A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Thuhnuairawlhte Chuan Lei Hi An Rochung Ang”—Engtin Nge?

“Thuhnuairawlhte Chuan Lei Hi An Rochung Ang”—Engtin Nge?

“Thuhnuairawlhte Chuan Lei Hi An Rochung Ang”​—⁠Engtin Nge?

“ISUA thusawi thinlung khawih tak ‘thuhnuairawlhte chuan lei hi an rochung ang’ tih thu hi i hre fo tawh ṭhîn mai thei a. Mahse he lei chunga mihringte thiltih leh mi dang chunga an thiltihte han thlîr hian, thuhnuairawlhte luah tûr eng nge la awma i rin?”​—⁠Matthaia 5:5; Sâm 37:​11, King James Version.

Jehova Thuhretute zînga mi, Miriami chuan Bible sawihona ṭan nân he zawhna hi a hmang a. A sawipuipa chuan Isua’n he thu hi a tiam a nih si chuan, lei hi tihchhiat leh luah tlâk loh khawpa chhia ni lovin, lei hi luah tlâk a ni dâwn a tihna a ni, a ti.

Chu chu chhânna beisei nei tak a ni. Mahse, chutianga beiseina neih chhan tûr chu kan nei em le? Nei tehrêng e, Bible chuan a thutiam chu a lo thleng famkim ngei dawn tih kan rinna tûra chhan ṭha tak min pêk avângin. Dik takin, chu thutiam thlen famkimna chu lei leh mihringte tâna Pathian thiltum nên a inzawm tlat a. Tin, Pathianin a thiltumte chu a tipuitling ngei dâwn tih a intiamna kan nei a ni. (Isaia 55:11) A nih leh, mihringte tâna atîra Pathian thiltum chu eng nge ni a, chu chu engtin nge a thlen famkim ang?

Lei Atâna Pathian Chatuan Thiltum Chu

Thiltum engemaw tak neiin Pathian Jehova chuan kan awmna lei hi a siam a. “LALPA, vân siamtu chuan (ani chu Pathian, leilung hi dina siamtu chu a ni; ani chuan leilung hi a tinghet a, engmah lovah a siam lo va, mihring awm nân a din zâwk a ni) heti hian a ti si a: “Kei hi LALPA chu ka ni; a dang rêng rêng an awm lo.’” (Isaia 45:18) Chuvângin, lei hi mihringte chênna tûr liau liauva siam a ni. Chu bâkah, he lei hi chatuana mihringte chênna in nghet nihtîr hi Pathian thiltum a ni. “Leilung nghahchhante chu a phûm a, kumkhuaa a nghînloh nân.”​—⁠Sâm 104:5; 119:⁠90.

Nupa tuak hmasa ber hnênah Pathian hna pêk hian he lei atâna a thiltum chu a târ lang bawk. Jehova chuan Adama leh Evi hnênah: “Chi tam tak thlaha lo pungin, leilung hi luah khat ula, in thu thuin awmtîr rawh u; tuifinriata sangha chungah te, chunglêng sava chungah te, thil nung leia bawkvâka kal zawng zawng chungah te thu nei bawk rawh u,” tiin a hrilh a ni. (Genesis 1:​28) Adama leh Evi a kawltîr leilung hi, anmahni leh an thlahte tân kumkhuaa an chênna tûr a ni. Kum zabi tam tak a liam hnuah fakna hla phuahtu chuan: “Vânte khi LALPA vânte a ni a; Leilung erawh hi chu mihring fate a pe a ni,” tiin a puang a ni.​—⁠Sâm 115:16.

Chu hmabâk ropui tak dawng thei tûr chuan, Adama leh Evi mai bâkah an thlahte chuan Pathian Jehova, Siamtu leh Nunna-Petu chu an chunga Lal Chungnungber angin an pawm tûr a ni a, a thu an âwih bawk tûr a ni. Jehova’n mipa hnêna he thupêk: “Huana thing tinrêng rahte hi i duh duhin i ei thei e; a chhia leh ṭha hriatna thing rah erawh hi chu i ei tur a ni lo: i ei chuan i ei nî la lain i thi ngei tûr a ni,” tih a pêk lai khân, thuâwih a ngaihzia chiang takin a sawi lang a ni. (Genesis 2:​16, 17) Adama leh Evi tân chuan Eden huana chêng chhunzawm zêl tûrin he thupêk mâwlmang tak leh fiah tak hi an zawm a ngai a. Chutianga thuâwih chu an tân an Pa vâna mi thiltihte chunga an lâwmzia lantîrna a ni ang.

