A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Thilthlawnpêk I Nunna Hlut Hle Rawh

Thilthlawnpêk I Nunna Hlut Hle Rawh

Thilthlawnpêk I Nunna Hlut Hle Rawh

“Krista . . . thisen chuan Pathian nung rawng bâwl tûrin [kan] chhia leh ṭha hriatna chu thiltih thite lakah chuan a . . . tithianghlim [dâwn].”​—⁠HEBRAI 9:14.

1. Nunna kan hlutzia târ langtu eng thil nge awm?

I NUNNA hlutzâwng chhiar tûra tih ni ta la, eng zât nge i chhiar ang? Nunna chu kan hlut hle a​—⁠keimahni leh mi dangte nunna pawh kan hlut a ni. Kan hlut tih a lan chianna chu, kan dam loh huna dâktawr kan pan emaw, hun bi neia kan inentîr emaw chu a ni. Nun reng a, hrisêl taka awm chu kan duh a. Tar tawh takte leh ramtuileilote takngial pawhin thih an duh bîk lo, nun an duh tlat a ni.

2, 3. (a) Eng thil tih tûr nge Thufingte 23:​22-in a târ lan? (b) Thufingte 23:​22-a târ lan thil tih tûrah hian engtin nge Pathian a tel?

2 Nunna i hlut dân chuan mi dangte nêna in inlaichînna a nghawng a ni. Entîr nân, Pathian Thu chuan: “I pa, a hringtu che thu pawm la, i nu chu a lo tarin hmusit suh,” a ti a. (Thufingte 23:22) “Thu pawm” tih hian an thusawi ngaihthlâk mai aia tam a kâwk a; he thufing hian an thusawi ngaithla a, zawm a kâwk tel bawk a ni. (Exodus 15:26; Deuteronomy 7:12; 13:​17, 18; 15:​4, 5; Josua 22:2; Sâm 81:13) Nu leh pate thu ngaihthlâk chhan tûr eng nge Pathian Thuin a pêk? I nu leh pa chu nang aia an upat zâwk vâng emaw, thiltawn an ngah zâwk vâng emaw a ni mai lo. A chhan a sawi chu “a hringtu che” an nih vâng a ni. Lehlin ṭhenkhat chuan he châng hi: “I pa, nunna petu che thu pawm la,” tiin a dah a. Hriatthiam theih takin, i nunna i hlut chuan, i nunna hnâr hnênah tih tûr nei niin i inhre ngei ang.

3 Kristian dik i nih chuan, Jehova chu i nunna Hnâr bul ber a ni tih i pawm ngei ang a. Amah avângin i “nung” a; hriatna nei thil siam angin i “che” a; tin, tûnah i “awm” a, chatuan nunna pawh tiamin, i nakin hun tûr i ngaihtuah emaw, i ruahman emaw thei a ni. (Tirhkohte 17:28; Sâm 36:9; Thuhriltu 3:11) Thufingte 23:22 nêna inmilin, Pathian thu chu thuâwih taka “pawm” a, nunna hlutna chhût dân dangte aiin Pathianin nunna a thlir dân hriatthiam a, chu mi kaihhruaia awm duhzâwk chu a dik a ni.

Nunna Zahna Lantîr Rawh

4. Mihring chanchin a inṭan tirh aṭang khân, engtin nge nunna hlutna chu thu pawimawh tak a lo nih?

4 Mihring chanchin inṭan tirh aṭangin, Jehova chuan mihringte chu engvâng pawha an nunna an duh anga hman (emaw, hman khaw loh emaw) chu a phal lo tih a tichiang hle a ni. Thîkna leh thinrimnaa a khah tlat avângin, Kaina chuan pawi sawi lo a unaupa Abela nunna chu a la a. Kaina chuan nunna chungchângah chutiang thutâwp siam tûrin dikna a neih i ring em? Pathian chuan a ring lo. Ani chuan Kaina chu mawh a phurhtîr a ni: “Engnge i tih tâk ni? I nau thisen aw chuan lei aṭangin mi au asin,” tiin. (Genesis 4:10) Hun lo taka râwng taka thah Abela nunna chu leia a thisen far chuan a ai a awih a, phubâ la tûrin Pathian a au a ni.​—⁠Hebrai 12:24.

