A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

A Tâwp Thlenga Hneh Zêl Tûra Chhuakin!

A Tâwp Thlenga Hneh Zêl Tûra Chhuakin!

A Tâwp Thlenga Hneh Zêl Tûra Chhuakin!

“Ngai teh, sakawr vâr ka hmu a; a chunga chuang chuanin thalngul a keng a; tin, a hnênah chuan lallukhum an pe a; tin, hneh chung leh hnêh zêl tûrin a chhuak ta a.”​—⁠THU PUAN 6:⁠2.

1. Johana khân inlârnaah nakina thil thleng tûr eng nge a hmuh?

PATHIAN thlarauva thâwk khuma a awm avângin tirhkoh Johana chuan nakin kum 1,800 hnu vêla thil lo thleng tûr hmu lâwkin, Krista Lala a ṭhut chanchin a sawi a. Johana chuan inlârnaa a thil hmuhte chu a thleng famkim ngei dâwn tih rinna a neih a ngai a ni. Keini erawh chuan lalṭhuthlênga ṭhut chanchin hrilh lâwkna chu 1914-ah a thlen famkimzia finfiahna chiang tak kan nei a. Isua Krista chu “hneh chung leh hneh zêl tûrin” a chhuak a ni tih chu, rinna mitin kan hmu a ni.

2. Lalram dinna chu Diabola’n engting nge a do lêt a, chu chuan eng thu nge a tihchian?

2 Lalram din a nih hnu chuan, Setana chu vân aṭanga paihthlâk a ni a, thinrim êm êm chungin a bei zual sauh va; mahse, atân hlawhtlin ngaihna a awm lo. (Thu Puan 12:​7-12) Chu a thinrimna chuan khawvêl dinhmun a tikhirh zual sauh va. Mihringte pawh an keh darh nuai a ni. Hêng thilte hi Jehova Thuhretute tân erawh, an Lal chu “hneh zêl tûrin” a chhuak tih tichiangtu a ni thung.

Khawvêl Thar Mipui Din A Ni

3, 4. (a) Lalram din a nih aṭang khân, Kristian kohhranah inawpna pâwl inthlâkthlengna eng nge siam a nih a, chu chu engvângin nge a ngaih? (b) Isaia hrilh lâwk angin chûng inthlâkthlengnate chuan eng hlâwkna nge a thlen?

3 Lalram din a nih chuan, Kristian kohhran din tharleh​—⁠tûna Lalram mawhphurhna tam tak nei ta​—⁠chu kum zabi pakhatnaa Kristian kohhran kalphung nêna inang lehzuala siam a lo hun ta a. Chuvângin, June 1 leh 15, 1938 chhuak Vênnainsâng (English) chuan Kristian inawpna pâwl inrêlbâwl dân tûr ngun takin a endik a ni. Chu mi hnuah, December 15, 1971 chhuak chuan “Governing Body Chu Legal Corporation Laka A Danglamna” tih thupuia hmangin tûn laia Governing Body chu chiang lehzualin a rawn sawifiah a. Kum 1972-ah chuan tualchhûng kohhrante ṭanpui tûr leh kaihruai tûrin upate chu ruat an ni ta bawk a ni.

4 Chutianga inenkawl dân siamṭhatna chuan Kristian kohhran chu nasa takin a tichak a. Chu mai bâkah upate chu an hna leh kohhran chhûnga rorêl dân zirtîr tûra ruahmanna Governing Body siam chuan Kristian kohhran chu a tichak bawk. Pathian lei lam inawpna pâwl ruahman dân thlâkthlengna leh a rah chhuah ṭha tak takte chu Isaia 60:​17-ah hetiang hian sawi lâwk a ni: “Dâr aiah rangkachak ka rawn la ang a, thîr aiah pawh tangkarua ka rawn la ang, thing aiah pawh dâr, lung aiah pawh thîr: thlamuanna chu i hotuah ka ruat bawk ang a, felna chu nangmah phûttuah ka ruat ang,” tiin. Hêng hmasâwnnate hian Pathian malsâwmna a târ lang a; tin, taima taka a Lalram thlâwptute Pathianin a pawmzia a tichiang a ni.

5. (a) Jehova’n A mite mal a sâwmna chu Setana’n engtin nge a do lêt? (b) Philippi 1:7 nêna inmilin, Jehova mite’n engtin nge Setana thinrimna chu an chhân lêt?

