A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Lalpa Zanriah Hian I Tân Eng Awmzia Nge A Neih?

Lalpa Zanriah Hian I Tân Eng Awmzia Nge A Neih?

Lalpa Zanriah Hian I Tân Eng Awmzia Nge A Neih?

“Tupawh ei tlâk lova chhang chu ei emaw, Lalpa no in emaw apiang chu, Lalpa taksa leh thisen chungah thiam loh a chang ang.”​—⁠1 KORINTH 11:27.

1. Kum 2003 chhûnga thilthleng pawimawh ber chu eng nge ni a, khawi aṭanga lo inṭan nge ni?

KUM 2003 chhûnga thilthleng pawimawh ber tûr chu April ni 16 ni tlâk hnua neih atân ruahman a ni a. Chutah chuan, Jehova Thuhretute chu Isua Krista thih Hriatrengna hmang tûrin an kal khâwm ang. Thuziak hmasaa târ lan ang khân, he hun serh, Lalpa Zanriah tia koh bawk hi Isua’n a nei ṭan a; ani leh a zirtîrte’n Nisan 14, C.E. 33-a Kalhlên Kût an hman zawhah a ṭan a ni. Hriatrengna chhinchhiahna chhang dawidim telh loh leh uain sen chuan sualna nei lo Krista taksa leh thisen chhuak a entîr a ni​—⁠mihringte sual leh thihna rochun ata chhanchhuak thei inthawina awmchhun chu.​—⁠Rom 5:12; 6:23.

2. Eng vaukhânna nge 1 Korinth 11:​27-ah chhinchhiah a nih?

2 Hriatrengna chhinchhiahna eitute chuan phû tak chungin an ei tûr a ni a. Chu chu tirhkoh Paula chuan Lalpa Zanriah zah lo taka an hmanna hmun, hmân lai Korinth Kristiante hnêna a lehkha thawnah chiang takin a sawi a ni. (1 Korinth 11:​20-22) Paula chuan heti hian a ziak: “Tupawh ei tlâk lova chhang chu ei emaw, Lalpa no in emaw apiang chu, Lalpa taksa leh thisen chungah thiam loh a chang ang,” tiin. (1 Korinth 11:27) Hêng thute hi eng tihna nge?

Ṭhenkhatin Phû Lo Takin An Hmang

3. Engtin nge Korinth khuaa Kristian tam takte chu Lalpa Zanriah an hman laia an khawsak?

3 Korinth khuaa Kristian tam tak chuan Hriatrengna chu phû lo takin an eiin an in a. An zîngah inṭhen hranna a awm a, engemawti chhûng phei chu ṭhenkhat chuan an tlai chaw ei tûr chu rawn kengin, inkhâwm hma emaw, inkhâwm lai emawin an ei a, a lutukin an eiin an in fo lehnghâl a ni. Anni chu rilru leh thlarau lamah an harhvâng lo ve ve a ni. Chu chuan “Lalpa taksa leh thisen chungah thiam loh” a chantîr a ni. Tlai chaw ei lote chu an ril a ṭâm a, an rilru an pe thei lo a ni. Ni e, mi tam tak chuan Lalpa Zanriah khûnkhânzia hre lovin, an eiin an in a ni. Chuvângin, an chunga rorêlna an inthlen pawh chu a mak lo ve!​—⁠1 Korinth 11:​27-34.

4, 5. Engvângin nge Hriatrengna chhinchhiahna ei a, in ṭhînte tân chuan mahni inenfiah a ṭûl?

4 Kum tina Hriatrengna hun a lo hnaih apiang hian, Hriatrengna chhinchhiahna thilte ei a, in ṭhînte tân chuan mahni inenfiah a ṭûl a ni. He remna chawhluia ṭha taka tel tûr chuan, thlarau lama hrisêl tak an ni tûr a ni. Isua inthawina zah lohna lantîr leh hmusittu rêng rêng chu, Israel mi bawlhhlawh chunga remna chawhlui kîltu ang bawkin, ‘Pathian mite zîng ata tuithlâr’ a nih a hlauhawm a ni.​—⁠Leviticus 7:20; Hebrai 10:​28-31.

