna an inṭhian ṭhatna an hloh anga hloh ve lo tûrin engtin nge thu dik kan sawi reng theih?—Sâm 15:1, 2 chhiar rawh.

SETANA’N MIHRINGTE A BUM DAN

5. Engtin nge Setana’n tûn laia mite chu a bum?

5 Setana bumna chu kan pumpelh thei a. Tirhkoh Paula chuan: “A ngamthlêmna chu kan hai si lo,” tiin a sawi. (2 Korinth 2:11) Setana chuan sakhaw dik lote, sawrkâr ṭha lote, leh duhâm taka sumdâwnnate pawh tiamin, khawvêl pumhlûm hi a thunun tih kan hria a. (1 Johana 5:19) Chuvângin, Setana leh a ramhuaite’n mi thiltitheite “dawtheite” ni tûra an thunun chu mak kan ti lo. (1 Timothea 4:1, 2) Entîr nân, sumdâwng ṭhenkhat chuan hrisêlna tiche thei an thil zawrhte hralh theih nân emaw, mite bum nân emaw, a nih loh leh mite sum an lâk theih nân emaw faknaah dâwt an sawi ṭhîn a ni.

6, 7. (a) Sakhaw hruaitute’n dâwt an sawi hian engvângin nge thil pawi tak a nih? (b) Sakhaw hruaitute sawi eng dâwt thute nge i hriat?

6 Sakhaw hruaitute’n dâwt an sawi hian a pawi lehzual a. Engvângin nge? Mi ṭhenkhatin chûng an zirtîrna dik lote an rin a, Pathian huat zâwngte an tih chuan, chatuana an nun theihna chu an chân theih vâng a ni. (Hosea 4:9) Isua chuan a hun laia sakhaw hruaitute’n mite an bum ṭhîn tih a hria a. Ani chuan huaisen takin: “Nangni lehkhaziaktu leh Pharisai vervêkte u, in chung a pik e! Saphun pakhat pawh siam tûrin tuifinriat leh khawmual in kal hual si a, tin, chutianga a lo awm veleh ani chu nangmahni leh hnihin Gehena fapaah in siam ṭhîn,” tiin a hrilh a, Gehena tih chu chatuan boralna a ni. (Matthaia 23:15) Isua chuan chûng sakhaw hruaitu dik lote chu ‘tualthattu’ an pa, Dibola ang an ni tih a sawi a ni.—Johana 8:44.

7 Tûn laiah pawh, sakhaw hruaitu tam tak an awm a. Anni chu pastor, puithiam, rabbi, Hindu puithiam (swami), a nih loh leh nihna dangtea koh an ni. Pharisaite ang bawkin, Pathian Thu aṭanga thu dikte zirtîr lovin, ‘Pathian thutak chu dâwtah an chantîr’ a. (Rom 1:18, 25) An dâwt thu sawi ṭhenkhat chu “vawi khat chhandam nih tawh chuan, a bo thei tawh lo,” mihringte hian thlarau thi thei lo kan nei, mitthite chu an piang nawn, tih leh Pathianin mawngkawhurte leh neih inangte inneihna chu a pawm tihte hi a ni.

8. Nakin lawkah, politics hruaitute’n eng dâwt thu eng an sawi ang a; mahse, engtin nge kan chhân lêt ang?

8 Politics mite pawhin mite bum nân dâwt an sawi a. Nakin lawka an sawi tûr dâwt lian tak pakhat chu khawvêlah “muanna leh himna” kan thlen ta tih hi a ni. Mahse, “chawp leh chilha boralna an chungah a thleng ang.” Chuvângin, thilte chuan hma a sâwn chho zêl tia sawitu politics hruaitute chu kan ring tûr a ni lo. “Lalpa Nî chu zânah rûkru angin a lo thleng dâwn,” tih thu kan hriat chu thu dik a ni.—1 Thessalonika 5:1-4.

MITE DAWT SAWI CHHAN

9, 10. (a) Engvângin nge mite’n dâwt an sawi a, a sawhkhâwkte chu eng nge ni? (b) Jehova chungchâng eng nge kan hriat reng ang?

9 Tûn laiah, mi thiltitheite hi dâwt sawitu awm chhun an ni lo. Y. Bhattacharjee-a chuan “Dâwt Kan Sawi Chhan” tih a thuziakah “dâwt kan sawi chhan chu mihringte miziaa a beh tlat vâng a ni,” tiin a sawi. Thu danga sawi chuan, mite’n dâwt sawi chu thil pângngai leh sawi tûr rêngah an ngai a. Mite chuan an thil tihsual emaw, dân an bawhchhiatte emaw an thup duh vâng leh an inhumhim duh vângin dâwt an sawi ṭhîn a. Sum an hmuh nân leh kawng danga hlâwkna an hmuh theih nân dâwt an sawi bawk. Chu thuziak chuan mi ṭhenkhatin “hmêlhriat loh te, hnathawhpui te, ṭhian te, leh an hmangaihte” hnêna dâwt sawi chu pawi an ti lo tih a sawi bawk.

