A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Lalpa Zanriah—Engtia Hman Tûr Nge?

Lalpa Zanriah—Engtia Hman Tûr Nge?

Lalpa Zanriah​—Engtia Hman Tûr Nge?

LALPA Zanriah hman dân chipchiar taka hrilhfiahin, Kristian tirhkoh Paula chuan: “Ka thu hrilh chhâwn che u kha Pathian hnên ata ka hmuh asin, khatia, Lalpa Isua chuan mantîra a awm zâna chhang a lâk a, lâwmthu a sawi zawha a phel a, ‘Hei hi ka taksa in aia pêk tûra chu a ni, mi hriat reng nân hei hi ti ṭhîn rawh u,’ a tih kha. Chutiang bawka zanriah ei zawha no pawh chu a lâk a, ‘He no hi ka thisena thuthlung thar chu a ni, in in apiangin mi hriat reng nân hei hi ti ṭhîn rawh u,’ a tih kha. Chu chhang chu in ei a, no chu in in apiangin, a lo kal leh hma loh zawng Lalpa thihna chu in entîr ṭhîn a ni si a,” tiin a ziak a ni.​—⁠1 Korinth 11:​23-26.

Juda Iskariota chuan Isua chu Juda sakhaw hruaitute a mantîr a, anni chuan Rom-ho chu amah tihlum tûrin an nawr a ni. Paula sawi angin, Isua chuan chutianga ‘mantîra a awm zânah’ Lalpa Zanriah bul chu a lo ṭan a ni. Chu zanriah chu March 31, C.E. 33, Ningani tlai lama neih a ni a. Isua chu April 1, Zirtâwpni chawhnu lamah nghaisakna banah a thi a ni. Judate calendar-ah ni khat chu ni tlâk aṭanga a tûk ni tlâk thleng a nih avângin, Lalpa Zanriah leh Isua Krista thih chu ni khat chhûnga thilthleng a ni a​—⁠Nisan 14, C.E. 33-a thleng a ni.

Chhang leh uain a ei a, a intute chuan Isua “hriat reng nân hei hi [an] ti ṭhîn” a ni. (1 Korinth 11:24) Chuvângin, Lalpa Zanriah chu Krista thih Hriatrengna tia koh a ni bawk.

Engvângin Nge Isua Thih Hi Serh A Nih?

A chhânna chu Isua thih a pawimawhna hriatnaah a innghat a ni. Isua chu Jehova lalchungnunna thlâwptu bul ber angin a thi a. Chuvângin, mihringte hian anmahni hmasialna avâng chauhvin Pathian rawng an bâwl tia Setana puhna chu dâwt a nihzia a târ lang a ni. (Joba 2:​1-5; Thufingte 27:11) Mihring ṭha famkim anga thiin, Isua chuan ‘mi tam tak tlan nân a nun a pe’ bawk. (Matthaia 20:28) Pathian laka Adama a sual khân, hringnun ṭha famkim leh a hmabâk zawng zawngte chu a hloh vek a ni. Mahse, “Pathianin khawvêl [mihringte] a hmangaih êm êm a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a, amah chu tupawh a ring apiang an boral loh va, chatuana nunna an neih zâwk nân.” (Johana 3:16) A ni, “sual man chu thihna a ni si a; Pathian thilthlâwnpêk erawh chu kan Lalpa Krista Isua zârah chuan chatuana nunna a ni.”​—⁠Rom 6:23.

Chuvângin, Isua Krista thihnaah chuan hmangaihna lantîrna ropui ber pahnih a tel a ni​—⁠mihringte tâna a Fapa a pêkna kawnga Jehova hmangaihna ropui tak leh mihringte tâna a nun pêkna hmanga Isua lantîr mahni hmasial lo hmangaihna chu. Isua thih Hriatrengna hian hêng hmangaihna lantîrna pahnih hi a chawimawi a ni. He hmangaihna hi kan dawn avângin, kan lâwmzia kan lantîr tûr a ni lâwm ni? Kan lantîr theih dân kawng khat chu Lalpa Zanriah hun serh hmannaa tel hi a ni.

