A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Mi Dangte Chu Jehova En Dânin En Tum Rawh

Mi Dangte Chu Jehova En Dânin En Tum Rawh

Mi Dangte Chu Jehova En Dânin En Tum Rawh

“LALPA chuan mihring en dân angin a en ve si lo.”​—⁠1 SAMUELA 16:⁠7.

1, 2. Engtin nge Jehova’n Eliaba a en dân chu Samuela en dân nên a inan loh va, chu mi aṭang chuan eng nge kan zir theih?

JEHOVA chuan zâwlnei Samuela chu B.C.E. kum zabi 11-na khân a rûka thil ti tûrin a tîr a. Mi pakhat Jesaia inah kal a, a fapate zînga pakhat chu Israel lal ni tûra hriak thih tûrin a ti a ni. Samuela’n Jesaia fapa upa ber, Eliaba a han hmuh chuan Pathian thlan a nih ngei a ring nghet nghâl hmiah a. Mahse, Jehova chuan: “A hmêl lam emaw, a sân lam emaw en suh; ani hi chu ka duh loh a ni; LALPA chuan mihring en dân angin a en ve si lo va; mihring chuan pawn lama lan dân an en ṭhîn a, LALPA erawh chuan thinlung lam a en zâwk ṭhîn a ni,” tiin a hrilh a ni. (1 Samuela 16:​6, 7) Samuela chuan Eliaba chu Jehova en dânin a en lo a ni. *

2 Mihringte tân chuan mi dangte nih dân tûr hi rin sual a va awl êm! Kawng khatah chuan, pâwn lam lan dâna duhawm hle a, a chhûngrila duh ang anga khawsa site bumin kan awm mai thei. A leh lamah thung chuan, mi rilru ṭhate pawh an mizia kan ninzâwng a nih mai avângin an nihna kan chhût sual hle thei bawk.

3, 4. (a) Kristian pahnihte inkârah buaina lo chhuak ta se, an pahnih chuan eng nge tih an tum ve ve ang? (b) Kan rinpuite nêna innghîrnghona kan neih hunah eng zawhnate nge kan inzawh ang?

3 Mi dangte​—⁠kum rei tak chhûng kan lo hriat tawhte pawh​—⁠sawisêl kan awlsam lutuk hian buaina a chhuak thei a. Tûn hmaa i ṭhian hnai tak lo ni tawh ṭhîn Kristian tuemaw nên intihthiam lohna nasa tak in nei a ni thei. In inṭhianṭhatna chu siam ṭhat leh i duh em? Chutiang tûr chuan engin nge ṭanpui ang che?

4 Engvângin nge i Kristian unaupa emaw, unaunu emaw chu chiang lehzual, rei tak, leh a ṭha zâwnga i en loh vang ni? Hei hi Isua thusawi: “Pa mi tîrtuin a hîp loh chuan tumah ka hnênah an lo kal thei lo vang,” tih ngaihtuah chungin ti ang che. (Johana 6:44) Tichuan: ‘Engvângin nge Jehova’n he mi hi A Fapa hnênah a hîp? Eng mize ṭha nge he mi hian a neih? Chûng chu kan hmuh hmaih emaw, kan ngaihnêpsak emaw a ni em? Engvângin nge tûn hma khân kan lo inṭhian? Engin nge he mi lamah hian min hîp?’ tih zawhnate hi inzâwt ang che. A tîrah chuan a ṭha laite hmuh chu harsa i ti mai thei, a bîk takin engemawti chhûng rilru nâa i lo awm tawh phei chuan a har lehzual ang. Nimahsela, in pahnih inkâra inṭhianna siamṭhat leh nâna rahbi pawimawh tak a ni. Chutiang tih theih dân tûr hrilhfiah nân, a chânga a chhe zâwnga sawi ṭhin mi pahnihte neih mize ṭha laite lo en ta ila. Chûng mite chu zâwlnei Jona leh tirhkoh Petera te an ni.

