A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Pathian Râlthuam Famkimin Inthuam Rawh”

“Pathian Râlthuam Famkimin Inthuam Rawh”

“Pathian Râlthuam Famkimin Inthuam Rawh”

“Diabola ngamthlêmnate chu in do zawh nân Pathian râlthuam famkimin inthuam rawh u.”​—⁠EPHESI 6:11.

1, 2. Nangma îr-âwm chhuakin, Kristiante inthuamna tûr thlarau lam râlthuamte sawi rawh.

VANTLANG kum chhiar kum zabi khatna chhûng chu Rom lalram lal vânglai tak a ni a. Rom sipai chakna chuan Rom khua chu a hun laia khawvêl pum pui deuhthaw a thununtîr a ni. Thilthleng chanchin ziaktu pakhat chuan he sipai pâwl hi “thilthleng chanchina sipai pâwl hlawhtling ber” angin a târ lang a ni. Rom sipai ṭha pâwl hi ṭha taka thunun leh rim taka sawizawina dawng sipaite hmanga din a ni a; mahse, an hlawhtlinna chu an râlthuam neihah a innghat bawk a ni. Tirhkoh Paula chuan Rom sipai râlthuam chu Kristiante’n Diabola an do hneh theih nâna ṭûl thlarau lam râlthuam entîr nân a hmang a ni.

2 Ephesi 6:​14-17-ah he thlarau lam râlthuam chungchâng sawina chu kan hmu a. Paula chuan: “In kâwng chu thutaka hrêngin, felna âwmphaw chu hain, remna chanchin ṭha inbuatsaihna chu in keah bunin ding rawh u; chûng lo pawh chu rinna phaw la ula, chu mi chuan mi sual thal alh thei zawng zawng chu in timit thei ang. Tin, chhandamna lukhum leh thlarau ngûnhnâm (Pathian Thu chu) la ula,” tiin a ziak a. Tisa lama thlîr chuan Paula târ lan sipai râlthuamte chuan Rom sipai chu a vênghim thawkhat hle a. Chutiang a ni chung pawhin sipai chuan indonaa a râlthuam bul ber ngûnhnâm chu a lek bawk a ni.

3. Engvângin nge Isua Krista kaihhruaina chu zâwmin, a entawn tûr siam chu kan zui ang?

3 Hmanrua leh insâwizawina bâkah, Rom sipaite hlawhtlinna chu an hotu thu an âwihnaah a innghat a ni. Chutiang bawkin, Kristiante chuan Bible-in ‘mi tin tâna hotu’ anga a târ lan Isua Krista thu chu a zâwm tûr a ni. (Isaia 55:⁠4) Ani chu “kohhranho lû” a ni bawk a. (Ephesi 5:23) Isua chuan kan thlarau lam indona atân kaihhruaina min pein, thlarau lam râlthuam hâk dânah pawh entawn tûr ṭha famkim min hnutchhiah a ni. (1 Petera 2:21) Krista mizia chu kan thlarau lam râlthuam nên a inan êm avângin, Pathian Lehkha Thu chuan Krista rilru put hmanga “inthuam” tûrin min fuih a ni. (1 Petera 4:⁠1) Chuvângin, kan thlarau lam râlthuamte a mal mala kan enfiah hian, a pawimawhna leh a ṭangkai dân târ lan nân Isua entawn tûr siam chu kan hmang ang.

Kâwng, Awm, leh Kete Vênghimin

4. Sipai râlthuamah kâwnghrên chu eng kawngin nge a ṭangkai a, chu chuan eng nge a entîr?

4 Kâwng chu thutaka hrêngin. Bible hun lai chuan, sipaite chuan savun kâwnghrên centimeter 5 aṭanga 15-a hlai chu an hrêng ṭhîn a. Sipai kâwnghrên chuan an kâwng a vênghimin, chu chu ngûnhnâm ahna ṭha tak a ni bawk. Sipaiin a kâwng a hrênin, râl do tûrin a inpeih tihna a ni. Paula chuan Pathian Lehkha Thu thutakin kan nun a thunun chen tûr hrilhfiah nân sipai kâwnghrên chu a hmang a. Thutak mila kan nun theih nân leh englai pawha kan humhim theih nân, kâwnghrên chu nghet takin kan hrêng tûr a ni. (Sâm 43:3; 1 Petera 3:15) Chu chu rilrua dah rengin, Bible chu taima taka zirin, a thute chu kan chhût ngun a ngai a ni. Pathian dân thu chu Isua “thinlungah a awm reng” a ni. (Sâm 40:⁠8) Chuvângin dodâltute’n zawhna an zawhin, Bible chângte a rilru aṭanga sawichhuakin a chhâng thei a ni.​—⁠Matthaia 19:​3-6; 22:​23-32.

