A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova Chuan Inngaitlâwmte Hnênah A Ropuina A Hriattîr Ṭhîn

Jehova Chuan Inngaitlâwmte Hnênah A Ropuina A Hriattîr Ṭhîn

Jehova Chuan Inngaitlâwmte Hnênah A Ropuina A Hriattîr Ṭhîn

“Inngaihtlâwmna leh LALPA ṭih man chu sum te, chawimawina te, nunna te a ni.”​—⁠THUFINGTE 22:⁠4.

1, 2. (a) Engtin nge Tirhkohte bu chuan Stephana chu “rinna leh thlarau thianghlima khat” a ni tih a târ lan? (b) Stephana chu a inngaitlâwm a ni tih a lanna eng nge awm?

STEPHANA chu “rinna leh thlarau thianghlima khat” a ni a. “Ngilneihna leh thiltihtheihnain a khat” bawk a ni. Isua zirtîr hmasate zînga mi a nih angin, thilmak leh chhinchhiahna ropui tak takte a ti ṭhîn a. Ṭumkhat chu, mi ṭhenkhatin ani chu an hnial a, “nimahsela a finna leh a sawipuitu thlarau chu an letthla thei lo.” (Tirhkohte 6:​5, 8-10) Stephana chu Pathian Thu zirlai taima tak a ni a, a hun laia Juda sakhaw hruaitute hmaah Pathian Thu chu thiam takin a ṭan tlat a ni. Tirhkohte bung 7-a chhinchhiah a thusawi chipchiar takte chuan Pathian thiltum zawi zawia lo lang zêlte a ngaihven nasatzia a târ lang a ni.

2 Chûng sakhaw hruaitu, an dinhmun leh an hriatna avânga mi pângngaite laka inla sâng larhte ang lo takin, Stephana chu a inngaitlâwm a. (Matthaia 23:​2-7; Johana 7:49) Pathian Lehkha Thu hre bel hle mah se, tirhkohte chu ‘ṭawngṭai leh rawngbâwla an awm’ theih nâna ‘dawhkâna rawngbâwltu’ nihna chanvo a chanah chuan a lungawi hle a ni. Stephana chu unaute zîngah a hmingṭha hle a, chuvângin nî tin thilsem enkawltu tûr mi hmingṭha hlîr pasarih thlante zîngah a tel a. Chu hna chu inngaitlâwm takin a pawm a ni.​—⁠Tirhkohte 6:​1-6.

3. Stephana chuan Pathian phu loh ngilneihna mak ropui tak eng nge a tawn?

3 Thlarau lama puitlinna leh rinawmna nêna ṭangrual Setephana inngaihtlâwmna rilru chu Jehova chuan a hmuh hmaih hauh lo. Sanhedrin-a Juda hruaitute leh huatnaa khat mipuite hnêna thu a hrilh khân, amah dotute chuan “a hmêl chu vântirhkoh hmêl angin an hmu a.” (Tirhkohte 6:15) A hmêlah chuan ropuina Pathian, Jehova pêk thlamuanna a lang a, Pathian thuchah kengtu hmêl ang a pu a ni. Sanhedrin mi leh sate hmaa huaisen taka thu a sawi zawh chuan, Stephana chuan Pathian phu loh ngilneihna târ lanna mak ropui tak mai a tawng a. “Ani chu thlarau thianghlima khat a ni a, vân lam a en tlat a, Pathian ropuizia leh Pathian ding lama Isua ding a hmu a.” (Tirhkohte 7:55) Stephana tân chuan he inlârna mak ropui tak mai hi Isua chu Pathian Fapa leh Messia a nihzia nemnghettu a ni. Chu chuan mi inngaitlâwm tak Stephana chu a thuam nghet a, Jehova duhsakna a dawng tih a rinnghehtîr a ni.