Jona Nihna Dik Tak Bihchianna

5. Eng hna thawh tûr nge Jona chu pêk a nih a, engtin nge a chhân lêt?

5 Jona chu Jehoasa fapa, Lal Jeroboama II-na lal laia Israel hmar lam lalrama zâwlnei a ni a. (2 Lalte 14:​23-25) Ni khat chu, Jehova chuan Jona chu Israel chhuahsan a, Assuria Lalram chak tak mai khawpui, Ninevi khawpuia kal tûrin thu a pe a. Eng nge a tih dâwn? Chu khawpui ropui tak tihchhiat a nih tûr thu a chhûnga chêngte vaukhân tûrin a ni. (Jona 1:​1, 2) Pathian kaihhruaina zui lovin, Jona chu a tlân bo ta zâwk a! Ninevi khua aṭanga hla tak mai Tarsis khaw lam pan tûr lawngah chuan a chuang ta daih a.​—⁠Jona 1:⁠3.

6. Engvângin nge Jehova’n Ninevi khuaa kal tûra Jona a thlan?

6 Jona i ngaihtuah hian eng nge i rilruah lo lang? Zâwlnei thuâwih lo tak niin i ngai em? A pâwnlâng en mai chuan chutianga ngaih chu a awl ngei ang. Mahse, a thuâwih loh avânga zâwlnei atâna thlan a ni thei dâwn em ni? Ni thei lo ve! Jona chuan mize duhawm ṭhenkhat a nei a ni ngei tûr a ni. A zâwlnei nihna chanchin hi lo ngaihtuah teh.

7. Eng dinhmun hnuaiah nge Jona’n Israel ramah Jehova rawng a bâwl a, chu mi i hriatna chuan amah i en dân engtin nge a nghawng?

7 Dik takin, Jona chuan mi ngaihven lohna bial Israel ramah rinawm takin rawng a bâwl a. A hun laia mi ve tho, zâwlnei Amosa chuan a hun laia Israelte chu hausak leh nawmchen âtchilh mi angin a sawi a ni. * Chu ramah chuan suahsualna thiltih a thleng ṭhîn a; mahse, Israelte chuan an ngaimawh rêng rêng lo. (Amosa 3:​13-15; 4:4; 6:​4-6) Mahse, Jona chuan thu hril tûra a mawhphurhna chu rinawm takin nî tin a hlen chhuak ṭhîn. Chanchin ṭha puang chhuaktu i nih chuan, mahni nihna tâwka lungawite leh mi ngaihsak lote hnêna thu hrilh harsatzia chu i hre ngei ang. Chuti chuan, Jona chak lohna laite kan hriat rualin, rinna nei lo Israelte hnêna thu a hrilh laia a chhelna leh a rinawmnate chu i hmuh hmaih lo vang u.

8. Israel zâwlnei chuan Ninevi khuaah eng thil harsa tak nge a tawh dâwn?

8 Ninevi khuaa kal chu rinna nei lo Israelte hnêna thu hrilh aiin nasa takin a khirh zâwk a. Chu khawpui thleng tûr chuan Jona chu mêl 500 vêl kea a kal a ngai a, chu chu thla khat vêl awh tûr zin kawng hahthlâk tak a ni. Chuta a thlen chuan, zâwlnei chuan nunrâwng hmingthang tak Assuria mite hnêna thu a hrilh a ngai dâwn a ni. Assuria tân râwng taka insawisak chu an indona hmêlhmang pakhat a ni a. Chu chu an la chapopui lehnghâl a. Chuvângin, Ninevi chu “thisen chhuah hmang khawpui” tia koh a ni pawh hi a mak lo ve!​—⁠Nahuma 3:​1, 7.

