“Ka Tihhmuh Che U”
“Ka Tihhmuh Che U”
“A hun ngaihtuah zawngin zirtîrtu ni tawh hial âwm in ni.”—HEBRAI 5:12.
1. Engvângin nge Hebrai 5:12 thu hian Kristiante chu a rûka a tihmangan?
KAN thupui Bible châng i chhiar hian mangan rûkna i nei em? I nei a nih pawhin i mal lo ve. Krista hnungzuitute kan nih angin, zirtîrtu kan ni tûr a ni tih chu kan hre tlâng a. (Matthaia 28:19, 20) Kan chênna tûn lai khawvêl hian kan thiam ang tâwka zirtîr chu hmanhmawh thlâk tak a nihtîr a ni. Tin, kan zirtîrna chuan kan zirtîrte thihna emaw, nunna emaw a thlen thei tih kan hre bawk. (1 Timothea 4:16) Chuvângin, ‘Ka nih tûr ang zirtîrtu kan ni tak zet em? Engtin nge hma ka sâwn theih ang?’ tih zawhnate hi kan inzâwt tûr a ni.
2, 3. (a) Engtin nge zirtîrtu pakhatin zirtîrna ṭha nghahchhan a sawifiah? (b) Zirtîrna chungchângah Isua’n eng nge min tihhmuh?
2 Chûng manganna chuan min tilunghnual tûr a ni lo. Zirtîrna chu thiam thil engemaw bîk riau neih ngai nia kan ngaih chuan, hma sâwn chu thil harsa tak niah kan ngai mai ang. Nimahsela, zirtîrna ṭha chu a tih dân kalhmang hriat ringawtah a innghat lo va, chu aia thil pawimawh daih zâwkah a innghat a ni. He mi chungchângah hun rei tak zirtîrtu lo nih tawh mi pakhat thusawi hi chhinchhiah teh: “Zirtîrna ṭha chu tih dân phung engemaw bîk leh thiamna engemaw bîk; ruahmanna leh thiltih ringawtah a innghat lo. . . . Zirtîrna kawnga thil pawimawh ber chu hmangaihna a ni,” tih hi. Ani sawi hi chu lehkha zirna lama zirtîrtu chungchâng a ni ngei mai a. Nimahsela, a thusawi hi Kristian inzirtîrna kawngah pawh a hman tlâk zâwk mah mai thei a ni. Engtin nge?
3 Kan tâna zirtîrtu Entawn tûr chu tu dang ni lovin, a zirtîrte hnêna “Ka tihhmuh che u,” titu Isua Krista hi a ni. (Johana 13:15) Inngaihtlâwmna lantîr kawnga a entawn tûr siam chungchâng a sawina ni mah se, kan tâna Isua entawn tûr siamte zîngah chuan he leia mihringa a awm laia a hna thawh pawimawh ber—Pathian Ram chanchin ṭha mite hnêna hrilh chu a tel ngei a ni. (Luka 4:43) Chu mi avâng chuan, Isua rawngbâwlna sawifiah nân thu mal pakhat chauh thlang dâwn ta la, “hmangaihna” tih thu mal i thlang mai lo’ng maw? (Kolossa 1:15; 1 Johana 4:8) Isua’n a Pa Jehova a hmangaihna chu a sâng ber a. (Johana 14:31) Nimahsela, zirtîrtu a nih angin Isua chuan hmangaihna chu kawng dang chi hnihin a lantîr bawk a ni. Ani chuan thutak a zirtîr chu a hmangaih a; tin, mi a zirtîrna dawngtute pawh a hmangaih bawk a ni. He kawng chi hniha Isua min tihhmuh hi ngun lehzualin i lo bih chiang ang u.