4. Tute hnênah nge Jehova’n a ropuina a hriattîr?

4 Stephana hnêna inlârna pêkin a târ lan angin, Jehova chuan a ropuina leh a thiltum chu Pathian ṭih a, amah nêna an inlaichînna hluttu, mi inngaitlâwmte a hriattîr ṭhîn a ni. Bible chuan: “Inngaihtlâwmna leh LALPA ṭih man chu sum te, chawimawina te, nunna te a ni,” a ti. (Thufingte 22:⁠4) Chuvângin, inngaihtlâwmna dik nihphung te, chu mize pawimawh tak kan neih theih dân te, leh kan nun kawng engkima lantîrna kan hlâwkpui theih dân te hriatthiam chu a pawimawh hle.

Inngaihtlâwmna ​—⁠Pathian Lantîr Mizia Chu

5, 6. (a) Eng nge inngaihtlâwmna chu? (b) Engtin nge Jehova’n inngaihtlâwmna a lantîr? (c) Jehova inngaihtlâwmna chuan eng angin nge min nghawng ang?

5 Lei leh vâna ropui ber leh sâng ber Pathian Jehova chu inngaihtlâwmna lama entawn tûr ropui ber a ni tih hriat chu mi ṭhenkhat tân a mak hle mai thei. Jehova hnênah, Lal Davida chuan: “Nangin i chhandamna phaw chu mi pe bawk a: i kut ding lamin mi kai a, i inngaihtlâwmnain mi siam lian ta,” a ti. (Sâm 18:35) Davida chuan Jehova inngaihtlâwmna chungchâng a sawi khân, “bawkkhupa kûn” tih ṭawngkam lo chhuahna Hebrai thu mal a hmang a ni. ‘Inngaihtlâwmna’ tih thu mal bâkah, chu Hebrai thu mal chu thu mal dang, “tlâwmna,” “thuhnuairawlhna,” leh “intihhnuaina,” tihte nên pawh a inkungkaih a ni. Tichuan mi ṭha famkim lo Davida nêna inzawmna nei tûra a intihhniam a, A aiawha lal atâna a hman khân, Jehova chuan inngaihtlâwmna a lantîr tihna a ni. Sâm 18-na a chunga thuziakin a târ lan angin, Jehova chuan Davida chu a humhimin a ṭanpui a, “amah dotute zawng zawng kut ata leh Saula kut ata” a chhanhim a ni. Chutiang bawkin Davida pawhin lal anga ropuina leh chawimawina a dawn zawng zawngte chu a tâna inngaitlâwm taka Jehova thiltihah a innghat a ni tih a hre bawk a. Chu mi hriatna chuan Davida chu inngaitlâwm reng tûrin a ṭanpui a ni.

6 Hêng hi keimahniah engtin nge kan inhmehbel theih ang? Jehova chuan thutak zirtîr tlâkah min ruat a; tin, a inawpna pâwl hmangin rawngbâwlna chanvo pawimawh takte min pe, a nih loh leh a duhzâwng tihpuitlin nân kawng engemaw takin min hmang thei bawk. Chûng thilte chu engtin nge kan thlîr ang? Kan inngaitlâwm tûr a ni lâwm ni? Jehova inngaihtlâwmna avânga lâwmin, chhiatna min thlen thei mahni inchawisân chu kan pumpelh tûr a ni lâwm ni?​—⁠Thufingte 16:18; 29:23.

7, 8. (a) Manasea a dâwr dânah engtin nge Jehova inngaihtlâwmna a lan? (b) Inngaihtlâwmna lantîrna kawngah Jehova leh Manasea’n eng kawngin nge kan tân entawn tûr an siam?

7 Jehova chuan mi ṭha famkim lote dâwra inngaihtlâwmna nasa tak a lantîr mai bâkah, mi hnuaihnungte hnêna zahngaihna lantîr a duhzia pawh a târ lang a, inngaitlâwmte chu a kai tho, a nih loh leh a chawisâng hial a ni. (Sâm 113:​4-7) Entîr nân, Juda Lal Manasea chungchâng hi ngaihtuah ta ila. A lal nihna dinhmun sâng tak chu hmang sualin, biakna dik lo a din a, “LALPA tithinur tûrin a mithmuha thil ṭha lo a ti ṭhîn a.” (2 Chronicles 33:⁠6) A tâwpah chuan, Jehova chuan Assuria lal chu Manasea lalṭhutthlêng chhuhtîrin Manasea chu a hrem ta a ni. Tân in aṭangin, Manasea chuan “LALPA a Pathian chu a zawng a, . . . nasa takin a intihnuai a,” chuvângin Jehova chuan Jerusalem lalṭhutthlêngah a ṭhuttîr leh ta a; tin, Manasea chuan “LALPA chu Pathian a nih a hre ta a.” (2 Chronicles 33:​11-13) A ni, a tâwpah chuan Manasea rilru inngaihtlâwmna chuan Jehova a tilungawi ta a, ani chuan ngaidama lala siam lehin, inngaihtlâwmna a lantîr ve leh thung a ni.