5 Paula chuan Hriatrengna chu hmân lai Israelte hun laia remna chawhlui nên a khaikhin a. A eia, a intu zawng zawngte chu Krista ṭawmpui an nihzia a sawi hnuah: “Lalpa no leh ramhuai no in in kawp thei lo vang; Lalpa dawhkâna mi leh ramhuai dawhkâna mi in ei kawp thei hek lo vang,” tiin a sawi a ni. (1 Korinth 10:​16-21) Hriatrengna chhinchhiahna ei a, in ṭhîntuin sual khûnkhân tak a tih chuan, Jehova hnênah a inpuang tûr a ni a, kohhran upate thlarau lam ṭanpuina a zawng bawk tûr a ni. (Thufingte 28:13; Jakoba 5:​13-16) A inchhîr tak zet a, sim hming pu tlâka a nun chuan, phû lo taka ei a, intu a ni lo vang.​—⁠Luka 3:⁠8.

Zah Taka Lo Thlîrtu Anga Tel

6. Lalpa Zanriah ei a, in theihna chanvo chu tute tân nge Pathianin a zuah?

6 Krista unau 1,44,000 zînga la bângte chunga tûna thil ṭha titute hian, Lalpa Zanriah chu an eiin, an in tûr a ni em? (Matthaia 25:​31-40; Thu Puan 14:⁠1) Ni lo ve. Chutianga ei a, in theihna chanvo chu Pathianin “Krista luahpuitute” ni tûra thlarauva hriak a thihte tân chauhva zuat a ni. (Rom 8:​14-18; 1 Johana 2:20) A nih leh, Lalram awpna hnuaia paradis leilunga chatuana nun beiseina neite dinhmun chu eng nge ni ve? (Luka 23:43; Thu Puan 21:​3, 4) Anni chu Krista roluahpuitu tûr, vân lam beiseina nei an nih loh avângin, Hriatrengnaah chuan zah taka lo thlîrtute angin an tel a ni.​—⁠Rom 6:​3-5.

7. Engvângin nge kum zabi pakhatnaa Kristiante khân Hriatrengna chhinchhiahna chu ei a, in tûr an nihzia an hriat?

7 Kum zabi pakhatnaa Kristian dik takte chu thlarauva hriak thih an ni a. An zînga tam tak chuan thlarau thilpêk mak tak, ṭawng hriat lohva ṭawng ang chi pakhat emaw, a aia tam emaw chu an hmang thei a ni. Chuvângin, chûng mite tân chuan thlarauva hriak thih an nihzia leh Hriatrengna chhinchhiahna ei a, in tûr an nihzia hriat chu thil harsa a ni hauh lo vang. Mahse, kan hunah hi chuan, thlarauva hriak thih an nih leh nih loh chu Pathian thâwk khum lehkha thu: “Pathian thlarau hruaia awm apiangte chu Pathian fate an ni si a. Hlauva awm leh tûrin bâwih nihna thlarau in hmu a ni si lo va; fa nihna thlarau in hmu a ni zâwk e, chu thlarau avâng chuan ‘Abba! (Ka pa!)’ tiin kan au ṭhin hi,” tih ang chite ṭanchhana hriat fiah theih a ni.​—⁠Rom 8:​14, 15.

8. Matthaia bung 13-a chhinchhiah “buh lem” leh “buh” hian tute nge a entîr?

8 Kum zabi kalta zawng zawng chhûng khân, hriak thih dik takte chu “buh lem,” a nih loh leh Kristian der ṭona lovah “buh” angin an ṭo ve a. (Matthaia 13:​24-30; 36-43) Kum 1870 chho bâwr vêl aṭang khân, “buh” chu chiang takin a lang chhuak ta a, chu mi hnu kum engemaw zâtah chuan hriak thih Kristian enkawltute chu: “Upate chuan . . . [Hriatrenga hmang tûra] lo kal khâwm mipuite hnênah chuan hêng thu intiamkamna,​—⁠(1) [Krista] thisena rinna; leh (2) Lalpa leh a rawngbâwlnaa thih thlenga inpumpêkna thute hi an hrilhfiah tûr a ni. Tichuan, tupawh chutiang rilru pu apiangte leh Lalpa thihna hriatrengnaa tel tum tlat apiangte chu an sâwm tûr a ni.”​—⁠Studies in the Scriptures, Series VI, The New Creation, phêk 473. *

“Berâm Dang” Zawnna

9. Engtin nge “mipui tam tak” nihna tak chu kum 1935-ah tih chian a ni a, chu chuan Hriatrengna chhinchhiahna lo ei ṭhîn ṭhenkhatte chu engtin nge a nghawng?