Pathian Thutak Hmangaihna Kumhlun
4. Engtin nge Isua’n Jehova zirtîrnate hmangaihna a neih chhoh?
4 A thu zirtîra zirtîrtu rilru put hmang chuan a zirtîrna ṭhat dânah kawng ro a su hle a. A thu zirtîra tuina a neih loh chuan zirlaite chungah a lo lang mai ṭhîn. Isua chuan Jehova leh A Lalram chungchâng a thutak zirtîr hlu êm êm mai chu a tuipui hle a. Chu thu a hmangaihna chu a thûk hle a ni. Chu hmangaihna chu zirlai a nih aṭangin a nei a. Mihringa a lo chan hma hun rei tak chhûng zawng khân, Fapa mal neihchhun chu zirlai taima tak a ni ṭhîn a ni. Isaia 50:4, 5 chuan a tâna thu inchawih tak hi a chhinchhiah a ni: “Mi hah tak chu thu-a ka tihhahdam thiam nân Lalpa PATHIAN chuan zirtîrte lei mi pe a; ani chuan atûk atûk tin a kaiharh a, zirtîrten an hriat anga hre tûrin ka beng hi [a] kai harh ṭhîn. Lalpa PATHIAN chuan ka beng mi tihâwngsak a, kei chu ka hel lo va, ka hawi kîr hek lo,” tiin.
5, 6. (a) Isua’n baptisma a chan khân eng thil nge a tawn a, chu chuan engtin nge amah a nghawng? (b) Pathian Thu hman dân chungchângah Isua leh Setana danglamna eng nge kan hmuh?
5 Mihring anga he leia a ṭhanlen pawh khân, Isua chuan Pathian finna a hmangaih zawm zêl a. (Luka 2:52) Tichuan, baptisma a chan hunah, thiltawn ropui tak a tawng a ni. Luka 3:21 chuan “vân a lo inhawng a,” a ti. A lan dânin, chuta ṭang chuan Isua chuan mihring a nih hmaa a dinhmun zawng zawng chu a hrechhuakleh thei ta a ni. Chu mi hnu chuan thlalêrah ni 40 chhûng chaw ngheiin a awm a. Vâna a awm laia Jehova hnên aṭanga kaihhruaina a dawnte ngaihtuah chu a tuipui tak zet ngei ang. Mahse, rei lo têah Pathian thutak a hmangaihna chu fiah a ni ta thuai a ni.
6 Isua chu chau tak leh rilṭâm taka a awm laiin, Setana chuan thlêm a tum ta a. Hêng Pathian fapa pahnihte hi an va inang lo êm! An pahnih chuan Hebrai Pathian Lehkha Thu an ṭanchhan ve ve a—mahse, rilru dang daih an pu ve ve a ni. Setana chuan Pathian Thu chu ama duhthusâm tihfamkim nân zah lo takin a la kawi a. Chu hel hmangpa chuan Pathian thutak chu a hmusit tak zet a ni. Isua erawh chuan Pathian Lehkha Thu chu a chhân lêtna tinah ngun taka hmangin, hmangaihna nên a hmang a ni tih a chiang hle thung. Isua chu chûng thâwk khum thute ziah chhuah a nih hma rei takah lo awm tawh mah se, chûng chu a zah êm êm tho a ni. Chûng thute chu vâna a Pa hnên aṭanga lo chhuak thutak a ni tlat si a! Jehova hnên aṭanga lo kal chûng thute chu chaw aiin a pawimawh zâwkzia Setana chu a hrilh a ni. (Matthaia 4:1-11) Ni e, Isua chuan Jehova thutak zirtîr zawng zawng chu a hmangaih a ni. A nih leh zirtîrtu a nih angin engtin nge chu a hmangaihna chu a târ lan?
A Thutak Zirtîr A Hmangaihna
7. Engvângin nge Isua chuan ama ngaih dân zirtîr chu a pumpelh?
7 Isua’n thutak a zirtîr a, chu thutak a hmangaihzia chu engtik lai pawhin a lang chiang a ni. Hriatna leh finna nasa tak a neih avângin, ama ngaih dân rawlh tel mai pawh thil awlsam tak a ni ngei ang. (Kolossa 2:2, 3) Nimahsela, a thu zirtîrte chu amah aṭanga chhuak ni lovin, vâna a Pa hnên aṭanga chhuak a nih thu a thu ngaithlatute chu a hriatnawntîr reng a. (Johana 7:16; 8:28; 12:49; 14:10) Pathian thutak chu a hmangaih êm avângin ama ngaih dân nên a thlâk thleng thei lo a ni.