9. Thlipui na tak maiin lawng pute a nuai khân, eng mizia nge Jona’n a lantîr?

9 Jehova thupêk chu a zawm hreh avângin, Jona chu rawng bâwl tûra tirh a nihna lam hlat deuh deuh tûr lawngah chuan a chuang ta a. Nimahsela, Jehova chuan a zâwlnei a rinna chu a hloh chuang lo va, amah thlâktu tûr mi dang a zawng chuang hek lo. Jona chu a hna thawh tûr pawimawhzia hriat chhuahtîr thei tûr thil engemaw a ti zâwk a ni. Pathian chuan tuipuiah chuan thlipui na tak mai a tlehtîr a. Jona chuanna lawng chu tuifâwn chuan a vawrh kual a. Sualna nei lo mite chuan Jona avângin an nun an chân lek lek mai a! (Jona 1:⁠4) Engtin nge Jona’n a chhân lêt? Amah avânga lawnga chuangte’n an nun an chân a duh loh avângin, Jona chuan: “Mi la kâng ula, tuifinriatah hian mi theh chhuak rawh u; chutichuan tuifinriat hi in tân a fâwn tawh lo vang,” tiin anni chu a hrilh a ni. (Jona 1:12) A tâwpa lawng pute’n tuia an paih tâkah chuan, Jona chuan tuipui aṭanga Jehova chhan chhuahna a beisei thei tawh lo. (Jona 1:15) Mahse, lawng pute an boral loh nâna a nun chân chu a inhuam a ni. Heta a lantîr mizia ṭha huaisenna te, inngaihtlâwmna te, leh hmangaihna te hi kan hmu a ni lâwm ni?

10. Jehova’n Jona a tirh nawnleh hnuah eng thil nge thleng?

10 A tâwpah Jehova chuan Jona chu a chhan chhuak a. Tûn lawka a thiltihte chuan Jona chu Pathian rawng bâwl tlâk lovah a siam em? Siam lo ve, Jehova chuan zahngai tak leh hmangaih takin Ninevi mite hnêna thu sawi tûrin a tîr leh a ni. Ninevi khua a thlen chuan, a khaw mite suahsualna chuan Pathian beng a thleng ta a; chuvângin, an khawpui chu ni 40 chhûnga tihchhiat a ni ang tih chu huaisen takin a puang chhuak a ni. (Jona 1:2; 3:⁠4) Jona thuchah tlang tak an hriat chuan, Ninevi khaw mipuite chu an inlamlêt a, an khawpui pawh zuah a ni ta a ni.

11. Jona’n thil hlu tak a zir chhuahzia engin nge târ lang?

11 Jona chuan thlîr dân dik a la nei lo cheu va. Mahse, entîrna hmuh theih hmangin, Jehova chuan a lang mai piah lam A enzia leh thinlung a endikzia a hriat theih nân Jona chu dawhthei takin a ṭanpui a ni. (Jona 4:​5-11) Jona’n thil hlu tak a zir chhuahzia chu thil nih dân dik tak ama ziak ngei aṭangin a lang chiang a ni. A dinhmun zahthlâk tak leh a tlin lohna zawng zawng a ziah vekna chuan a inngaihtlâwmzia a târ lang tel bawk. Mahni thil tihsual pawm tûr chuan huaisen a ngai si a!

12. (a) Engtin nge Isua’n mi chu Jehova en dânin a en tih kan hriat theih? (b) Chanchin ṭha kan hrilhte chu eng anga en tûrin nge fuih kan nih? (Phêk 22-naa bâwm en rawh.)

12 A hnu kum zabi engemaw zâtah Isua Krista chuan Jona thil tawn chungchâng chu a ṭha zâwngin heti hian a sawi a. “Jona chu ni thum leh zan thum nghapui kawchhûnga a awm ang khân, mihring Fapa hi ni thum leh zan thum lei kawchhûngah a awm bawk dâwn a ni,” tiin. (Matthaia 12:40) Jona chu kaihthawh a nih hunah chuan, Isua’n thlâna A hun hman leh zâwlnei nuna hun thim chhûng hi a tehkhin a ni tih a rawn hre dâwn a ni. A chhiahhlawhte’n thil an tihsual huna hnâwl mai ngai lo Pathian rawngbâwltu kan ni chu kan lâwm hle a ni lâwm ni? Fakna hla phuahtu chuan heti hian a ziak a: “Pain a fate a khawngaih ang hian, LALPA chuan amah ṭihtute chu a khawngaih ṭhîn. Kan taksa siam dân hi a hriat a, vaivut mai kan ni tih a hriat reng avângin,” tiin. (Sâm 103:​13, 14) Ni e, tûn laia mi ṭha famkim lote pawh tiamin he “vaivut” hian Pathian thlarau thianghlim ṭanpuinain thil ropui tak tak an ti thei asin!