Adama leh Evi’n Pathian thupêkte bawh chhiatna hmanga duhrêng vânga a thu an âwih loh chu, an neih thil engkim petu hnâwlna a ni. (Genesis 3:⁠6) Chutianga an tih avângin, an Paradis in mawi tak, anmahni tân mai ni lo, an thlahte luah tûr pawh an hloh ta a. (Rom 5:​12) A nih leh, nupa tuak hmasa thuâwih lohna chuan Pathianin he lei a siam chhan, a thiltum chu a tibahlah em?

Danglam Lo Pathian

Pathian chuan zawlnei Malakia hmangin: “Kei Lalpa hi ka danglam si lo,” tiin a puang a. (Malakia 3:⁠6) Bible lama mi thiam French mi, L. Fillion-a chuan he Bible chânga thu puan chhuah hi Pathian thutiamte thlen famkimna nên a inzawm hnaih hle a ti. “Jehova chuan a laka hel a mite chu tiboral phiar thei reng a ni a, mahse a thutiam danglam thei lo avângin, engpawh lo thleng se thu a lo tiam tawhah chuan a rinawm ang,” tiin a ziak a ni. A mi malin emaw, a hnamin emaw, anih loh leh mihring zawng zawngte chungah emaw pawh nise, Pathian chuan a thutiamte chu a theihnghilh ngai lo vang a, a hun takah a ti puitling zâwk ang. “A thuthlun chu kumkhuain a hre ṭhîn a, chhuan sângkhat thlenga a thu lo pêk chu.”​—Sâm 105:⁠8.

Jehova chuan he lei atâna atîra a thiltum chu a thlâk danglam lo tih engtin nge kan hriat chian theih? Pathian thâwk khum Bible bu pumpuiah hian, a thuâwihte hnêna he lei pêk a tum thu kan hmuh avângin kan hre chiang thei a ni. (Sâm 25:13; 37:​9, 22, 29, 34) Chu bâkah, Jehova malsâwmna dawngtute chu thlamuang takin an awm ang a, mi tinte chu “an grêp hrui hnuaiah leh an theipui kûng hnuaiah” an ṭhuin, “tuman an tihlau lo vang,” tiin Pathian Lehkha Thu chuan a sawi a ni. (Mika 4:4; Ezekiela 34:28) Jehova mi thlante chuan “inte an sa ang a, chûngah chuan an awm reng bawk ang; grêp huante an siam ang a, a rah an ei bawk ang.” Ram sakawlhte nên lam an inrem tawh ang.​—⁠Isaia 11:​6-9; 65:​21, 25.

Bible chuan kawng dangin Pathian thutiam chu min hmuh lâwktîr bawk a. Lal Solomona lal hun chhûng chuan, Israel hnam chu an hausain, remna an chên a. “Solomona dam chhûng zawng chuan Juda-ho leh Israel-ho chu Dan aṭanga Beer-seba khaw thlengin mi tin mahni grêp hrui bulah leh mahni theipuibulah chuan thlamuang takin an awm ṭheuh” a ni. (1 Lalte 4:​25) Bible chuan Isua chu “Solomona aia ropui zâwk” tiin a ko va, a lal hun chhûng chungchângah fakna hla phuahtu chuan heti hian a hrilh lâwk bawk: “A dam lai chuan mi felte chu an duah hluah hluah ang a, thlamuanna nasa tak chu a duah hluah hluah bawk ang, thla awm loh hmâ loh chuan.” Chutih hunah chuan, “leiah, tlâng chungahte hian, buh tam tak a awm ang.”​—⁠Luka 11:31; Sâm 72:​7, 16.