5. (a) Eng khapna nge Pathianin Nova hun laiin a siam a, tute tân nge? (b) Eng kawngin nge he khapna hi rahbi pawimawh tak a nih?

5 Tuilêt hnuah, mi pariat chauhva mihring thar chu ṭan leh a ni a. Mihring zawng zawngte hnêna a thu puanchhuahah, Pathianin nunna leh thisen a hlut dân chu chiang lehzualin a târ lang a. Ani chuan mihringte’n thil nungte sa an en theih thu a hrilh a; mahse, he khapna hi a siam a ni: “Thil nung che thei tinrêngte chu in tân ei tûr an ni ang a; thlai hring ka pêk che u ang khân engkim ka pe vek a che u. Amaherawhchu sa a nunna (a thisen) chawpin in ei tûr a ni lo,” tiin. (Genesis 9:​3, 4) Juda ṭhenkhat chuan chu mi awmzia chu thil nung sa emaw, a thisen emaw chu a nun laia ei loh tûr tihnaah an ngai a. Mahse, a hnuah chuan Pathianin a khap chu inchâwm nâna sa thisen ei hi a ni tih chiang takin a lo lang ta a ni. Chu bâkah, Pathianin Nova hnêna a thu puan chhuah chu thisen telna A thiltum pawimawh tak​—⁠mihringte chatuana nunna neihtîr thei tûr thiltum​—⁠a hlenna rahbi pawimawh tak a ni.

6. Engtin nge Pathianin Nova hnênah nunna hlutna A thlîr dân chu a sawi uar?

6 Pathian chuan: “In thisen, in nunnate thisen phuba chu ka la ngei ngei ang: sa tinrêng lakah ka la ang: mihring lakah pawh, mi tin an unaute lakah chuan, mihring nunna phuba chu ka la ṭheuh ang. Tupawh mihring thisen chhuahtu chu mihring vêkin ama thisen chu an chhuah ve tûr a ni: Pathian anpuiin mihring a siam si a,” tiin a sawi zawm a. (Genesis 9:​5, 6) He thu mihring zawng zawng hnêna puan chhuah aṭang hian, mihring thisen chuan a nunna ai a awh tih Pathian thlîr dân chu i hre thei a ni. Siamtu chuan mi hnênah nunna a pe a, thisenin a entîr chu nunna chu tumahin an la tûr a ni lo. Kaina anga tuemawin tual a thah chuan, tualthattu hnênah nunna “phuba” la tûrin Siamtu chuan dikna a nei a ni.

7. Nova hnêna thisen chungchânga Pathian thu puan chhuah chu engvângin nge kan ngaihsak ang?

7 A thu puan chhuah hmangin, Pathianin mihringte chu thisen hmang dik lo lo tûrin thu a pe a. Engvâng nge tih i ngaihtuah ngai em? Ngaihtuah ngai e, Pathianin thisen chunga chutiang thlîr dân a neih chhan chu eng nge ni? Dik tak chuan, a chhânna chu Bible zirtîrna pawimawh berte zînga mi pakhat nên a inkûngkaih a ni. Chu chu sakhaw pâwl tam takte’n ngaihthah lui tlat mah se, Kristian thuchah zirtîrna bul ber a ni. Eng nge chu zirtîrna chu ni a, engtin nge i nunna, i thutlûkna, leh i thiltihte nên a inkaihhnawih?

Thisen​—⁠Eng Anga Hman Theih Nge Ni?