8. A rawng bâwlna a ṭan aṭangin, engtin nge Isua chuan Pathian Thu rinchhanna chungchângah entawn tûr a siam?
8 Isua chuan vântlânga a rawngbâwlna a ṭan phat aṭangin, entawn tûr a tihhmuh nghâl a. Messia lo awm tûra sawi lâwka kha amah a nihzia Pathian mite hnêna a puanchhuah hmasak ber dân kha ngaihtuah teh. Mipui hmaah dingin, Krista a nihzia a inpuan hnuah, chu a thusawi chu a dikzia târ lan nân mite hmuhah thilmak a ti nghâl mai em ni? Nghâl mai lo ve. Pathian mite’n Pathian Lehkha Thu an chhiarna hmun inkhâwmna inah a kal a. Chutah chuan Isaia 61:1, 2-a hrilh lâwk thu chu a chhiar a, chu hrilh lâwk thu thutak chu amahah a thlen famkimzia a hrilhfiah a ni. (Luka 4:16-22) A thilmak tih tam tak chuan Jehova ṭanpuina a neihzia a târ lang a. Chuti chung chuan, a zirtîrnaah Pathian Thu a rinchhan tlat a ni.
9. Pharisaite a dâwrnaah, engtin nge Isua chuan Pathian Thu a hmangaih nghehzia a târ lan?
9 Amah kalhtu sakhaw hruaitute a hmachhawn hunah pawh, Isua chuan a finna leh thiamna hmangin awlsam taka hneh thei tûr ni mah se, chutianga tih chu a tum lo va. Chutih ahnêkin, an dik lohzia chu Pathian Thu hmangin a hailang zâwk a ni. Entîr nân, Sabbath nîa Isua hnungzuitute’n lova buhvui thliaka an ei a, chu mi avânga Pharisaite’n Sabbath dân bawhchhia nia an puh ṭum kha han ngaihtuah kîr ta la. Isua chuan: “Davida a rilṭâm laia a ṭhiante nêna an thil tih kha in chhiar lo vem ni?” tiin a chhâng a ni. (Matthaia 12:1-5) Chûng fela inngaite chuan 1 Samuela 21:1-6-a chhinchhiah thâwk khum thute chu an chhiar ngei a rinawm. An chhiar a nih chuan, zir tûr pawimawh tak a ken tel chu an hre thiam lo a ni. Nimahsela, Isua chuan thuziak chhiar mai aia tam a ti a. Chu thuziak chu ngun takin a ngaihtuah a, chuta ṭanga zir theih thu bulte chu a pawm thlap a ni. Chu thuziak hmanga Jehova zirtîr thu bulte chu a hmangaih a. Chuvângin, Dân thu chu a khirh bur lohzia târ lan nân, chu thuziak leh Mosia Dân aṭanga entîrna dang chu a hmang a ni. Chutiang bawkin, Pathian Thu a hmangaihna chuan Isua chu sakhaw hruaitute’n Pathian Thu chu anmahni hlâwk nâna her danglam an tumna leh mihringte thuro chhiah khuh botîr an tumna ata vênghim tûrin a chêttîr a ni.
10. Engtin nge Isua’n zirtîr thiamna chungchânga hrilh lâwk thu chu a tihthlen famkim?
10 A thutak zirtîr a hmangaihna chuan Isua chu nin hmêl tak emaw, mihring mize tel lo emawa ngaihtuah lêm lovin thu a sawitîr ngai lo va. Messia chuan “thu ṭha takte” hmangin, ‘khawngaihna hmuiin’ thu a sawi ṭhîn dâwn tih thâwk khum hrilh lâwk thu chuan a târ lang a ni. (Genesis 49:21; Sâm 45:2) Isua chuan a ngainat êm êm thutak thu a hrilh hian “khawngaih thute” hmangin a thuchah chu tuiawm tak leh nung tak a nihtîr a, chutiang chuan chûng hrilh lâwk thute chu a thlen famkimtîr a ni. (Luka 4:22) A phûrna chu a hmêlah a lang chhuak a, a thusawi a tuipuizia chu a mitmengah a lang chhuak tih chu rinhlelh rual a ni lo. A thusawi ngaihthlâk chu a va nuam dâwnin, kan thu zirte mi dangte hnêna kan hrilh chhâwn huna kan entawn tûr ṭha chu a va ni em!