5 Lalram din a nih hnuah pawh Pathianin a mite a ngaihsakna leh kaihhruaina a pêkzia chu Setana’n a hai lo. He entîrna hi ngaihtuah teh. Kum 1931-ah chuan hêng Kristian pâwl tlêm tête chuan Bible Zirlai mai an ni lo tih tlâng hriatah an puang a. Isaia 43:10 nêna inremnin, Jehova Thuhretute tih an lo ni ta! Tihpalh emaw, tihluih emaw pawh ni se, chutih lai chuan Diabola chuan khawvêl pum puiah nghaisakna nasa tak a thlentîr reng a. Sakhaw zalênna ram tiha hriat ṭhin United States te, Canada te, leh Germany-ah te takngial pawh, Thuhretute chuan zalên taka Pathian an biak theih nân an sual chhuah a ngai fo mai a ni. Kum 1988-ah khân, U.S. Supreme Court chuan Jehova Thuhretute chungchâng thubuai 71 lai a ennawn a, chûng zînga hmun thuma ṭhen hmun hnihah chuan Jehova Thuhretute’n thiam an chang tawh a ni. Tûn laiah pawh khawvêl pumpuiah, kum zabi pakhatna ang bawka ‘chanchin ṭha thiamna thu sawi leh tihngheh’ a nih theih nân, sual zui zêl a ni.​—⁠Philippi 1:⁠7.

6. Khapbehna leh khuahkhirhnate chuan Jehova mite hma lam an pan zêlna a dang thei em? Hrilhfiah rawh.

6 Kum 1930 chho bâwr vêl, Khawvêl Indopui II-na dâwn lai vêl khân​—⁠ram pathum chauh sawi ta ila​—⁠Germany te, Spain te, leh Japan-a awpbettu sawrkârte chuan Jehova Thuhretute rawngbâwlna chu an khapbetin an khuahkhirh a. Nimahsela, kum 2000-ah chuan hêng an khapbehna ram pathumah ngei hian Pathian Ram chanchin puangtu ṭhahnemngai tak mi 500,000 dâwn lai an awm tawh a ni. Chu chu kum 1936-a khawvêl pum puia Thuhretu awmzât lêt sâwm deuhthaw a ni! Khapbehna leh khuahkhirhnate chuan hnehtu an Hruaitu, Isua Krista kaihhruaina hnuaia Jehova mite hma lam pan zêlna chu a dang thei lo tih a chiang hle.

7. Kum 1958 khân eng thil chhianchhiah tlâk tak nge thleng a, chuta ṭang chuan eng inthlâk danglamna nasa tak eng nge lo awm ta?

7 Kum 1958 khân, New York Khawpuiah Jehova Thuhretute inkhâwmpui neih tawh zînga lian ber, Pathian Duhzâwng International Assembly neih a ni. Inkhâwm tam lai berin mi 253,922 an ni a, chu chu hma an sâwnzia tilang chiang êm êmtu a ni. Kum 1970-ah chuan East Germany tia hriat ram pakhatah chauh tih loh, a chunga kan sawi tâk ram pathumahte khân an hna chu thawh ṭan a ni tawh a. Mahse, ram zau tak Soviet Union leh Warsaw Pact Inremna Thuthlunga a thurualpui ramahte chuan Thuhretute chu khapbeh an la ni cheu. Tûnah chuan, hêng communist ram ni ṭhînahte hian Thuhretute mi nuai nga aia tam mah an awm tawh a ni.

8. Jehova’n a mite mal a sâwmna rah chhuah chu eng nge ni a, chu mi chungchâng chu kum 1950 Vênnainsâng (English)-in eng nge a sawi?