Mite’n dâwt thu an sawi hian, mi dangte bum thei mah se, Jehova chu an bum thei lo

10 Chûng dâwt thu zawng zawng rah chhuah chu eng nge ni? Mite chuan inrin tawnna an nei tawh lova, an inlaichînna pawh a chhia a ni. Entîr nân, pasal rinawm tak chuan a nupuiin dik lo takin thil a ti a, chu a thiltih thup nân dâwt a hrilh tih a hriat huna a thinrim dân tûr chu han mitthla teh. A nih loh leh, pa pakhatin a nupui fanaute chu inah chuan dik lo takin a cheibâwl a; mahse, mi dang hmaah erawh chuan anmahni hmangaih leh ngaihsak tak anga lan a tum leh a nih chuan a beidawn thlâk dân tûr chu han mitthla teh. Chutiang mite chuan mi dangte chu bum thei mah se, Jehova erawh an bum thei lo tih kan hre reng tûr a ni. Bible chuan a mithmuhah “engkim saruak leh inhawng sain a awm zâwk a ni,” tiin a sawi.—Hebrai 4:13.

11. Anania leh Saphiri-te entawn tûr ṭha lo chuan eng nge min zirtîr? (A thupui chunga milem en rawh.)

11 Bible-ah, Pathian bum tûra Setana thununa awm Kristian nupa tuak khat entîrna a awm a. Anania leh Saphiri chuan tirhkote chu bum an tum a. An ram ṭhenkhat an hralh a, tichuan, tirhkohte hnênah a man chanve chauh an pe a ni. Anni chuan kohhrana mi dangte ngaihsân an duh avângin, an sum neih zawng zawng pe angin an insawi a. Mahse, Jehova’n dâwt an sawi tih a hriat avângin a hrem ta a ni.—Tirhkohte 5:1-10.

12. Chhiatna thlen theitu dâwt sawi hmang inchhîrna nei lote chungah eng nge thleng ang, engvângin nge?

12 Engtin nge Jehova’n dâwt sawi hmangte chu a ngaih? Chhiatna thlen theitu dâwt sawi hmangte leh inchhîrna nei lo zawng zawngte chu Setana angin, “mei leh kât dîlah” paih an ni ang. Thu danga sawi chuan, chatuana tihboral an ni ang. (Thu Puan 20:10; 21:8; Sâm 5:6) Engvângin nge? Jehova’n chûng bum hmangte chu “ui te” anga thil ti ṭhîn, A mithmuha thil tenawm ti ṭhîntute angin a thlîr a ni.—Thu Puan 22:15.

13. Jehova chungchâng eng nge kan hriat a, chu chuan eng ti tûrin nge mi chêttîr?

13 Jehova chu “dâwt hmang mihring mai a ni lo” tih leh “Pathian daw rual a ni lo,” tih kan hria a. (Numbers 23:19; Hebrai 6:18) ‘LALPAN lei dawthei te chu a hua a.’ (Thufingte 6:16, 17) Amah tihlâwm kan duh chuan, thu dik kan sawi tûr a ni. Chuvângin, ‘dâwt kan inhrilh tawn lo.”—Kolossa 3:9.

“THUDIK TAK” KAN SAWI

14. (a) Sakhaw dik lova awmte laka Kristian dikte tidanglamtu chu eng nge ni? (b) Luka 6:45-a kan hmuh thu bul chu hrilhfiah rawh.

14 Sakhaw dik lova awmte laka Kristian dikte danglamna kawng khat chu eng nge ni? “Thudik tak,” kan sawi a ni. (Zakaria 8:16, 17 chhiar rawh.) Paula chuan: ‘Pathian rawngbâwltute angin mi mit tlungin kan awm zâwk ṭhîn, thutak thuahte,’ tiin a sawi a. (2 Korinth 6:4, 7) Isua pawhin mite chuan “thinlunga khat liam chu” an sawi ṭhîn tih a sawi bawk. (Luka 6:45) Mi dik tak chuan thu dik a sawi ang tihna a ni. Ani chuan hmêlhriat loh te, hnathawhpui te, ṭhian te, leh a hmangaihte hnênah thu dik a hrilh ang. Engkimah fel taka tih kan tumzia kan târ lan theih dân entîrna ṭhenkhat i lo en ang u.

He ṭhalai unaunu nunah hian dik lohna i hmu em? (Paragraph 15, 16-na en rawh)

15. (a) Engvângin nge nun dân chi hniha nun chu a ṭhat loh? (b) Tleirâwlte chu an rualpuite neksâwrna do thei tûrin engin nge ṭanpui thei? (Footnote en rawh.)