11. Engvângin nge a zirtîr thiamna chuan Isua chu a chapotîr ngai loh?
11 Pathian thutak a hriatna nasa tak leh a thusawi thiamnate chuan Isua chu a tichapo em? Mihring zînga zirtîrtute chuan an thiamna leh finnate chu an chapopui fo ṭhîn. Amaherawhchu, Isua chu Pathian ṭihna târ lanna kawngah a fing tih hria ang che. Chutiang Pathian lama finna chu a chapo thei lo, “inngaithlâwmte hnênah chuan finna a awm” avângin. (Thufingte 11:2) Tin, Isua chapotîr lotu thil dang pawh a la awm cheu.
Isua’n A Zirtîr Mipuite A Hmangaih
12. Engtin nge Isua chuan a hnungzuitute tihhlauh a duh lohzia a lantîr?
12 Isua’n mipuite a hmangaihzia chu a zirtîrnaah engtik lai pawhin a lang a. A zirtîrna chuan mi chapo takte zirtîrna angin mite a hnuaichhiah ve ngai lo. (Thuhriltu 8:9) Isua thilmak tih pakhat a hmuh hnuah, Petera chu mak ti takin Isua khûp kiangah a bawkkhup a. Mahse, Isua chuan a zirtîrte’n hlauh dân ṭha lova an hlauh chu a duh lo. Zahngai takin, “Hlau suh,” a ti a; tin, a tel vena tûr hnathawh tûr phûrawm tak, zirtîr siam rawngbâwlna chu a hrilh ta bawk a ni. (Luka 5:8-10) Isua chuan a zirtîrte chu anmahni zirtîrtu an hlauhna vâng ni lova, Pathian chungchânga thutak an hmangaihnain a chêttîr vâng ni se a duh a ni.
13, 14. Eng kawngin nge Isua’n mite a khawngaihzia a lantîr?
13 Isua’n a zirtîr mipuite a hmangaihzia a lanna dangleh chu anmahni a khawngaihnaah a lang a ni. “Mipuite chu a hmuhin, vêngtu nei lo berâmte anga hrehawm leh darha an awm avângin a khawngaih ta êm êm a.” (Matthaia 9:36) An dinhmun khawngaihthlâk tak avângin a khawngaih a, chu chuan anmahni ṭanpui tûrin a chêttîr a ni.
14 Hun danga Isua’n khawngaihna a lantîrna hi lo chhinchhiah teh. Thi pût nei hmeichhe pakhatin mipui kâra a pan a, a puanhmâwr a deh chuan, mak tak maiin a lo dam ta a. Isua chuan a chhûng aṭangin thiltihtheihna a chhuak tih a hria a; mahse, tunge a tihdam tih a hre lo va. Chu hmeichhia chu hmuh a tum tlat a ni. Engvângin nge? Hmeichhiain a hlauh ang ngeia Dân thupêk emaw, Pharisai leh lehkhaziaktute dân emaw a bawhchhiat avânga amah hau tûra zawng a ni lo. Chutih a hnêkin chu hmeichhe hnênah chuan: “Ka fanu, i rinna hi i dampui a ni e, thlamuang takin kal la, i natna ata chu lo dam hlen tawh ang che,” tiin a hrilh zâwk a ni. (Marka 5:25-34) A ṭawngkama khawngaihna a telzia hi lo chhinchhiah teh. “Dam rawh” a ti mai lo va. “I natna ata chu lo dam hlen tawh ang che,” a ti zâwk a ni. Marka hian mite sawisak nâna hruihruala vuak sawi nâna hman “hrehawm tawrhtîrna” tia lehlin theih thu mal a hmang hial a. Chuvângin, Isua chuan chu a natna chuan tawrhna, tisa leh rilru lama tawrhna nasa tak a thlen a ni tih a hre thiam a. Ani chu a khawngaih a ni.
15, 16. Isua rawngbâwlnaa eng thil thlengte hian nge mite ṭhatna lai a zawnzia lantîr?
