A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Isua’n Khawvêl Pum A Nghawng Dân

Isua’n Khawvêl Pum A Nghawng Dân

Isua’n Khawvêl Pum A Nghawng Dân

“VANTLANG hma leh a fâla Isua thusawi chanchin ṭha ziaka chhinchhiah zawng zawngte chu dârkâr hnih chhûngin a sawi zo hman ang,” tiin Bible letlingtu Edgar Goodspeed-a chuan a ziak a. “Mahse, chu thu tlêm tê chuan mi a khawihin, a chêttîr nasa hle a, hetiang tak hian tumahin khawvêl an nghawng lo ti ila a sual tam lo vang.”

Isua’n leia a rawngbâwlna a zawh hun C.E. 33 chuan, a hnungzuitute chu hmeichhia leh mipa a lo berah 120 vêl an ni a. (Tirhkohte 1:15) Tûn laiah, mi tlûklehdingâwn hnih chuang chu Kristian niin an inchhâl a. Maktaduai za têlte chuan Isua chu zâwlnei angin an ngai thung. A zirtîrna chuan mihringte chu nasa takin a nghawng tak zet a ni.

Kristian hruaitu ni lote pawhin Isua’n khawvêl pum a nghawng tih chu an pawm a. Entîr nân, Juda rabbi Hyman Enelow-a chuan: “Isua chu mihringte sakhaw chanchina mi lâr ber, zir hlawh ber, leh nghawng nei ber a ni,” tiin a ziak a. “Tuin nge Isua’n mihringte chunga nghawng nasa tak a neih chu chhui chhuak thei tehlul ang? A chawhchhuah hmangaihna te, a pêk thlamuanna te, a thil ṭha tih te, beiseina leh hlimna a chawhthawh te​—⁠hêng zawng zawng hian mihring chanchinah tlukpui an nei lo. Mi ropui leh ṭha tak tak awmte zîngah hian, tumah hi Isua’n khawvêl puma nghawng a neih leh duhawmna a neih nêna khaikhin tham an ni lo. Ani chu mi ngaihven hlawh ber a ni,” tiin Enelow-a chuan a târ lang bawk. Hindu hruaitu Mohandas K. Gandhi-a pawh chuan: “Isua aia mihringte tâna thil ti tam zâwk tumah ka hre lo. Dik tak chuan, Kristianna chu a sual hauh lo,” a ti a. Mahse, ani chuan: “Buaina chu nangmahni Kristiante hi in ni. In zirtîrnate milin in nung eih lo rêng rêng,” tiin a sawi zawm a ni.

Hun rei tawh tak aṭangin Kristianna ram chuan Isua zirtîrnate a nunpui lo va. Kristianna chungchânga thilthleng chanchin ziaktu Cecil John Cadoux-a chuan “Kohhran (Church) zawng zawnga nungchang inthlahdahna engemaw tak zawi zawia awm chho” chuan “A.D. 140 . . . aṭang tawhin Kristian hruaitute ngaihven a hlawh a ni,” a ti. Ani chuan: “He atîra nungchang khirh tak zawi zawia tlâk hniamna hian khawvêl kawngte nêna inremna a thlen a ni,” a ti bawk.

He nungchang tlâk chhiatna hi kum zabi linaa Rom Lal Constantine-a’n Kristianna a pawm khân a nasa chho tial tial a. Cadoux-a chuan: “Church-in Constantinus-a nêna ṭanrual avânga a insiamremna nasa tak chu thilthleng chanchin ziaktute’n an hria a, a ṭhenin pawi an ti,” tiin a ziak a. Chuta ṭang chuan kum zabi tam tak chhûng chu Kristiana inchhâlte chuan Krista hming chawimawi lo thiltih zahthlâk tam tak an ti a ni.

A nih chuan, zawhna kan ngaihven chu hêng hi a ni: Isua khân eng nge a zirtîr chiah? A zirtîrnate chuan engtin nge min nghawng ang? (w05 3/15)

[Phêk 3-naa milem]

“Isua aia mihringte tâna thil ti tam zâwk tumah ka hre lo.”​—⁠Mohandas K. Gandhi

[Phêk 3-naa milem]

“Tumahin khawvêl hi hetiang tak hian an nghawng lo.”​—⁠Edgar Goodspeed

[Milem Hawhtîrtu]

Culver Pictures