A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

‘Inhmangaih Rawh U’

‘Inhmangaih Rawh U’

‘Inhmangaih Rawh U’

“In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtîrte in ni tih chu miah chuan an hria ang.”​—⁠JOHANA 13:35.

1. Isua’n a thih hma lawk khân, eng mizia nge a sawi?

“NAUTE u.” (Johana 13:33) He ṭawngkam ngainat awm tak hmang hian Isua’n a tirhkohte chu a thih hma chiah tlai khân a ko va. Anmahni koh nâna hetiang rêng rênga hmangaihna ṭawngkam tûn hmaa a lo hman thu Chanchin Ṭha ziakah chhinchhiah a ni lo. Mahse, chu mi zânah bîk kher kher chuan, a hnungzuitute a hmangaihzia târ lan nâna he ngainatna ṭawngkam hman hi a duh tlat a ni. Dik takin, chu mi zân chuan Isua’n hmangaihna chungchâng vawi 30 vêl lai a sawi a ni. Engvângin nge hmangaihna chu chuti fakauva a uar le?

2. Engvângin nge Kristiante tân hmangaihna lantîr chu a pawimawh êm êm?

2 Isua chuan hmangaihna a pawimawh chhan chu heti hian a hrilhfiah a. “In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtîrte in ni tih chu miah chuan an hria ang,” tiin. (Johana 13:35; 15:​12, 17) Krista hnungzuitu nih chu unau inhmangaihna lantîr nên a inzawm tlat a. Kristian dikte chu thuam danglam bîk tak emaw, chîn dân danglam bîk tak emaw hmanga chhinchhiah ni lovin, an inhmangaih tawnna hmanga chhinchhiah an ni. He hmangaihna ṭha chungchuang tak hi thuziak hmasa zâwka kan sawi tâk Krista zirtîr ni tûra thil ṭûl pathumte zînga a pahnihna a ni. He thil phût tlin tûrin engin nge min ṭanpui ang?

‘Nasa Lehzualin Ti Rawh’

3. Hmangaihna chungchângah eng fuihna nge Paula’n a pêk?

3 Kum zabi pakhatnaa Krista hnungzuitute zînga a awm ang bawkin, he hmangaihna hi tûn laia Krista hnungzuitu dik takte zîngah pawh a hmuh theih a ni. Kum zabi pakhatnaa Kristiante hnênah tirhkoh Paula chuan: “Unaute hmangaih kawng thu chu ziaksak in ngai lo ve, inhmangaih tawn tûrin nangmahni ngei Pathian zirtîrin in awm si a. . . . Unau zawng zawngte chungah pawh chutiang chuan in ti a,” tiin a ziak a. Chu mai bâkah Paula chuan: “Nasa lehzuala ti zêl tûrin kan ngen a che u,” a tih belh a ni. (1 Thessalonika 3:​12; 4:​9, 10) Keini pawhin Paula fuihna hi kan ngaih pawimawh a, “nasa lehzuala” inhmangaihna lantîr kan tum a ngai a ni.

4. Paula leh Isua sawi dânin, tute nge kan ngaihtuah bîk ang?

4 Pathian thâwk khuma a ziah chu lehkha thawnah, Paula chuan a rinpuite chu “rilru tête [“lungngaite,” NW] chu fuih” tûr leh “chak lote ṭanpui” tûrin a fuih bawk a ni. (1 Thessalonika 5:14) Hun dangah pawh, Kristian ‘mi chakte hian mi chak lote chak lohnate chu tuarpui’ tûrin a hriattîr bawk. (Rom 15:⁠1) Isua pawhin mi chak lote ṭanpui chungchângah kaihhruaina a pe bawk a ni. Amah an man zâna Petera’n a phatsan tûr thu a hrilh zawhah, Isua chuan Petera chu: “I hawi kîr leh hunah nangin i unaute tinghet ang che,” tiin a hrilh zui a. Eng nge a chhan? A chhan chu anni pawhin Isua an phatsan tho dâwn a, ṭanpui an ngaih dâwn vâng a ni. (Luka 22:32; Johana 21:​15-17) Chuvângin, Pathian Thu chuan thlarau lama mi chak lote leh Kristian kohhran bêl tawh lote chunga hmangaihna lantîr tûrin min ti a ni. (Hebrai 12:12) Engvângin nge chutianga kan tih ang? Isua tehkhin thu sawi nung tak pahnihte hian a chhânna min pe a ni.

