A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Ngaithlaa Theihnghilhtu Ni Suh U

Ngaithlaa Theihnghilhtu Ni Suh U

Ngaithlaa Theihnghilhtu Ni Suh U

“Thu ngaithlatute mai ni lovin zâwmtute lo ni zâwk rawh u, chutilochu mahni inbum in lo ni dah ang e.”​—⁠JAKOBA 1:⁠22.

1. Hmân lai Israelte khân eng thilmakte nge an hmuh?

“THEIHNGHILH THEIH LOH” tih thu mal chu hmân lai Aigupta rama Jehova thilmak tihte sawifiah nân thu mal inhmeh tak a ni ngei ang. Hremna Chi Sâwmte kha, a mak râpthlâk ngei mai. Khâng thilmak chungchuangte kha Tuipui Sen vuak chah kaltlanga Israel mipuite mak tak maia chhanchhuahnain an zui leh nghâl a. (Deuteronomy 34:​10-​12) Chûng thil thleng zawng zawngte mit ngeia hmutu ni ta la chuan, a Titu chu i theihnghilh theih loh a rinawm. Mahse, fakna hla phuahtu chu hetiang hian a zai tlat a ni: “[Israel-te’n] Pathian an chhandamtu an theihnghilh ta a, Aigupta rama thil ropui tak tak Hama ramah thilmak takte, tuifinriat Sen kamah thil râpthlâk takte titu chu,” tiin.​—⁠Sâm 106:​21, 22.

2. Pathian thiltih chak takte chunga Israel mite lâwmna chuan rei a daih lo tih engin nge tilang?

2 Tuipui Sen an kân hnu chuan, Israel mite chuan “LALPA chu an ṭih a: tichuan LALPA . . . an ring ta a.” (Exodus 14:31) Mosia leh Israel mipate chuan Jehova hnênah hnehna hla an sa a; tin, Miriami leh hmeichhe dangte chuan khuangtê kenga lâmin an zui chhuak bawk a. (Exodus 15:​1, 20) Ni e, Pathian mite chuan Jehova thiltih chak takte chu mak an ti a ni. Nimahsela, chûng thilte Titu chunga an lâwmna chuan rei a daih lo. Chu mi hnu rei lo têah chuan an zînga tam takte chu hriatrengna tlachham ang ziazângin an khawsa ta mai a. Jehova lakah chuan an phunnawiin an vui ta reng mai a ni. Ṭhenkhat phei chu milem biaknaah leh mipat hmeichhiatnaah an inhmanhnawih ta hial a ni.​—⁠Numbers 14:​27; 25:​1-9.

Engin Nge Min Theihnghilhtîr Thei?

3. Kan pianpui ṭhat famkim lohna avângin eng nge kan theihnghilh theih?

3 Israelte ngaihhlutna tlâkchham dân chu hriatthiam har tak a ni. Mahse, chutiang bawk chu kan chungah pawh a thleng ve thei reng mai. Chutianga Pathian thilmak tihte chu kan hmu ve lo ngei mai a. Amaherawhchu, Pathian nêna kan inlaichînnaah chuan kan theihnghilh theih loh thil a awm ngei ang. Ṭhenkhat chuan Bible thutak kan pawm tirh lai kan la hre reng a ni thei a. Theihnghilh theih loh hun hlimawm dangte zîngah chuan Jehova hnêna ṭawngṭaia kan inpumpêk lai leh Kristian dik kan nihna tuia baptisma kan chan laite kha a tel thei a. Tam tak chuan kan nun kawngah Jehova ṭanpuina dawn châng kan nei a ni. (Sâm 118:15) Chûng zawng ai chuan, Pathian Fapa, Isua Krista ngei inthawina avângin chhandam beiseina kan neih phahnate hi theihnghilh theih loh thil a ni. (Johana 3:16) Amaherawhchu, kan pianpui ṭhat famkim lohna avângin, châkna ṭha lote leh damchhûng lungkhamnate kan tawn hunah chuan kan tâna Jehova thil ṭha tih zawng zawngte chu awlsam têin kan theihnghilh thei a ni.

