A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova Chu Min Ṭanpuitu A Ni

Jehova Chu Min Ṭanpuitu A Ni

Jehova Chu Min Ṭanpuitu A Ni

“Mi ṭanpuina tûr chu LALPA lei leh vân siamtu hnêna mi a lo thleng ang.”​—⁠SAM 121:2.

1, 2. (a) Kan vaiin ṭanpui ngaih châng kan nei ṭheuh tih engvângin nge a sawi theih? (b) Jehova chu eng ang Ṭanpuitu nge ni?

KAN zingah hian ṭanpuina mamawh ngai lo tunge awm? Dik tak chuan, kan vai hian harsatna nasa tak tuar chhuak tûrte, chânna hrehawm tak tuar chhuak tûrte, fiahna harsa tak tuar chhuak tûrtein ṭanpuina mamawh châng kan nei ṭheuh a ni. Ṭanpui an mamawh hian, mite chuan anmahni ngaihsaktu an ṭhiante an pan fo ṭhîn a. Chutiang ṭhiante hnêna i hrehawmna hrilhna chuan tawrh a tiawlsam sawt thei a ni. Mahse, mihringte ṭanpuina chu a beitham ṭhîn hle a. Chu bâkah, ṭanpui i ngaih laiin mi dangte chu ṭanpui thei dinhmunah an ding ziah kher lo thei bawk.

2 Amaherawhchu, thiltihtheihna leh hausakna kang ngai lo nei Ṭanpuitu pakhat a awm a ni. Ani chuan min kalsan ngai lo vang tih min tiam zui bawk. Ani hi fakna hla phuahtuin rinchhanna pumhlûm nei chunga: “Mi ṭanpuina chu Jehova hnêna mi a ni,” tia a puan chhuaha chu a ni. (Sâm 121:⁠2, NW) Engvângin nge he fakna hla phuahtu hian Jehova’n a ṭanpui ang tih a rin tlat le? Chu zawhna chhâng tûr chuan, Sâm 121-na hi i lo bih chiang teh ang u. Chu chuan keini pawhin Jehova chu min Ṭanpuitu atân ngaihngam taka kan beisei theih dân min hmuhtîr thei ang.

Ṭanpuina Hnâr Rin Tlâk Chu

3. Eng tlângahte khian nge fakna hla phuahtu chuan a mit a lên chhohtîr a, engvângin nge?

3 Jehova siamtu nihna chu kan rinngam chhan bul ber anga sawiin, fakna hla phuahtu chuan: “Tlâng lamahte khian ka mit ka lên chho vang: khawi lama mi nge mi ṭanpuina tûr lo thleng ang? Mi ṭanpuina tûr chu LALPA lei leh vân siamtu hnêna mi a lo thleng ang,” tiin a ṭan a. (Sâm 121:​1, 2) Fakna hla phuahtu chuan eng tlâng lamah pawh a mit a lên mai a ni lo va. Hêng thute hi ziah a nih laiin, Jehova biak in chu Jerusalem-ah a awm a. Chu khawpui Judai ram tlâng chung sânga innghat chu, Jehova awmna hmun a tih theih a ni. (Sâm 135:21) Fakna hla phuahtu chuan Jehova biak in sakna hmun, Jerusalem tlâng chungahte chuan ringnghet taka Jehova ṭanpuina zawngin a mit a lên chho a nih ngei a rinawm. Jehova’n a ṭanpui thei tih engvângin nge fakna hla phuahtu chuan a chian êm êm? “Lei leh vân siamtu” A nih vâng a ni. Fakna hla phuahtu chuan, a nihna takah chuan, ‘Siamtu engkimtithei min ṭanpuina dang thei engmah a awm lo!’ a tihna a ni.​—⁠Isaia 40:26.

4. Fakna hla phuahtu chuan Jehova’n a mite mamawh a ngaihsak rengzia engtin nge a lantîr a, chu chu engvangin nge a thlamuanthlâk?