8. Dân-ah khân, Jehova’n thisen hman dânah khuahkhirhna eng nge a siam?

8 Jehova’n Israelte hnêna Mosia Dân a pêkah khân nunna leh thisen chungchâng chipchiar zâwk a tel a. Chutianga a tih pahin, a thiltum hlenchhuah nân hma a lâk belhchhah a ni. Dân thupêkah chuan chhangphut te, hriak te, leh uain ang chi te Pathian hnêna hlan a ngai tih chu i hre mai thei a. (Leviticus 2:​1-4; 23:13; Number 15:​1-5) Tin, rana inthawina a awm bawk a. Chûng chu sawiin, Pathianin: “Tisa nunna chu thisenah chuan a awm si a, in nunna atâna inremna siamna tûra maichâm chunga ka pêk che u a ni: nunna atâna inremna siamna chu thisen ngei chu a ni si a. Chuvâng chuan Israela thlahte hnênah tumahin thisen in ei tûr a ni lo . . . ka ti a,” a ti. Jehova chuan sa pêl mi emaw, lo nei mi tu emawin, ei atân ran a talh a nih chuan, a thisen chu luan chhuahtîrin, leiin a khuh tûr a ni tiin a sawi belh a. Lei hi Pathian ke nghahchhan a ni a; tichuan, miin thisen chu leia a leihbuak hian nunna chu a Petu hnênah a pekîr leh tihna a ni.​—⁠Leviticus 17:​11-13; Isaia 66:⁠1.

9. Dân hnuaiah khân thisen chu khawiah chauh nge hman a nih a, chu chu eng atân nge?

9 Chu dân chu kan tâna pawimawh lo sakhaw serh leh sâng thil mai a ni lo. Israelte’n thisen an ei loh chhan i hria em? Pathian chuan: “Chuvâng chuan Israela thlahte hnênah , tumahin thisen in ei tûr a ni lo . . . ka ti a ni,” a ti. Eng nge a chhan? Thisen chu “in nunna atâna inremna siamna tûra maichâm chunga ka pêk che u a ni.” He thu hian Pathianin Nova hnêna mihringte’n thisen ei lo tûra a hrilh chhan hriatthiamna min pêk chu i hmu thiam em? Siamtu chuan thisen chu thil pawimawh tak anga thlîrin, mi tam takte nun chhanhim nâna hman atân a dah tlat a ni. Chu chuan sual khuhna (sual thawina) atân hmun pawimawh tak a chang dâwn a. Chuvângin, Dân hnuaiah chuan thisen hman phalna awmchhun chu Jehova ngaihdamna zawng Israelte tân maichâma an sual thawi nân chauh a ni.

10. Engvângin nge ran thisen chuan ngaihdamna tak tak a pêk loh va; mahse, Dân hnuaia inthawinain eng hriattîrna nge a pêk?

10 Sual thawi nâna thisen hman chuan Kristianna a kalh lo va. Pathian ruahman he Dân hmêlhmang hi sawiin, Kristian tirhkoh Paula chuan: “Dân thu zawngin engkim thaw mai hi thisena tihthianghlimin a awm ṭhîn a, thisen chhuah lohvin ngaihdamna rêng a awm lo,” tiin a ziak a ni. (Hebrai 9:22) Paula chuan inthawinate chuan Israelte chu mi ṭha famkim, sual nei lovah a siam lo tih a sawi chiang hle a ni: “Chûng inthawinaah chuan kum tinin sualte hriat lehna a lo awm fo zâwk ṭhîn. Bâwngpate leh kêlte thisen chuan sualte tibo thei rual a ni si lo,” tih ziakin. (Hebrai 10:​1-4) Nimahsela, chûng inthawinate chu a hman tlâk a ni. Chûngte chuan Israelte chu ngaihdam tak tak ni thei tûra thil engemaw tak an mamawhzia leh an sualzia a hriat chhuahtîr a ni. Mahse, ran nunna entîrtu thisenin mihringte sual a khuh bo tak tak theih loh chuan, khuh bo thei tûr thisen dang a awm em?

Nunna Petuin A Tihven Dân

11. Engtin nge ran thisena inthawina chuan thil engemaw tak kawh a nei tih kan hriat theih?

11 Dân chuan Pathian duhzâwng hlenchhuah nâna thil ṭangkai zâwk tak engemaw chu a kâwk a. Paula chuan: “A nih loh leh, engtiziaa Dân chu awm nge ni le?” tiin a zâwt a. Ani vêk chuan: “Bawhchhiatna hi sual a nih tilang fiah tûra thutiam belhchhahna a ni a, thu tiamin chi thlah a tih lo kal hmaa hman tûr, vântirhkohte hmanga palai [Mosia] kuta pêk a ni,” tiin a chhâng a ni. (Galatia 3:19) Chutiang bawkin, Paula chuan: “Dân thu chuan thil ṭha, lo awm tûrte anpui tak nei lovin, a thla chauh a neih avângin,” tiin a ziak bawk.​—⁠Hebrai 10:⁠1.