4, 5. (a) Ngaithlaa theihnghilhtu nih a hlauhawmzia engtin nge Jakoba’n a vaukhân? (b) Mihring leh dârthlalang chungchânga Jakoba tehkhin thu hi a takin engtin nge kan hman theih?

4 Isua unaupa Jakoba chuan a Kristianpuite lehkha a thawnnaah ngaithlaa theihnghilhtu nih a hlauhawmzia hetiang hian a vaukhân a ni. “Thu ngaithlatute mai ni lovin zâwmtute lo ni zâwk rawh u, chutilochu mahni inbum in lo ni dah ang e. Tupawh thu ngaithlatu nia zâwmtu ni si lo chu mi, dârthlalanga a pianpui hmai ngun taka inen ang chu a ni, a kal bo va, mi eng ang nge a nih a intheihnghilh nghâl si ṭhîn,” tiin. (Jakoba 1:​22-24) Jakoba hian eng a sawina nge ni?

5 Zîng kan han thawh phat hian, kan lan dân siamṭhat ngaite kan hriat theih nân dârthlalangah kan inbih ngei ṭhîn a. Mahse, thil chi hrang hrang kan han tih a, thil dang dang kan ngaihtuah hnu chuan dârthlalanga kan lan dân kha chu kan hre reng tawh ṭhîn lo. Thlarau lam thilah pawh chutiang thil chu a thleng thei a ni. Pathian Thu-a kan han inen chuan, kan nih dân leh Jehova’n ni tûra min duh dân chu kan khaikhin thei a. Chuvângin, kan chak lohnate chu kan hmu chiang ta tual tual ṭhîn a ni. Chu chuan kan mizia insiamṭhat ngaite chu siam ṭha tûrin min chêttîr tûr a ni. Mahse, nî tina kan hnate kan han thawh a, buainate’n min han chîmbuai chuan awlsamtêin thlarau lam thilte ngaihtuah chu kan bânsan thei ta ṭhîn. (Matthaia 5:3; Luka 21:34) Chu chu kan tâna Pathian hmangaih thiltihte kan theihnghilh ta tihna a ni a. Chutiang a nih chuan suala tlûk luh chu a lo awlsam ta êm êm a ni.

6. Eng Pathian Lehkha Thu ngaihtuahnain nge Jehova thu theihnghilh lo tûrin min ṭanpui thei?

6 Korinth mite hnêna a lehkha thawn pakhatnaah tirhkoh Paula chuan thlalêra ngaithlaa theihnghiltu Israelte chungchâng a sawi a. Chu Paula lehkha thawn chu kum zabi pakhatnaa Kristiante’n an hlâwkpui ang bawkin, a thu ziahte ennawnna chuan keini pawh Jehova thu theihnghilh lo tûrin min ṭanpui thei a ni. Chuvângin, 1 Korinth 10:​1-12 thu hi tûnah i ngaihtuahho ang u.

Khawvêl Châknate Bânsan Rawh

7. Israel mite chuan Jehova’n anmahni a hmangaihzia hnial rual lohva tifiahtu eng nge an dawn?

7 Israel mite chungchâng Paula thusawi chu Kristiante tân vaukhânna a ni. Paula chuan heti hian a ziak: “Unaute u, hêng hi in hriat loh ka duh lo ve, khatia min thlahtute zawng zawng chhûm hnuaia an awm vek a, an zaa tuifinriat pawh an kai vek a, an zaa chhûmah leh tuifinriatah pawh Mosia bêl tûra baptisa an awm vek” kha tiin. (1 Korinth 10:​1-4) Mosia hun laia mite chuan Pathian thiltihtheihna ropui tak takte an hmu a; chûng zîngah chuan chhûna anmahni hruai a, Tuipui Sen him taka an kân theihna tûra ṭanpuitu Pathian chhûm ding mak tak pawh a tel a ni. (Exodus 13:21; 14;21, 22) Ni e, Israel mite chuan Jehova’n anmahni a hmangaihzia hnial rual lohva tifiahtu chu an dawng a ni.