8 ‘Pathian ram leh a felna an zawn hmasak’ zêl avângin Jehova Thuhretute chu nasa takin an pung a. (Matthaia 6:33) Isaia hrilh lâwkna thu: “In zînga hnam tê ber pawh hnam ropui tak an ni ang a, hnam tlêmte pawh hnam chak tak an ni ang: kei LALPA hian a hun hunah chuan ka thlentîr thuai ang,” tih hi a ngial a nganin a thleng famkim tawh a ni. (Isaia 60:22) Mahse, an la pung chho ta zêl a. Kum sâwmbi kalta chhûng khân, Lalram inawpna thlâwptu ṭhahnemngai takte chu 1,750,000 laiin an pung chho a ni. Hêng mite hi kum 1950 Vênnainsâng (English)-in an chungchâng a sawite zîngah an duhthu-in an lo tel a. Chutah chuan heti hian a sawi: “Pathian chuan khawvêl thar mipui chu tûn aṭangin a din a. . . . Hêng mite hi Armageddon-ah an dam tlang ang a, . . . ‘lei thara’ awm hmasa ber tûrte niin, . . . inawpna pâwl kalphung an hria ang a, Pathian awpna angin an inruahman ang,” tiin a sawi a. “Chuta ṭang chuan zawi muangin kan zain khawvêl thar mipui kan lo ni dâwn a ni,” tiin a tlip a ni.

9. Hun kalta chhûng zawnga Jehova Thuhretute thil thiamte chu engtin nge thil ṭangkai tak a nih?

9 Chutih chhûng chuan, khawvêl thar mipui pung chho zêlte chuan tûn laia thil ṭangkai êm êm leh Armageddon zawha siam ṭhatna neih hun chhûng pawha ṭangkai tûr thiamna chu an rawn nei chho va. Entîr nân, Thuhretute chuan inkhâwmpui lian huaihawt dân te, rîkrum thila chhawmdâwlna pêk zung zung dân te, leh in sak zung zung dânte an rawn thiam a. Hêng thilte hian mi tam tak chu Jehova Thuhretute a ngaihsântîrin, an zah a kaitîr a ni.

An Chungchânga Ngaih Dân Dik Lote Tidikin

10, 11. Jehova Thuhretute chungchânga ngaihdân dik lote tihdik a nih dân sawifiah rawh.

10 Chutichung pawh chuan, Jehova Thuhretute chu mihringte nunphung nêna inmil lo anga puhtu an la awm cheu. A chhan ber chu thisen inthunna te, tualdawihna te, mei zûk te, leh nungchang mawi tehna lama an Bible ṭanchhan dinhmun te vâng a ni. Mahse, chûng thilte chungchânga Thuhretute thlîr dân chu ngaihtuah tham a ni tih pawmtu an pung ṭan tawh a. Entîr nân, Poland rama doctor pakhat chuan Jehova Thuhretute inrêlbâwlna office chu phone-in a bia a, damdawi ina a ṭhiante nên thisen inthun chungchângah dârkâr engemaw zât an inhnial thu a hrilh a. An thusawihona chu Polish nî tin chanchinbu Dziennik Zachodni, chu mi nîa chhuak thuziak pakhat avânga inṭan a ni. “Damdawi lam inenkawl nâna thisen a hlei a hluaka hman a ni hi pawi ka ti tak zet a,” tiin a sawi a. “Hei hi chu tihdanglam ngei tûr niin ka hria, he mi chungchâng sawichhuaktu an awm hi ka lâwm tak tak a ni. Hriat belh zêl ka duh a nia,” a ti a ni.

11 Ni kuma inhmuh khâwmna neihah chuan, Canada ram aṭang te, Europe ram aṭang te, Israel ram aṭang te, leh United States aṭang tea lo kal damdawi lama thuneitute chuan thisen tel lo va damlote enkawlna kawnga doctor-te ṭanpui thei tûr thute chu an sawikhâwm a. He Switzerland rama neih inkhâwmah hian, ngaih dân tam tak nêna inkalhin, thisen dawng lote aiin thisen dawnga nunna chân an tam zâwk tih thu sawi chhuah a ni. A tlângpui thuin Thuhretu damlote chuan thisen hmanga inenkawlte aiin damdawi in an chhuahsan hma zâwk ṭhîn a, chu chuan inenkawlna man a titlêm zâwk bawk.

