• “Ka pasalin vawi tam tak min rinawm lohsan niin ka inhria.”

• “Tihmualphova awm, hîpna nei lo leh, hlutna nei lo niin ka inhria.”

• “Mi dang tumah ka hrilh ngam si lo va. Keimahin ka tuar tlawk tlawk mai a ni.”

• “Jehova’n min ngaihsak lo niin ka inhria.”

A chunga thute hian pasalin saruak lem leh thuziakte a en huna a nupui tawrh dân chu a târ lang a. Thla tam tak chhûng emaw, kum tam tak chhûng emaw a rûka chutianga a lo ti ṭhîn a nih phei chuan, a nupuiin a ring thei tawh lo hial pawh a ni thei. Nu pakhat chuan, “‘Tunge ka chênpui hi? Eng thil dang nge ka lakah a thup?’ tiin ka inzâwt fo ṭhîn,” tih a sawi.

He thuziak hi pasal saruak lem leh thuziakte en chîng nei nupuite tâna ziah a ni a. a Bible thu bulte’n thlamuanna a pêk dân te, Jehova’n a ṭanpui ang tih a rinnghehtîr dân te leh, rilru lam leh thlarau lama ṭha chho leh tûra a ṭanpui dânte sawiho a ni ang. b

I pasal thiltihte chu thunun vek thei lo mah la, i hrehawmna tihziaawm nân leh rilru tihhahdam lehzual nân hma i la thei a. A hnuaia thute hi han ngaihtuah teh.

Inmawhchhiat suh. Nupui chuan a pasalin saruak lem leh thuziakte en a chîng chu ama thiam lohvah a ngai thei a ni. Alice-i c chuan a pasal tâna ṭha tâwk lovah a inngai a. ‘Engvângin nge ka pasalin keimah ni lo hmeichhe dangte a en ṭhin?’ tiin a ngaihtuah a ni. Hmeichhe ṭhenkhat chuan chutiang dinhmuna an chhân lêt dânin boruak a tichhe lehzual nia ngaiin an inmawhchhiat ṭhîn a. Danielle-i chuan, “Ka thinrimnain kan nupa inkâr a tichhe vek hian ka hria,” tiin a sawi a ni.

Chutiang ngaih dân chu i nei ve a nih chuan, i pasal thiltihte avângin Jehova’n mawh a phurhtîr lovang che tih hria ang che. Jakoba 1:14 chuan: “Mi tin mahni châknaa hruai bo leh hîpa an awm chuan thlêmna an tâwk a ni zâwk e,” tiin a sawi.  (Rom 14:12; Phil. 2:12) Jehova chuan mawhchhiat che ahnêkin, a laka i rinawmna chu a ngaihlu hle zâwk a ni.—2 Chro. 16:9.

Pasalin saruak lem leh thuziakte a en nachhan chu nupui ṭhat tâwk loh vâng a ni lo tih hriat chu thil ṭha tak a ni thei a. Hemi chungchâng zir chîk mite chuan saruak lem leh thuziakte’n tu hmeichhia mahin an phuhhrûk theih loh mipat hmeichhiatna lama châkna a siam tih an sawi a ni.

A lutuka lungkhamna pumpelh rawh. Catherine-i chuan a pasalin saruak lem leh thuziakte a en ṭhinnain a nun pum a tihbuai thu a sawi a. Frances-i chuan: “Ka pasal awmna ka hriat loh apiang hian ka chî-ai a. Ni lêngin ka rilru a hah ṭhîn,” tiin a sawi. Mi dangte chuan an pasalte chanchin hre tûra an ngaih an Kristian unaute bula an awm hian an zah ngawih ngawih ṭhin thu an sawi a. Mi dangte erawh chuan an dinhmun hriatpuitu an neih loh avângin mal hle nia an inhriat thu an sawi ve bawk.