Berâm Bo leh Duli Bo

5, 6. (a) Eng tehkhin thu tâwi pahnih nge Isua’n a sawi? (b) Chûng tehkhin thu pahnihte chuan Jehova chungchâng eng nge a târ lan?

5 Jehova’n kal bote a thlîr dân zirtîr nân Isua chuan a thu ngaithlatute hnênah tehkhin thu pahnih a sawi a. Pakhat chu berâmpu chungchâng a ni a. Isua’n heti hian a sawi a: “Nangni zîngah tupawhin berâm za nei ula, an zînga pakhat hloh ang ula, thlalêra sawmkua leh pakuate chu hnutchhiahin a bo chu in hmuh leh hma loh zawng tunge zawng lo vang che u? Tin, in hmuh leh chuan lâwm takin in kokiah in pu ṭhîn. Tin, in in thlen veleh in ṭhiante leh in vêngte in ko khâwm a, an hnênah, ‘Mi lâwmpui rawh u, ka berâm bo kha ka hmu leh ta e,’ in ti ṭhîn. Ka hrilh a che u, chutiang bawkin mi fel sawmkua leh pakua sim chuan tûr nei lote ai chuan mi sual pakhat sim chungah hian vâna mi an lâwm zâwk ang,” tiin.​—⁠Luka 15:​4-7.

6 Tehkhin thu pahnihna chu hmeichhe pakhat chungchâng a ni thung a. Heti hian a sawi: “Hmeichhia tupawh duli sâwm neiin pakhat hloh ang sela, khâwnvâr hâla in phiatin, a hmuh leh hma zawng tunge ngun takin zawng lo vang? Tin, a hmuh leh chuan a ṭhiante leh a vêngte a ko khâwm a, ‘Mi lâwmpui rawh u, ka duli hloh kha ka hmu leh ta e,’ a ti ṭhîn. Ka hrilh a che u, chutiang bawkin Pathian vântirhkohte hmaah chuan mi sual pakhat sim chungah an lâwm ṭhîn a ni,” tiin.​—⁠Luka 15:​8-10.

7. Berâm bo leh duli bo chungchâng tehkhin thu aṭang hian eng nge kan zir theih?

7 Hêng tehkhin thu tâwi aṭangte hian eng nge kan zir theih? Hêng tehkhin thute hian (1) chak lote tuarpui dân tûr leh (2) chûng mite ṭanpui nâna kan tih tûrte min hrilh a ni. Hêng thute hi i ngaihtuah ang u.

Hloh Nachunga Hlut

8. (a) Engtin nge berâmpu leh hmeichhia chuan an thil hloh chu an ngaih? (b) An chêt lâk dân chuan an thil hloh an thlîr dân chungchâng eng nge min hrilh?

8 Tehkhin thuahte hian thil engemaw hloh a ni ve ve a; mahse, a neitute’n an thil hloh chunga an rilru put dân hi chhinchhiah teh. Berâmpu chuan: ‘Berâm dang 99 ka la nei tho va, pakhat hloh mai mai te chu eng tham a ni hlei nêm maw? A tel lo pawhin ka awm thei tho em mai,’ a ti miah lo. Tin, hmeichhia pawhin: ‘Engvângin nge maw kha duli pakhat mai mai avânga ka lungkham ang le? Duli dang pakua ka la neih hi ka duhtâwk tho ve,’ a ti hek lo. Chutianga ti lovin, berâmpu chuan a berâm hloh chu a neih chhun ang maiin, a zawng a. Hmeichhia pawhin duli dang pakhat mah nei lo ang maiin, a hloh pakhat chu a ui a ni. A pahnihah hian, an thil hloh chu a neitu tân a hlut ngaiin a la hlu reng a ni. Chu chuan eng nge a entîr?