12. Jehova Thuhretute politics-a an tual dawih tlatna chu mi hmingthang tak takte’n an fak dân entîrna pe rawh.

12 Indopui II-na a lo thlen hma leh a thlen chhûng, Nazi beihna nunrâwng tak an tuar bîk laia Jehova Thuhretute tualdâwihna dinhmun pawh chuan fak a hlawh hle bawk. Jehova Thuhreute buatsaih Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault tih video chu November 6, 1996-ah German rama Ravensbrück concentration camp-ah chhuah ṭan a ni a, chu chuan fak a hlawh êm êm a ni. April 18, 1998-a suahsualna lama lâr tak Bergen-Belsen concentration camp-ah chu video bawk chu an chhuah a, Lower Saxony hmuna Political Education Director Dr. Wolfgang Scheel-a chuan a hawnna thu chu heti hian a sawi a ni: “Thilthleng dik tak ni si, mi tibarakhaih tak mai chu Jehova Thuhretute’n National Socialism chu Kristian kohhran dang zawngte aia an do tlat hi a ni. . . . Jehova Thuhretute zirtîrna leh sakhua lama ṭhahnem an ngaihna chu eng ang pawhin ngai mah ila, Nazi beihna hnuaia an din nghehna hi chuan zah a phu thlâwt a ni,” tiin a sawi.

13, 14. (a) Kristian hmasate tân eng thutlûkna nge rin loh tak mi hnên aṭanga a lo awm? (b) Tûn laia Pathian mite tâna thusawi duhawm tak takte târ lang rawh.

13 Thu buai ṭhenkhata mi hmingthang tak tak leh court-te’n Jehova Thuhretute ṭan zâwnga thu an rem chuan, chu chuan inpâwng huatna a titlêm theiin, Thuhretute thleibîk nei lova thlîrna a awmtîr thei a. Chu chuan tûn hmaa an thu ngaithla duh ngai lote biak theihna kawng a hawng fo a ni. Chuvângin, mi lâr chutiang mite leh court thutlûknate chu a fakawmin, Jehova Thuhretute chuan an ngaisâng êm êm a ni. Hei hian kum zabi pakhatnaa Jerusalema thil thleng chu min hriatchhuahtîr a. Juda high court, rorêltute’n Kristiante chu thuhrilhna lama an taihmâk avânga tihhlum an duh khân, Gamaliela, “Dân hretu, mi zawng zawng zînga hmingthang tak” chuan: “Nangni Israel mite u, he mite chunga in thil tih tum hi fimkhur rawh u. . . . hêng mite hi tawk suh ula, awm mai rawh se; hêng an thiltih tum leh an thiltih hi mihring tihchhuah mai anih chuan a boral ang; amaherawhchu Pathian tihchuah a nih chuan anmahni in tiboral thei lo vang; chutilochuan Pathian do in lo ni hlauh dah ang e,” tiin a vaukhân hlawm a ni.​—⁠Tirhkohte 5:​33-39.

14 Gamaliela ang bawk hian, tûn hnai mai khân mi hmingthang takte chuan Jehova Thuhretute sakhaw zalênna atân an lama ṭangin thu an sawi a. Entîr nân, International Academy for Freedom of Religious and Belief-a chairman hlui chuan: “An thu rinte chu mipuite’n pawm tlâk loh leh danglam taka an ngaih avâng ngawtin sakhuain dikna a neih chu a hnâwlsak ngawt theih loh,” tiin a sawi a. Tin, Leipzig university-a scientific study of religion professor pawhin, German Sawrkâr commission-in sakhaw pâwl hrang tia hriatte enfiahna a buatsaih chungchângah hetiang hian zawhna pawimawh tak a siam a ni: “Engvângin nge sakhaw lian ber ber pahnih [Roman Catholic Church leh Lutheran Church] te enfiah si lo va, sakhaw tenau zâwkte chauh enfiah a nih bîk ang?” tiin. A chhânna chu German hotu hlui thusawiah kan hmu thei a ni; ani chuan, heti hian a sawi a: “Kohhran liana mi ṭhahnemngaite chuan kohhran phên aṭangin sawkâr rorêl dân an thunun chiang alâwm,” tiin.

Tu Ṭanpuina Nge Kan Beisei?

15, 16. (a) Engvângin nge Gamaliela thiltih khân kawngro a sut vak loh? (b) Engtin nge Isua tâna mi hmingthang tak dang pathumte tih theih chuan chintâwk a neih?

15 Gamaliela thusawi chu Pathian ṭanpuina hna thawh a hlawhchham theih lohzia târ lanna mai a ni. Rorêltute hnêna Gamaliela thusawi chu Kristian hmasate chuan an hlâwkpui ngei mai; mahse, Isua’n a hnungzuitute chu tihduhdah an nih tûr thu a sawi pawh a thleng dik tih an hre reng bawk. Gamaliela thusawi chuan sakhaw hruaitute’n anmahni tihhlum an tumna chu a titâwp nâ a, tihduhdahna zawng zawng chu a titâwp chuang lo: hetianga kan chhiar avângin: “Tin, a sawi chu rem an ti ta a; tichuan tirhkohte chu an ko va, an vêl a; an velh zawhin, Isua hminga thu sawi loh tûr ti tlatin an thlah ta a.”​—⁠Tirhkohte 5:⁠40.

