1-2. Isua zirtîr pahnihin Emmau khua an pan laiin eng thil nge thleng?

 C.E. 33 Nisan 16 a ni a. Isua zirtîrte chu lungchhe tak leh thlabâr takin an awm a ni. Zirtîr pahnih chuan Jerusalem aṭangin kilometer 11 (mêl 7) hlaa awm Emmau khua chu an pan a. An zui ṭhin Isua chu tihhlum a nih tâk avângin an lunghnual hle a ni. Messia’n Judate tâna tihsak tûra an beisei chu thleng thei lo tûr angin a lang a. Mahse, an beisei loh tak thil a thleng dâwn a ni.

² Pa pakhat chuan anni chu rawn panin an rualin a kal ve a. Zirtîrte chuan Isua chunga thilthleng chungchânga an lungawi lohna thute chu an lo hrilh a. Chu veleh, an kalpui chuan an nun thlâk danglamtu thu a sawipui ta a. Ani chuan Messia’n hrehawm a tawrh a, a thih a ngaih chhante chu “Mosia leh Zâwlnei zawng zawngte thu aṭanga ṭanin” a hrilhfiah a ni. Emmau khua an thlenin an kalpui chuan a nihna dik tak, tholeh Isua a ni tih chu a hrilh ta a! Messia a tholeh tih an hriat avânga an lâwm dân tûr chu han mitthla chhin teh!—Lk. 24:13-35.

3-4. Isua zirtîrte chungah eng thil nge thleng a, he thuziak aṭangin eng nge kan zir ang? (Tirhkohte 1:3)

³ Isua chu leia a nun tâwp lam ni 40 chhûngin a zirtîrte hnênah vawi tam tak a inlâr a. (Tirhkohte 1:3 chhiar rawh.) Chutih hun chhûng chuan, a zirtîr lungchhia leh thlabâr takte  chu Lalram chanchin puangtu leh zirtîrtu hlim tak, inrintâwkna nei tak leh huaisen takte an rawn ni ta a ni. a

⁴ Isua nuna he hun phûrawm tak chungchâng zirna hi kan hlâwkpui thei a. He thuziakah hian Isua’n (1) a zirtîrte fuih tûrin, (2) Pathian Thu hriatthiam lehzualna neihtîr tûrin leh, (3) mawhphurhna lian zâwkte la thei tûra zirtîr nâna chu hun a hman dânte chu kan hria ang. Chûng thiltih tinte aṭanga Isua entawn tûr siam kan zui theih dânte pawh kan hre bawk ang.

MI DANGTE FUIH RAWH

5. Engvângin nge Isua zirtîrte chuan fuih an mamawh?

⁵ Isua zirtîrte chuan fuih an mamawh a ni. Engvângin nge? An zînga ṭhenkhat chuan an in te, an chhûngkua te leh, sumdâwnnate kalsanin hunbi kimin Isua hnung an zui a. (Mt. 19:27) Mi dangte chuan a zirtîrte an nih avângin khawtlânga mite ensan an hlawh a ni. (Joh. 9:22) Isua chu thutiam Messia a ni tih an rin avângin chûng inpêknate chu an nei a. (Mt. 16:16) Mahse, Isua tihhlum a nih khân an beiseina chu tihchhiat niin, an lunghnual hle a ni.

6. Isua chuan kaihthawh a nih veleh eng nge a tih?

⁶ Isua’n a zirtîrte lungchhiatna chu thlarau lama an chak loh vâng ni lovin, an lusûnna vâng a ni tih a hre thiam a. Chuvângin, kaihthawha a awm nî aṭangin a ṭhiante chu a fuih ṭan nghâl a. Entîr nân, a thlâna Mari Magdalini a ṭah lai chuan a hnênah a inlâr a ni. (Joh. 20:11, 16) Thuziak tîr lama târ lan zirtîr pahnihte hnênah a inlâr bawk a. Chu bâkah, tirhkoh Petera hnênah pawh a inlâr bawk a ni. (Lk. 24:34) Isua thiltih aṭangin eng nge kan zir theih? A inlâr hmasak ber ṭuma thilthleng hi lo ngaihtuah ta ila.

7. Johana 20:11-16-a chhinchhiah angin, Nisan 16 tûk hma takah Isua’n Mari eng ti lai nge a hmuh a, chu chuan eng ti tûrin nge a chêttîr? (Milem en bawk rawh.)