8. Israrel mite thlarau lam theihnghilh hrâtna chuan eng nge a nghawng chhuah?

8 “Nimahsela, an zînga mi tam zâwk chungah chuan Pathian a lungni ta lo va; thlalêrah khân tluhlumin an awm a,” tiin Paula chuan a sawi zawm a ni. (1 Korinth 10:⁠5) A va lungchhiatthlâk êm! Aigupta chhuahsantu Israel mi zawng zawng deuh thaw chu Ram Tiam lût thei lovin an insiam ta. Rinna an tlâkchham avângin Pathianin anni chu a hnâwl a, thlalêrah an tluhlum ta a ni. (Hebrai 3:​16-19) Chuta ṭang chuan eng nge kan zir theih? Puala chuan: “Chûng chu kan tân entîrna a ni, thil sual an châk ang bawk khân kan châk ve loh nân,” a ti.​—⁠1 Korinth 10:⁠6.

9. Engtin nge Jehova’n a mite a châwm a, engtin nge Israel mite’n an chhân lêt?

9 Israel mite thlalêra an awm chhûng khân, thlarau lam thil ngaihtuah chhan tûr tam tak an nei a. Jehova nên thu an thlung a, a hnam thlan an lo ni a. Chumai bâkah, puithiam te, biakna hmunpui atân biak bûk te, leh Jehova hnêna inthawina hlân tûra ruahmanna te pêk an ni bawk. Amaherawhchu, chûng thlarau lam thilpêkte chunga lâwm ahnêkin ei leh in atâna Pathian thilpêkte chungah an lungawi lo zaw mah a ni.​—⁠Number 11:​4-6.

10. Engvângin nge Pathian chu kan ngaihtuahnaah kan vawn reng ang?

10 Thlalêra Israel mite ang lo takin, tûn laia Jehova mite chuan Pathian pawmna an dawng a. Amaherawhchu, mi mal tinin Pathian chu kan ngaihtuahnaa kan vawn reng a pawimawh a ni. Chutianga tihna chuan kan thlarau lam khaw hmuhna hliah thei, mahni hmasialnate hnâwl tûrin min ṭanpui ang. “Khawvêl châknate bânsanin, tûn lai khawvêlah hian insûm leh fel tak leh Pathian ngaihsakin kan awm” tlat tûr a ni. (Tita 2:​12, 13) Kan zînga naupantêt aṭanga Kristian kohhrana awmte chuan thil hlimawm tak engemaw chân neiah kan inngai tûr a ni lo. Chutiang ngaihtuahnate chu kan rilrua a lo luh chuan, Jehova leh a malsâwmna ropui tak kan tâna a buatsaihte chu kan hre reng tûr a ni.​—⁠Hebrai 12:​2, 3.

Jehova Thu Awih Pumhlûmna

11, 12. Milem tak tak be si lovin, engtin nge milem betu kan lo nih theih?

11 Paula chuan vaukhânna dang a pe leh a ni: “An zînga ṭhenkhat milem betu an ni ang khân milem betu ni suh u, ‘Mipui chu ei leh in tûrin an ṭhu hlawm a, infiam tûrin an tho leh a,’ tia ziak ang khân,” tiin. (1 Korinth 10:⁠7) Hetah hian Paula chuan Israel mite’n rangkachak bâwng no lim din tûra Arona an thlêm hneh lai hun kha a sawi a ni. (Exodus 32:​1-4) Milem tak tak betu kan nih êm chu rinawm lo mah se, thinlung zawng zawnga Jehova kan biakna chu mahni hmasialna lâkpêntîrin milem betu kan lo ni thei a ni.​—⁠Kolossa 3:⁠5.

12 Hmun dangah Paula chuan thlarau lam thilte aia khawêl thilte lungkham zâwktu mi ṭhenkhat chungchâng a ziak leh a. Chûng “Krista nghaisakna ban hmêlmate” chungchâng chu heti hian a ziak: “Chûngho tâwpna chu boralna a ni, an pathian chu an pum a ni,” tiin. (Philippi 3:​18, 19, NW.) An milem biak chu milem tak tak a ni lo va, khawvêl thilte an châkna chu a ni. Mahse, châkna zawng zawng chu a sual vek hauh lo. Jehova ngei chuan mamawh nei leh nuam chi hrang hrang chên thei tûrin min siam zâwk a. Mahse, Pathian nêna an inlaichînna aia nawmchen duhna dah chungnung zâwk apiang chu milem betu an ni.​—⁠2 Timothea 3:​1-5.