4 Fakna hla phuahtu chuan: “Ani chuan i ke chu tihsawn a phal lo vang a: nangmah vêngtu chu a muthlu lo vang. Ngai teh, Israel-ho vêngtu chu a muthluin, a muhîl hek lo vang,” tiin Jehova chuan a chhiahhlawhte mamawh a ngaihthah ngai lohzia a hrilhfiah leh a ni. (Sâm 121:​3, 4) Pathian tân chuan amah ringtute “tihsawn” emaw, an dinchhuah leh theih loh tûr khawpa tlûkna an tawh emaw phal chu thil theih a ni lo. (Thufingte 24:16) Engati nge a phal loh? Jehova chu berâm vêngtu, a berâmte vênga harhfîm reng ang a nih vâng a ni. Chu chu a thlamuanthlâk hle a ni lâwm ni? A mite mamawh chu rei lo te chhûng pawh a ngaihsak lo ngai lo vang. Chhûn zân zawmin anni chu ngun takin a vêng reng a ni.

5. Engvângin nge Jehova chu ‘ding lama’ awm anga sawi a nih?

5 Jehova chu a mite Humhimtu rinawm a ni tih ring tlat chungin, fakna hla phuahtu chuan: “LALPA chu nangmah vêngtu a ni a: LALPA chu i ding lamah hliahtu che a ni. Chhûnah nîin a em lo vang chia, zânah thlain a em hek lo vang che,” tiin a ziak a ni. (Sâm 121:​5, 6) Middle East-a kêa zin mi tân chuan, hmun daihlim chuan ni sa lutuk laka invênna duhawm tak a pe ṭhîn a. Jehova chu a mite tân daihlim ang a ni a, ni sa lutuk anga a chhiahhlawhte chunga chhiatna thlen thei thilte lakah a vênghim a ni. Jehova chu i ‘ding lama’ awm anga sawi a ni tih chhinchhiah rawh. Hmân lai indonaah chuan, sipaite’n kut veilama phaw an vawn avângin, an kut dinglam chu engemaw chena vênghim lohvin a awm a. Ṭhian rinawm chuan a ding lama dinga râl beiin, vênhimna a pe thei a ni. Chutiang ṭhian ang chuan, Jehova chu ṭanpui inpeih reng chungin amah betute sîrah rinawm takin a ding reng a ni.

6, 7. (a) Fakna hla phuahtuin Jehova’n a mite a ṭanpuina a titâwp ngai dâwn lo tih engtin nge min tiam? (b) Fakna hla phuahtu rin nghehna chu engvângin nge kan ṭâwmpui theih?

6 Jehova’n a mite a ṭanpuina chu a titâwp ngai ang em? A titâwp ngai hauh lo vang. Fakna hla phuahtu chuan: “LALPA chuan sual tinrêng lakah a vêng ang chia; i nunna chu a vêng ang. LALPA chuan i chhuak leh i lût chu a vêng ang che, tûn aṭanga, kumkhuain,” tiin a titâwp a ni. (Sâm 121:​7, 8) A ziaktu hian a uarna chu tûn hun ata nakin hunah a sawn hlauh tih chhinchhiah ang che. A hmaa châng 5-naah chuan, fakna hla phuahtu chuan: “LALPA chu nangmah vêngtu a ni a,” tiin a sawi a. Mahsela tûnah chuan, “LALPA chuan . . . a vêng ang chia,” tiin a ziak a ni. Chuvângin, betu dikte chuan Jehova ṭanpuina chu nakin hun thleng a ni chho zêl dâwn tih an ring tlat a ni. Khawi hmunah pawh kalin, eng chhiatna pawh tâwk sela, Jehova ṭanpuina an dawng reng ang.​—⁠Thufingte 12:21.