8 Jehova ngaihdam peihna leh Manasea inlamlêtna rilru put hmang chuan inngaihtlâwmna kawnga zir tûr pawimawh tak min pe a. Min tithinurtute kan cheibâwl dân leh sual kan tih huna kan lantîr rilru put hmang chuan Jehova min cheibâwl dânah nghawng a nei thei tih kan hre reng tûr a ni. Mite thil sual tih ngaihdam kan peih a, inngaitlâwm taka kan dik lohnate kan pawm chuan Jehova zahngaihna kan beisei thei ang.​—⁠Matthaia 5:​23, 24; 6:12.

Inngaitlâwmte Hnêna Hmuhtîr Pathian Ropuina

9. Inngaihtlâwmna chu chak lohna hriltu a ni em? Hrilhfiah rawh.

9 Nimahsela, inngaihtlâwmna leh a kaihhnawih miziate chu chak lohna hriltu emaw, sual ngaihzamna emaw anga ngaih tûr a ni hauh lo. Jehova chu inngaitlâwm mah se, a ṭûl hunah chuan thinurna fel leh thiltihtheihna nasa tak a lantîr ṭhîn tih Bible chuan a finfiah a. A inngaihtlâwm avângin, mi tlâwmte a ngaihven, a nih loh leh a ngaihsak bîk a, mi chapote erawh a hlat a ni. (Sâm 138:⁠6) Jehova chuan a chhiahhlawh inngaitlâwmte chu engtin nge a ngaihsak bîk?

10. Korinth thawn khat 2:​6-10 târ lan angin, Jehova chuan mi inngaitlâwmte hnênah eng nge a hriattîr?

10 Jehova chuan ama hun ruatah inbiakpawh nâna a mi hmante kaltlangin, mi inngaitlâwmte hnênah a thiltum hlen chhuah a tum dân chu chipchiar takin a hriattîr a. Chûng thil chipchiarte chu mihring finna leh ngaihtuahnaa chapo taka innghattute, a nih loh leh luhlul taka vuan tlattute hnênah chuan thup tlat a ni. (1 Korinth 2:​6-10) Mahse, mi inngaitlâwmte chuan Jehova thiltum hriatna dik pêk an nih tâkah chuan Pathian ropuina mak tak chu an hriatthiam lehzual avângin Jehova chawimawi tûra chêttîr an ni.

11. Kum zabi khatnaah khân, engtin nge ṭhenkhatin inngaihtlâwmna an tlâkchhamzia an lantîr a, chu chu engtin nge an tân chhiatna a nih?

11 Kum zabi khatnaah chuan Kristiana inchhâlte pawh tiamin mi tam tak chu an inngaitlâwm lo va, Pathian thiltum chungchâng tirhkoh Paula sawi chu an tlûk phah a ni. Paula chu “Jentailte tirhkoh” a lo ni a; mahse, chu chu a hnam vâng emaw, a thiamna vâng emaw, a kum upat vâng emaw, a nih loh leh rei tak chhûng hna ṭha a thawh vâng emaw a ni lo. (Rom 11:​13, 14) Tisa lam mite chuan Jehova’n a mi hman tûr a thlanna kawngah hêng thilte hian kawngro a su niin an ngai fo ṭhîn. (1 Korinth 1:​26-29; 3:1; Kolossa 2:18) Nimahsela, Paula chu Jehova khawngaihna leh a thiltum felte mila thlan a ni. (1 Korinth 15:​8-10) Paula’n “tirhkoh lian berte” a tihte leh amah dotu mi dangte chuan Paula leh Pathian Lehkha Thu aṭanga a thusawi chu an hnâwl a. Inngaihtlâwmna an tlâkchham avângin Jehova’n a thiltum a hlen dân kawng mak ropui tak hriatna leh hriatthiamna chu an chân phah a ni. Jehova’n a duhzâwng tihpuitlin nâna a mi hmante chu i ngainêpin, i haw ngai suh ang u.​—⁠2 Korinth 11:​4-6.