9. Berâmpu leh hmeichhiain an thil hloh an uizia chuan eng nge a entîr?

9 A pahniha Isua tlipna thu: “Mi sual pakhat sim chungah hian vâna mi an lâwm zâwk” tih leh “Ka hrilh a che u, chutiang bawkin Pathian vântirhkohte hmaah chuan mi sual pakhat sim chungah an lâwm ṭhîn a ni” tihte hi ngaihtuah teh. Chuvângin, berâmpu leh hmeichhiain an thil hloh chunga an rilru put hmang chuan Jehova leh a vân lam thil siamte rilru put hmang tlêm azâwng a târ lang a ni. Berâmpu leh hmeichhe mit hmuha an thil hlohvin hlutna a la neih reng angin, tawlh bo va, Jehova mite nêna inzawmna hlohte chu Jehova mitah an la hlu reng a ni. (Jeremia 31:⁠3) Chûng mite chu thlarau lamah an chak lo thei a; mahse, helhmang an ni kher lo thei a ni. Chak lo hle mah se, an chak loh ang angin Jehova thil phûtte chu an la zâwm ve hrâm hrâm mai thei a ni. (Sâm 119:176: Tirhkohte 15:29) Chuvângin, tûn hma ang bawkin, Jehova chuan anni chu “a hnên ata a la paih thla duh lo cheu” a ni.​—⁠2 Lalte 13:23.

10, 11. (a) Kohhran aṭanga tawlh bote chu eng anga thlîr nge kan duh? (b) Isua tehkhin thu pahnihte sawi dânin, anmahni kan ngaihvenzia engtin nge kan lantîr theih?

10 Jehova leh Isua ang bawkin, keini pawhin thlarau lama chak lote leh Kristian kohhrana inkhâwm tawh lote chu kan vei êm êm a ni. (Ezekiela 34:16; Luka 19:10) Thlarau lama chak lote chu, hmasâwn thei thlâwt lo anga thlîr lovin, berâm bo angin kan thlîr a ni. ‘Engvângin nge chak lote chu kan buaipui ang ni? A tel lo pawhin kohhran a awm thei êm mai,’ kan ti ngai lo vang. Chutih ahnêkin, Jehova ang bawkin, tawlh bo va kîr leh duh site chu thil hlu tak angin kan thlîr zâwk a ni.

11 Mahse, engtin nge anmahni kan ngaihvenzia chu kan lantîr theih? Isua tehkhin thu pahnihte chuan (1) anmahni ngaihsak tûra hma lâkna hmangin, (2) ngilnei tak nihna hmangin, leh (3) tih tak zetna lantîrna hmangin kan ti thei tih a târ lang a ni. Hêng thilte hi a mal malin kan bih chiang dâwn a ni.

Hma La Rawh

12. ‘Bo zâwng tûra a chhuak’ tih thu chuan, berâmpu rilru put hmang chungchâng eng nge min hrilh?

12 Tehkhin thu hmasa zâwkah khân, Isua chuan berâmpu chu ‘a bo zâwng tûra a chhuah’ tûr thu a sawi a. Berâmpu chuan a berâm bo zawng tûrin hma lain, ṭan a la a ni. Harsatna te, hlauhawm te, leh a hlat zâwng te chuan ani chu a dang lo. Chutih ahnêkin, berâmpu chuan a “hmuh leh hma loh zawng” a zawng ṭâng ṭâng zâwk a ni.​—⁠Luka 15:⁠4.