12. Thisen chungchângah, engtin nge Pathian thiltum hriatthiamna kan neih theih?

12 He thuziaka kan zir tawh angin, Pathianin Nova hun laia mite’n inchâwm nâna thil nung sa an ei theih laiin, a thisen erawh an ei theih loh thu a puang tih hre chhuak ang che. A hnuah chuan, Pathian chuan “tisa nunna chu thisenah chuan a awm si a,” a ti. Thisen chu nunna anga thlîr tak takin, ani chuan: “[Thisen chu] in nunna atâna inremna siamna tûra maichâm chunga ka pêk che u a ni,” a ti a. Amaherawhchu, Pathian thiltum mak tak dang a lo la awm zêl dâwn a. Dân chuan thil ṭha lo awm tûrte a entîr lâwk a ni. Eng nge chu thil ṭhate chu?

13. Engvângin nge Isua thih chu a pawimawh?

13 A tak chu Isua Krista thihnaah a innghat tlat a. Isua chu nghaisak leh khenbeh a ni tih i hria a. Mi sual angin a thi a ni. Paula chuan: “Kan la chak loh lai khân, a hun têin Krista chu mi sualte ai chuan a lo thi ta si. . . . Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak tlâkin a lantîr a, mi sualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avâng khân,” tiin a ziak a ni. (Rom 5:​6, 8) Kan aia a thih avângin, Krista chuan kan sualte khuh bona tûr tlanna a pe a ni. Chu tlanna chu Kristian thuchah bul ber a ni. (Matthaia 20:28; Johana 3:16; 1 Korinth 15:3; 1 Timothea 2:⁠6) Hei hian thisen leh nunna nên inkûngkaihna eng nge a neih?

14, 15. (a) Engtin nge Bible lehlin ṭhenkhat chuan Ephesi 1:​7-ah Isua thih chu an sawi uar? (b) Ephesi 1:7 chungchângah eng nge hmaih mai theih a nih?

14 Sakhaw ṭhenkhat chuan Isua thih chu sawi uarin, a mi leh sate chuan “Isua ka tân a thi” an ti fo va. Bible lehlin ṭhenkhatin Ephesi 1:7 an lehlin dân hi lo en ila: “Amahah leh a thihna avângin chhanchhuah kan ni, kan bawhchhiatnate dah bona chu.” (The American Bible, by Frank Scheil Ballentine, 1902) Krista thihna avângin kan zalên a, kan sualte chu ngaihdam a ni ta.” (Today’s English Version, 1966) “Kristaah leh Krista kaltlangin leh a nunna inthawina avângin kan zalên ta, chu chu sual ngaihdamna zalênna a ni.” (The New Testament, by William Barclay, 1969) “Krista thihna avângin kan sualte chu ngaihdam a ni a, kan zalên ta a ni.” (The Translator’s New Testament, 1973) Hêng lehlinahte hian Isua thihna chu sawi uar hle a ni tih i hmu thei a. Ṭhenkhat chuan, ‘Isua thih chu a pawimawh hle a. Chuvângin, hêng lehlinte hian eng nge an hmaih le?’ an ti mai thei.

15 Dik tak chuan, chûng Bible lehlinahte innghat ta la, thil pawimawh tak chu i hmaih thei a, chu chuan Bible thuchah a hriatthiamtîr tak tak lo thei che a ni. Chûng lehlinte chuan atîra ziak Ephesi 1:​7-ah chuan Grik thu mal “thisen” sawina a tel tih a khuh bo a ni. Chuvângin, New World Translation ang chi Bible tam tak chuan atîra Bible ziak chu an hnaih hle a ni: “A thisen avângin amahah chuan tlanna kan nei a ni​—⁠a khawngaihna ngahzia ang zêla kan bawhchhiatnate ngaihdamna chu,” tiin.

16. “A thisen avângin” tih hian eng nge min ngaihtuahtîr ang?