7 Dik takin, Sâm 121 ziaktu chuan Siamtu engkimtitheia’n a chhiahhlawhte chu berampu ngaihsakna duhawm tak leh vêngtu harhvânna nên a vil reng tih a ring nghet tlat a ni. Fakna hla phuahtu neih ang rin nghehna neih chhan tur kan nei a ni; Jehova chu a danglam ngai si lo va. (Malakia 3:⁠6) Hei hian tisa lama vênhimna kan dawng reng dawn tihna a kâwk em? Kâwk lo, mahsela min Ṭanpuitu atâna amah kan beisei chhûng chuan, thlarau lama min tichhe thei thil engkim lakah min vênghim ang. ‘Engtin nge Jehova’n min ṭanpui?’ tih chu zawhna inâwm tak a ni. Min ṭanpui dân kawng lite chu ilo bih chiang ang u. He thuziakah hian Bible hun laia a mite a ṭanpui dân kan sawiho dâwn a. A dawta thuziakah chuan Pathianin tûn laia a mite a ṭanpui dân kan sawiho thung ang.

Vântirhkohte Ṭanpuina

8. Engvângin nge vântirhkohte’n lei lama Pathian chhiahhlawhte an ngaihven hle hi thilmak a nih loh?

8 Jehova chuan hman tûr vântirhkoh maktaduai tam tak a nei a. (Daniela 7:​9, 10) Hêng thlarau lam fate hian a duhzâwng chu rinawm takin an hlen chhuak a ni. (Sâm 103:20) Anni chuan Jehova’n amah betu mihringte a hmangaih nasatzia leh ṭanpui a duhzia an hre chiang hle. Vântirhkohte’n lei lama Pathian chhiahhlawhte chanchin an ngaihven hle pawh hi thil mak a ni lo. (Luka 15:10) Chuvângin, vântirhkohte chu Jehova’n mihringte ṭanpui tûra a hman hian an hlim hle ngei ang. Hmân laiin eng kawngin nge Jehova’n a chhiahhlawh mihringte ṭanpui tûrin vântirhkohte a hman?

9. Pathianin mihring rinawmte vênghim tûra vântirhkohte thuneihna leh thiltihtheihna a pêk dân entîrna pe rawh.

9 Pathianin vântirhkohte chu mihring rinawmte vênghim tûr leh chhanchhuak tûrin thiltihtheihna leh thuneihna a pe a. Sodom leh Gomorra tihchhiatna lak ata tlânbo tûrin Lota leh a fanute chu vântirhkoh pahnih chuan an ṭanpui a. (Genesis 19:​1, 15-17) Vântirhkoh pakhat chauhvin Jerusalem beih tum Assuria sipai 1,85,000 chu a that bawk a. (2 Lalte 19:35) Daniela chu sakeibaknei pûka paih a nih khân, Jehova chuan “a vântirhkoh a rawn tîr a, sakeibaknei kâte a tichîp a.” (Daniela 6:​21, 22) Vântirhkoh chuan tirhkoh Petera chu tân in aṭangin a chhuah a ni. (Tirhkohte 12:​6-11) Bible chuan vântirhkohte vênhimna chungchâng tam tak a sawi a, Sâm 34:​7-in: “Amah ṭihtute chu, an vêlah LALPA vântirhkoh chuan a awm chilh a, a chhanhim ṭhîn,” a tih chu a nemnghet a ni.