16 Isua chu khin a nih lai pawhin, Pontia Pilata chuan a sualna a hmu lo va, chhuah a duh a. Mahse, a chhuah lo. (Johana 18:​38, 39; 19:​4, 6, 12-16) Rorêltu pahnih Nikodema leh Arimathaia mi Josefa, Isua duh êm êmtute pawhin Isua chunga rorêlna thleng lo tûrin an dang thei chuang lo. (Luka 23:​50-​52; Johana 7:​45-​52; 19:​38-​40) Jehova mite chhan tûra mihringte ṭanpuina chu​—⁠eng ang rilru put vânga ṭanpui duh pawh ni mah se​—⁠a beitham hle ṭhîn. Khawvêl chuan amah Isua Krista ngei pawh a lo huat ang khân, a hnungzuitute chu a haw chhunzawm zêl dâwn a ni. Ṭanpuina pumhlûm chu Jehova hnên aṭang chauh a ni.​—⁠Tirhkohte 2:⁠24.

17. Eng thlîr dân dik tak nge Jehova Thuhretute’n an neih a; mahse, chanchin ṭha hril zêl tûra an thutlûkna chu engvângin nge a dan loh?

17 A nihna takah chuan Jehova Thuhretute chuan tihduhdahna chu a awm zêl an beisei a. Dodâlna chu Setana kalhmang zawng zawng tihbo a nih hunah chauh a tâwp dâwn a ni. Hêng tihduhdahnate hi hrehawm hle mah se, chu chuan Lalram thu hril tûra an hna dawn tihlawhtling lo tûrin Thuhretute chu a dang chuang lo. Pathian ṭanpuina an dawn avângin engah nge a dan theih ang? An hruaitu huaisen tak, Isua Krista chu an entawn tlat a ni.​—⁠Tirhkohte 5:​17-21, 27-32.

18. Jehova mite tân eng harsatna nge la awm cheu dâwn a; mahse, eng rah chhuah awm tûrin nge an rin tlat?

18 Atîrtê aṭangin sakhuana dik chuan dodâlna nasa tak a tâwk nghâl a. Nakin lawkah chuan, vân aṭanga paihthlâk a nih aṭanga Setana dinhmun chhe tak entîrtu, Goga beihna engkim a tuar dâwn a. Mahse, sakhuana dik chu a dingchang dâwn. (Ezekiela 38:​14-​16) Tichuan, Setana kaihhruaina hnuaiah “khawvêl zawng zawnga lalte” chuan “Berâm No chu an do vang a, tin, Berâm No chu hotute Hotu leh lalte Lal a nih avângin anni chu a hneh ang.” (Thu Puan 16:14; 17:14) Ni e, kan Lal chu a tâwp thlenga hneh zêl tûrin a chhuak a, nakin lawkah ‘a hneh pumhlûm vek’ ang. Nakin lawkah chuan, Jehova chibai bûktute chu tumahin an tihbuai tawh loh hun, ‘Pathian kan lamah a ṭang’ an tih hun tûr a lo thleng dâwn tih hre reng chunga a ruala hma lam pana pên chhuah chu chanvo hlu a va ni em!​—⁠Rom 8:31; Philippi 1:​27, 28 (w01 6/1)

I Hrilhfiah Thei Em?

• Lalram din a nih aṭangin Kristian kohhran tichak tûrin Jehova’n eng nge a tih?

• Hneh zêl tûra Krista chhuahna dang tûrin Setana’n eng nge a tih a, eng rah nge a chhuah?

• Thuhretu ni lote thiltih lâwmawm takte chungah eng thlîr dân inbûktâwk tak nge kan neih ang?

• Nakin lawkah Setana’n eng nge a tih dâwn a, chu chuan eng rah nge a chhuah dâwn?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 26-naa milem]

Inkhâwmpuite hi Jehova mite’n hma lam an panzia lantîrtu a ni

[Phêk 28-naa milem]

Indopui II-na chhûnga Thuhretute tualdâwihna chuan Jehova a chawimawi reng