16 “A thisen avângin” tia lehlin hian awmze thûk tak a nei a, chu chuan thisen chungchâng thil tam tak min ngaihtuahtîr tûr a ni. Tuemaw thihna mai a tâwk lo va, mi ṭha famkim Isua thih hial a ngai a ni. Dânin a entîr lâwk, a bîk takin Inremna Nî-in a entîr lâwk chu a tithleng famkim a ni. Chu ni pawimawh takah chuan, Dânin a phût rante chu inthawi nâna hlan a ni a. Tin, puithiam lal chuan ran thisen ṭhenkhat chu biak bûk emaw, biak in emawa Hmun Thianghlim Ber chhûngah keng lûtin, chutah Pathian nêna awm dûn ang maiin a hmaah chuan a hlân a ni.​—⁠Exodus 25:22; Leviticus 16:​2-19.

17. Engtin nge Isua’n Inremna Nî-in a entîr lâwk chu a tihfamkim?

17 Paul’n a hrilhfiah angin, Isua chuan Inremna Nî-in a entîr lâwk chu a tifamkim a ni. A hmasain, Israel rama puithiam lal chu kum tin vawi khat “mahni tân leh mite sual atân” thisen kengin Hmun Thianghlim Berah a lût ṭhîn tih a sawi a. (Hebrai 9:​6, 7) Chu mi nêna inzulzuiin, thlarauva kaihthawh a nih hnuah, Isua chu vânah a lâwn a ni. Tisa leh thisen nei lo thlarau mi a nih avângin “Pathian hmaah kan aia ding tûrin” a inlan thei a ni. Pathian hnênah eng nge a pêk? Tisa thil ni lovin, thil engemaw pawimawh tak a pe a ni. Paula chuan: “Krista chu . . . Puithiam Lalbera lo kalin . . . , kan tân chatuana tlanna hmu tawhin kêlte leh bâwng note thisen vâng ni lovin, ama thisen vâng zâwkin, hmun Thianghlimah chuan vawi khatah a lo lût tlingtla ta nghâl a. Kêl leh bâwngpate thisen . . . [hian] tisa thiang khawpa a tihthianghlim si chuan, Krista, chatuana thlarau zâra hmêlhem lo va Pathian hnêna inhlâna thisen chuan Pathian nung rawng bâwl tûrin in chhia leh ṭha hriatna chu thiltih thite lakah chuan a va tithianghlim nasa dâwn êm!” a tih belh a ni. Ni e, Isua chuan a thisen hlutna chu Pathian hnênah a hlân a ni.​—⁠Hebrai 9:​11-14, 28; 10:​11-14; 1 Petera 3:18.

18. Engvângin nge thisen chungchâng Bible sawite chu tûn lai Kristiante tân thil pawimawh a nih ang?

18 He Pathian aṭanga chhuak thutak hian thisen chungchânga Bible sawi mak takte chu min hriatthiamtîr a ni​—⁠Pathianin hetianga a thlîr chhan te, keini’n kan thlîr dân tûr te, leh thisen hman chungchânga Pathian khuahkhirhnate kan zah chhan tûrte chu. Kristian Grik Pathian Lehkha Thu i chhiarin, Krista thisen sawina tam tak i hmu ang. (Bâwm en rawh.) Hei hian Kristian tinte’n “a [Isua] thisena” rinna an nei ṭheuh tûr a ni tih a tichiang hle. (Rom 3:25) Ngaihdamna leh Pathian nêna inremna chu Isua “thisen” chhuak avâng chauhva neih theih a ni. (Kolossa 1:​19, 20) Chu chu Isua’n vâna rorêl tûra thuthlung danglam bîk tak a thlunpuite tân a ni bîk a. (Luka 22:​20, 28-30; 1 Korinth 11:25; Hebrai 13:20) Tin, tûn laia “mipui tam tak,” “hrehawmna nasa tak” lo thleng tûr laka dam khawchhuak a, lei paradis-a chatuan nunna nei tûrte tân pawh a ni bawk. Tehkhin thua sawi chuan, an ‘puante Beram No thisenin an su’ a tih theih a ni.​—⁠Thu Puan 7:​9, 14.

19, 20. (a) Engvângin nge Pathianin thisen hman a khuahkhirh a, engtin nge chu chu kan ngaih ang? (b) Eng nge hriat kan duh?