A thutiama a rinawm avângin, Pathian Jehova chuan he lei rochun tûr a awmtîr mai bâkah a ṭhatna leh a mawina zawng zawng ngai a awhtîr leh vek dâwn a ni. Thu Puan 21:​4-ah chuan, Pathian Thu chuan khawvêl tharah chuan, Pathianin “[mite] mit ata mittui zawng zawng a hrufai ang a, thihna a awm leh thei tawh lo vang a, lungngaih te, ṭah te, nat te pawh a awm leh tawh hek lo vang,” tih min hrilh a ni. Heta a tiam hi Paradis a ni ngei mai.​—⁠Luka 23:43.

A Thutiam Ro Kan Chan Ve Theih Dân

Isua Krista lalna Lalramin vân aṭanga ro a rêlna hnuaiah chuan kan lei hi Paradis-a chantir a ni ang. (Matthaia 6:​9, 10) A hmasain, chu Lalram chuan ‘lei tichhetute chu a tichhe ve thung’ ang. (Thu Puan 11:18; Daniela 2:​44) Tichuan, “Remna Lal” a nih angin, Isua Krista chuan he hrilh lâwkna thu: “A ram a zau zêl ang a, a ramah remnain tâwpintai a nei lo ang,” tih hi a tithleng famkim dâwn a ni. (Isaia 9:​6, 7) Chu Lalram hnuaiah chuan thawhlehna hmanga tihnun lehte pawh tiamin mi maktaduai tam takte chuan he lei hi rochun theihna hun remchâng an nei dâwn a ni.​—⁠Johana 5:​28, 29; Tirhkohte 24:⁠15.

Chu ro ropui tak chu tute’n nge luah dâwn? Isua’n: “Thuhnuairawlhte chu an eng a thâwl e; lei hi an la rochung dâwn si a,” a tih hi ngaihtuah teh. (Matthaia 5:⁠5) Thuhnuairawlh tih hi eng tihna nge ni? A tlângpuiin, dictionary chuan “thuhnuairawlh” tih hi zaidam, dawhthei, inngaitlâwm, tlâwm tiin a hrilhfiah a. Amaherawhchu, atîra Grik ṭawngkam hman chuan awmzia a nei thui zâwk a ni. William Barclay-a New Testament Wordbook sawi dânin, chu thu malah chuan “Zaidamna a awm a; mahse, a phênah chuan thîr ang maia chakna a awm,” a ni. Chu chuan Pathian nêna inlaichînna ṭha neih avânga min tinatute huatna emaw, thungrulh duhna emaw nei lova min chheltîrtu rilru put hmang a kâwk a, atân chuan chu inlaichînna chu chakna hnâr a lo ni ta a ni.​—⁠Isaia 12:2; Philippi 4:​13.

Mi thuhnuairawlh chuan inngaitlâwm takin Pathian tehnate chu a nun kawng engkimah a pawm a; ama ngaih dâna kal a phût tlat lo va, mi dangte ngaih dân lahin a kal hek lo. Zirtîr nuam tak a ni a, Jehova zirtîrna a dawng duh a ni. Fakna hla phuahtu Davida chuan: “[Jehova chuan] thuhnuairawlhte chu rorêlna felah a hruai ang a, thuhnuairawlhte chu ama kawng chanchin a zirtîr bawk ang,” tiin a ziak a ni.​—⁠Sâm 25:9; Thufingte 3:​5, 6.

He lei rochung tûr “thuhnuairawlhte” zîngah chuan i tel ang em? Taima taka Bible zirna hmanga Jehova leh a duhzâwng i zir a, i thu zirte i nunpui chuan, lei Paradis rochunga chatuana nun beiseina i nei ve thei a ni.​—⁠Johana 17:⁠3. (w04 10/1)

[Phêk 5-naa milem]

Adama leh Evi hnêna Pathian hna pêkah khân lei atâna a thiltum a lang

[Phêk 6, 7-naa milem]

Solomona lal hun chhûnga himna leh muanna chuan thutiam rochan tûr min hmuh lâwktîr

[Milem Hawhtîrtu]

Berâm leh a hnunga tlâng: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.; Arabia sazuk: Hai-Bar, Yotvata, Israel; lo neitu leilet lai: Garo Nalbandian

[Phêk 7-naa milem]

Felna khawvel thar a lo thleng ṭêp​—⁠chutah chuan i awm ve ang em?