A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Diabola—Rin Thu Mai A Ni Lo

Diabola—Rin Thu Mai A Ni Lo

Diabola—Rin Thu Mai A Ni Lo

“Thuthlung Thar bu chhûng zawngah hian, Pathian mite leh mi ṭhate ṭangrual leh, a leh lama Setana hruai mi sualte inkâra buaina nasa tak a awm a. Hei hi Bible ziaktu pahnih khat lek ngaih dân mai a ni lo va, an zaa an ngaih dân a ni. . . . Chuvângin, Thuthlung Thar sawi chu a chiang hle a ni. Setana chu mi sual awm tak tak a ni a, Pathian leh a mite hmêlmâk rengtu a ni.”​—⁠“The New Bible Dictionary.”

CHUTI a nih chuan, engati nge Kristiana inchhâlte​—⁠leh Bible ringa inchhâlte​—⁠hian Diabola awm thu chu an hnâwl si le? Thu dik tak sawi chuan, Bible hi Pathian Thu anga an pawm tak tak loh vâng a ni. (Jeremia 8:⁠9) Anni chuan, Bible ziaktute hian an vêla hnamte finna an ziak tel a, Pathian hnên ata thutak chu a nihna ang angin an ziak lo an ti. Entîr nân, Katholic theologian Hans Kung-a chuan: “Setana leh a ramhuai rualte chungchâng ngaihruatna hi . . . Babulon-ho thawnthu aṭanga hmân lai Judate zînga lo lût a ni a, chuta ṭang chuan Thuthlung Tharah a rawn lût a ni,” tiin a ziak.​—⁠On Being a Christian.

Nimahsela, Bible chu mihring thu mai a ni lo va; Pathian thâwk khum Thu a ni tak zet a ni. Chuvângin, Diabola chungchâng a sawite lâk thutak hi a finthlâk a ni.​—⁠2 Timothea 3:​14-​17; 2 Petera 1:​20, 21.

Isua Ngaihdân Eng Nge?

Isua chuan Diabola chu a awm tak tak a ni tih a ring a. Ani chu amaha awm sualna hian a thlêm lo. Mi tak tak, a hnua “khawvêl lal” tia a koh tâk chuan a bei zâwk a ni. (Johana 14:30; Matthaia 4:​1-​11) Tin, Setana ruahmanna suaksual tak chu thlarau thil siam dangte pawhin an thlâwp tih a ring bawk a. “Ramhuai man” mite a tidam bawk a ni. (Matthaia 12:​22-28) Pathian awm ring lotute chhuah A Rationalist Encyclopædia pawhin chu mi pawimawhna chu hetiang hian a sawi ve bawk: “Chanchin Ṭha lehkha ziaka Isua’n thlarau suaksual awm a rinna chu theologian-ho tân chuan hriatthiam har tak a ni reng a ni,” tiin. Isua’n Diabola leh a ramhuaite chungchâng a sawi khân, Babulon-ho thawnthu aṭanga lâk rin thu mai a sawi chhâwng a ni lo. An awm tak zet tih a hria a ni.

A hun laia sakhaw hruaitute hnêna Isua ṭawngkam hman kan hriat aṭang chuan Diabola chungchâng tam tak kan zir a ni. Hetiang hian a sawi: “Nangni zawng in pa diabola hnêna chhuak in ni a, in pa duhzâwng tih in duh a ni. Ani chu atîr ata tualthat a ni, thutakah a awm [“nghet,” NW] lo, a chhûngah thutak rêng a awm loh avângin. Dâwt thu a sawiin ama tihchhuah a sawi a ni ṭhîn; dawthei a ni si, dâwt pa pawh a ni,” tiin.​—⁠Johana 8:44.

Heta kan hmuh ang hian, “sawichhetu,” tihna Diabola tih hming chu ‘dawthei, dâwt pa’ tihna a ni. Ani chu Pathian chungchâng thua dâwt sawi hmasa ber a ni a; Eden huanah a sawi a ni. Kan nu leh pa hmasa berte chuan a chhia leh a ṭha hriatna thing rah an ei chuan an “thi ngei” ang tih Jehova chuan a sawi a. Setana chuan rûlpui kâ hmangin, chûng thute chu dâwt a nih thu a hrilh a ni. (Genesis 2:17; 3:⁠4) Chuvângin, ani chu “rûlpui tar Diabola leh Setana,” tiin immil taka koh a ni.​—⁠Thu Puan 12:⁠9.