Chhang leh Uain-in A Entîr Chu

Lalpa Zanriah a hman ṭan khân, Isua chuan chhang pêr khat leh uain sen no khat chu entîrna, a nih loh leh chhinchhiahna atân a hmang a ni. Isua chuan chhang a la a, “lâwmthu a sawi zawha a phel a, ‘Hei [chhang] hi ka taksa in aia pêk tûra chu a ni,’” a ti a. (1 Korinth 11:24) Chu chhang chu sem tûr leh ei tûra phel a ngaih avângin, chawl, a nih loh leh dawidim tel lova chhangphut leh tuia siam phel awlsam tak a ni. Bible-ah chuan dawidim chuan sual a entîr a. (Matthaia 16:​11, 12; 1 Korinth 5:​6, 7) Isua chuan sual a nei lo. Chuvângin a taksa ṭha famkim chu mihringte tlanna inthâwi nân a hman tlâk a ni. (1 Johana 2:​1, 2) Krista taksa sual nei lo aiawh atâna chhang dawidim telh loh hman chu a va inâwm tak êm!

Isua chuan engmah pawlh loh uain sen tân lâwmthu sawiin: “He no hi ka thisena thuthlung thar chu a ni,” a ti bawk a. (1 Korinth 11:25) No chhûnga uain sen chuan Isua thisen ai a awh a ni. Inthawina bâwngpate leh kêlpate thisenin B.C.E. 1513-ah Pathian leh Israel hnamte inkâra Dân thuthlung chu a tihngheh angin, Isua thisen chhuak chuan thuthlung thar chu a tinghet a ni.

Tute’n Nge Eiin, In Ang?

Hriatrengna entîrna ei a, intu tûr dik tak hriat hran theih nân, thuthlung thar nihna leh chuta telte chu kan hriat a ngai a ni. Bible chuan: “Ngai teh, nîte chu a lo thleng dâwn, tih hi LALPA thu chhuak a ni: chûng nîahte chuan Israel chhûngte leh Juda chhûngte hnênah chuan thuthlung thar ka siam ang. . . . An chhûngrilahte kan thupêk ka dah ang a, an thinlungah ka ziak bawk ang a, kei hi an Pathian ka ni ang a, anni chu ka mite an ni ang . . . an bawhchhiatna chu ka ngaidam ang a, an sualna pawh ka hre reng dâwn tawh si lo,” a ti.​—⁠Jeremia 31:​31-34.

Thuthlung thar chuan Pathian Jehova nêna inlaichînna danglam bîk tak chu neih theihin a siam a. He thuthlung hmang hian, mi ṭhenkhat chu a mite an lo niin, ani chu an Pathian a lo ni a. Jehova thupêk chu an chhûngrilahte, an thinlungahte ziak a ni a, serhtan Juda mi ni lote pawhin Pathian nêna thuthlung thar inlaichînna an nei thei a ni. (Rom 2:29) Bible ziaktu Luka chuan Pathianin ‘Ama hming pu atân an zîng ata mite la chhuak tûrin Jentailte kan ṭan’ a tum thu a ziak a. (Tirhkohte 15:14) Anni chu 1 Petera 2:​10-a sawi angin, ‘hmân lai khân mi rêng an ni lo va, tûnah erawh chuan Pathian mi an ni ta a.’ Pathian Lehkha Thu chuan anni chu “Pathian Israelte” angin a sawi a, chu chu thlarau lam Israel tihna a ni. (Galatia 6:16; 2 Korinth 1:21) A nih chuan, thuthlung thar chu Pathian Jehova leh thlarau lam Israelte inkâra thuthlung hi a ni.