13. Engtin nge hmân laia mi rinawmte’n thlarau lama chak lote an ṭanpui a, engtin nge chûng Bible-a entawn tûrte chu kan entawn theih ang?

13 Chutiang bawkin, fuihna mamawhte ṭanpui tûr chuan, thlarau lama a chak zâwkin hma a lâk a ngai ṭhîn. Hmân lai mi rinawmte chuan chu chu an hre thiam hle a. Entîr nân, Lal Saula fapa, Jonathana’n a ṭhian duh tak Davidain fuihna a mamawh tih a hriat chuan, “a tho va, ramhnuaiah Davida hnênah chuan a kal a, Pathianah a kut a tihchaksak a.” (1 Samuela 23:​15, 16) Kum zabi engemaw zât hnuah, Ram Awptu Nehemia’n a Juda unaute an lunghnual tih a hriatin, a “tho va,” ‘Lalpa ropui tak leh hlauhawm tak mai chu hre reng’ tûrin a fuih hlawm a ni. (Nehemia 4:14) Tûn laiah pawh hian, keini pawh thlarau lama chak lote tichak tûra ‘tho va,’ hma lâk chu kan duh tûr a ni. Mahse, kohhrana tute’n nge chutianga ti dâwn?

14. Kristian kohhrana tuin nge thlarau lama chak lote chu ṭanpui ang?

14 A bîk takin Kristian upate chuan ‘kut chak lote tichak tûr te, khûp zawite chu tinghet tûr te,’ leh “thinlung dâwihte hnênah chuan, ‘Chak takin awm ula, hlau suh u’” ti tûrtein mawhphurhna an nei a ni. (Isaia 35:​3, 4; 1 Petera 5:​1, 2) Mahse, “rilru tête [“lungngaite,” NW] chu fuih” tûr leh “chak lote ṭanpui” tûra Paula fuihna hi chu upate hnên chauhva pêk a ni lo. Chutih ahnêkin, Paula thute chu “Thessalonika khuaa mi kohhranhote” hnêna thawn a ni. (1 Thessalonika 1:1; 5:14) Thlarau lama chak lote ṭanpui chu Kristian zawng zawngte tih tûr a ni. Tehkhin thua berâmpu ang khân, Kristian tinte chu ‘bo zawng tûra’ chêttîr an ni tûr a ni. Hei hi upate remruatna thlâwp chunga tih a ṭangkai ber a. In kohhrana thlarau lama chak lote ṭanpui tûrin hma engemaw tal i la thei ang em?

Ngilnei Rawh

15. Berâmpu thiltih dân hi engvânga ti nge a nih?

15 Berâmpuin a berâm bo a hmuh lehin, engtin nge a tih? ‘A kokiah a pu ṭhîn.’ (Luka 15:⁠5) Rilru khawih taka sawi a va ni êm! Berâm chu a hriat ngai lohna ramah a chhûn a zânin a vâkvai a ni thei a; sakeibaknei a tawn pawh a hlauhawm mai thei a ni. (Joba 38:​39, 40) Berâm chu rilṭâmin a chau ngei ang tih pawh a lang reng a. A huanga a kîr lehna kawnga harsatna a tawh tûrte chu ama chaknaa tuar chhuak thei tûr a ni lo rêng rêng a. Chuvângin, berâmpu chu a kun a, dîmtêin berâm chu a pawm kâng a, berâm rual awmna hmun thlengin a pu haw ta a ni. Engtin nge berâmpuin ngaihsakna a lantîr ang hi kan lantîr ve theih?