⁷ Johana 20:11-16 chhiar rawh. Nisan 16 tûk hma takah hmeichhe rinawm ṭhenkhat chuan Isua ruang zalhna hmun chu an va  tlawh a. (Lk. 24:1, 10) Mari Magdalini thiltawn hi lo ngaihtuah ta ila. Mari a va thlen chuan, thlân chu a lo ruak a. Petera leh Johana te chu a hrilh vat a. Tichuan, an pathum chuan thlân lam panin an rawn tlân leh a. Thlân chu a ruak tih an chian hnuah, zirtîrte chu an haw a; mahse, Mari chu a haw ve lo. Ṭap chungin thlânah chuan a lo awm a. Isua’n a lo thlîr reng tih a hre lo. Chu hmeichhe rinawm tak mittui tla a hmuh chuan thlamuan duhna nasa tak a rawn nei a ni. Chuvângin, a hnêna inlârin nasa taka tichaktu thil pakhat a ti a. Ani chu biain, chanvo pawimawh tak a pe a—a unaute hnênah kaihthawh a nih tawh thu hrilh tûrin a tîr a ni.—Joh. 20:17, 18.

8. Engtin nge Isua chu kan entawn theih?

⁸ Engtin nge Isua chu kan entawn theih? Isua angin kan unaute manganna tawhte chu kan ngaihven a, hriatthiamna nei taka kan bia a nih chuan, Jehova rawngbâwl chhunzawm zêl tûrin anni chu nasa takin kan tichak thei a. Chêtsualna râpthlâk taka a unaunu chântu unaunu Jocelyn-i thiltawn hi lo ngaihtuah ta ila. Ani chuan: “Thla tam tak chhûng chu lungchhe êm êmin ka awm reng a ni,” tiin a sawi. Mahse, nupa tuak khat chuan an ina lênga sâwmin, a thusawite ṭha taka ngaihthlâksakin an tawrhpui a, Pathian mithmuha a hlutna hriat nawntîrin an thlamuan a ni. Jocelyn-i chuan: “Thli na tak tlehna tuipui fâwn aṭanga chhanhimna lawnga min hlângkai tûrin Jehova’n a hmang niin ka hria. Anni chuan Jehova rawngbâwl chhunzawm zêl châkna nei leh tûrin min ṭanpui a ni,” tiin a sawi. Keini pawhin mi dangte chu Pathian rawngbâwl chhunzawm zêl tûra tihchak tumin an rilrua awmte an sawi chhuah hunah ṭha takin kan ngaihthlâksak thei a, hriatthiampuina kan lantîr thei a ni.—Rom 12:15.

PATHIAN THU CHHUTPUI RAWH

9. Isua zirtîrte chuan eng harsatna nge an neih a, engtin nge Isua’n anni chu a ṭanpui?

⁹ Isua zirtîrte chuan Pathian Thu chu ringin, theih tâwp chhuaha nunpui an tum a. (Joh. 17:6) Chuti chung chuan, thil sual titu anga nghaisakna bana Isua tihhlum a nih chu an hre thiam thei lo va. An rinhlelhna chu an rilru a sual vâng ni lovin, Pathian Thu hriatthiamna an tlâkchham vâng a ni tih Isua’n a hria a. (Lk. 9:44, 45; Joh. 20:9) Chuvângin, Pathian Thu hre thiam tûrin a ṭanpui a ni. Emmau khaw panna kawnga zirtîr pahnihte hnêna a inlâr laia chutianga a tih dân chu i lo ngaihtuah ang u.

10. Isua’n Messia a ni ngei tih hre thiam tûrin a zirtîrte chu engtin nge a ṭanpui? (Luka 24:18-27)

¹⁰ Luka 24:18-27 chhiar rawh. Isua’n a zirtîrte hnênah a nihna dik tak a hrilh nghâl lo tih chu chhinchhiah ang che. Chu aiin, zawhnate a zâwt zâwk a ni. Engvângin nge? An rilru leh thinlunga awmte sawi chhuak tûrin a duh a ni thei a. Chutiang chuan an ti ngei bawk a ni. Isua’n Israelte chu Rom awpbehna hnuai ata a chhanchhuah an lo beisei thu an hrilh a. An rilrua awmte chiang taka an sawichhuah hnuah, Isua’n Pathian Lehkha Thu hmangin thilthlen dân chu hre thiam tûrin a ṭanpui a. b Chumi nî vêk tlai lamah chuan, Isua’n a zirtîr dangte nên hun hmangin chûng hrilh lâwknate awmzia chu a hrilhfiah bawk a ni. (Lk. 24:33-48) Heta ṭang hian eng nge kan zir theih?