Petera Nihna Thlîr Dân Inbûk Tâwk

13. Petera mizia eng nge rilruah lo lang mai thei a; mahse, engvângin nge Isua’n tirhkoh atâna a thlan?

13 Tûnah chuan entîrna a pahnihna, tirhkoh Petera chungchâng hi lo ngaituah leh ila. Petera mizia hrilhfiah tûr ni ta la, ngaihtuah chiang lo va thil ti puat puat mi, mi chapo tiin i ngaihtuah nghâl mai ang em? Chutiang mizia lantîr châng chu a nei ngei mai. Mahse, Petera chu thil ngaihtuah chiang lo va ti puat puat mi, mi chapo a nih tak zet chuan Isua’n a zirtîr 12-te zînga pakhat ni tûrin a thlang dâwn em ni? (Luka 6:​12-14) Teuh lo mai! Isua chuan chûng a tlin lohnate chu en lovin, a mize ṭhate a hre zâwk a ni.

14. (a) Engin nge Petera’n tlang taka thu a sawi chhan hrilhfiah mai thei? (b) Engvângin nge Petera’n zawhna a zawh ṭhin avângin kan lâwm ang?

14 A châng chuan Petera chu tirhkoh dangte tâna thusawituah a ṭang a. Hei hi ṭhenkhat chuan inngaihtlâwmna a tlâkchham vângah an ngai mai thei. Mahse, chu chu a dik em? Ṭhenkhat chuan Petera chu tirhkoh dangte​—⁠Isua ngei​—⁠ai pawhin a upa zâwk an ti a. Chu ngaih dân chu a dik a nih chuan, ṭawng hmasatua a ṭan fo chhan a hrilhfiah dâwn a ni. (Matthaia 16:22) Mahse, thil dang pawh ngaihtuah tûr a awm. Petera chu thlarau mi tak a ni a. Thil hriat a duhna chuan zawhna zâwt tûrin a chêttîr a ni. Chu chu keini pawhin kan lo hlâwkpui a. Isua chuan Petera zawhna a chhânnah thu ṭha leh hlu tam tak a sawi a, chûngte chu Bible-ah vawn ṭhat a ni. Entîr nân, Petera zawhna a chhânnaah a ni, Isua chuan “sum enkawltu rinawm” chungchâng a sawi ni. (Luka 12:​41-44) Petera zawhna: “Keinin engkim kalsanin kan zui ta chia; engnge kan hmuh ang le?” tih hi ngaihtuah teh. Chu a zawhna avâng chuan Isua’n thutiam mi tichak thei tak: “Mi tin inte emaw, unaute emaw, farnute emaw, pa emaw, nu emaw, fate emaw, ramte emaw ka hming avânga kalsan apiang chuan a leh za an hmu ang a, chatuana nunna an la chang bawk ang,” tih hi a sawi phah a ni.​—⁠Matthaia 15:15; 18:​21, 22; 19:​27-29.

15. Engvângin nge Petera chu a rinawm nghet tak zet kan tih theih?

15 Petera chuan mize ṭha tak dang pawh a nei a​—⁠a rinawm nghet a ni. Isua thu zirtîr zînga pakhat an hriatthiam loh avânga zirtîr tam takin Amah an kalsan ṭum pawh khân, zirtîr 12-te aiawha ṭawngchhuakin: “Lalpa, tu hnênah nge kan kal ang? Nangin chatuan nunna thu i nei alâwm?” titu chu Petera bawk a ni. (Johana 6:​66-68) Chûng thute chuan Isua thinlung a tihlâwm tûrzia mai chu! A hnuah an Pu man tûra mipui an rawn thawh khân, a zirtîr tam zâwk chu an tlânchhia a. Mahse, Petera chuan mipui chu râl khat aṭanga zuiin, puithiam hotu in hungchhûng kawtlai thlengin a zui a ni. Dawihzepna ni lovin, huaisennain ani chu chutah a hruai thleng a ni. Isua chu thu zawhfiah a nih laiin, Petera chuan meilum aia intilum Judaho chu a va fin a. Puithiam hotu chhiahhlawhte zînga pakhat chuan a lo hria a, Isua pâwla mi a niah a puh a. A ni, Petera chuan a Pu chu a phat ta ngei mai; mahse, tirhkoh tam zâwkin an tawn ngam loh dinhmun hlauhawm taka Petera dahtu chu Isua a ngaihtuahna leh a laka a rinawm nghehna a ni tih i theihnghilh lo vang u.​—⁠Johana 18:​15-27.