16. Engvângin nge berâmpuin berâm bo chunga dimdâwihna a lantîr ang chu kan lantîr ve ang?

16 Kohhran nêna inzawmna hloh mi chu thlarau lamah a chau hle mai thei a. Chutiang mi chu a pu hloh berâm angin, inhuatnaa khat khawvêlah hian tum lêm nei lovin a vakvai reng thei a ni. Berâm huang​—⁠Kristian kohhran​—⁠vênhimna nei lovin, ‘a ei theih tûr zawnga phi ruai ṭhîn’ Diabola beihna chu tûn hma zawng aiin a tawng nasa zâwk a. (1 Petera 5:⁠8) Chu bâkah, thlarau lam chaw a tlâkchham avângin a chau êm êm bawk a ni. Kohhrana a rawn kîr lehna tûr kalkawnga harsatna zawng zawngte hneh tûr khawpin a chak lo hle a ni. Chuvângin, kan kûn a, chutiang thlarau lama chak lo chu dim takin kan pawm kân a, kan put haw a ngai a tih theih a ni. (Galatia 6:⁠2) Chu chu engtin nge kan tih theih ang?

17. Thlarau lama chak lo tuemaw kan kanin, engtin nge tirhkoh Paula kan entawn theih?

17 Tirhkoh Paula chuan: “Mi chak lote ka tuarpui lo ngai em ni?” a ti a. (2 Korinth 11:​29; 1 Korinth 9:22) Paula chuan thlarau lama chak lote pawh tiamin mite khawngaihna a nei a ni. Keini pawhin chutiang khawngaihna chu lantîr kan duh a. Kristian thlarau lama chak lo kan tlawh chuan, Jehova mithmuha a hlutzia leh a Thuhretu nihpuite’n amah an ngaihzia chu hriatnawntîr ṭhîn ang che. (1 Thessalonika 2:17) Amah ṭanpui an inpeih reng thu leh atâna “mangan nî atâna unauva piang” nih an inhuamzia hriattîr bawk rawh. (Thufingte 17:17; Sâm 34:18) Thinlung taka kan thu sawite chuan berâm rual zînga rawn kîrtîr hial khawpin a fuih thei a ni. Chutah eng nge kan tihzawm ang? Hmeichhe pakhat leh duli bo chungchâng tehkhin thu chuan kan tih tûr min hrilh a ni.

Tih Tak Zetna Lantîr Rawh

18. (a) Engvângin nge tehkhin thua hmeichhia khân, beiseina a hloh loh? (b) Chu hmeichhia chuan eng ang tih tak zetna nge a lantîr a, eng nge a rah chhuah?

18 Duli hlohtu hmeichhia chuan dinhmun chu a khirh nâ a, beisei bo khawp erawh a ni lo tih a hria a. A duli chu phaizâwl zau hnim chhah takah emaw, chhirhdûm hlîr khahna dîlah emaw thlauh ni se chuan, beisei bovin a zawng lo mai thei. Mahse, duli chu zawn hmuh theihna hmun, a in khawiemaw laiah, zawn hmuh theihna tûrah a awm dâwn tih a hriat avângin, uluk tak leh tih tak zetin a zawng a ni. (Luka 15:⁠8) A hmasa berin, a in chhûng thim tiêng tûrin khâwnvâr a chhi phawt a. Chutah, a rî rêl hriat beiseiin, hmun a phiat a ni. A tâwpah chuan, duli bovin khâwnvâr êng a ênkhalh thlengin, in kilkhâwr lai zawng zawng chu a zawng vek a, a hmu ta a ni. Tih tak zeta a zawnna chu a hlawhtling ta a ni!

19. Thlarau lama chak lote kan ṭanpuinaah, duli bo chungchâng tehkhin thua hmeichhe thiltih dân aṭangin eng nge kan zir theih?