Chutianga awm chu thil pângngai a ni a. Mahse, chûngte ngaihtuah rengna chuan i lungkhamna a tizual ang. Chuvângin, Jehova nêna in inlaichînna chu ngaihven tum tlat zâwk la. Chutianga tihna chuan chakna a pe zêl ang che.—Sâm 62:2; Eph. 6:10.

Jehova hnêna an ṭawngṭai avânga thlamuanna hmu Bible-a chhinchhiah hmeichhe mangang takte chanchin chhiar leh chhût ngunna chuan a ṭanpui thei che a. Jehova’n an dinhmunte chu siam danglamsak vek lo mah se, thlamuanna a pe a ni. Entîr nân, Hanni chu a dinhmun tawn avângin “a rilru a mangang êm êm mai a.” Mahse, ‘Jehova hmaa rei tak a ṭawngṭai hnu chuan’ a dinhmun inher danglam dân tûr hre lo mah se, thlamuanna a nei a ni.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Kohhran upate ṭanpuina dîl ang che. Anni chu “thlipui laka bîkna hmun ang leh thlihrâng laka inhumhimna ang” an ni a. (Is. 32:2) Anni chuan i rilrua awmte i sawichhuah theihna leh nangmah thlamuan theitu tûr unaunu pakhat an hmêlhriattîr thei bawk che a ni.—Thuf. 17:17.

I pasalin saruak lem leh thuziakte en a chînna chu hneh thei tûrin i ṭanpui theih i ring em? I ṭanpui thei mai thei. Bible chuan harsatna chinfel kawngah emaw, hmêlma thiltithei tak do lêtna  kawngah emaw “pahnih chu pakhat ai chuan an ṭha zâwk,” tiin a sawi a. (Thur. 4:9-12) Zir chianna chuan saruak lem leh thuziakte ngawl veina do tûr leh an inneihnaa inrin tawnna awmtîr leh tûra nupate thawh dunna chuan rah ṭha a chhuah ṭhin thu a târ lang a ni.

Chutih rualin, i kawppuiin saruak lem leh thuziakte en bânsan tûra duhna leh tumna a neih leh neih lovah a innghat thui hle a. Jehova hnêna chakna dîlin kohhran upate a pan tawh em? (2 Kor. 4:7; Jak. 5:14, 15) Saruak lem leh thuziakte en loh theih dân kawng a zawng em? Entîr nân, electronic hmanruate a hman dânah chin tâwk insiamin thlêmna awmtîr thei dinhmunte a pumpelh em? (Thuf. 27:12) I ṭanpuina pawm leh i laka zêp nei lova awm a inhuam em? Chutiang a nih chuan, ani chu i ṭanpui thei mai thei.

Engtin nge? Entîrna pakhat lo ngaihtuah ta ila. Felicia-i leh naupan laia saruak lem leh thuziakte en ṭhîntu Ethan-a chu an innei a. Felicia-i chu a pasalin saruak lem leh thuziakte en duhna a neih leh huna awlsam taka a biak theih tûrin a awm a. Ethan-a chuan: “Ka nupui chu zêp nei lovin ka hrilh vek ṭhîn a. Ani chuan ramrî insiam tûrin hmangaihna nei takin min ṭanpui a, ka awm dânte min zâwt ziah ṭhîn. Internet hmannaa bituk chin insiam tûrin min ṭanpui bawk,” tiin a sawi. Felicia-i chu a pasalin saruak lem leh thuziakte en a duhna chuan rilru nain a siam a. Ani chuan, “Mahse, ka thinrimna leh ka rilru natna chuan ka pasal chu a thil chîn ṭha lo pumpelh zêl tûrin a ṭanpui thei lo. A harsatnate kan sawi dun hnu chuan, ka rilru natna tidam tûra min ṭanpui chu a inpeih ta a ni,” tiin a sawi.