19 Chiang takin, thisen chuan Pathian mithmuhah awmze thûk tak a nei a. Kan mithmuhah pawh a nei ve tûr a ni. Siamtu, nunna ngaihsaktu chuan mihringte’n thisen an hman dân khuahkhirh tûrin dikna a nei a. Kan nunna ngei pawh a ngaihtuah êm avângin, thisen chu kawng pawimawh tak pakhat, chatuan nunna neih theih nân chauhva hman chu a tum tlat a ni. Chu kawngah chuan Isua thisen hlu tak a tel a. Pathianin thisen​—⁠Isua thisen⁠—⁠chu kan ṭhatna tûr, nun chhanhim nâna a hman avângin kan va lâwm tak êm! Tin, Isua’n kan tâna a thisen a leih buak avângin nasa taka lâwm tûr kan va ni êm! Dik takin, tirhkoh Johana thuchham hi kan hre thiam thei a ni: “Min hmangaiha a thisenin kan sualte lak ata min tlan chhuak a, khua leh tuiah leh a Pathian leh a Pa lama puithiama min siamtu hnênah, a ni, ama hnên ngeiah ropuina leh rorêlna chu chatuanin awm rawh se. Amen,” tih chu.​—⁠Thu Puan 1:​4-6.

20 Kan Pathian fing ber leh Nunna Petu chuan a rilruah he nun chhanhim dân hi rei tak a lo pai tawh a. Anih chuan, ‘Hei hian kan thutlûkna leh kan thiltihahte eng nghawng nge a neih ang le?’ tiin kan zâwt mai thei. A dawta thuziak chuan he zâwhna hi a chhâng ang. (w04 6/15)

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Abela leh Nova chanchin aṭangin Pathianin thisen a thlîr dân eng nge kan zir theih?

• Dân-ah khân, Pathianin thisen hman chungchângah eng tiamchin nge a tuk a, engvângin nge?

• Engtin nge Isua’n Inremna Nî-in a entîr lâwk chu a tihfamkim?

• Engtin nge Isua thisenin kan nun a chhandam theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 18-naa bâwm]

TU THISENIN NGE NUN CHHANHIM?

“Chutichuan a thisena thiam chantîra kan awm tawh hnu hian, amah avângin Pathian thinurna lak ata chu chhandamin kan awm ngei ang.”​—⁠Rom 5:⁠9.

“Khawvêlah hian beiseina rêng nei lo leh Pathian lova . . . in awm kha . . . tûnah erawh chuan Krista Isuaah, nangni hmâna hla taka awmte kha Krista thisen chuan tihhnaihin in lo awm ta a.”​—⁠Ephesi 2:​12, 13.

“Famkimna tinrêng chu amaha awm reng leh a . . . thisen chuan remna lo siamin, amahah chuan engkim amah nên a inremtîr hi Pa lungnihzâwng tak a ni.”​—⁠Kolossa 1:​19, 20.

“Chutichuan unaute u, . . . Isua thisen avâng chuan hmun thianghlimah khân luh kan huam.”​—⁠Hebrai 10:​19, 20.

“In thlahtute pêk chhâwn, in awm dân engkhaw ni lawilo lak ata chu, thil chhe thei . . . [hmanga] tlan in ni lo va, berâm no hmêlhem lo leh bawlhhlawh kai lo thisen anga Krista thisen hlu chuan tlan in ni zâwk.”​—⁠1 Petera 1:​18, 19.

“Amah chu êngah a awm angin keini pawh ênga awm kan nih chuan kan inpâwl tlâng a, tin, a Fapa Isua thisenin kan sual zawng zawng min tlenfaisak ṭhîn a ni.”​—⁠1 Johana 1:⁠7.

“Nang, lehkhabu chu laa, a chhinchhiahnate phelh tlâk i ni e; talhin i awm tawh a, chi tina mi te, ṭawng tina mi te, mi tina mi te, hnam tina mi te, Pathian tân i thisenin i lei a.”​—⁠Thu Puan 5:​9, 10.

“Kan unaute hêktu . . . chu an paih thla ta . . . Berâm No thisen avâng leh an hriattîrna thu avângin ani chu an hneh a ni.”​—⁠Thu Puan 12:​10, 11.

[Phêk 10-naa milem]

Dân hmangin, Pathianin thisen chu sualte ngaihdamna a ni thei tih a tichiang

[Phêk 11-naa milem]

Isua thisen hmangin, mi tam takte nun chhandam a ni thei