Diabola chuan a chhia leh a ṭha hriatna thing chungchângah chuan dâwt a sawi a. Chu thing rah ei khap chu thil dik lo a ni a; thuneihna hman khaw lohna a ni a ti. Tichuan, Adama leh Evi chu a chhia leh a ṭha hliarhran theihna kawngah “Pathian ang” an lo ni ang tih a hrilh a ni. Setana chuan zalên taka duhthlan theihna an neih avângin, mahni duh thuin an nung thei tûr a ni, a tihna a ni. (Genesis 3:​1-5) He Pathian awp dân fel va beihna chuan thubuai pawimawh tak a awmtîr ta. Chuvângin, Jehova chuan chu thubuai pawimawh takte chinfel nân chuan hun a pe ta a. Chu mi awmzia chu engemawti chhûng Setana awm chhunzawm zêl chu a phal tihna a ni. A hun neih chhûng chu a ral lek lek tawh a. (Thu Puan 12:12) Mahse, ani chuan Isua hun laia lehkhaziaktute leh Pharisaite ang mite chu a zirtîrna theh lâr nân a hmang a; mite chu dâwt thu leh bumna hmangin, Pathian lak ata a la lapêng reng a ni.​—⁠Matthaia 23:​13, 15.

Isua chuan Diabola chu “atîr ata tualthat” leh “thutakah a awm nghet lo,” a ti bawk. Hei hi Jehova chuan Diabola chu “tualthat” ni tûrin a siam tihna a ni lo. Bible chuan Diabola chu Pathian dodâltute hremna mei enkawltu tûra ramsa hlauhawm taka siam angin a sawi lo va; chutiang hmun a awm thu a sawi bawk hek lo. Bible chuan mitthite chu mihringte thlân pângngaiah an awm a, mei dîlah emaw, Setana awmna hmunah emaw an awm lo tih a târ lang bawk.​—⁠Tirhkohte 2:​25-27; Thu Puan 20:​13, 14.

Atîr chuan Diabola chu “thutakah a awm” a. Ani chu tûn hma chuan Jehova vân lam chhûngkaw zînga mi, Pathian thlarau fa ṭha famkim a ni a. Mahse, “thutakah a awm nghet lo” va. Ama duhzâwng leh dâwta innghat a thubulte a duh zâwk a. Tualthat a nih hun sawina “atîr ata” tih thu mal chuan Pathian fa, vântirhkoh anga siam a nih hun ni lovin, a duhthlanna ngeia Jehova laka hel a, Adama leh Evi a thlêm hun a kâwk a ni. Diabola chu Mosia hun laia Jehova laka hel mite ang a ni a. Chu mite chungchâng chu: “Ṭha lo takin a chungah an ti a, a fate an ni lo, an sawisêl kaina a ni,” tiin kan chhiar a ni. (Deuteronomy 32:⁠5) Setana chungah pawh he thu hi a sawi theih ang. Ani chu a hel a, Adama leh Evi thihna leh mihring zawng zawngte thihnaa mawhphurtu a nih hian “tualthat” a lo ni.​—⁠Rom 5:⁠12.

Vântirhkoh Thuâwih Lote

Setana helna chu vântirhkoh dangte chuan an zâwm a. (Luka 11:​14, 15) Nova hun lai chuan chûng vântirhkohte chuan “an awmna pângngai [an] kalsan” a, “mihring fanute” nêna mipat hmeichhiatna an hman theihna tûrin mihring taksa neiah an insiam a ni. (Juda 6; Genesis 6:​1-4; 1 Petera 3:​19, 20) “Vân arsi hmun thuma ṭhena hmun khat,” a nih loh leh thlarau thil siam tlêm zâwkte chuan, chu kawng chu an zawh a ni.​—⁠Thu Puan 12:⁠4.

Tehkhin thu nasa taka hmanna Thu Puan bu-ah chuan Diabola chu “drakon sen lian pui,” anga sawi a ni a. (Thu Puan 12:3) Engvângin nge? A taka a pian hmang chu râp awm leh chhe tak a nih vâng a ni lo. Thlarau thil siamte pian hmang chu kan hre lo nâ a, Setana chu thlarau thil siam vântirhkoh dangte ang bawk a nih a rinawm. Amaherawhchu, “drakon sen lian pui” tih chu Setana rilru put hmang sual tak, hlauhawm tak, thiltithei tak, leh mi tichhe thei tak phawrh chhuah nân a inhmeh êm êm a ni.