10. Engtin nge zâwlnei Daniela tichak tûra Jehova’n vântirhkoh pakhat a hman?

10 A châng chuan, Jehova chuan a vântirhkohte chu mihring rinawmte fuih tûr leh tichak tûrin a hmang a. Entîrna thinlung khawih tak mai chu Daniela bung 10-ah hian hmuh a ni. Chutih lai chuan, Daniela chu kum 100 a tling ṭêp tawh mai thei a. Jerusalem khuaa mi chêng an awm loh avâng leh biak in sakṭhatlehna tihkhawtlai a nih avângin zâwlnei chu a lunghnual hle a ni. Inlârna mak hlauhawm tak a hmuh hnuah chuan a rilru a buai hle bawk. (Daniela 10:​2, 3, 8) Pathianin hmangaih takin a vântirhkoh chu Daniela tichak tûrin a tîr a. Vântirhkoh chuan vawikhat aia tam Daniela chu Pathian mitah “mi duhawm tak” a nih thu a hriatnawntîr a ni. Eng nge a rah chhuah? Zâwlnei tar tawh tak chuan vântirhkoh hnênah chuan: “Nangin mi tichak tawh si a,” tiin a hrilh a ni.​—⁠Daniela 10:​11, 19.

11. Chanchin ṭha hrilhna hna vântirhkohte’n an kaihhruai dân târ langtu entîrna pakhat chu eng nge ni?

11 Jehova chuan chanchin ṭha hrilhna hna kaihruai tûrin vântirhkohte a hmang bawk. Vântirhkoh pakhat chuan Philipa chu Ethiopia mi tilreh hnêna Krista thu hril tûrin a hruai a; tichuan, ani chuan baptisma a chang ta a ni. (Tirhkohte 8:​26, 27, 36, 38) Chu mi hnu lawkah chuan, serhtan loh Jentailte hnêna chanchin ṭha hrilh chu Pathian duhzâwng a lo ni ta a. Inlârnaah chuan, Pathian ṭih mi Jentail mi Kornelia hnênah vântirhkoh a rawn inlâr a, tirhkoh Petera chah tûrin a hrilh a. Kornelia mitirhte’n Petera an hmuh chuan, a hnênah: “Vântirhkoh thianghlim pakhatin, Kornelia . . . hnênah chuan i thusawi a hriat nân, a inah nangmah ko tûr chein a hrilh a ni,” an ti a. Petera chuan an kohna chu a pawm a; tichuan, Kristian kohhran zînga serhtan lo Jentail awm hmasa ber a lo ni ta a ni. (Tirhkohte 10:​22, 44-48) Duhna rilru dik tak neitu nêna inhmu tûrin vântirhkohvin a ṭanpui che tih i hriat huna i awm dân tûr hi han ngaihtuah teh!

Thlarau Thianghlim Hmanga Ṭanpuina

12, 13. (a) Engvângin nge Isua tirhkohte chuan thlarau thianghlimin a ṭanpui thei tih rinna tûr chhan ṭha tak an neih? (b) Kum zabi khatnaa Kristiante kha thlarau thianghlimin eng kawngin nge thuneihna leh thiltihtheihna a pêk?

12 A thih hma lawkin, Isua chuan a tirhkohte chu ṭanpui lohva hnutchhiah ṭhak an ni lo vang tih a hrilh a. Pa chuan an hnênah “thlamuantu, thlarau thianghlim” a pe ang. (Johana 14:26) Tirhkohte chuan thlarau thianghlimin a ṭanpui thei a ni tih rinna tûrin chhan ṭha tak an nei a ni. Tihah chuan, Pathian thâwk khum Lehkha Thute hi Jehova’n a mite ṭanpui nâna chakna thahrui thiltihthei ber, thlarau thianghlim a hman dân entîrnain a khat tlat a ni.

13 Thlarau thianghlim chu mihringte’n Jehova duhzâwng an tih theih nâna thiltihtheihna leh thuneihna pêk nân hman a ni fo ṭhîn a. Thlarau thianghlim chuan Israel chhan chhuak tûrin Rorêltute hnênah thuneihna leh thiltihtheihna a pe a ni. (Rorêltute 3:​9, 10; 6:34) Chu thlarau thianghlim bawk chuan kum zabi khatnaa Kristiante chu dodâlna chi hrang hrang kâra huaisen taka thu hril zêl tûrin thiltihtheihna leh thuneihna a pe bawk. (Tirhkohte 1:8; 4:31) An rawngbâwlna kawnga an hlawhtlinna chuan thlarau thianghlim hnathawh a nihzia finfiahna rin tlâk tak min pe a ni. ‘Lehkha thiam lo, mi mâwl takte’ chuan chutih hun laia khawvêl zawng zawnga Lalram chanchin an puan darh theih chhan chu eng dangin nge hrilhfiah thei ang?​—⁠Tirhkohte 4:13; Kolossa 1:23.