Chutianga inbiakna chuan pasal chu saruak lem leh thuziakte laka fihlîm tûra a ṭanpui mai bâkah, a nupui rin a hlawhtîr leh thei a. Pasalin zêp nei lova a chak lohna te, nî tina a thiltih te leh, a kalna hmunte a nupui a hrilh hian a nupui tân amah rin chu a awlsam lehzual a ni.

Chutianga i pasal i ṭanpui theih chu i ring em? I ṭanpui theih i rin chuan, engvângin nge he thuziak hi in chhiara in sawi dun loh vang? A thiltum chu saruak lem leh thuziakte en bânsan leh amah i rin theihna tûr chhan pêk che a ni ang a. A thil chîn avânga i lungngaihnate chu ninawmah la lovin, chumiin a nghawng dân che chu hriatthiam a tum tûr a ni. I thiltum chu a tum anga hma la thei tûra ṭanpuia, amah i rinna a neih lêt leh theihna tûra hun remchâng pêk a ni. Saruak lem leh thuziaktea mite an tlûk luh chhan leh chumi hneh theih dân chu in pahniha in hriat a ngai dâwn a ni. d

 In tîtî dunnain inhnialna a thlen thei dâwna i hriat chuan, in pahniha in nêl tak kohhran upa chu chumi chungchâng in sawi dun huna ṭhutpui tûr che uin in sâwm thei a. I kawppui chuan saruak lem leh thuziakte en a bânsan thei a nih pawhin, amah i rin leh theih nân hun tam tak a duh thei tih hre reng la. Beidawng mai suh. In inlaichînna a ṭhat chhoh dân tê tham tê pawh ni se, hriat tum la. Hun in pêka, in dawhtheih chuan in inneihna chu a ṭha chho leh ang tih beisei tlat ang che.—Thur. 7:8; 1 Kor. 13:4.

I pasal chuan a tisual leh a nih chuan a inchhîr lo emaw, dinhmun chu beisei bo emaw tihna a ni em? Ni lo ve. A ngawl lo vei tawh ṭhîn a nih phei chuan, a damchhûnga a do zawm zêl pawh a ngai thei a. A bânsan aṭanga kum tam tak hnuah pawh saruak lem leh thuziakte chu a en leh palh thei a ni. Chutianga a tlûk leh tawh loh nân, nasa lehzuala a do a ngai ang a, a do hneh tawh nia a inhriat hnuah pawh do tûra a tih ngaite chu a tih chhunzawm zêl a ngai ang. (Thuf. 28:14; Mt. 5:29; 1 Kor. 10:12) ‘Rilru thlarau’ thar a neih chhohva—saruak lem leh thuziakte leh a kaihhnawih mahnia châkna inhrîkthlâkna ang chi thil chîn ṭha lo—‘sual chu huat’ a zir a ngai ang. (Eph. 4:23; Sâm 97:10; Rom 12:9) Chutianga tih chu a inhuam em? A inhuam a nih chuan, a dinhmun chu beiseiawm tak a ni. e

I kawppui chuan insiam ṭhat duhna nei lo ta se, engtin nge ni ang? Chutiang huna beidawnna, thinrimna leh, phatsan nia inhriatna i nei chu thil inâwm tak a ni. I dinhmun chu Pathian Jehova kuta nghatin rilru hahdam taka awm tum ang che. (1 Pet. 5:7) Inzirna, ṭawngṭaina leh, chhût ngunna neiin amah chu hnaih chhun zawm zêl la. Chutianga i tih chuan, ani pawhin a hnaih lehzual ang che tih ring nghet tlat ang che. Sâm 34:18-in a sawi angin, ani chu “thinlunga lungchhiate” bula awmin hlimna an neih leh theih nâna ṭanpui a duh a ni. Kristian ṭha tak nih tum ang che. Upate ṭanpuina dîl la. Tichuan, engtik hunah emaw i pasal chuan tih tak zeta inthlâk thleng duhna a nei thei tih chu beisei tlat ang che.—Rom 2:4; 2 Pet. 3:9.