9 Hun a lo kal zêl chuan, Jehova inawpna pâwl chuan Krista hriak thih hnungzuitute bâkah mi dangte pawh a ngaihsak ṭan ta a. He mi chungchânga thilthleng langsâr tak chu kum 1930 chho bâwr laihâwl vêl khân a thleng a ni. Chu mi hma zawng chuan, Pathian mite chuan Thu Puan 7:9-a “mipui tam tak” sawite hi hriak thih vâna kaihthawh mi 1,44,000 te thurualpui tûr, thlarau lam chanvo hnuaihnung zâwk chang tûr​—⁠Krista mo ṭhian tûrte angah an ngai a. (Sâm 45:​14, 15; Thu Puan 7:4; 21:​2, 9) Mahse, May 31, 1935 khân, Washington, D.C., U.S.A. rama Jehova Thuhretute inkhâwmpuiah chuan, “mipui tam tak” (“mipui nasa tak,” King James Version) hian tâwpna huna chêng “berâm dang” a kâwk tih chu Bible aṭanga hrilhfiah a ni ta a. (Johana 10:16) Chu inkhâwmpui zawhah chuan, Hriatrengna chhinchhiahna ei ṭhîn ṭhenkhatte chuan an beisei chu vân lam nunna ni lovin, lei lam nunna a nih zâwkzia an hriat chian tâk avângin an ei zawm ta lo a ni.

10. Engtin nge tûn laia “berâm dang” beiseina neih leh mawhphurhna neihte hi i hrilhfiah ang?

10 A bîk takin kum 1935 aṭang khân, tlannaa rinna nei a, Pathian hnêna inpumpêk leh Lalram thuhrilh rawngbâwlnaa hriak thih “pâwl tlêmte” thlâwptu, “berâm dang” lo ni tûrte chu zawn a ni a. (Luka 12:32) Hêng berâm dangte hian leia chatuana nun chu an beisei a; kawng dang zawngah chuan tûn laia Lalram roluahtu tûr a la bângte nên an inang vek a ni. Hmân lai Israel rama ram dang mi chêng, Jehova chibai bûk a, Dân hnuaia intulûtte ang bawkin, tûn laia berâm dangte pawhin Kristian mawhphurhna, thlarau lam Israelte nêna chanchin ṭha hrilhna ang chi te, chu an pawm ve a ni. (Galatia 6:16) Mahse, ram dang mite chu Israel lal emaw, puithiam emaw an ni thei lo ang bawkin, hêng berâm dangte zînga tumah hi vân lam Lalrama rorêltu emaw, puithiam emaw an ni thei lo.​—⁠Deuteronomy 17:15.

11. Engvângin nge mi a baptisma chan nî chuan a beiseina chungah nghawng a neih?

11 Kum 1930 chho bâwr vêlah chuan vân lam nun chang tûrte thlanna chu a tlângpui thua zawh a ni tawh tih a lo chiang chho tial tial a. Kum sâwmbi engemaw zât chhûng chu lei lam beseina nei, berâm dangte zawnna neih leh char char a ni. Hriak thih zînga pakhat chu lo rinawm lo ta se, 1,44,000 an tlin theih nân berâm dangte zînga Pathian rawng rinawm taka rei tak lo bâwl tawh chu koh a nih a rinawm hle.