13. Rangkachak bâwng no chungchâng aṭangin eng nge kan zir theih?

13 Israel mite chuan Aigupta an chhuahsan hnuah an biak atân rangkachak bawng no lem an din a. Milem biakna hawisan tûra vaukhânna mai bâkah he thu-ah hian zir tûr pawimawh tak dang a awm a ni. Israel mite chuan Jehova kaihhruaina fel leh fiah tak chu an zâwm lo va. (Exodus 20:​4-6) Chutichung chuan Jehova chu an hnâwl duh chuang lo. Bâwng no lem hnênah inthawina an hlân a, chu chu “LALPA tân kût” an ti a nih chu. Pathian chuan an thuawihlohna chu a palzam mai ang tih ngaih dân neiin anmahni leh anmahni an inbum a ni. Chu chu Jehova chona a ni a, a thin a tirim êm êm a ni.​—⁠Exodus 32:​5, 7-10; Sâm 106:​19, 20.

14, 15. (a) Engvângin nge Israel mite khân ngaithlaa theihnghilhtu an nihna tûrin chhuanlam tûr an neih loh? (b) Ngaithlaa theihnghilhtu nih loh kan tum tlat a nih chuan, Jehova thupêkte chungchângah eng nge kan tih ang?

14 Jehova Thuhretu tân sakhaw dik lo zawm chu thil awm khât tak a ni a. Amaherawhchu, kohhrana awm reng tho siin, ṭhenkhat chuan Jehova kaihhruaina chu kawng dangin an hnâwl thei a ni. Israel mite chuan ngaithlaa theihnghilhtu an nihna tûrin chhuanlam engmah an nei lo rêng rêng. Thu Sâwm Pêk an ngaithla a; tin, “Pathian dang rêng rêng chu ka kiangah chuan in rawn nei tûr a ni lo; tangkaraw pathiante emaw, rangkachak pathiante emaw in tân in siam tûr a ni lo,” tih Pathian thupêk Mosia’n anmahni a zirtîr lai pawhin an awm vek bawk. (Exodus 20:​18, 19, 22, 23.) Chutichung pawh chuan, Israel mite chuan rangkachak bâwng no chu an be tlat a ni.

15 Keini pawh ngaithlaa theihnghilhtu kan nih vaih chuan chhuanlam tûr bul bâl kan nei chuang hauh lo vang. Nun kawng tinrênga Pathian kaihhruaina chu Bible-ah kan hmu a. Entîr nân, Jehova Thu chuan thil pûk a, pêk leh loh chu thiam loh a chantîr chiang hle a. (Sâm 37:21) Naupangte chu nu leh pate thu zâwm tûra thu pêk an ni a; tin, pate pawh an fate chu “Lalpa thununnaah leh zilhnaah chuan” enkawl tûra beisei an ni. (Ephesi 6:​1-4) Nupui pasal la nei lote pawh “Lalpaa awm mi chauh nei” tûra zirtîr an ni a; tin, Pathian chhiahhlawh nupui pasal nei tawhte pawh hetianga hrilh an ni bawk: “Mi zawng zawng zîngah inneih hi chawimawiin awm sela, khum pawh tihbawlhhlawh lohvin awm rawh se; inngaite leh uirête chu Pathianin a ngaihtuah dâwn si a,” tiin. (1 Korinth 7:​39; Hebrai 13:⁠4) Ngaithlaa theihnghilhtu nih loh kan tum tlat chuan hêng thilte leh Pathian kaihhruaina dangte hi kan ngai khûn khân ang a, kan nunpui ang.