16. Eng atân nge Jona leh Petera mize ṭhate kan ngaihtuah?

16 Petera mize ṭhate chu a tlin lohnate aiin a tam zâwk daih a. Jona pawh chutiang bawk chu a ni. Kan lo en ṭhin dân pângngai aia ṭhaa Petera leh Jona kan en angin, tûn laia kan thlarau lam unaupa leh unaunute a ṭha zâwnga en tûrin kan inzir tûr a ni. Chutianga tihna chuan amahni nêna inlaichînna ṭha zâwk min neihtîr ang. Engvângin nge chutianga tih chu a tûl tak zet?

Kan Zirte Nunpui Nghâlin

17, 18. (a) Engvângin nge Kristiante inkârah inhmuhthiam lohna a lo awm mai theih? (b) Eng Bible zilhna thuin nge kan rinpuite nêna harsatna kan neihte chingfel tûra min ṭanpui thei?

17 Tûn laiah hian mi hausa leh rethei, lehkha thiam leh thiam lo, leh eng hnam pawha mi mipa, hmeichhia, leh naupangte chuan Jehova rawng lungrual takin an bâwl tlâng a. (Thu Puan 7:​9, 10) Kristian kohhranah hian mize chi hrang tam tak kan va tam êm! Inhnaih taka Pathian rawng bâwl tlâng kan nih avângin, inrem lohna lo awm châng chu a awm ngei ang.​—⁠Rom 12:10; Philippi 2:⁠3.

18 Kan unaute tlin lohna chu hmu reng mah ila, chûngte chu kan en tlat lo. Fakna hla phuahtuin: “LALPA, nangin khawlohnate i chhinchhiah chuan, aw LALPA, tunge ding ang le?” a tih Jehova mizia hi entawn kan tum tlat a ni. (Sâm 130:⁠3) Min ṭhen hrang thei miziate ngaihtuah reng ai chuan, “inremna tûr leh intihsâwt tawnna tûr thilte chu [kan] ûm” zâwk a ni. (Rom 14:19) Mi tinte chu an famkim lohnate en lovin, Jehova en dân anga an mize ṭhate en chu kan tum tlat a ni. Chutianga kan tih hian, chu chuan “indawh tawn” zêl tûrin min ṭanpui a ni.​—⁠Kolossa 3:13.

19. Inrem lohna nasa tak chinfel nâna Kristianin rahbi ṭangkai tak a rah theihte târ lang rawh.

19 A nih leh kan pai dam mai theih loh inhmuhthiam lohna lo awm ta se engtin nge ni ang? (Sâm 4:⁠4) Chu chu nangmah leh i rinpui tuemaw inkârah a thleng tawh em? Engvângin nge chinfel i tum loh vang? (Genesis 32:​13-15) A hmasa berin, ṭawngṭaiin Jehova pan la, a kaihhruaina dîl ang che. Chutah, a mize ṭhatna laite ngaihtuah chungin, “thuhnuairawlh tak leh fing takin” ani chu bia ang che. (Jakoba 3:13) Remna siam i duh thu hrilh la. “Ngaihthlâk chuh sela, thusawi chuh lo sela, thin tinel rawh,” tih Bible zilhna thu hi hre reng ang che. (Jakoba 1:19) “Tin tinel” tûra thurâwn hian nangmah tithinrim thei thil a lo ti emaw, a lo sawi emaw mai thei tih a kâwk a. Chutiang a thleng a nih chuan, insûmtheihna nei tûrin Jehova ṭanpuina dîl rawh. (Galatia 5:​22, 23) I unau chu ṭawngna hun pe la, ngun takin lo ngaihthlâksak ang che. A thusawi apiang i pawm vek lo a nih pawhin, lo tibuai suh. A thil thlîr dân chu a dik lo pawh a ni thei; mahse, chu chu a thlîr dân a ni rih tlat a. Buaina chu a thlîr dân aṭanga hmuh thiam tum rawh. Chutah chuan i unaupa thlîr dân aṭanga nangmah inenfiah pawh a tel mai thei a ni.​—⁠Thufingte 18:17.