Inhriat Sual Chhan

12. Eng dinhmun hnuaiah nge miin Hriatrengna chhinchhiahna a ei a, a in chu a tâwp ang a, engvâng nge?

12 Hriak thih Kristiante chuan Pathian kohna an dawng tih an inhre chiang hle a. A nih leh Pathian kohna dawng si lovin, ṭhenkhatin Hriatrengna chhinchhiahnate eiin, in ta se, engtin nge ni ang le? Tûnah chuan Pathian kohna an dawng lo tih an inhre tawh a, chu an inhriatna chuan ei chhunzawm tawh lo tûrin a tur ngei ang. Tupawh kohna dawng lo tih inhre reng si a, vân rama lal leh puithiam ni tûra koh ni anga inlantîr duhtu chu, Pathianin a pawm dâwn hauh lo a ni. (Rom 9:16; Thu Puan 20:⁠6) Jehova chuan Levia mi Kora chu chapo taka Arona puithiam nihna chanvo chan a tum avângin a tihlum a. (Exodus 28:1; Number 16:​4-11, 31-35) Kristian tupawhin, inhriat sualna avângin Hriatrengna chhinchhiahnate chu a lo eiin, a lo in ṭhîn tih a inhriatchhuah chuan, a tâwp nghâl hmak tûr a ni a, inngaitlâwm takin Jehova ngaihdamna a dîl tûr a ni.​—⁠Sâm 19:13.

13, 14. Engvângin nge mi ṭhenkhat chuan Pathian kohna dawng anga dik lo taka an inngaih?

13 Engvângin nge miin Pathian kohna dawng anga an inngaih tlat theih? Kawppuite thihna emaw, thil râpthlâk tak dang engemaw chuan leia nun an châkna chu a hlohtîr a ni thei a. A nih loh leh an ṭhian hnai tak hriak thih Kristian anga inchhâlte nêna awm tlân an duh vâng a ni thei bawk. Pathian chuan he chanvo chang tûra mi dangte fuih tûrin tumah a tîr lo chiang a. Tin, Lalram roluahpuitu tûrte chu chutiang an nihzia aw hmangin a nemnghet bawk lo.

14 Mi ṭha zawng zawngte chu vâna lâwn vek tûra sakhaw der thurin chuan mi ṭhenkhat chu vâna kohna chang angah a inngaihtîr a ni thei a. Chuvângin, tûn hmaa thlîr dân dik lo kan neihte leh thil dangte’n min thunun loh nân kan fîmkhur a ngai a ni. Entîr nân, ṭhenkhat chuan: ‘Kan thinlung veina nghawng thei chi damdawi ka hmang em? Thutlûkna dik lo min siamtîr tûrin rilru no lutuk ka ni em?’ tihte hi an inzâwt thei ang.

15, 16. Engvângin nge mi ṭhenkhatin hriak thih nia an inngaih sual?

15 Mi ṭhenkhat chuan: ‘Challan ka duh em? Tûna hotu nih emaw, nakina Krista roluahpuitu tûr emaw nih chu ka châk viau em? Kum zabi pakhatnaa Lalram roluahtu tûrte koh an nih khân, an zain kohhranah nihna an nei vek kher lo. Tin, Pathian kohna dawngtute chuan challan emaw, hriak thih an nih chu an chapopui emaw lo. “Krista rilru ang pu” te neih tûra beisei, inngaihtlâwmna chu an lantîr zâwk a ni.​—⁠1 Korinth 2:16.

16 Ṭhenkhat chuan Bible hriatna an neih tam avângin Pathian kohna dawng angah an inngai a ni mai thei. Mahse, thlarauva hriak thih nihna chuan hriatna chungchuang a pe kher chuang lo; Paula ngei pawhin hriak thih unau ṭhenkhatte chu a zirtîr leh a zilh a ngaih avângin. (1 Korinth 3:​1-3; Hebrai 5:​11-14) Pathian chuan a mi zawng zawngte hnêna thlarau lam chaw pêk chhuah nân ruahmanna a siam a. (Matthaia 24:​45-47) Chuvângin, tumahin hriak thih Kristian nihna chuan lei lam beiseina neite aia finna sâng zâwk a pe ang tih ngaih dân an nei tûr a ni lo. Bible chungchâng zawhna chhân thiam te, thu hril thiam te, a nih loh leh Bible-a innghat thusawi thiam te hi thlarauva hriak thih an nihzia târ lanna a ni lo. He mi chungchângah hian lei lam beiseina nei Kristiante pawh an thiam êm êm tho a ni.