11-12. (a) Isua’n Bible thutak a zirtîr dân aṭangin eng nge kan zir theih? (Milem en bawk rawh.) (b) Engtin nge Nortey-a chu a Bible zirtîrtuin a ṭanpui?

¹¹ Engtin nge Isua chu kan entawn theih? A hmasain, Bible zirna i kaihhruai hunah,  i zirpui rilru chhûngrila awmte hre thei tûrin zawhnate chu thiam takin hmang ang che. (Thuf. 20:5) A rilru awm dân chu i hriatthiam hnuah, a dinhmuna a nunpui theih tûr Bible chângte zawn hmuh dân kawhhmuh la. Tih tûrte chu hrilh mai lovin, Bible chângte chhût thiam tûr leh Bible thu bulte a nunpui theih dân hre tûrin ṭanpui zâwk ang che. Tûnah, Ghana rama unau Nortey-a thiltawn hi lo ngaihtuah ta ila.

¹² Nortey-a chuan kum 16 mi a nihin Bible a zir ṭan a. Mahse, a hnu lawkah a chhûngte’n an dodâl a ni. Engin nge Bible zir zawm zêl tûra ṭanpui? A Bible zirtîrtu chuan Kristian dikte’n tihduhdahna an tuar ang tih chu Matthaia bung 10 hmangin a hrilhfiah a. Nortey-a chuan: “Tihduhdahna a inṭan chuan thutak ka hmu a ni tih ka ring nghet ta a,” tiin a sawi. A zirtîrtu chuan ina sakhuana chungchâng an sawiho hunah fing thiam tak leh zah thiam taka a chhân lêt theih nân Matthaia 10:16 chu a chhûtpui bawk. Baptisma a chan hnu chuan pioneer thawh a duh a; mahse, a pa chuan university kal tûrin a ti a. A Bible zirtîrtu chuan Nortey-a tih tûrte chu hrilh lovin, zawhnate thiam taka zâwtin, Bible thu bulte chhût ngun tûrin a ṭanpui a. A hnuah eng thil nge thleng? Nortey-a chuan pioneer a thawk ṭan ta a. Chuvângin, a pa chuan in aṭanga chhuak tûrin a hrilh a ni. Chûng thilthlengte avâng chuan engtin nge a awm? Ani chuan: “Ka duh thlanna siam hi a dik tih ka chiang,” tiin a sawi. Keini pawhin mi dangte chu hun pea Bible thute chhût thiam tûra kan ṭanpui hian Kristian mi puitling takte an rawn ni chho thei a ni.—Eph. 3:16-19.

UNAUPATE CHU ‘MIHRINGTE HNENA THILPEKTE’ NI THEI TURIN ZIRTIR RAWH

13. Vâna a lâwn hnuah a Pa hna pêk chu thawh chhunzawm a nih theih nân Isua’n eng nge a tih? (Ephesi 4:8)

¹³ Isua leia a awm lai khân, a Pa hna pêk chu ṭha takin a thawk a. (Joh. 17:4) Mahse, Jehova’n ti tûra a duhte ti theitu awmchhun nia inngaihna a nei lo. Kum thum leh a chanve rawng a bâwl chhûng khân, mi dangte chu rawngbâwl thei tûrin a zirtîr a. Vâna a lâwn chhoh hmain Isua chuan a zirtîrte hnênah, Jehova berâm duh takte enkawl tûr leh thu hrilhna leh zirtîrna hna kaihruai tûra mawhphurhna chu a pe a; an zînga ṭhenkhat chu  kum 20 bâwr vêl chauh pawh an ni thei a ni. (Ephesi 4:8 chhiar rawh.) Engtin nge Isua’n a hun hnuhnûng ni 40 chhûngin, chûng mipa inpe tak, rinawm leh, thawkrim takte chu ‘mihringte hnêna thilpêkte’ ni thei tûra a ṭanpui?—Ephesi 4:8.

14. Isua’n leia a hun tâwp lam ni 40 chhûngin a zirtîrte chu thlarau lama ṭhang chho tûrin engtin nge a ṭanpui? (Milem en bawk rawh.)

¹⁴ Isua’n a zirtîrte chu tlang tak leh hmangaihna nei takin a zilh a ni. Entîr nân, an zînga ṭhenkhat chuan rinhlelhna an nei tih a hriat avângin, anni chu a zilh a. (Lk. 24:25-27; Joh. 20:27) An ei zawnna hnate aiin, Jehova mite enkawlna hna chu ngaihven zâwk tûrin a hrilh bawk a ni. (Joh. 21:15) Jehova rawngbâwlnaa mi dangte chanvo dawn chu a lutuka ngaihven lo tûrin a hriat nawntîr a. (Joh. 21:20-22) Lalram chungchânga ngaih dân dik lo an neihte chu siam ṭhatsakin, chanchin ṭha hrilhna chu ngaihven tlat tûrin a ṭanpui a ni. (Tirh. 1:6-8) Kohhran upate’n Isua hnên aṭangin eng nge an zir theih?