5. Thlêmna leh fiahna kan tawh huna Bible thurâwnin min ṭanpui theih dân hrilhfiah rawh.

5 Bible thutak kan inkaihhruaitîr hian, chu chuan chhût dân dik lo lak aṭang min vênghim theiin, thutlûkna fing min siamtîr thei a ni. Thlêmna emaw, fiahna emaw kan tawh hunah, Bible kaihhruainate chuan thil dik tih kan tumna chu a tichak ang. Chu chu kan Zirtîrtu Ropui Ber, Jehova chu kan hmu ang a, kan hnung lama thu: “Hei hi kawng a nih hi, tah hian kal rawh u,” tih kan hria ang a ni bawk.​—⁠Isaia 30:​20, 21.

6. Engvângin nge kan entîr nei thinlung chu vênhim a ṭûl a, engtin nge felna chuan thinlung chu ṭha taka a vênhim?

6 Felna âwmphaw. Sipai âwmphaw chuan taksa pêng pawimawh ber lai, kan thinlung chu a vênghim a. Thilsual tih duhna lama a âwn avângin entîr nei kan thinlung​—⁠a chhûng lama kan nihna ber​—⁠chu kan vên ṭhat hle a ngai a ni. (Genesis 8:21) Chuvângin, Jehova tehna felte chu kan zirin, kan ngaina tûr a ni. (Sâm 119:​97, 105) Felna kan ngainatna chuan Jehova kaihhruaina chiang tak pawisa lotu leh pawlh daltu khawvêl ngaihtuahnate chu min hnâwltîr a ni. Chu bâkah, ṭhatna kan ngainat a, sual kan huatin, kan nun tichhe thei nun kawng ûmna chu kan pumpelh a ni. (Sâm 119:​99-101; Amosa 5:15) He mi chungchângah Isua chu entawn tlâk tak a ni, a chungchângah Pathian Lehkha Thu chuan: “Felna chu i ngainâ a, bawhchhiatna chu i huat kha,” a ti.​—⁠Hebrai 1:⁠9. *

7. Engvângin nge Rom sipai chuan pheikhawk ṭha an mamawh a, chu chuan eng nge a entîr?

7 Remna chanchin ṭha inbuatsaihna chu kea bunin. Rom sipaiin râl an do laiin râlthuam leh hmanrua kg. 27 vêla rit hain emaw, phurin emaw ni khatah kilometer 30 kêa an kal ṭhin avângin, pheikhawk tlo tak an mamawh a ni. Paula chuan pheikhawk chu Lalram thuchah a ngaithla duhtu apiangte hnêna hrilh kan inpeihna entîr nân inhmeh takin a hmang a ni. Thu hrilh kan duh loh va, kan inpeih loh chuan mite’n Jehova an hriat theih dâwn loh avângin, hei hi thil pawimawh tak a ni.​—⁠Rom 10:​13-15.

8. Chanchin ṭha hriltu kan nih angin, engtin nge Isua entîrna chu kan entawn theih ang?

8 Isua nuna thiltih pawimawh ber chu eng nge ni? Ani chuan Rom Ram Awptu Pontia Pilata hnênah: ‘Thutak hriattîr hi khawvêla kan rawn kal chhan a ni,’ a ti a. Isua chuan a ngaithla duh a hmuhna apiangah thu a hril a, a rawngbâwlna nuam a tih êm avângin a tisa lam mamawh aimahin a dah pawimawh zâwk a ni. (Johana 4:​5-34; 18:37) Isua anga chanchin ṭha hrilh kan châk chuan, mi dangte hnêna hrilh theihna hun remchâng tam tak kan nei ang. Chu bâkah, kan rawngbâwlnaa kan buai rengna chuan thlarau lama chak tûrin min ṭanpui ang.​—⁠Tirhkohte 18:⁠5.