17. Thlarauva hriak thihna chu enga innghat leh tu chunga innghat nge?

17 Rinpui tuemawin vân lam kohna chungchânga zawhna a siam chuan, upa emaw, Kristian puitling dangin emaw a sawipui thei a. Mahse, tuman mi dang tân thutâwp a siamsak thei lo. He kohna dawng tak taktu chuan chutiang beiseina a neih leh neih loh chu mi dangte a zawh a ngai lo. Hriak thihte chu “chi chhe thei lakah ni lovin, Pathian thu nung reng leh awm rengah chuan chi chhe thei lo laka piang thar” an ni. (1 Petera 1:23) Pathianin a thlarau leh a Thu hmangin “chi” chu a tuh a, chu chuan mi chu vân lam beiseina nei, “thil siam thar” a nihtîr a ni. (2 Korinth 5:17) Tin, duh thlangtu chu Jehova a ni a. Hriak thih nihna chu “a duhtu avâng a ni lo va, a tlântu avâng a ni hek lo, a khawngaihtu Pathian avâng a ni zâwk.” (Rom 9:16) A nih chuan, miin vân lam kohna a dawng tih engtin nge a chian theih ang?

An Inhriat Chian Chhan

18. Engtin nge Pathian thlarau chuan hriak thihte thlarau nên thu a hriattîr?

18 Pathian thlarau hriattîrna chuan hriak thih Kristiante chu vân lam beiseina an neihzia a rinnghehtîr thlap a. Paula chuan: “Fa nihna thlarau in hmu a ni zâwk e, chu thlarau avâng chuan ‘Abba! (Ka pa!)’ tiin kan au ṭhin hi. Thlarau ngei chuan keimahni thlarau nên Pathian fate kan ni tih min hriattîr ṭhîn; tin, fate kan nih chuan roluahtute kan ni a; Pathian roluahtu, Krista luahpuitute kan ni; a hnêna chawimawiin kan awm ve theihna tûrin amah kan tuarpui tak zet chuan,” tiin a ziak a ni. (Rom 8:​15-17) Thlarau thianghlim thununna hnuaiah, hriak thihte thlarau, a nih loh leh an rilru put hmang chuan Jehova thlarau lam fate chungchânga Pathian Lehkha Thuin a sawite chu anmahnia inhmeh bel tûrin a chêttîr a ni. (1 Johana 3:⁠2) Pathian thlarau chuan fa a nihzia inhriatna a pe a, an beiseina ṭha chungchuang tak chu anmahniah a awmtîr tlat a ni. (Galatia 4:​6, 7) Ni e, mihring ṭha famkim nia chhûngkaw kim leh ṭhiante nêna leia chatuana nun chen chu ropui hle dâwn mah se, chu chu an tâna Pathian pêk beiseina a ni lo tlat. A thlarau hmangin, Pathianin vân lam beiseina nasa tak chu anmahniah a siam a, lei lam nêna an inzawmna zawng zawng leh an beiseina zawng zawng chân chu an inhuam a ni.​—⁠2 Korinth 5:​1-5; 2 Petera 1:​13, 14.

19. Hriak thih Kristiante nunah thuthlung tharin eng chanvo nge a chelh?

19 Hriak thih Kristiante chuan an vân lam beiseina an nei ngei tih leh thuthlung thara hruai an ni ngei tih an hre chiang hle a. Chu chu Isua’n Hriatrengna a neih ṭan khân a sawi a ni: “He no hi ka thisena thuthlung thar chu a ni, in aia chhuak tûra chu,” tiin. (Luka 22:⁠2) Thuthlung thara telte chu Pathian leh hriak thihte an ni a. (Jeremia 31:​31-34; Hebrai 12:​22-24) Isua chu an inkâra palai a ni. Krista thisena tihnun a nih tâkah chuan, thuthlung thar chuan Judate zîng ata chauh ni lovin, hnamte zîng ata pawh Jehova hming pu atân leh Abrahama “thlah” ni tûrin, mite chu a la chhuak a ni. (Galatia 3:​26-29; Tirhkohte 15:14) He “chatuana thuthlunna” hian thlarau lam Israel zawng zawng chu thi thei lo tûra vâna thawhlehna a chantîr a ni.​—⁠Hebrai 13:20.

