1. Engvângin nge hlauh châng kan neih?

 MI TIN hian hlauh châng kan nei ṭheuh va. Mahse, Bible kan zirna chuan thih hlauhna te, thlarau zâwl hlauhna te leh, hma lam huna thilthleng tûr hlauhnate lakah zalenna min neihtîr a ni. Mahse, indona te, dân bawhchhiatnate leh dam lohnate ang chi ‘thil hlauhawmtea’ khat khawvêlah kan awm a. (Lk. 21:11) Biakna dik dodâltu sawrkâr thuneitute leh kan chhûngte pawh tiamin, mihring hlauhna kan nei thei bawk a ni. Mi ṭhenkhat chuan tûna an tawh mêk fiahnate leh nakina an la tawh tûr fiahnate pawh ni se, chhel taka an tawrh chhuah theih loh an hlau a ni.

2. Gath khuaa Davida a awm lai dinhmun chu sawi rawh.

² Davida pawhin hlauh châng a nei a. Entîr nân, Lal Saula’n thah a tum khân, Philistia khawpui Gath-ah a tlân a. Gath lal Akisa chuan, Davida chu Philistia mite “a sînga sîng” thattu nia hlaa an chawimawi sipai chak tak leh huaisen tak a ni tih a hre ta thuai a. Davida chuan “a hlau ta hle mai a.” (1 Sam. 21:10-12) Akisa’n a chunga a thiltih dân tûrte a ngaihtuah chuan a mangang hle a ni. Engtin nge Davida chuan a hlauhnate chu a hneh?

3. Sâm 56:1-3, 11-a sawi angin, engtin nge Davida chuan a hlauhna a hneh?

³ Davida chuan Gath-a a awm laia a rilru awm dân chu Sâm 56-ah a târ lang a. Chu Fakna hla chuan Davida hlauh dân a sawi rualin, chûng a hlauhnate a hneh dân pawh a târ lang bawk a ni. Ani chuan hlauhna a neih chuan Jehova a rinchhan a. (Sâm 56:1-3, 11 chhiar rawh.) A rinchhan chu a tisual lo. Jehova malsâwmnain, a awm dân tidanglam tûrin a  ngaihtuah chhuak a: A â der ta a! Akisa chuan Davida awm dân a hmuh chuan thah ahnêkin, a in aṭangin a hnawt chhuak ta zâwk a. Chutiang chuan Davida chu a tâl chhuak thei ta a ni.—1 Sam. 21:13–22:1.

4. Engtin nge Jehova kan rinchhanna chu kan tihngheh theih? Entîrna pe rawh.

⁴ Keini pawh Jehova rinchhanin hlauhna kan hneh thei a. A bîk takin, hlauhna kan neih hunah engtin nge Jehova kan rinchhanna chu kan tihngheh ang? Entîrna pakhat lo ngaihtuah ta ila. Natna nei nia i inhriat tîrh chuan i hlau hle pawh a ni thei. Mahse, doctor i rinchhanna chuan a tihahdam thei che a ni. Doctor chuan i natna ang vei mi tam tak a lo enkawl dam tawh a. Ani chuan i natna leh i awm dân i hrilh lai chuan ngun takin a ngaihthlâksak chein, a ngaihsak hle che a. Chu bâkah, mi dang a tihdam tawhte a lo enkawl tawh dân anga enkawl tûr chein thu a râwn thei che a ni. Chutiang bawkin, Jehova’n kan tâna min tihsak tawh te, tûna min tihsak mêkte leh, min la tihsak tûrte ngaihtuahna chuan amah kan rinchhanna a tinghet lehzual thei a. Chutiang chuan Davida’n a ti a ni. Sâm 56-naa thlarauva thâwk khum thu ṭhenkhat kan ngaihtuahho laiin, keini pawhin Jehova kan rinchhanna kan tihngheh theih dân leh hlauhna kan hneh theih dân i lo ngaihtuah ang u.

ENG NGE JEHOVA’N A TIH TAWH?