20. Intihthiam lohna chinfel hunah, eng rahbi dangte hian nge inremna siam thei ang?

20 I sawi hun a lo thlen ve chuan, khawngaihna telin ṭawng ang che. (Kolossa 4:⁠6) I unaupa hnênah chuan a mizia i duhzâwngte hrilh la. Inhriatthiam lohna lo chhuahnaa i telna engahpawh chuan thupha chawi ang che. Inngaitlâwm taka hma i lâkna a hlawhtlin chuan, Jehova hnênah lâwmthu sawi rawh. A hlawhtlin loh erawh chuan, remna siam theihna hun remchâng dang melh reng pahin, Jehova kaihhruaina dîl reng ang che.​—⁠Rom 12:18.

21. Engtin nge he thuziak sawikhâwmna hian mi dangte chu Jehova en dâna en tûrin a ṭanpui che?

21 Jehova chuan a chhiahhlawh zawng zawngte a hmangaih vek a. Kan famkim lo chung pawhin a rawngbâwlnaah kan zaa min hman chu a duh a ni. Mi dangte a en dân kan zir tam hian, kan unaute kan hmangaihna chu a pung zêl ang. Kan Kristianpuite kan hmangaihna a daih chuan, a tihtharleh theih a ni. Mi dangte a ṭha zâwnga en​—⁠Jehova’n anmahni a en anga en​—⁠tûra theih tâwp kan chhuah chuan malsâwmna kan va dawng nasa dâwn êm! (w03 3/15)

[Footnote-te]

^ par. 1 A hnuah chuan tlângvâl hmêlṭha Eliaba chuan Israel lal ni tûra neih ṭûl mizia a nei lo tih a lang chhuak a ni. Philistia mi hrawl Goliatha’n Israel mite inbeihpui atâna a cho khân, Eliaba leh Israel mi dang zawng zawngte chu an zâm a, an hlau êm êm mai a ni.​—⁠1 Samuela 17:​11, 28-30.

^ par. 7 Tûn hmaa a ram bial chânte a lâk lêt a, a din ṭhat avânga chhiah a lâk luh hnem avângin, Jeroboam II-na chuan hmâr lam lalram hausakna chu nasa takin a tipung a nih a rinawm.​—⁠2 Samuela 8:6; 2 Lalte 14:23-​28; 2 Chronicles 8:​3, 4; Amosa 6:⁠2.

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Engtin nge Jehova’n a chhiahhlawh rinawmte tlin lohna chu a en?

• Jona leh Petera mize ṭha engte nge i sawi theih?

• I Kristian unaute chu eng anga en nge i tum tlat?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 18-naa bâwm]

Mi Dangte Pathianin A En Dân Tûr Ngaihtuah Rawh

Jona chungchâng Bible-a chhinchhiah i ngaihtuah hian, chanchin ṭha i hrilh ṭhinte i en dân siamṭhat ngaiin i hria em? Anni chuan Israel mite angin, mahni awm dânah an lungawi emaw, ngaihsakna an lantîr lo emaw, a nih loh leh Pathian thu an hnial kalh emaw mai thei a. Nimahsela, anni chu engtin nge Pathian Jehova’n a en? Jona thuhrilh avânga Ninevi lal a inlamlêt ang chiah khân, he khawvêla mi challang ṭhenkhatte pawh hi engtik nîah emaw chuan Jehova lamah an lo kîr mai thei asin.​—⁠Jona 3:⁠6, 7.

[Phêk 19-naa milem]

Mi dangte chu Jehova en dânin i en em?

[Phêk 20-naa milem]

Isua chuan Jona thiltawnah thil ṭha sawi tûr a hria