12. Mosia entîrna chuan Jehova’n inngaitlâwmte a duhsak ṭhîn tih engtin nge a târ lan?

12 Kawng lehlamah chuan, inngaitlâwmte chu Pathian ropuina hmuhtîr an nihzia târ langtu Bible entîrna tam tak a awm thung a. Mosia, mi zawng zawnga “zaidam lâwtlak” chuan Pathian ropuina a hmu a, amah nên inlaichînna ṭha tak a nei bawk. (Number 12:⁠3) He mi inngaitlâwm tak, Arabia Tuipui Hualvêl Rama kum 40 vêl berâm vêngtua ṭang chu Siamtu chuan kawng tam takin duhsakna a lantîr a. (Exodus 6:​12, 30) Mosia chu Jehova ṭanpuina zârah Israel hnam aiawha thusawitu leh huaihawttu a lo ni a. Pathian nên an inbe tawn a ni. Ani chuan inlârnaah “LALPA hmêl . . . a hmu” bawk. (Number 12:​7, 8; Exodus 24:​10, 11) He chhiahhlawh inngaitlâwm tak leh Pathian aiawhtu pawmtute pawhin malsâwmna an dawng bawk a ni. Chutiang bawkin, Mosia aia zâwlnei ropui zâwk, Isua leh ama ruat “bawi rinawm, fing tak” kan pawm chuan malsâwmna kan dawng ve ang.​—⁠Matthaia 24:​45, 46; Tirhkohte 3:22.

13. Engtin nge Jehova ropuina chu kum zabi khatnaa berâm vêngtu tlâwm takte hriattîr a nih?

13 Vântirhkohvin “chhandamtu . . . Lal Krista” pian thu a puan khân, tute chungah nge ‘Lalpa ropuina chu a ên’? Mi chapo tak sakhaw hruaitute chungah emaw, dinhmun sâng chelhtu mi challangte chungah emaw a ni lo, ‘zâna an berâmho vêng a, phûla riah chilh’ berâm vêngtu tlâwm takte chungah a êng a ni. (Luka 2:​8-11) Hêng mite hi an hnathawh avâng leh thiamna an neih loh avângin mi ngaihsân an ni lo. Mahse, anni chu a ni, Jehova’n a hmuh a, Messia pian thu hrilh hmasak ber atâna a thlan ni. Ni e, Jehova chuan a ropuina chu mi inngaitlâwmte leh Pathian ṭihtute a hriattîr ṭhîn a ni.

14. Inngaitlâwmte hnênah Pathian malsâwmna eng nge lo thleng ṭhîn?

14 Hêng entîrnate hian eng nge min zirtîr? Jehova chuan mi inngaitlâwmte a duhsakin, a thiltum hriatna leh hriatthiamna a pe ṭhîn tih hi a ni. Ani chuan mi ṭhenkhatte beisei ang tlin lote chu thlangin, a thiltum ropui tak mite hnêna hriattîrtu atân a hmang ṭhîn a. Chu chuan Jehova, a hrilh lâwk Thu, leh a inawpna pâwl kaihhruaina zawng zêl tûrin min chêttîr tûr a ni. Jehova chuan a chhiahhlawh inngaitlâwm takte chu a thiltum ropui tak lo thleng tûrte a hriattîr zêl dâwn tih kan ring tlat thei a. Zâwlnei Amosa chuan: “Dik takin Lalpa PATHIAN chuan a rawngbâwltu, a zâwlneite hnênah a thurûk hrilh lovin engmah a ti lo vang,” tih a puang a ni.​—⁠Amosa 3:⁠7.