14. Engtin nge a mite tihfinvâr nân Jehova’n a thlarau thianghlim a hman?

14 Jehova chuan thlarau thianghlim chu a mite tihfinvâr nân a hmang bawk a ni. Josefa chuan Pathian thlarau ṭanpuinain, Pharaoa mumang awmzia chu a hrilhfiah thei a. (Genesis 41:​16, 38, 39) Jehova chuan a thlarau hmangin, a thiltumte chu mi chapote laka thup reng chungin mi inngaitlâwmte hnênah a puang a ni. (Matthaia 11:25) Chuvângin, ‘amah hmangaihtute tâna’ Jehova thil ruahmante chungchângah tirhkoh Paula chuan: “Keini erawh chu chûng chu Pathianin thlarauvin min hriattîr ta a ni,” tiin a sawi a. (1 Korinth 2:​7-10) Thlarau thianghlim ṭanpuina hmangin miin Pathian thiltum chu a hre thiam tak tak thei chauh a ni.

Pathian Thu Aṭanga Ṭanpuina

15, 16. Hmuingîl zêl tûrin Josua chu engti tûra hrilh nge a nih?

15 Jehova thâwk khum Thu chu “zirtîr kawngah te a sâwt” a, Pathian chhiahhlawhte chu ‘hna ṭha tihrêng thawk tûra kim taka inthuamin a famkimtîr’ thei a ni. (2 Timothea 3:​16, 17) Bible-ah chuan an hun laia ziah zawh tawh Bible bu ṭhenkhatte’n hmân lai Pathian mite a ṭanpui dân entîrna tam tak a chuang a ni.

16 Pathian Lehkha Thu chuan Pathian betute tân kaihhruaina ṭha pe tûrin a ṭanpui a ni. Josua chu Israelte hruai tûra mawhphurhna pêk a nih khân: “He dân bu [Mosia ziah] hian i kâ chu chhuahsan hlek suh se; chu mi thu ziak zawng zawng chu i zawm tlat theih nân chhûn leh zân i ngaihtuah zâwk tûr a ni: tichuan i kawngte chu i lo titluang zêl ang a, i lo hmuingîl zêl dâwn nia,” tia hrilh a ni. Pathianin Josua hnênah mak tak maia finna pêk a tiam lo tih chhinchhiah rawh. Chu ai chuan, Josua chuan “dân bu” chu a chhiar a, chîk taka a ngaihtuah chuan a lo hmuingîl zêl ang a ti zâwk a ni.​—⁠Josua 1:​8, Sâm 1:​1-3.