A zirtîrte nêna zân hnuhnûng ber a hman khân, amah Isua ngei pawhin anni nên thuthlung dang a siam a ni: “Ka Pain ram mi ruatsak angin ram ka ruatsak che u a ni,” tiin. (Luka 22:​29, 30) Chu chu Lalram thuthlung a ni a. Lalram thuthlungah chuan mi ṭha famkim lo 1,44,000 chu lâk luh an ni. Anni chuan vân lam nuna kaihthawh an nih hnuah, Krista nên lal leh puithiam angin ro an rêl ang. (Thu Puan 5:​9, 10; 14:​1-4) Chuvângin, Pathian Jehova nêna thuthlung thara lâk luhte chu Isua Krista nêna Lalram thuthlungah pawh an tel bawk a ni. Anni chauh chuan Lalpa Zanriah entîrnate chu an eiin an in thei a ni.

Engtin nge Hriatrengna entîrnate a ei a, a in tûrte chuan Pathian nêna inlaichînna danglam bîk tak neiin, Krista roluahpui tûrte an ni tih an inhriat? Paula chuan: “Thlarau [thianghlim] ngei chuan keimahni thlarau [kan rilru] nên Pathian fate kan ni tih min hriattîr ṭhîn; tin, fate kan nih chuan roluahtute kan ni a; Pathian roluahtu, Krista luahpuitute kan ni; a hnêna chawimawiin kan awm ve theihna tûrin amah kan tuarpui tak zet chuan,” tiin a hrilhfiah a ni.​—⁠Rom 8:​16, 17.

Pathianin a thlarau thianghlim, a nih loh leh a chakna chevêl reng hmangin Krista luahpuitute chu hriak a thih a ni. Chu chuan anni chu Lalram roluahtute an ni tih chiang takin a hriattîr a. Hriak thih Kristiante chu vân lam beiseina a siamsak a ni. Anni chuan Bible-in vân lam nun chanchin a sawi zawng zawng chu an tân liau liauvah an ngai a ni. Chu bâkah, lei lam thil zawng zawng, lei hringnun leh mihring inlaichînna zawng zawng chân chu an inhuam bawk a ni. Thlarauva hriak thih Kristiante chuan lei Paradis-a nun chu a ropui hle dâwn tih hre mah se, chu chu an beisei lo. (Luka 23:43) Anni chuan sakhaw lam thlîr dân dik lo vâng ni lovin, Pathian thlarau hnathawh avâng zâwkin, tih danglam theih loh vân lam beiseina chu an nei a; chuvângin, Hriatrengna entîrnate chu an eiin, an in thei a ni.

Tuemawin thuthlung thar leh Lalram thuthlunga mi a ni tih chiang chiah lo ta se. Tin, Krista roluahpuitu tûr a ni tih Pathian thlarau hriattîrna dawng lo ta bawk se, engtin nge ni ang? Chutiang a nih chuan, Hriatrengna entîrnate ei a, in chu atân a dik lo vang. Dik takin, miin vân lam lal leh puithiam ni tûra kohna dawng si lovin, dawng angin inchhâl lui ta se, a chungah Pathian a lungawi lo vang.​—⁠Rom 9:16; Thu Puan 22:⁠5.

Eng Anga Zînga Hman Tûr Nge?

Isua thih chu chawlhkâr tin emaw, nî tin emawa hman tûr a ni em? Awle, Krista chuan Kalhlen Kût nîah Lalpa Zanriah a hmang ṭan a, chu mi nîah bawk dik lo taka tihhlum a ni. Kum khatah vawi khat, Nisan 14-ah hian Israel mite Aigupta sal tânna ata an chhuah nî champha Kalhlên Kût chu hman a ni ṭhîn. (Exodus 12:​6, 14; Leviticus 23:⁠5) Chuvângin, “kan Kalhlên Kûtna” Krista thih hriatrengna chu chawlhkâr tin emaw, nî tin emaw ni lovin, kum khata vawikhat chauh hman tûr a ni. (1 Korinth 5:⁠7) Kristiante chuan Lalpa Zanriah an hmanin, Isua hman dân chu an zui a ni.

A nih chuan, Paula thu: “Chu chhang chu in ei a, no chu in in apiangin, a lo kal leh hma loh zawng Lalpa thihna chu in entîr [“puang,” NW] ṭhîn a ni si a,” tih hi engtihna nge ni ang? (1 Korinth 11:26) Hriak thih Kristiante’n entîrna an ei a, an in apiangin, Isua tlanna inthâwina an rinzia an puangchhuak tihna a ni.