15-16. (a) Eng kawngtein nge upate’n Isua an entawn theih? Hrilhfiah rawh. (b) Engtin nge Patrick-a’n zilhna chu a hlâwkpui?

¹⁵ Engtin nge upate’n Isua chu an entawn theih? Anni chuan ṭhalaite pawh tiamin, unaupate chu mawhphurhna lian zâwkte la thei tûrin an zirtîrin an ṭanpui tûr a ni. c Chûng unaupate chuan zir tûr tam tak an nei tih an hre thiam a. Chûng ṭhalai unaupate’n tawn hriat an neih chhoh va, inngaihtlâwmna, rinawmna leh, mi dangte tâna inpêk duhna an neih a ngai tih an hriat theih nân, hmangaihna nei takin zilhnate chu an pe tûr a ni.—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Pet. 5:5.

¹⁶ Unau Patrick-a’n zilhna a hlâwkpui dân hi han ngaihtuah teh. Tûn hma chuan unaunute chungah hial pawh ṭawngkam na takte a hmangin, ngil nei lo takin thil a ti ṭhîn a. Kohhran upa pakhat chuan Patrick-a insiam ṭhat ngaihna laite chu hmuin, tlang tak  leh ngilnei takin a zilh a. Patrick-a chuan: “Chutianga min zilh avâng chuan ka lâwm hle a. Rawngbâwlnaa chanvo hlu ka awh takte unaupa dangte’n an dawng ka hmuh hian ka lunghnual thei hle a. Kohhran upa zilhna chuan kohhrana nihna leh chanvote aiin, inngaitlâwm taka unaute rawngbâwlsak a pawimawh zâwkzia hre thiam tûrin min ṭanpui a ni,” tiin a sawi. Chuvângin, Patrick-a chu kum 23 mi a nihin kohhran upa ni tûra ruat a ni ta a ni.—Thuf. 27:9.

17. Isua’n a zirtîrte a rin tâwkzia engtin nge a lantîr?

¹⁷ Isua’n a zirtîrte hnênah thu hril tûr mai ni lovin, zirtîra siam tûr pawhin mawhphurhna a pe a. (Mt. 28:20) A zirtîrte chuan chu mawhphurhna la tûr chuan tling lo niin an inngai thei a ni. Mahse, Isua’n a hna pêk chu an thawk thei ang tih a ring a, a rinzia a hrilh bawk. “Pain mi tîr angin kei pawhin ka tirh che u hi,” tia sawiin anmahni a rin tâwkzia chu a lantîr a ni.—Joh. 20:21, NWT.

18. Engtin nge upate’n Isua an entawn theih?

¹⁸ Engtin nge kohhran upate’n Isua an entawn theih? Tawn hriat ngah tak upate chuan mawhphurhnate an hlân chhâwng ṭhîn a. (Phil. 2:19-22) Entîr nân, upate chuan Kingdom Hall tihfaina leh thawm ṭhatnaahte ṭhalaite chu an teltîr thei a. Kohhran upate chuan unaupate hnênah mawhphurhna pein, tih dân tûr an zirtîr hnuah, ṭha takin an thawk ang tih an rinzia an lantîr thei a ni. Kohhran upa thar Matthew-a chuan tawn hriat ngah upate’n a chanvo dawn a hlen theih nâna ngun taka an zirtîr avâng leh ṭha takin a hlen ang tih an rinzia an lantîr avângin a lâwmzia a sawi a. “Ka thil tihsualte chu ka inzirna pêng anga min thlîrsakin, hmasâwn chho zêl tûra min ṭanpuina chu ka hlâwkpui hle,” tiin a sawi a ni. d

19. Eng nge tih kan tum tlat ang?

¹⁹ Isua’n leia a nun tâwp lam ni 40 chhûng chu mi dangte fuih leh zirtîr nân a hmang a. A entawn tûr siam chu theih tâwp chhuaha zui i tum ang u. (1 Pet. 2:21) Chutianga ti thei tûr chuan min ṭanpui ang. Ani chuan: “Englai pawhin, khawvêl tâwp thlengin in hnênah ka awm zêl ang,” tiin min tiam si a. —Mt. 28:20, NWT.