17. Daniela leh Lal Josiate pahnih chu an hmuh theih Pathian lehkha Thu a ṭhen laite’n engtin nge a ṭanpui?

17 Pathian chuan a Thu chu a duhzâwng leh thiltum laih lan nân a hmang bawk. Entîr nân, Daniela chuan Jeremia thuziak aṭangin Jerusalem tihṭiauva a awm chhûng tûr a lo hre thiam ta a. (Jeremia 25:11; Daniela 9:⁠2) Judai lal Josia lal laia thilthleng pawh hi han ngaihtuah bawk teh. Chu mi hun lai chuan, hnam chu Jehova lak aṭangin an pêng tawh a, an lalte pawh chuan dân chu an mi mal hman atân an ziak chhuak tawh lo va, an zâwm tawh hek lo bawk. (Deuteronomy 17:​18-20) Mahse, Biak in thawm ṭhat a nih lai chuan, Mosia kut chhuak a nih beisei awm tak “dân lehkhabu” chu chhar a ni a. Hei hi kum 800 vêl kaltaa ziak zawh, a original a nih a rinawm a ni. A chhûnga thuawmte an chhiar a lo ngaihthlâk hnu chuan, Josia chuan an ramin Jehova duhzâwng a pênsan thuizia a hria a, lehkhabua inziak ang chu zâwm tûrin lal chuan nghet takin hma a la a ni. (2 Lalte 22:8; 23:​1-7) An hmuh theih Pathian lehkha Thu a ṭhen laite chuan hmân lai Pathian mite chu a ṭanpui a ni tih a chiang hle a ni lâwm ni?

Rinpuite Kaltlanga Ṭanpuina

18. Betu dik pakhatin mi dang a ṭanpui apiangin, chu ṭanpuina chu Jehova hnêna mi a ni tih engvângin nge kan sawi theih?

18 Jehova ṭanpuina pêkte chu rinpuite kaltlanga dawn a ni fo ṭhîn a. Betu dik pakhatin mi dangte a ṭanpui apiangin, chu ṭanpuina chu Pathian hnêna mi a ni tak zet a ni. Chu chu engvângin nge kan sawi theih? Chhan pahnih avângin. Pakhatnaah chuan, Pathian thlarau thianghlim a tel vâng a ni a. Chu thlarau chuan a thununna zawngtute hnênah chuan hmangaihna leh ṭhatnate a rah chhuak a. (Galatia 5:​22, 23) Hei vâng hian, Pathian chhiahhlawh pakhatin mi dang a ṭanpui hian, Jehova thlarau hna thawh vâng a ni. Pahnihnaah chuan, Pathian anpuia siam kan nih vâng a ni. (Genesis 1:26) Chu mi awmzia chu a ngilneihnate leh a lainatnate tiamin, Pathian miziate lantîr theihna kan nei tihna a ni. Chutichuan, Jehova chhiahhlawh pakhatin mi dang a ṭanpui apiangin, chu ṭanpuina lo chhuahna Hnâr dik tak chu a anpuia min siamtu chu a ni.

19. Bible sawi dânin, engtin nge Jehova’n rinpuite kaltlangin ṭanpuina a pêk?

19 Bible hun laiin, engtin nge Jehova’n rinpuite hmangin ṭanpuina a pêk? Jeremia’n nun chhanhim thei fuihna Baruka hnêna a pêk ang khân, Jehova chuan a chhiahhlawh pakhat chu a chhiahhlawh dang hnênah zilhna a pêktîr fo ṭhîn. (Jeremia 45:​1-5) Makedonia leh Akaia rama Kristiante’n Jerusalema ṭanpui ngai unaute ṭanpui an châkna an lantîr ṭum ang khân, betu dikte chu an rinpuite sum leh pai lama ṭanpuina pe tûra chêttîr an ni ṭhîn bawk. Tirhkoh Paula chuan chutiang thilphalna chuan “Pathian hnêna lâwmthu sawina” a siam tih a sawi a ni​—⁠2 Korinth 9:​10, 11.

20, 21. Eng dinhmunah nge tirhkoh Paula chu Rom khuaa unaute’n an tihchak?

20 Jehova chhiahhlawhte’n intichak leh infuih tawn tûra ṭan an lâk dânte hian rilru a khawih zual a ni. Tirhkoh Paula chungchânga entîrna pakhat hi ngaihtuah teh. Mi tâng anga a Rom khaw lam pana a zin laiin, Paula chuan Rom kawngpui Appian Kawng tia hriat chu a zawh a. Zin kawng tâwp lama an paltlang tûr ram chu ram hnâwng kâwr ruam awmna hmun a nih avângin zin mite tân a hrehawm zual bîk a ni. * Rom khua kohhrana unaute chuan Paula a lo kal tih an hria a. Eng nge an tih ang le? Paula lo thlen hma loh zawng mahni inah nuam takin an lo nghâk mai anga, a lo thlen veleh an va chibai mai dâwn em ni?