20. Hriak thihte chu Krista nên eng thuthlunnaah nge hruai an nih?

20 Hriak thihte chuan an beisei chu an hre chiang hle a. Anni chu thuthlung dangah pawh hruai an ni; Lalram thuthlungah chuan. Krista nêna chan inṭâwm an neihna chungchâng chu Isua’n heti hian a sawi: “Thlêmna ka tawh chhûng zawng nangni mi awmpuitu in ni a . . . ka Pain ram mi ruatsak angin ram ka ruatsak che u a ni,” tiin. (Luka 22:​28-30) He Krista leh a thawhpui lalte inkâra thuthlung hi chatuana awm tûr a ni.​—⁠Thu Puan 22:⁠5.

Hriatrengna Hun​—⁠Hun Hlimawm Tak

21. Engtin nge Hriatrengna hun aṭang hian hlâwkna nasa tak kan neih theih?

21 Hriatrennga hun chhûng hian hun hlimawm tam tak a awm a. He mi hun chhûnga Bible chhiar hun duan chu kan hlâwkpui thei a ni. Tin, ṭawngṭai nân, Isua lei lam nun leh a thihna chungchâng ngaihtuah nân, leh Lalram thuhrilh rawngbâwlnaa tel nân hun ṭha tak a ni. (Sâm 77:12; Philippi 4:​6, 7) Chu hun hmanna ringawt pawhin Pathian leh Krista’n tlanna inthawina hmanga min hmangaihna an lantîr chu min hriatchhuahtîr a ni. (Matthaia 20:28; Johana 3:16) He ruahmanna hian beiseina leh thlamuanna min pe a, Krista nun kawng ang chu ûm zêl tûra kan tum ruhna chu a tichak tûr a ni bawk. (Exodus 34:6; Hebrai 12:⁠3) Tin, Hriatrengna chuan Pathian chhiahhlawh kan nih anga kan inpumpêkna thutiam chu hlen chhuak tûr leh a Fapa duh tak hnungzuitu rinawm nghet ni tûrin min tichak bawk tûr a ni.

22. Mihringte hnêna Pathian thilpêk ropui ber chu eng nge ni a, chu thilpêk kan ngaihhlutzia lantîr theih dân kawng khat chu eng nge ni?

22 Jehova chuan thil pêk ṭha min va pe tehrêng êm! (Jakoba 1:17) A Thu kaihhruaina kan nei a, a thlarau ṭanpuina kan nei bawk a; tin, chatuana nun beiseina kan nei bawk a ni. Pathian thilpêk ropui ber chu hriak thihte leh mi dang rinna nei zawng zawngte sual thawi nâna Isua inthawina chu a ni. (1 Johana 2:​1, 2) Chuvângin, Isua thihna chuan engti fakauvin nge i tân awmzia a neih? Chu Isua thihna avânga an lâwmna chu April 16, 2003-a Lalpa Zanriaha telna hmanga lantîrtute zîngah i tel ve ang em? (w03 2/15)

[Footnote]

^ par. 8 Jehova Thuhretute chhuah a ni a, tûnah chuan chhut chhuah a ni tawh lo.

I Chhânna Eng nge?

• Tuin nge Hriatrengna chhinchhiahna ei a, in ang?

• Engvângin nge “berâm dang” chu Lalpa Zanriahah hian zah taka lo thlîrtu ang chauhva an tel?

• Engtin nge hriak thih Kristiante chuan Krista thih Hriatrengnaah hian chhang ei a, uain in tûr an ni tih an inhriat?

• Hriatrengna hun hi eng tih nân nge hun ṭha tak a nih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 30-naa graph/milemte]

(A lan dân tûr dik tak hriat nân, a lehkhabu en rawh)

Hriatrengna Inkhâwma Tel Zat

Mi maktaduai tam tak

15,597,746

15

14

13,147,201

13

12

11

10

 9

 8

 7

 6

 5

4,925,643

 4

 3

 2

 1

878,303

63,146

1935 1955 1975 1995 2002

[Phêk 30-naa milem]

Kumin Lalpa Zanriah hmannaah i tel ve ang em?