5. Davida chuan a hlauhna hneh tûrin, eng nge a ngaihtuah? (Sâm 56:12, 13)

⁵ Davida chuan a nun dinhmun hlauhawma a awm lai chuan Jehova’n tûn hmaa thil ṭha a lo tih tawhte chu a ngaihtuah tlat a. (Sâm 56:12, 13 chhiar rawh.) Chûngte chu a dam chhûnga a ngaihtuah ṭhin a ni. Entîr nân, a thilsiamte a ngaihtuahna chuan Jehova thiltihtheihna leh mihringte a ngaihsakzia a hriatnawntîr a. (Sâm 65:6-9) Ani chuan mi dangte tâna a thiltihte chu a chhût ngun bawk a ni. (Sâm 31:19; 37:25, 26) A bîk takin, Jehova’n a mi mal tâna a tihsakte chu a chhût ngun lehzual a. Ani chuan a naupan lai aṭang tawhin a vênghimin, a ṭanpui a. (Sâm 22:9, 10) Davida chuan chutianga a chhût ngun a, a ngaihtuah ṭhin avângin Jehova chu a rinchhan nghet lehzual tih a chiang hle!

6. Hlauhna kan neih hunah, engin nge Jehova rinchhan tûra min ṭanpui?

 ⁶ Hlauhna i nei a nih chuan heti hian i inzâwt thei a ni, ‘Eng nge Jehova’n a tih tawh?’ tiin. A thilsiamte ngaihtuah la. Entîr nân, Jehova’n sava te leh pangpâr te—a anpuia siam ni lo, amah chibai bûk thei lote—tâna ngaihsakna a lantîr dânte kan “en” hian keini pawh min ngaihsak ang tih kan rinna a nghet lehzual ang. (Mt. 6:25-32) Jehova’n amah betute tâna thil a tihsakte chu ngaihtuah bawk ang che. Bible-a rinna lantîrtute chanchin i zir thei a, a nih loh leh tûn laia Jehova chhiahhlawhte thiltawn chu i chhiar thei bawk a ni. a Chu bâkah, Jehova’n i chunga ngaihsakna a lantîr tawh dânte chu chhût ngun ang che. Engtin nge thutakah a hîp che? (Joh. 6:44) Engtin nge i ṭawngṭainate a chhân? (1 Joh. 5:14) Engtin nge a Fapa duh tak tlanna inthawina chu nî tina i hlâwkpui?—Eph. 1:7; Heb. 4:14-16.

7. Engtin nge zâwlnei Daniela thiltawn chuan Unaunu Vanessa-i chu a hlauhna hneh tûra a ṭanpui?

⁷ Haiti rama Unaunu Vanessa-i b chuan dinhmun hlauhawm tak a hmachhawn a. An vênga pa pakhat hian nî tin a phone-in, SMS te a thawn ṭhîn a, amah nêna awm dûn tûrin a thlêm ṭhîn a ni. Unaunu Vanessa-i chuan tlang takin a duh loh thu a hrilh a. Mahse, chu pa chu a hma aiin a tawrhhlelhawm lehzual a, tihnat tumin a vau hial a ni. Ani chuan,“Ka hlau lutuk,” tiin a sawi. Engtin nge Unaunu chuan a hlauhna a hneh? Mahni inhumhim nâna a tih theihte a ti a. Kohhran upa ṭanpuinain thuneitute a hrilh a. Jehova’n tûn hmaa a chhiahhlawhte a vênhim dânte a ngaihven tlat bawk. Unaunu Vanessa-i chuan: “Ka ngaihtuah hmasak ber chu zâwlnei Daniela a ni a. Ani chu sualna nei lo a ni chung pawhin Sakeibaknei ril ṭâm tak pûkah paih a ni a. Mahse, Jehova’n sakeibaknei kâ te chu a tihchîpsak a ni. Chuvângin, Jehova hnênah chu pa chuan min ngaihtuah tawh lo tûr leh ka buainate min chinfelsak tûrin ka ngên a. Chumi hnu chuan hlauhna ka nei tawh lo,” tiin a sawi a ni.—Dan. 6:12-22.

ENG NGE JEHOVA’N A TIH MEK?