Hriak thih Kristiante chuan Krista “a lo kal leh hma loh zawng” a thih Hriatrengna chu an hmang ang. He hun serh hmanna hi “Lalpa lo kal” hun chhûnga thlarauva thawhlehna hmanga hriak thih a hnungzuite a rawn lam hma loh zawng hman chhunzawm zêl a ni ang. (1 Thessalonika 4:​14-17) Hei hi tirhkoh rinawm 11-te hnêna Krista thusawi: “In tân hmun ka han siam chuan ka lo kîr leh ang a, ka hnênah ka la ang che u; ka awmnaah nangni pawh in awm theih nân,” tih nên a inmil a ni.​—⁠Johana 14:⁠3.

I Tân Awmzia Eng Nge A Neih?

Isua inthawina ṭangkaipui tûr leh leia chatuana nun neih theih nân Hriatrengna entîrnate ei a, in kher a ngai em? Ngai lo. Bible-ah chuan Pathian ṭih mi Nova te, Abrahama te, Sari te, Isaaka te, Rebeki te, Mosia te, leh Davida ang mite hian leia kaihthawh an nih hnuah hêng entîrnate an eiin an in ang tih sawi lanna a awm miah lo va. Amaherawhchu, anmahni leh mi dang, leia tâwp nei lo nun chang duh zawng zawngte chuan Pathian leh Krista leh Jehova pêk Isua tlanna inthawina chu an rin a ngai dâwn a ni. (Johana 3:36; 14:⁠1) Chatuan nunna i neih theih nân, nang pawhin chûng rinna chu i neih ve a ngai a. Kum tina hman Krista thih Hriatrengnaa i telna chuan, chu inthawina ropui tak chu a hriat chhuahtîr ang che a, chu mi avânga i lâwmna chu a tizual sauh tûr a ni bawk.

Tirhkoh Johana chuan Isua inthawina pawimawhzia chu târ langin: “Thil in tihsual loh nân hêng thu hi in hnênah [a hriak thihpuite hnênah] ka ziak a nih hi. Tin, tupawhin thil a tihsual chuan Pa hnêna mi sawipuitu, Isua Krista mi fel chu kan nei e; ani chu kan sualte thupha chawina a ni; keimahni sual chauh ni lovin, khawvêl zawng zawng sual thupha chawina pawh a ni,” tiin a sawi a. (1 Johana 2:​1, 2) Hriak thihte chuan Isua inthawina chu an sual khuhna thupha chawina a ni an ti thei a. Mahse, chu chu khawvêl zawng zawng sual thawina a ni bawk a, thuawih mihringte chuan chatuanin an nun theih phah a ni.

April 4, 2004-a Isua thih Hriatrengnaah i tel ang em? He hun serh hi khawvêl pum puia Jehova Thuhretute chuan an inkhâwmna hmunah an hmang dâwn a. I tel chuan, Bible thusawi pawimawh tak i ngaihthlâkte chu i hlâwkpui ngei ang. Pathian Jehova leh Isua Krista’n kan tâna an thiltih zozaite chu i hre chhuak ang a. Pathian, Krista, leh Isua tlanna inthawina hlut êm êmtute nêna inkawm pawh chu manhla i ti hle bawk ang. He hun serh hian Pathian phu loh ngilneihna dawn i châkna chu a tizualin, chatuan nunnaah a hruai thleng dâwn che a ni. Chuvângin, engmahin tel lohtîr che suh se. Kan Pa, vâna mi Pathian Jehova chawimawi a, tilâwmtu he hun serh phûrawm takah hian tel ngei ngei ang che. (w04 3/15)

[Phêk 5-naa milem]

Isua thihna chu hmangaihna lantîrna ropui ber pahnih nên a inzawm

[Phêk 6-naa milem]

Chhang dawidim telh loh leh uain chu sual nei lo Isua taksa leh thisen entîr nân a inhmeh