21 Paula zinpuitu Bible ziaktu Luka chuan thil awm dân chu heti hian a ziak a: “[Rom khuaa] unaute’n kan chanchin an hriat veleh chuta ṭang chuan Appia Dâwr leh Khualbûk Pathum chinah min hmuak tûrin an lo kal a,” tiin. An awm dân tûr vêl chu i mitthla thei em? Paula a lo kal tih an hriat chuan, aiawha tirh unaute chu hmuak tûrin Rom aṭangin an lo kal a. An zînga ṭhenkhat chuan Rom khaw pâwn mêl 46 vêla hla chawlhhmun lâr tak, Appia Dâwr hmunah chuan an lo nghâk a. A dang zawngte chuan khawpui pâwn chawlhna hmun, mêl 36 vêla hla Khualbûk Pathum chinah chuan an lo nghâk a ni. Engtin nge Paula chuan a chhan lêt le? Luka chuan: “Paula’n chu mite chu a hmuh chuan Pathian hnênah lâwmthu a sawi a, a muang ta a,” tiin a chhinchhiah a ni. (Tirhkohte 28:15) Han ngaihtuah teh​—⁠chûng hla tak aṭanga lo kal hram hram unaute hmuh ringawt pawh chu Paula tân chuan chakna leh thlamuanna hnâr a ni tlat mai! Hêng ṭanpuina ṭangkai tak avâng hian Paula’n tu hnênah nge lawmthu a sawi? Ṭanpuina lo chhuahna hnâr, Pathian Jehova hnênah lâwmthu a sawi a ni.

22. Eng nge kum 2005 kumchâng tûr ni a, a dawta thuziakah eng nge kan sawiho dâwn?

22 Thâwk khum Bible-a chhinchhiah Pathian thiltihte chuan Jehova chu ṭanpuitu a nih thu a târ lang chiang hle. Ani chu tlukpui nei lo Ṭanpuitu a ni. Inâwm takin, kum 2005 kumchâng atân Jehova Thuhretute chuan Sâm 121:2 [NW] thu: “Mi ṭanpuina chu Jehova hnêna mi a ni,” tih chu an hmang ang. Mahse, Jehova’n tûn laiah engtin nge min ṭanpui? Chu chu a dawta thuziakah sawiho a ni ang. (w04 12/15)

[Footnote]

^ par. 20 Paula zinkawng zawha zin ve Rom mi hla phuahtu Horace-a (B.C.E. 65-8) chuan zinkawng hrehawmzia chungchâng a sawi a ni. Horace-a chuan Appius Dâwr Hmunte chu “lawngpute leh khualbûk nghaktu uikawm taktein a khat tlat” niin a sawi a. “Vaihmitê leh chungû huatthlala takte” leh tui “tui lo tak” te chu a sawisêl bawk.

I Hre Chhuak Em?

• Eng kawngtein nge Jehova’n vântirhkohte hmangin ṭanpuina a pêk?

• Eng kawngtein nge Jehova’n a thlarau thianghlim kaltlangin ṭanpuina a pêk?

• Eng kawngtein nge Jehova’n a thâwk khum Thu hmangin ṭanpuina a pêk?

• Eng kawngtein nge Jehova’n rinpuite kaltlangin ṭanpuina a pêk?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 10-naa thu lâk chhuah]

Kum 2005 atâna kumchâng: “Mi ṭanpuina chu Jehova hnêna mi a ni.”​—⁠Sâm 121:⁠2NW.

[Phêk 11-naa milem]

Paula chuan Rom khuaa unaute hnên aṭanga ṭanpuina a dawn avângin Pathian hnênah lâwmthu a sawi