Inngaihtlâwmna Neiin Pathian Duhsakna Dawng Rawh

15. Engvângin nge inngaihtlâwmna neih kan tum reng ang a, chu chu Israel lal, Lal Saula chungchângin engtin nge a târ lan?

15 Pathian duhsakna tluantling dawng tûr chuan, kan inngaitlâwm reng tûr a ni. Vawikhat inngaihtlâwm avângin mi chu a inngaitlâwm reng dâwn tihna a ni lo. Mi chu inngaihtlâwmna kalsanin, induh tak leh mahni inchâwimawi tak a lo ni thei a, chu chuan chapona leh chhiatna a thlen thei a ni. Israel lal hmasa ber ni tûra hriak thih Saula chuan chutiang chiah chuan a ti. Lal ni tûra thlan a nih khân, “mi tê tak” niin a inhria a. (1 Samuela 15:17) Nimahsela, kum hnih chhûng lek a lal hnuah chuan, chapo takin thil a ti ṭan a. Zâwlnei Samuela hmanga inthawina hlân tûra Jehova ruahmanna siam chu a pawm lo va, amaha inthawina a hlanna chu insawithiam a tum a ni. (1 Samuela 13:​1, 8-14) Hei hi inngaihtlâwmna a tlâk chhamzia târ langtu thiltih tam takte bul inṭanna a lo ni. Pathian thlarau leh a duhsakna a chân phah a, a tâwpah mualpho takin a thih phah ta a ni. (1 Samuela 15:​3-19, 26; 28:6; 31:⁠4) Zir tûr chu a chiang hle: Inngaihtlâwmna leh intukluhna neih tum reng chungin mahni inngaih pawimawhna rilru hneh kan tum ang a, chutiang chuan Jehova duhsakna min chântîr thei chapona thiltih kan pumpelh tûr a ni tih hi.

16. Engtin nge Jehova leh mi dangte nêna kan inlaichînna ngaihtuahna chuan inngaihtlâwmna nei tûra min ṭanpui?

16 Inngaihtlâwmna chu Pathian thlarau rah zînga telh ni lo mah se, kan neih ngei ngei tûr Pathian ngaihsakna mizia a ni. (Galatia 5:​22, 23; Kolossa 3:​10, 12) Rilru awm dân​—⁠chu chu, mahni leh mi dangte kan thlîr dân​—⁠a nih tel avângin ṭan lâka neih luih ngai thil a ni. Jehova leh mi dangte nêna kan inlaichînna chungchâng rilrua chhût ngunna leh ngaihtuahna chuan inngaitlâwm reng tûrin min ṭanpui thei a. Pathian mithmuhah chuan, tisa ṭha famkim lo zawng zawngte hi rei lo tê chauh nunga chuai leh mai ṭhîn hlobet hring ang mai an ni a. Mihringte chu lova awm khaute ang lek an ni. (Isaia 40:​6, 7, 22) Hlobet hnah pakhat chuan a dang aia tlêma a sei zâwk avângin chapo chhan tûr a nei em? Khau pakhat chuan a dangte aia tlêma a zuan thui theih zâwk avâng maiin insawitheih chhan tûr a nei em? A ngaiha ngaihtuah chi pawh a ni lo. Chuvângin, tirhkoh Paula chuan a Kristianpuite chu heti hian a hriattîr a ni: “Nang tuin nge tilêm chuang che; i dawn loh chu engnge i neih ni? I dawn a nih si chuan engati nge dawn ni lo anga i uanpui ni?” tiin. (1 Korinth 4:⁠7) Hetiang chi Bible chângte ngaihtuahna chuan inngaihtlâwmna nei tûr leh lantîr tûrin min ṭanpui thei a ni.

17. Engin nge zâwlnei Daniela chu inngaihtlâwmna nei tûra ṭanpui a, engin nge keini pawh chutiang bawk ti ve tûra min ṭanpui thei?