15 Ṭhalai i nih chuan i rualpuite pawm hlawh nih chu i duh ngei ang. Mahse, ṭhalai ṭhenkhat chuan, chutianga ṭhiante pawm hlawh an duh avângin nun dân chi hnihin an nung a. An chhûngte leh kohhran unaute zîngah chuan nungchang thianghlim tak nei angin an lang a; mahse, social media leh Jehova rawngbâwl lotute zîngah chuan anmahni angin an awm leh a ni. Tichuan, ṭawngkam ṭha lote sawiin, thawmhnaw zahawm lo takte an ha a, hla thu ṭha lote an ngaithla a, zu an rui a, ruihhlo an ngai a, a rûkin kawpte an neih bâkah thil ṭha lo dangte pawh an ti a ni. Anni chuan an nu leh pate, kohhran unaute leh Jehova chu an bum a. (Sâm 26:4, 5) Mahse, Jehova chuan amah chawimawi nia inchhâl si a, a thil huatte kan tih chu a hria a. (Marka 7:6) He thufing: “I thinlungin mi sual awt suh se: Nilêngin LALPA ṭihin awm zâwk rawh,” tih thu zawm hi a ṭha zâwk hle a ni.—Thufingte 23:17. * (Footnote en rawh.)

16. Hunbi kima rawngbâwl tûra dîlna form-a zawhnate chu engtin nge kan chhân ang?

16 Regular pioneer, a nih loh leh Bethel-a awm ang chi hunbi kima rawngbâwl i duh chuan dîlna i theh luh a ngai a. Chutih hunah chuan i hrisêlna, intihhlimna i thlante, leh i nungchangte chungchânga zawhnate chu dik taka i chhân a pawimawh hle ang. (Hebrai 13:18) A nih leh, Jehova huat zâwng thil engemaw, leh i chhia leh ṭha hriatna tibuaitu thil engemaw i tih chu, kohhran upate i la hrilh lo a nih chuan engtin nge ni ang? Chhia leh ṭha hriatna thiang tak neia Jehova rawng i bâwl theih nân an ṭanpuina dîl ang che.—Rom 9:1; Galatia 6:1.

17. Min tiduhdahtute’n kan unaute chungchâng min zawh hunah eng nge kan tih ang?

17 Kan awmna hmunah kan rawngbâwlna chu khap a nih a, thuneitute’n min man a, kan unaute chungchâng min zâwt a nih chuan engtin nge kan chhân ang? I hriat zawng zawng chu i hrilh ang em? Rom ram awptuin zawhna a zawh khân Isua’n eng nge a tih? Isua chuan he Bible thu bul “ngawih hun a awm a, ṭawng hun a awm,” tih chu nunpuiin, a châng chuan engmah a sawi lo! (Thuhriltu 3:1, 7; Matthaia 27:11-14) Chutiang dinhmuna kan awm chuan, kan unaute chu dinhmun hlauhawm taka kan dah loh nân fing tak leh fîmkhur taka kan awm a ngai a ni.—Thufingte 10:19; 11:12.

Ngawih hun leh thu dik sawi hun chu engtin nge i thliar hran ang? (Paragraph 17, 18-na en rawh)

18. Kohhran upate’n kan unaute chungchâng min zawh hunah kan tih tûr chu eng nge ni?

18 Kohhrana unau tuemaw chuan sual lian tak a ti a, chu chu i hria a nih chuan eng nge i tih ang? Kohhran upate chuan nungchang lamah kohhran thianghlim reng tûra mawhphurhna an neih avângin i thu hriat chu an zâwt mai thei che a ni. Chu thil tisualtu chu i ṭhian hnai tak emaw, i chhûngkaw zînga mi emaw a nih chuan eng nge i tih ang? Bible chuan: “Thu dik sawi chuan felna a entîr a,” tiin a sawi. (Thufingte 12:17; 21:28) Chuvângin, upate hnênah engmah zêp lovin, i thu hriat zawng zawng chu dik takin i hrilh tûr a ni. Chutiang a nih chuan kohhran upate’n thu dik hre tûra dikna an neih avângin thil tisualtu chu Jehova nêna inlaichînna ṭha nei leh tûra ṭanpui theih dân kawng ṭha ber chu an hmu thei ang.—Jakoba 5:14, 15.

19. A dawta thuziakah eng nge kan sawiho vang?

19 Davida chuan Jehova hnênah: “Chhûngril lamahte hian takna i duh ṭhîn a,” tiin a ṭawngṭai a. (Sâm 51:6) Davida chuan chhûng lama kan nihna chu a pawimawh tih a hria a ni. Kristian dikte chuan englai pawhin, “thu dik tak” an inhrilh tawn a. Sakhaw dik lova awmte laka kan danglamna kawng dang leh chu Bible aṭanga thu dik kan zirtîr hi a ni. A dawta thuziakah chuan, kan rawngbâwlnaa chutianga kan tih theih dân kan sawiho vang.

^ par. 15 Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2 bung 15-na, “How Can I Resist Peer Pressure?,” leh bung 16-na, “A Double Life—Who Has to Know?,” tih chu en rawh.