Setana leh ramhuaite chu nasa taka khuahkhirh an ni tawh a. Tûn hmaa an tih ṭhin angin taksa neiah an insiam thei tawh lo. 1914-a Krista kuta Pathian Ram din a nih hnu lawkah, anni chu leia paih thlâk an ni ta.​—⁠Thu Puan 12:​7-9.

Diabola Chu Hmêlma Hlauhawm Tak A Ni

Chutiang a nih hnuah pawh Diabola chu hmêlma hlauhawm tak a la ni zêl a. Ani chu “sakeibaknei rûm ṭhîn angin a ei theih tûr zawngin a phi ruai ṭhîn.” (1 Petera 5:⁠8) Ani chu kan taksa ṭha famkim lova awm sual lam ngaihtuahna mai a ni lo. Dik takin, sual lam ngaihtuahna chu nî tin nasa takin kan bei ngei mai. Amaherawhchu, kan beih tak zâwka chu “he thim chunga khawvêl rorêltute leh, vân hmunahte thlarau sualho awmte an ni zâwk e.”​—⁠Ephesi 6:⁠12.

Diabola thununna chu eng anga darh zau nge ni? Tirhkoh Johana chuan: “Khawvêl pumhlûm hi mi sual thu thuin a awm,” a ti. (1 Johana 5:19) Kan rilru zawng zawnga Diabola ngaihtuah emaw, rin thu maia amah hlauhnain min tihzeng emaw chu kan duh lo rêng rêng a. Nimahsela, thutak laka kan mit tihdel a tumna leh Pathian laka kan rinawmna tihchhiat a tumna lak ata harhvâng taka awm chu a finthlâk a ni.​—⁠Joba 2:​3-5; 2 Korinth 4:​3, 4.

Diabola chuan Pathian duhzâwng ti duhtute beih nân, nunrâwnna a hmang reng lo. A châng chuan, “êng tirhkohvah” a insiam ṭhîn a ni. Tirhkoh Paula chuan he hlauhawmna chu: “Rûl chuan a ngamthlêmnain Evi a bum ang khân Krista lama takna leh thianghlimna ata chu eng emaw tiin in rilru chu an tikhawlo dah ang e, tih ka hlauthâwng a ni,” tia ziakin Kristiante chu a vaukhân a ni.​—⁠2 Korinth 11:​3, 14.

Chuvângin, ‘ngaihven a, fîmkhur a, ring nghet taka amah chu kan do’ a ngai a ni. (1 Petera 5:​8, 9; 2 Korinth 2:11) Setana min thlêm theih nân ramhuai lam thil nêna inkungkaih chi rêng rêng engmah tichhin suh ang che. (Deuteronomy 18:​10-12) Diabola thlêma a awm laiin, Isua chuan Bible thu a la chhuak ṭhîn tih hre rengin, Pathian Thu taima takin zir rawh. (Matthaia 4:​4, 7, 10) Pathian thlarau dîlin ṭawngṭai ang che. Chu thlarau rahte chuan Setana’n hlawhtling taka a hman tisa thiltihte chu pumpelh tûrin a ṭanpui thei che a ni. (Galatia 5:​16-24) Diabola leh a ramhuaite thununna hnuaia awm nia i inhriat chângin Jehova hnênah tih tak zetin ṭawngṭai bawk ang che.​—⁠Philippi 4:​6, 7.

Diabola hlauva kan khurh reng a ngai lo. Jehova chuan Setana tihtheih apiang laka inhumhimna dik tak min tiam si a. (Sâm 91:​1-4; Thufingte 18:10; Jakoba 4:​7, 8) Tirhkoh Paula chuan heti hian a sawi a ni: “Diabola ngamthlêmnate chu in do zawh nân” “Lalpaah leh a chakna thahruiah chuan thiltihtheihna neiin lo awm rawh u.”​—⁠Ephesi 6:​10, 11. (w01 9/1)

[Phêk 5-naa milem]

Isua chuan Diabola chu mi tak tak a ni tih a hria

[Phêk 6-naa milem]

“Khawvêl pumhlûm hi mi sual thu thuin a awm”

[Milem Hawhtîrtu]

NASA photo

[Phêk 7-naa milemte]

Mumal taka Pathian Thu zirna leh ṭawngṭaina hmangin Diabola chu do rawh