15 Isua chuan mite a hmangaihzia chu an ṭhatna laite zawngin a lantîr bawk a. Nathanaela, a hnua tirhkoh lo ni ta a hmuh ṭuma thil thleng hi ngaihtuah teh. “Isuan Nathanaela a hnêna lo kal dâwnin a hmu a, a chanchin a lo sawi a, ‘En teh u, Israel mi tak, ngamthlêmna rêng nei lo saw,’ a ti a.” Mak tak maiin, Isua chuan Nathanaela thinlung chu a hmu tlang a, chuta ṭang chuan a chanchin tam tak a hria a ni. Mahse, Nathanaela chu mi ṭha fam kim a ni hauh lo. Keimahni ang bawka thil tihsual nei ve bawk a ni. A dik a dik chuan, Isua chungchâng a hriat phei chuan, “Nazaret khuaah thil ṭha a chhuak thei em ni?” tiin ṭawngkam duhawm lêm lo a hmang a. (Johana 1:45-51) Nimahsela, Nathanaela chungchâng sawi theih thil tam tak zîngah, Isua chuan a mize ṭha lai engemaw thlan chhuah tûr a zawng zâwk a ni—a rinawmna chu.
16 Chutiang bawkin, sipai hotu—Jentail mi emaw, Rom mi emaw—pakhatin a chhiahhlawh dam lo tidam tûra a rawn ngen khân, Isua chuan chu sipai chuan dik lohna a nei tih a hre reng a. Chutih hun laia sipai hotu chuan tharum thawhnaah te, thisen chhuahnaah te, leh milem biaknaah te an tel tlângpui ṭhîn a ni. Mahse, Isua chuan a mize ṭha lai chu a en zâwk a ni—chu pa rinna nasa tak mai chu. (Matthaia 8:5-13) Chu mi hnuah, thil tisual pakhat, a dawt chiah nghaisakna bana an khenbeh a biak pawh khân, Isua chuan tûn hmaa a thil tihsual avângin a hau mai lo va, hma lam hun beiseina a pe zâwk a ni. (Luka 23:43) Isua chuan mi dangte mize ṭha lo lai lâk a, sawisêlna chuan beidawnna bâk a thlen lo tih a hre chiang êm êm a. Mi dangte ṭhatna hmuh tuma a beihna chuan mi tam takte chu ṭha zâwk tûrin a ṭanpui tih chu a chiang hle.
Mipui Rawng Bâwlsak A Inhuamna
17, 18. Leia lo kal tûra a chanvo a pawmnaah, engtin nge Isua’n mi dangte rawng bâwl inhuamna a lantîr?
17 Isua’n a zirtîr mipuite a hmangaihzia a lan chianna dang leh chu an rawng bâwlsak a inhuamna hi a ni. Mihring a nih hma chuan, Pathian Fapa lâwmna chu mihring fate chungah a ni ṭhîn a. (Thufingte 8:30, 31) Jehova “Thu,” a nih loh leh a thusawitu a nih angin, mihringte nêna indâwrna tam tak a nei ngei ang. (Johana 1:1) Nimahsela, mihringte a zirtîr nasat lehzual theih nân, vâna a dinhmun sâng tak chu kalsanin, “bâwih angah a insiam a, amah leh amah a intitlâwm ta zâwk” a ni. (Philippi 2:7; 2 Korinth 8:9) He leia a awm laiin, Isua chuan miin a rawng an bâwlsak a nghâk ngai lo. Chutih a hnêkain: “Mihring Fapa hi rawngbâwlsaka awm tûrin a lo kal lo va, rawngbâwl tûr leh mi tam tak tlan nâna a nun pe tûr zâwka a lo kal” thu a sawi zâwk a ni. (Matthaia 20:28) Isua chuan chu thu chu a tifamkim a ni.
18 Isua chuan thu a zirtîr mite rawng chu inngaitlâwm takin a bâwl a, an tâna inhman chu a inpeih reng a ni. Ram Tiam-ah chuan ke ngawtin a zin a, a theih anga tam mite hmuh tumin kilometer za tam tak a kal a. Pharisai leh lehkhaziaktu mi chapote ang a ni ve lo va, a inngaitlâwmin, pan a nuam êm êm a ni. Mi chi tinrêngin—mi zahawmte, sipaite, dân hre mite, hmeichhiate, naupangte, retheite, damlote, leh mipui ensante pawhin—châk tak leh, hlauhna nei hauh lovin an pan a ni. Ṭha famkim ni mah se, Isua chu mihring ve tho a nih avângin a chau thei a, a rilte pawh a ṭâm ve a. Nimahsela, a chauh châng emaw, chawlh hahdam a mamawh châng emaw, ṭawngṭaina hun reh a mamawh châng emaw pawhin, mi dangte mamawh chu ama mamawh aiin a dah hmasa zêl ṭhîn.—Marka 1:35-39.