Phaw, Lukhum, leh Ngûnhnâm

9. Phaw chuan Rom sipai chu eng vênhimna nge a pêk?

9 Rinna phaw. “Phaw” tia lehlin Grik thu mal chuan taksa pum deuh thaw hliah thei khawpa lian phaw chu a kâwk a. Chu chuan Ephesi 6:​16-a “thal alh thei” a tih lakah min vênghim thei a ni. Bible hun laia sipaite chuan, hriak alhthei thun theihna thîr bâwmte invuah phairuang kawrawng hmanga siam thal chu an hmang a. Mi thiam pakhat chuan chûng thalte chu “hmân lai indonaa hriamhrei hlauhawm berte zînga mi” angin a sawi a ni. Sipaiin chûng thalte lak aṭanga invênna tûr phaw a neih loh chuan hliampui a tuar emaw, a nun a chân emaw hial thei a ni.

10, 11. (a) Setana “thal alh thei” engin nge kan rinna a tihchauh theih? (b) Fiahna kan tawh laia rinna pawimawhzia chu Isua thiltawn hian engtin nge a târ lan?

10 Kan rinna tichhe tûrin eng “thal alh thei” nge Setana’n a hman? Chhûngkuaah, hnathawhnaah, a nih loh leh school-ah te hian tihduhdahna emaw, dodâlna emaw a chawk chhuak mai thei a. Khawvêl thilte neih tam deuh deuh duhna leh nungchang bawlhhlawhnaa thlêmna chuan Kristian ṭhenkhat thlarau lam chu a tichhe bawk a ni. Chutiang hlauhawm laka kan invênhim theih nân, “chûng lo pawh chu rinna phaw [kan] la,” ngei ngei tûr a ni. Rinna chu Jehova chanchin zirna te, ṭawngṭaia amah nêna inbiak pawh ziahna te, leh min vênhim dân leh malsâwmna min vûr dân hriatna te aṭanga lo awm a ni.​—⁠Josua 23:14; Luka 17:5; Rom 10:17.

11 Isua leia a awm laiin, hun khirh tak kâra rinna chak tak neih a pawimawhzia a lantîr a. A Pa thutlûkna chu ring tlatin, Pathian duhzâwng tih chu a hlimpui a ni. (Matthaia 26:​42, 53, 54; Johana 6:38) Gethsemani huana lungngaihna nasa tak a tawh pawhin, Isua chuan a Pa hnênah: “Keima thu ni lovin, nangma thu thu ni zâwk rawh se,” a ti. (Matthaia 26:39) Isua chuan rinawmna vawn leh a Pa tihlâwm a pawimawhzia a theihnghilh ngai lo. (Thufingte 27:11) Chutiang chi Jehova laka rinna kan neih chuan, sawichhiatna emaw, dodâlna emawin kan rinna a tihchauh chu ka phal lo vang. Pathian chunga kan innghah a, amah kan hmangaihzia lantîr a; tin a thute kan âwih chuan kan rinna chu a lo chak zâwk mah ang. (Sâm 19:​7-11; 1 Johana 5:⁠3) Jehova’n amah hmangaihtute tâna malsâwmna a dahte chu khawvêl thil emaw, rei lo te chhûng chauh daih tisa nawmna emaw engpawh nên chuan khaikhin theih rual a ni lo.​—⁠Thufingte 10:22.

12. Kan taksa pêng pawimawh khawi lai nge kan entîr nei lukhumin a vênhim a, engvângin nge chutiang vênhimna chu a pawimawh?

12 Chhandamna lukhum. Lukhum chuan sipai chu a lû leh a thluak​—⁠hriatna awmna bul ber​—⁠chu a vênghim a. Kan Kristian beiseina chuan kan rilru a vênhim avângin lukhum nêna tehkhin a ni. (1 Thessalonika 5:⁠8) Pathian Thu hriatna dik hmangin kan rilru a tharin siam tawh mah ila, ṭha famkim lo leh chau tak kan la ni a. Kan rilru chu awlsam têin a chhe thei a ni. He khawvêl thiltumte chuan min kalpêntîrin, Pathian pêk beiseina a luahlân emaw hial thei a ni. (Rom 7:18; 12:⁠2) Diabola’n Isua chu “khawvêl ram zawng zawng leh a ropuina” pêk tiamin a thiltum aṭanga lâk pên chu a tum a. (Matthaia 4:⁠8) Mahse, Isua chuan a thilpêk tum chu a hnâwlthla ṭhuai a, a chungchâng thu sawiin Paula chuan: “[Isua] chuan a hmaa hlimna awm avâng chuan mualphona chu ngainêpin [“nghaisakna ban,” NW] chu a tuar a, Pathian lalṭhutphah ding lamah khian a han ṭhu ta a,” a ti a ni.​—⁠Hebrai 12:​1, 2.