8. Eng nge Davida’n a rin ngheh tlat? (Sâm 56:8)

⁸ Davida chu Gath-a a awm lai khân, dinhmun hlauhawm takah awm mah se, ani chuan a hlauhna chu a inthununtîr lo. Chu aiin, chutih hun laia Jehova’n a tâna a tihsakte a ngaihtuah zâwk a. Jehova’n a kaihruaiin, a humhim a, a ngaihtuahnate pawh a hre thiam tih a hria a ni. (Sâm 56:8 chhiar rawh.) Rinawm taka amah thlâwptu leh ṭanpuina ṭangkai tak petu Jonathana te, Puithiam Lal Ahimeleka te ang chi ṭhian a nei bawk. (1 Sam. 20:41, 42; 21:6, 8, 9) Lal Saula tum bîk a ni chung pawhin, Davida chu a dam khawchhuak a. Ani chuan a hrehawm tawrhnate leh chumiin rilru lama a nghawng dânte chu Jehova’n a hre chiang hle tih a ring nghet tlat a ni.

9. Jehova’n mi mal tinte chungchângah eng nge a hriat?

⁹ Nangmah tihlautu hrehawmna i hmachhawn a nih chuan, Jehova’n i hrehawm tawrhnate leh chumiin a nghawng dân che chu a chhinchhiah tih hre reng ang che. Entîr nân, ani chuan Aigupta rama dik lo taka Israel mite cheibâwl an nihna chauh ni lovin, “an lungngaihnate” pawh a hria a. (Ex. 3:7) Davida chuan Jehova’n a “manganna” leh a nuna a “hrehawm laite” a hre ṭhîn tiin hla a sa a ni. (Sâm 31:7) Pathian mite’n hrehawm an tawrh hian—an thu tlûkna siam âtthlâk tak avâng  pawh ni se, “ani chu a mangang ve” a ni. (Is. 63:9) Hlauhna i neih hian, Jehova chuan i tawrh dânte chu a hria a, i hlauhna hneh tûra ṭanpui che a châk hle a ni.

10. Engvângin nge Jehova’n a ngaihsak chein, harsatna i tawh eng pawh chu hmachhawn thei tûra ṭanpui che a duh tih i rin ngheh tlat?

¹⁰ Dinhmun hlauhawm tak i hmachhawn laia Jehova’n a ṭanpui dân che i ngaihtuah thei a. Chuvângin, a hnênah a ṭanpui dân che hmu tûra ṭanpui tûr chein dîl ang che. (2 Lal. 6:15-17) A hnuah heti hian i ngaihtuah thei a ni: Kohhran inkhâwma thusawi pakhat emaw, chhânna emaw chuan a tichak tawh che em? Thu leh hla chhuah, video, a nih loh leh tûn lai hla thar eng emaw ber chuan a tichak tawh che em? Tu emaw chuan thlamuanna thu emaw, Bible châng emaw a hrilh tawh che em? Kan unaute hmangaihna lantîrnate leh thlarau lam chaw kan dawnte chu ngaihhlut nachâng kan hre lo pawh a ni thei a. Mahse, chûngte chu Jehova hnên aṭanga kan dawn thilpêk hlu leh danglam tak a ni. (Is. 65:13; Mk. 10:29, 30) Chûngte chuan Pathianin a ngaihsakzia che an târ lang a ni. (Is. 49:14-16) Chu bâkah, ani chu i rinchhan a phuzia an târ lang bawk.