19. Isua’n a zirtîrte a dâwrnaah khân engtin nge inngaitlâwm tak, dawhthei tak, leh zahngai taka incheibâwl dân a tihhmuh?
19 Isua chuan a zirtîrte ngei tâna rawng bâwl pawh chutiang bawkin a inhuam a. Chu chu zahngai tak leh dawhthei taka anmahni zirtîrna hmangin a lantîr a ni. Zir tûr pawimawh tak engemaw hriatthiam mai theih loh an neih châng pawhin, a beidawng mai emaw, a thinur emaw, a nih loh leh a hau mai ngai lo. Hriatthiamtîr theih dân kawng dang a dap zêl ṭhîn zâwk a ni. Entîr nân, an zînga ropui ber chungchânga a zirtîrte inhnial ngunzia kha han ngaihtuah teh. Vawi tam tak, a thih hma zân thlengin, Isua chuan inngaitlâwm ṭheuh tûr an nihzia zirtîr dân kawng thar a hmuchhuak zêl a ni. Inngaihtlâwmna leh thil dang chungchâng rêng rêngah, Isua chuan: “Ka tihhmuh che u,” tih dik takin a sawi thei a ni.—Johana 13:5-15; Matthaia 20:25; Marka 9:34-37.
20. Zirtîr dân eng ber hian nge Isua chu Pharisaite lakah tihrang nalh a, engvângin nge chu tihdân chu chhawrtlâk tak a nih?
20 Isua chuan a zirtîrte hnênah entawn tûr chu a hrilh mai lo va; a “tihhmuh” zâwk a ni tih chhinchhiah ang che. Entawn tûr siamin a zirtîr a ni. Ti tûra a hrilh zawng zawngte mahnia ti tûrin ani chu a sâng lutuk nia inngai ang hrimin anni chu hnuai chhiahin a be ngai lo. Chutianga tih chu Pharisaite tih dân a ni. Isua’n, “sawi zawng an sawi ṭhîn naa, an ti si ṭhîn lo a ni,” tiin an chungchâng a sawi a. (Matthaia 23:3) Isua chuan a thu zirtîrte awmzia chu a zirtîr ang chiaha nungin a zirlaite hnênah inngaitlâwm takin a lantîr a ni. Chuvângin, a hnungzuitute chu sum leh pai âtchilhna tel lo nun tluang taka nung tûra a fuih pawhin, a sawi awmzia chu an hre thei nghâl a ni. Anni chuan: “Sihalten kua an nei a, chunglêng savate pawhin bu an nei a, Mihring Fapa erawh hi chuan a lu nghahna a nei lo,” tia a sawi chu a dikzia an hmu thei nghâl a ni. (Matthaia 8:20) Isua chuan inngaitlâwm taka tihhmuhna hmangin a zirtîrte rawng chu a bâwlsak a ni.
21. Thuziak dawtlehah eng nge ngaihtuahho tûr?
21 Isua chu leia awm tawh zînga Zirtîrtu ropui ber a ni ngei mai! A thu zirtîr leh a zirtîr mipuite a hmangaihzia chu amah hmu a, a thu ngaithlatu mi thinlung ṭha zawng zawngte chuan an hria a. Tûn laia min tihhmuhna zirtute pawhin chutiang bawkin an hria a ni. Mahse, engtin nge Krista’n entawn tûr ṭha famkim a siam chu kan zui theih ang? Chu zawhna chu thuziak dawtlehin a chhâng ang. (w02 8/15)
Engtin Nge I Chhân Ang?
• Zirtîrna ṭha nghahchhan chu eng nge ni a, chu chu tuin nge lantîr?
• Eng kawngin nge Isua’n a thutak zirtîr a hmangaihzia a lantîr?
• Engtin nge Isua’n thutak a zirtîr mipuite a hmangaihzia a lantîr?
• Eng entîrnain nge Isua’n thutak a zirtîr mipuite rawng bâwlsak a inhuamzia lantîr?
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 22-naa milem]
Engtin nge Isua’n Pathian Thua thu bul awmte a hmangaihzia a lantîr?