17 Hebrai zâwlnei Daniela chu “mi duhawm tak” a nih thu puanchhuah a ni a, chu chu a inngaihtlâwm vâng a ni. (Daniela 10:​11, 12) Engin nge inngaitlâwm tûra Daniela chu ṭanpui? A hmasa berin, ani chu Jehova chungah a innghat pum hlûm ṭhak a, a hnênah bâng lovin a ṭawngṭai ṭhîn a ni. (Daniela 6:​10, 11) Chu bâkah, Daniela chu Pathian Thu zirtu taima tak leh ṭha tak a ni a, chu chuan Pathian thiltum ropui tak thlîr reng tûrin a ṭanpui a ni. A chipuite tlin lohna mai ni lo, ama tlin lohnate pawh pawm a inhuam bawk a ni. Tin, ama felna ai mahin Pathian felna vawn ngheh chu a duh tak zet bawk. (Daniela 9:​2, 5, 7) Daniela entawn tûr siam ṭha tak aṭanga inzirin, kan nunkawng engkima inngaihtlâwmna neih leh lantîr chu kan tum thei ang em?

18. Tun laia inngaihtlâwmna lantîrtute chu eng ropuinain nge nghâk reng?

18 Thufingte 22:4 chuan: “Inngaihtlâwmna leh LALPA ṭih man chu sum te, chawimawina te, nunna te a ni,” a ti a. A ni, Jehova chuan mi inngaitlâwmte chu a duhsak a, chawimawina leh nunna a pe ṭhîn. Pathian rawngbâwlna a kalsan ṭêp hnua a ngaihtuahna Jehova’n a siamṭhatsak, fakna hla phuahtu Asapha chuan inngaitlâwm takin: “Nangin i remruatnain mi hruai ang a, chu mi hnuah chuan ropuinaah khian mi lâwm ang,” a ti a ni. (Sâm 73:24) Hei hi kan tân eng anga hman tûr nge? Eng ropuinain nge inngaihtlâwmna lantîrtute chu nghâk reng? Jehova duhsakna leh inlaichînna duhawm tak an neih bâkah, anni chuan Lal Davida thâwk khum thute thlen famkimna chu an beisei thei a ni: “Thuhnuairawlhte erawh chuan ram hi an luah ang a: remna chênin an hmuingîl ang,” tih chu. Hmabâk ropui a va ni êm!​—⁠Sâm 37:11. (w04 8/1)

I Hre Thei Em?

• Engtin nge Stephana chu Jehova’n A ropuina a hriattîr mi inngaitlâwm entawn tûr a nih?

• Eng kawngin nge Jehova’n inngaihtlâwmna a lantîr?

• Eng entîrnate’n nge Jehova chuan a ropuina chu inngaitlâwmte a hriattîr ṭhîn tih târ lang?

• Engtin nge Daniela entawn tûr siam chuan inngaihtlâwmna nei tûra min ṭanpui theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 22-naa bâwm]

Nghet Tlat Chunga Inngaitlâwm Si

Kum 1919-a Cedar Point, Ohio, U.S.A. rama neih Bible Zirlaite (tûn huna Jehova Thuhretute tia hriatte) neih inkhâwmpuiah chuan, kum 50 mi, J. F. Rutherford-a, chutih laia rawngbâwlna zawng zawng enkawltu chuan inkhâwmpui chhîmtute bungrua chu an pindan luahna tûrah kensakin, tirhkah-ah lâwm takin a inpe a ni. Inkhâwmpui tâwp nî chuan, mipui pungkhâwm 7,000-te chu he thu hmang hian a chawk phûr a ni: “Lalte Lal leh hotute Hotupa palai in ni, mite hnêna . . . kan Lalpa Lalram ropui tak puangtute chu,” tiin. Unau Rutherford-a chu mi nghet tak, thunei tak leh thutak nia a hriatte pehhêl hauh lova sawi ṭhîn mi nia hriat ni mah se, Pathian hmaah chuan a inngaitlâwm tak zet a, chu chu Bethel-a zîng inkhâwm neih huna a ṭawngṭainaahte hian a lang fo a ni.

[Phêk 19-naa milem]

Pathian Lehkha Thu hre bel tak Stephana chuan inngaitlâwm takin ei tûr a sem

[Phêk 20-naa milem]

Manasea inngaihtlâwmna chuan Jehova a tilâwm