11. Engin nge Unaunu Aida-i chu a hluahna hneh tûra ṭanpui?

¹¹ Senegal rama Unaunu Aida-i chuan harsatna a tawh laia Jehova ṭanpui dân chu a chhinchhiah a. Fa upa ber a nih avângin a nu leh pate chuan anmahni châwm tûrin an beisei a ni. Mahse, pioneer thawh a duh avânga a nun a tihsamkhai tâk hnu chuan, sum a lâk luh chu a tlêm ta hle a. A chhûngte’n an lâwm lovin, an sawisêl a. Ani chuan: “Ka nu leh pate ṭanpui theih loh leh mite hnâwl nih chu ka hlau hle a. Jehova’n ka chungah chutiang chu thlentîr a phal avângin a chungah ka vui hial a ni,” tiin a sawi. Tichuan, ka inkhâwm a. “Thusawituin Jehova chuan thinlunga kan tawrhnate hi a hre vek tih min hriat nawntîr a. Upate leh mi dangte hnên aṭanga thurâwn pêk ka dawn aṭangin zawi zawiin Jehova’n min hmangaih tih ka chiang a ni. Chuvângin, Jehova hnênah rinnghehna nei takin ka ṭawngṭai ṭan a, ka ṭawngṭaina chhânnate ka hmuh hian rilru hahdamna nasa tak ka nei a ni,” tiin a  sawi. A hnuah, Aida-i chuan hna a hmu a, chu chuan pioneer thawk thei tûra a ṭanpui bâkah, sum leh pai lamah a nu leh pate leh mi dangte pawh a ṭanpui thei bawk a ni. Ani chuan: “Jehova rinchhan pumhlûm dân ka zir tawh a. Tûnah chuan, ka ṭawngṭai zawh hian ka hlauhna zawng zawng a kiam vek ṭhîn,” tiin a sawi.

ENG NGE JEHOVA’N A LA TIH ANG?

12. Sâm 56:9-a sawi angin, eng nge Davida chuan a rin ngheh tlat?

¹² Sâm 56:9 chhiar rawh. He Bible châng hian Davida’n hlauhna a hneh dân dang a târ lang a: A nun chu dinhmun hlauhawmah awm mah se, Jehova’n a tâna a la tih tûrte a ngaihtuah a. Ani chuan Jehova’n a hun takah a chhanchhuak ang tih a hria a ni. A nihna takah chuan, Jehova’n Israel lal ni tûrin a puang tawh a. (1 Sam. 16:1, 13) Ani chuan Jehova thutiam eng pawh chu a thleng famkim ngei ang tih a ring tlat a ni.

13. Eng thil nge Jehova’n ti tûra i rin ngheh tlat?

¹³ Eng nge Jehova’n a tiam che? Harsatna zawng zawng laka min humhim chu kan beisei lo. c Mahse, he khawvêla kan tawh harsatna eng pawh chu, Jehova’n khawvêl thar lo awm tûrah chuan a nuai bo vek tawh ang. (Is. 25:7-9) Min Siamtu chu mitthite kaitho tûr te, natnate tidam tûr te leh, dodâltu zawng zawng tiboral vek tûrtein thiltihtheihna a neiin a chak tâwk si a.—1 Joh. 4:4.

14. Eng nge kan chhût ngun theih?

¹⁴ Hlauhna i neih hian, nakina Jehova la tih tûrte chu chhût ngun ang che. Setana leh mi suaksualte awm tawh loh hun, mi felte chauh an awm hun leh nî tina zawi zawia kan ṭhat famkim huna i awm dân tûr chu ngaihtuah ang che. Kan beiseina kan chhût ngun theih dân chu kum 2014 regional inkhâwmpui lemchan khân a târ lang a ni. Pa ber leh a chhûngte chuan 2 Timothea 3:1-5-naa thute chu Paradis chungchâng hrilh lâwkna thute nên thlâk danglam ni ta se, a danglam dân tûr chu heti hian an sawiho a ni: “Khawvêl tharah chuan hun hlimawm berte a lo awm ang a. Mi, mi dang hmangaihtu te, thlarau lam ngainatu te, thuhnuairawlh te, inngaitlâwm te, Pathian faktu te, nu leh pa thu âwih te, lâwm nachâng hria te, thianghlim te, hmangaihna pianpui nei te, mi hawihhâwm te, mi ṭhatna sawi ṭhîntu te, insûm thei te, mi ngilnei te, ṭhatna ngainatu te, mi rinawm te, inphahhniam te, mi hnuaihnung te, mahni lâwmna aia Pathian hmangaih zâwk te, Pathian ngaihsakna dik tak chêttîra awmte an ni ang, chutiang mite chu hnaih tlat rawh,” tiin. Khawvêl thara nun dân tûr chungchâng chu i chhûngte nên emaw, Kristian unaute nên emaw in sawiho tawh em?