19 He tehkhin thuin min hriattîr angin, thlarau lama chak lo Kristiante ṭanpui tûra Pathian Lehkha Thuin min tih chu, kan theih bâk piah lam thil a ni lo. Chutih rualin, thawh rim a ngai tih kan hre bawk. Tirhkoh Paula pawhin Ephesi khuaa kohhran upate hnênah: “Mi chak lote in ṭanpui tûr a ni,” tiin a hrilh kha. (Tirhkohte 20:35) Hmeichhia khân duli bo chu a hming chauhva a rem lai lai zawng kual mai maia hmu a ni lo tih hre reng ang che. “A hmuh leh hma zawng” a zawn ngar ngar avânga hlawhtling a ni. Chutiang bawkin, thlarau lama chak lo tuemaw chu tichak leh tûra kan beihin, kan tih dân chu tih tak zet leh tum nei tak a ni tûr a ni. Eng nge kan tih theih?

20. Thlarau lama chak lote ṭanpui nân eng nge tih theih awm?

20 Engtin nge thlarau lama chak lo chu a rinna leh a lâwmna tipung tûrin kan ṭanpui theih? Kristian thu leh hla chhuah inchawih tak hmanga mi mala Bible zirna neihpui chu a mamawh tak a ni mai thei. Dik takin, thlarau lama chak lo Bible zirpui chuan inzawm zat leh ṭha taka amah ṭanpui theihna hun a siam a ni. Chutiang ṭanpuina petu tûr thlang tûrin rawngbâwlna enkawltu chu a ṭha ber ang. A thu zirpui tûr leh thu leh hla chhuah zirpui aṭana ṭha ber tûr pawh a rawt thei ang. Tehkhin thua hmeichhiain a hna a thawh zawh theih nâna hmanraw ṭangkai takte a hman angin, tûn laiah pawh thlarau lama chak lote ṭanpui tûra Pathian min pêk mawhphurhna kan hlen chhuah theih nâna min ṭanpuitu tûr hmanrua kan nei a ni. Kan hmanraw thar​—⁠thu leh hla chhuah thar⁠—pahnihte chu he mi kawngah hian an ṭangkai hle dâwn a. Chûngte chu Pathian Dik Awmchhun Chu Be Rawh tih leh Jehova Hnaih Rawh (English) tih lehkhabute a ni. *

21. Engtin nge thlarau lama chak lote ṭanpuina chuan kan za atâna malsâwmna a thlen?

21 Thlarau lama chak lote ṭanpuina chuan mi zawng zawng tân malsâwmna a thlen a. A ṭanpuina dawngtu chuan a ṭhian dik takte nêna inzawm lehna avângin hlimna a nei a. Thil pêk chauhvin a thlen thinlunga hlimna tak tak chu kan tawng a ni. (Luka 15:​6, 7; Tirhkohte 20:35) Kohhrana mi zawng zawngte hmangaih taka an inngaihtuah tawn vek chuan, kohhran chu a nuam sawt a ni. Chu mai bâkah, min Vêngtu hmangaihna ngah tak, Jehova leh Isua’n chak lote ṭanpui an châkzia leia an chhiahhlawhte’n an lantîr hian, chu chuan anni chu a chawimawi a ni. (Sâm 72:​12-14; Matthaia 11:​28-30; 1 Korinth 11:1; Ephesi 5:⁠1) Chuvângin, ‘inhmangaih’ zêlna tûr chhan ṭha tak kan nei a ni. (w03 2/1)

[Footnote]

^ par. 20 Jehova Thuhretute chhuah a ni.

I Hrilhfiah Thei Em?

• Engvângin nge hmangaihna lantîr chu kan za atân a pawimawh?

• Engvângin nge thlarau lama chak lote hnênah hmangaihna kan lantîr ang?

• Berâm bo leh duli bo tehkhin thuin eng nge min zirtîr?

• Thlarau lama chak lo tuemaw ṭanpui nân hma ṭangkai tak eng nge kan lâk theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 16, 17-naa milem]

Thlarau lama chak lote kan ṭanpuinaah, hma kan la a, ngil kan nei a, tih tak zetna kan lantîr bawk

[Phêk 16, 17-naa milem]

Thlarau lama chak lote ṭanpuina chuan kan za atân malsâwmna a thlen