13. Engtin nge kan hmaa beiseina awm kan rinna chu kan vawn theih?

13 Isua neih ang rinna chu amaha lo awm mai a ni lo. Kan rilruah kan hmaa beiseina awm dah lo va, he kal hmanga duhthusâm thilte leh thiltumte kan dah zâwk chuan, Pathian thutiamte kan rinna chu a lo chau vang. A tâwpah chuan, kan beiseina chu kan hloh ṭhak thei a ni. A leh lamah chuan, Pathian thutiamte kan ngaihtuah reng chuan, kan hmaa awm beiseinaah chuan kan lâwm reng ang.​—⁠Rom 12:12.

14, 15. (a) Kan entîr nei ngûnhnâm chu eng nge ni a, engtia hman theih nge a nih? (b) Thlarau ngûnhnâmin thlêmna do tûra min ṭanpui theih dân sawi rawh.

14 Thlarau ngûnhnâm. Bible-a chhinchhiah Pathian Thu, a nih loh leh a thuchah chuan sakhuana dâwtthute paihchhuak thei leh mi dikte thlarau lam zalênna nei tûra ṭanpui thei khandaih hriam tawn angin thil a tithei a ni. (Johana 8:32; Hebrai 4:12) Thlêma kan awm hunah emaw, kal pêngte’n kan rinna tihchhiat an tum hunah emaw he thlarau lam ngûnhnâm hian min vênghim thei bawk a ni. (2 Korinth 10:⁠4, 5) ‘Pathian Lehkha Thu zawng zawng hi Pathian thâwk khuma pêk a ni a, hna ṭha tinrêng thawk tûra kim taka min thuam’ avângin kan va lâwm tak êm!​—⁠2 Timothea 3:​16, 17.

15 Thlalêra Setana’n a thlêm lai khân, Isua chuan bumna leh vervêk taka thlêmnate do lêt nân thlarau ngûnhnâm chu thiam takin a hmang a. Setana thlêmna tin mai chu: “Tih ziak a ni,” tiin a chhâng a ni. (Matthaia 4:​1-11) Spain rama Jehova Thuhretute zînga mi pakhat, David-a chuan, chutiang bawkin Pathian Lehkha Thuin thlêmna hneh tûra a ṭanpuizia a hria a ni. Kum 19 a nihin, an hnathawhna hmuna a hnathawhpui hmeichhe duhawm tak chuan “hun hlimawm hmanpui tûrin” a sâwm a. David-a chuan a sâwmna chu hnialin, chu dinhmun a thlen leh loh nân hmun danga thawk tûrin an hotute hnênah a dîl a ni. David-a chuan: “Josefa entîrna chu ka hre reng a, ani chu nungchang bawlhhlawhna hnâwlin chuta ṭang chuan a tlân chhuak nghâl vat a. Kei pawhin chutiang chuan ka ti ve a ni,” a ti.​—⁠Genesis 39:​10-12.

16. ‘Thutak thu fel taka kan hman’ theih nâna kan inzir a ngaih chhan hrilhfiah rawh.

16 Isua’n Setana thununna ata chhuak tûra mi dangte ṭanpui nân thlarau ngûnhnâm chu a hmang bawk a. “Ka thu zirtîr hi ka ta a ni lo va, mi tîrtu ta a ni zâwk,” a ti. (Johana 7:16) Isua zirtîr thiamna entawn tûr chuan, kan inzir fê a ngai a ni. Rom sipaite chungchângah Juda thilthleng chanchin ziak mi Josephus-a chuan: “Sipai tinte chu nî tin an insawizawi a, indo lai ang maia taima taka an insawizawi avângin indona hahthlâk tak pawh awlsam têin an tuar thei a ni,” tiin a ziak a ni. Kan thlarau lam indonaah, Bible kan hman a ngai a. Chu bâkah, ‘hnathawktu, thutak thu fel taka hmang chu zak tûr a ni lo angin, Pathian ngaiha ṭhaa inentîr tûrin ṭhahnem kan ngai’ tûr a ni. (2 Timothea 2:15) Ngaihventu zawhna Bible hmanga kan chhân hian kan va lungawi ṭhîn tak êm!

Eng Hunah Pawh Ṭawngṭai Rawh

17, 18. (a) Setana do lêtna kawngah ṭawngṭaina chuan eng hmun nge a chan? (b) Ṭawngṭaina hlutzia lantîr thei entîrna pe rawh.