15. Unaunu Tanja-i chuan hlauhna nei mah se, engin nge a hlauhna hneh tûra ṭanpui?

¹⁵ North Macedonia rama awm Unaunu Tanja-i chuan malsâwmna a dawn tûrte chhût ngunna hmangin a hlauhna a hneh a. A nu leh pate chuan Bible a zirna chu nasa takin an dodâl a. Ani chuan: “Thil ṭhenkhat chu ka hlauh ang ngeiin a thleng a ni. Ka nu hian inkhâwm bâna ka hâw apiang hian min vua a. Ka nu leh pate chuan Jehova Thuhretu ka nih chuan thahah hial min vau a ni,” tiin a sawi. A tâwpah, Unaunu Tanja-i chu in aṭanga hnawh chhuah a ni a. Engtin nge a chhân lêt? Ani chuan: “Ka rinawm tlatnain chatuana hlimna min thlen dân tûr ka ngaihtuah tlat a. Jehova’n he khawvêla ka chân tâk zawng zawngte avânga khawvêl thara mal min sâwm dân tûrte leh thil ṭha lo zawng zawng theihnghilh a nih dân tûrte chu ka ngaihtuah  bawk,” tiin a sawi a ni. Ani chuan a rinawmna chu a vawng tlat a. Jehova ṭanpuinain awmna tûr hmun a hmu ta a. Tûnah chuan, Unaunu Tanja-i chu unaupa rinawm tak nên inneiin, hunbi kima rawngbâwlnaah hlim takin an thawk a ni.

TUNAH JEHOVA I RINCHHANNA TINGHET RAWH

16. Luka 21:26-28-a hrilh lâwkna thlen famkimna kan hmuh hian huaisenna nei reng tûrin engin nge min ṭanpui ang?

¹⁶ Hrehawm nasa tak chhûng chuan, mite chu hlauvin an “thidang ang.” Mahse, Pathian mite chu huaisen takin an ding nghet tlat dâwn a ni. (Luka 21:26-28 chhiar rawh.) Engvângin nge? Jehova rinchhan dân kan lo zir tawh vâng a ni. Kan sawi tâk Tanja-i chu tûn hmaa a thiltawnte chuan dinhmun harsa tak dangte hmachhawn thei tûrin a ṭanpui a. Ani chuan:“Eng dinhmun pawh tâwk mah ila, Jehova chuan min ṭanpui theiin, mal min sâwm thei a ni. A châng chuan thilte chu mi dangte’n an thunun niin a lang thei a; mahse, Jehova chu anni ai chuan thil a tithei zâwk a. Dinhmunte chu harsat hle châng awm mah se, tâwp hun a awm dâwn a ni,” tiin a sawi.

17. Engtin nge kum 2024 kum châng chuan min ṭanpui? (A kâwma milem en rawh.)

¹⁷ Tûn laiah hlauhna min neihtîr thei thil tam tak a awm a. Mahse, Davida ang bawkin, hlauhna kan hneh thei a ni. Kum 2024 atâna kum châng chu Jehova hnêna Davida ṭawngṭaina: “Ka hlauh châng apiangin, nangmah ka ring ang che,” tih a ni a. (Sâm 56:3) He Bible châng chungchângah Bible hrilhfiahna lehkhabu pakhat chuan, Davida’n “a hlauhnate leh a buainate ngaihtuah aiin, amah ṭanpuia Chhan Chhuaktu tûr chu a ngaihven tlat zâwk a ni,” tiin a sawi. Kan kum châng chu thla lo la awm tûrah pawh ngaihtuah la, a bîk takin, dinhmun hlauhawm tak i hmachhawn hunah ngaihtuah ang che. Jehova’n tûn hma leh tûna a thiltihte leh nakina a la tih tûrte ngaihtuah nân hun hmang ang che. Chutianga i tih chuan, Davida angin: “Pathian ka ring a, ka hlau lo vang,” tiin i sawi ve thei ang.—Sâm 56:4.