16. Rangkachak bâwng no biakna rahchhuahte chu eng nge ni?

16 Israel mite’n anmahni duh dân anga biak an tumna chu Jehova’n a pawm lo. Pawm ahnêkin, mi 3,000-te chu tihboral an ni zâwk a ni; rangkachak bâwng no an biaknaa hma hruaitu an nih vâng a nih a rinawm hle. Thil sual titu dangte chu Jehova’n a hrem hlawm a ni. (Exodus 32:​28, 35) Hei hi Pathian Thu chhiar a, an zawm duh zâwngte thlang chhuak apiangte tân inzirna tûr a va ni êm!

“Inngaih Tlânsan Rawh U”

17. 1 Korinth 10:​8-na hian eng thilthleng chungchâng nge a sawi?

17 Thlarau lama theihnghilh hrâtna awmtîr thei tisa châkna kawng khat chu Paula chuan hetiang hian a sawi leh a: “An zînga ṭhenkhatin nula an ngai a, ni khatah sînghnih leh sângthumin an tlûkhlum phah ang khân i inngai hek suh ang u,” tiin. (1 Korinth 10:⁠8) Hetah hian Paula chuan Israel mite kum 40 chhûng thlalêra an zin hnua Moab phaizâwla thil thleng chanchin a sawi a ni. Israel mite chuan Jordan chhak lam ramte hneh tûrin Jehova ṭanpuina an dawng zo hlim hlawl a ni a; nimahsela, mi tam takte chuan an theihnghilhin, lâwmna châng an hre lo a ni. Ram Tiam ramri maiah chuan mipat hmeichhiatnaah leh Peor tlânga Baal biakna tenawm takah an tlulût hlawm a. Chuvângin, mi 24,000 vêl chuan an thih phah a, chûng zînga 1,000 chu a hma khaitute an ni.​—⁠Number 25:⁠9.

18. Eng ang nunphungin nge mipat hmeichhiatna lama nungchang bawlhhlawhnaah min hruai thei?

18 Tûn laia Jehova mite chuan an nungchang ṭhianghlimna avângin hriat an hlawh a. Mahse, Kristian ṭhenkhat chuan mipat hmeichhiatnaa thlêm an nihin Pathian leh a dân bulte an ngaihtuah lo ṭhîn. Anni chu ngaithlaa theihnghilhtu an lo ni mai ṭhîn a ni. Atîrah chuan thlêmnaah inngaihna thiltih a tel lo mai thei. Saruak lem leh thlalâk en duhna te, fiam thu mawi lo leh nula tlangvâl inchhaihna te, a nih loh leh nungchang ṭha vak lote kawm duhna te a ni mai thei. Hêng thil zawng zawngte hian Kristiante chu nungchang sualah a hruai ṭhîn a ni.​—⁠1 Korinth 15:33; Jakoba 4:⁠4.

19. Pathian Lehkha Thu fuihna engin nge ‘inngaih hi tlânsan’ tûra min ṭanpui thei?

19 Nungchang bawlhhlawha tlulût tûra thlêm kan nih rêng rêngin, Jehova kan ngaituahna kan titâwp mai tûr a ni lo. A Thu hriattîrte chu kan zâwm reng zâwk tûr a ni. (Sâm 119:​1, 2) Kristian kan nih angin, kan zînga mi tam zâwk chuan nungchang thianghlimna vawng reng tûrin theih tâwp kan chhuah ṭheuh va; mahse, Pathian mit hmuha thil dik ti tûr chuan theihtâwp chhuah chhunzawm zêl a ngai a ni. (1 Korinth 9:27) Rom khuaa Kristiante hnênah Paula chuan heti hian a ziak: “In âwihzia chu mi zawng zawng zîngah a thang chhuak ta si a. Chuvângin nangmahni chung thu-ah ka lâwm a ni; amaherawhchu ṭha lamah chuan in fin a, sual lamah in fin loh ka duh a ni,” tiin. (Rom 16:19) An sual avânga Israel mi 24,000-te’n an thih phah ang khân, inngaite leh thil sual dang titute chuan Jehova rorêlna râpthlâk tak chu an hmachhawn thuai dâwn. (Ephesi 5:​3-6) Chuvângin, ngaithlaa theihnghilhtu ni lovin, ‘inngaih hi kan tlânsân’ zêl zâwk tûr a ni.​—⁠1 Korinth 6:⁠18.