17 Thlarau lam râlthuam famkim a sawi zawh hnuah, Paula chuan thurâwn pawimawh tak dang a belh chhah a. Setana do lêtnaah, Kristiante chuan ‘ṭawngṭai leh dîlna tinrêng’ an nei tûr a ni. Engtianga zîngin nge? ‘Eng hunah pawh thlarauvin ṭawngṭai rawh u,’ tiin Paula chuan a ziak a ni. (Ephesi 6:18) Thlêmnate, fiahnate, a nih loh leh lunghnualna te kan tawnin, ṭawngṭaina chuan nasa takin min tichak thei a ni. (Matthaia 26:41) Isua chuan “thihna laka amah chhandam theitu hnênah chuan nasa taka au leh mittui tla chungin ṭawngṭainate leh dîlnate a hlân a, a ṭih dêk ṭhin avângin ngaihthlâkin a awm bawk a.”​—⁠Hebrai 5:⁠7.

18 Pasal natna awh rei tak nei kum 15 lai enkawltu Milagros-i chuan: “Ka lunghnual chângin ṭawngṭaiin Jehova ka pan ṭhîn a. Amah aia nasain tumahin min ṭanpui thei lo. Tuar thei tawh ngang lova inngaih châng ka nei ngei mai. Mahse, Jehova hnêna ka ṭawngṭai mawlh mawlh hnu chuan, ka chakna chu a lo thar lehin, kan lunghnualna chu a zia ṭhîn a ni,” a ti.

19, 20. Setana nêna kan indonaah kan hneh theihna tûrin eng nge kan mamawh?

19 Diabola chuan hun a nei tlêm tawh tih a hria a, min hneh theihna tûrin min bei nasa lehzual sauh a ni. (Thu Puan 12:12) He hmêlma thiltithei tak hi do lêtin, ‘rinna intihsiakna ṭha chu kan beih’ a ngai a ni. (1 Timothea 6:12) Chu mi atân chuan chakna nasa tak a ngai a. (2 Korinth 4:⁠7) Pathian thlarau thianghlim ṭanpuina pawh kan mamawh bawk avângin, chu mi atân kan ṭawngṭai tûr a ni. Isua chuan: “Nangni mi sual mahin in fate thil ṭha pêk nachâng in hriat chuan, in Pa vâna mi chuan a dîltute chu thlarau thianghlim a va pe dâwn êm!” a ti.​—⁠Luka 11:13.

20 Chiang takin, Jehova pêk râlthuam famkima kan inthuam a pawimawh hle a ni. Chu thlarau lam râlthuama inthuam tûr chuan Pathian mizia, rinna leh felna ang chite kan neih a ngai a ni. Chu chuan thutaka invêt tlat ang maia kan hmangaih a, chanchin ṭha eng hun pawha hril tûra inpeih a; tin, kan hmaa beiseina awm kan rilrua ka dah reng a phût bawk a ni. Thlarau ngûnhnâm chu thiam taka hmang tûrin kan inzir tûr a ni. Pathian râlthuam famkima inthuamna hmangin, thlarau sualho awmte chu kan buan hneh theiin, Jehova hming thianghlim chawimawina a thlen thei a ni.​—⁠Rom 8:​37-39. (w04 09/15)

[Footnote]

^ par. 6 Isaia hrilh lâwknaah, Jehova chu ‘felna chu âwmphawa’ ha anga târ lan a ni a. Chuvângin, kohhran enkawltute chu dikna leh felnaa thununna pe tûrin a phût a ni.​—⁠Isaia 59:​14, 15, 17.

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Tuin nge thlarau lam râlthuama inthuamna kawngah entawn tûr ṭha ber siam a, engvângin nge a entawn tûr siam chu ṭha taka kan ngaihtuah ang?

• Engtin nge kan rilru leh kan entîr nei thinlung chu kan vênhim theih ang?

• Engtin nge thlarau ngûnhnâm chu thiam taka kan hman theih ang?

• Engvângin nge eng hunah pawh kan ṭawngṭai a ngaih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 15-naa milemte]

Taima taka Bible zirna chuan eng hun pawha chanchin ṭha hril tûrin min tur thei

[Phêk 16-naa milemte]

Kan beiseina chiang tak chuan thlêmnate do thei tûrin min ṭanpui

[Phêk 17-naa milemte]

“Thlarau ngûnhnâm” chu rawngbâwlnaah i hmang em?