Jehova Thilpêkte Hlut Reng Rawh

20. Engtin nge Israel mite khân Jehova chu an fiah a, chu mi rah chhuah chu eng nge ni?

20 Kristiante zînga a tam zâwk chu mipat hmeichhiatnaah an tlulût lo. Mahse, phunnawi hrât min nihtîr thei nun kawng chu ûm lo tûrin kan fîmkhur tûr a ni; chutianga phunnawina chuan Pathian pawm loh min nihtîr thei si a. Paula chuan: “[Israelte] zînga ṭhenkhatin Lalpa an fiah a, rûla tihborala an awm phah ang khân Lalpa chu i fiah hek suh ang u. An zînga ṭhenkhat an phunnawi a, tiboraltu tihborala an awm phah ang khân phunnawi hek suh u,” tiin min fuih a ni. (1 Korinth 10:​9, 10) Israel mite chu Mosia leh Arona chungah​—⁠a ni, Pathian chungah ngei pawh​—⁠an phunnawiin, mak tak maia châwm an nihna manna pawh chu an sawisêl a ni. (Number 16:41; 21:⁠5) An inngaihna aiin an phunnawina chuan Jehova rilru a tina nêp zâwk em? Bible thuziak chuan chûng phunnawi hrât tam takte rûla tihboralin an awm tih a sawi a ni. (Number 21:⁠6) Chu mi hma pawh chuan phunnawi hrât mi 14,700 lai chu tihhlum an lo ni tawh bawk. (Number 16:49) Chuvângin, Jehova dawhtheihna chu a thilpêkte zah lohna hmangin i fiah lo vang u.

21. (a) Paula chu eng fuihna thu nge ziak tûra thlarauva thâwk khum a nih? (b) Jakoba 1:25 sawi dânin engtin nge kan hlim tak tak theih ang?

21 Paula chuan a Kristianpuite hnêna vaukhânna thu a thawnte chu fuihna thu-in heti hian a tlip a: “Tin, chûng chu entîrna tûrin an chungah a lo thleng a nih kha; keini, hun tâwp lo thlennate hi, min zilhna tûrin a ziak a ni bawk a. Chuvângin dinga inring chu fîmkhur rawh se, chutilochuan a tlu dah ang e,” tiin. (1Korinth 10:​11, 12) Israel mite ang bawkin, Jehova hnên ata malsâwmna tam tak kan dawng a. Amaherawhchu, anmahni ang lo takin, Pathianin kan tâna thil ṭha a tih zawng zawngte chu i theihnghilh lovin, i hlut hmaih suh ang u. Lungkhamnate’n min chîmbuai châng chuan, a thutiam ropui tak tak, a Thua kan hmuhte chu i ngaihtuah ṭhîn ang u. Jehova nêna kan inlaichînna hlu tak hi hre rengin, kan hnêna min kawltîr Lalram thuhrilh rawngbâwlna hi i thawk chhunzawm zêl ang u. (Matthaia 24:14; 28:​19, 20) Chutianga tihna chuan hlimna tak tak min thlen ngei ang, Bible ngeiin: “Tupawh dân famkim, zalênna dân hi bih a, chutianga awm reng a, ngaithla a, theihnghilh leh mai ṭhîntu ni lo va, zâwma hna thawk fo ṭhîntu ni zâwk chu, chu mi chu a thil tihah malsâwmin a awm ang,” tiin min tiam si a.​—⁠Jakoba 1:25. (w01 6/15)

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Engin nge ngaithlaa theihnghiltu min nihtîr thei?

• Engvângin nge Pathian thu awih pumhlûm a pawimawh?

• Engtin nge ‘inngaihna kan tlânsan’ theih?

• Jehova thil min pêkte chungah eng ang rilru nge kan put ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 11-naa milem]

Israel mite chuan an tâna Jehova thiltih ropui tak takte chu an theihnghilh

[Phêk 12-naa milem]

Jehova mite chuan nungchang thianghlim tak neih an tum tlat