A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Kan Tâna Nung Tawh Lovin

Kan Tâna Nung Tawh Lovin

Kan Tâna Nung Tawh Lovin

‘A nungte chu anmahni tân an nun tawh lohna tûrin [Krista] chu mi zawng zawng thih aiin a thi.’​—⁠2 KORINTH 5:15.

1, 2. Eng Pathian Lehkha Thu thupêkin nge kum zabi khatnaa Isua hnungzuitute chu mahni hmasialna hneh tûra chêttîr?

ISUA leia a awm tâwp ber zân a ni a. Dârkâr tlêm tê hnuah chuan, amaha rinna nei zawng zawngte tân a nun a pe dâwn a. Chu mi zân chuan, Isua chuan a tirhkoh rinawmte hnênah thil pawimawh tam tak a hrilh a ni. Chûng zîngah chuan a hnungzuite an hriat hran theihna tûr mizia chungchâng chu a tel a. Ani chuan: “Thupêk thar ka pêk che u hi, inhmangaih ula, keiin ka hmangaih ang che u hian nangni pawh inhmangaih ula. In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtîrte in ni tih chu miah chuan an hria ang,” a ti.​—⁠Johana 13:​34, 35.

2 Kristian dikte chuan mahni hmasial lo hmangaihna inlantîr tawnin mahni mamawh aiin an rinpuite mamawh an dah hmasa tûr a ni. ‘Ṭhian aia an nun paih’ a ṭûl a nih pawhin an hreh tûr a ni lo. (Johana 15:13) Engtin nge Kristian hmasate khân he thupêk thar hi an chhân lêt? Kum zabi hnihnaa lehkha ziaktu Tertullian-a chuan Apology tih a lehkhabu hmingthang takah chuan, mi dangte’n Kristiante an sawina la chhâwngin: ‘An inhmangaih tawnzia hi; mi dang tâna an nun pêk an inhuam tawnzia hi en ta che u,’ a ti.

3, 4. (a) Engvângin nge mahni hmasialna chu kan do vang? (b) He thuziakah hian eng thu nge kan ngaihtuah ang?

3 Keini pawh ‘kan ritphurhte chu kan inchhâwk tawn’ tûr a ni a, ‘chutichuan Krista dân thu chu kan zâwm a ni ang.’ (Galatia 6:⁠2) Amaherawhchu, Krista dân zawmna leh ‘kan Pathian Jehova chu kan thinlung, kan thlarau, leh kan rilru zawng zawnga hmangaih a, kan inhmangaih anga kan vêngte hmangaihna tûr’ dâltu lian berte zînga pakhat chu mahni hmasialna hi a ni. (Matthaia 22:​37-39) Ṭha famkim lo kan nih avângin, mahni hmasial duhna kan nei a. Chu achhapah, nî tin nuna lungngaihna te, school emaw, hnathawhna hmun emawa inelna rilru put hmang te, leh nî tin ei chawp zawn ngaihna te chuan he kan pianpui hmasialna hi a tizualkai a ni. He mahni hmasialna lama rilru put hmang hian kiam lam a pan lo. Tirhkoh Paula chuan, “ni hnuhnûngahte chuan . . . mi, mahni inhmangaihtu te,” an ni ang tih a vaukhân a ni.​—⁠2 Timothea 3:​1, 2.

4 Lei lama a rawngbâwlna tâwp dâwn lamah chuan, Isua’n a zirtîrte hnênah mahni hmasialna hneh theih dân rahbi pathum a pe a. Chûng chu eng nge ni a, a zirtîrna chu engtin nge kan ṭangkaipui theih ang?

A Danna Ṭangkai Tak Chu!

5. Galili tuipui hmâr lama thu a hril laiin, Isua’n a zirtîrte hnênah eng nge a hrilh a, engvângin nge chu chu an tân chanchin thin tiṭhâwng tak a nih?

5 Isua chuan Galili tuipui hmâr lama Philipa Kaisari khaw bulah chuan thu a hril a. He hmun râlmuang leh nuam tak mai hi mahni inphatna chungchâng zir nân ai mahin, chawlh hahdam nân a inhmeh zâwk mah a ni. Mahse, chutah chuan Isua’n a zirtîrte chu “Jerusalem khuaa a kal tûrzia te, upate, puithiam lalte, lehkhaziaktute laka thil tam tak a tuar tûrzia te, tihhluma a awm tûrzia te, ni thum nia kaihthawha a awm tûrziate chu” a hrilh a. (Matthaia 16:21) An Hruaitu’n he leia Ram a din an beisei avângin, chu thu thar chuan Isua zirtîrte chu a va tilungngai dâwm êm!​—⁠Luka 19:11; Tirhkohte 1:⁠6.

6. Engvângin nge Isua’n Petera chu na taka a hauh?

6 Chu veleh Petera’n “[Isua] chu a hruai hrang a, ‘Lalpa, inkhawngaih rawh; chûng chu i chungah a thleng tawp lo vang,’ tiin a zilh ta a.” Engtin nge Isua’n a chhân lêt? “A hawi a, Petera hnênah chuan, ‘Setan, ka hnungah kal rawh; ka tân tlûkna i ni e, Pathian thilte ngaihtuah lovin mihring thilte i ngaihtuah zâwk a nih hi,’ a ti.” An rilru put hmang chu a va inkalh tak êm! Isua chuan Pathian tirh hna​—⁠thla engemaw zât chhûng leka nghaisakna bana a thihna tûr​—⁠chu mahni hmasial lo tak leh lâwm takin a pawm a. Petera erawh chuan nun hahdam zâwk chu a kawhhmuh thung a ni. “Inkhawngaih rawh; chûng chu i chungah a thleng tawp lo vang,” a ti. Petera chuan thiltum ṭha tak a neih chu rinhlelh rual a ni lo. Mahse, Isua’n Petera chu chu mi ṭuma Satana thununna hnuaia a awm avângin a hau a ni. Petera chuan “Pathian thilte ngaihtuah lovin mihring thilte,” a ngaihtuah a ni.​—⁠Matthaia 16:​22, 23, NW.

7. Matthaia 16:​24-a târ lan angin, Isua’n a hnungzuite tân eng kawng nge a kawh hmuh?

7 Isua hnêna Petera thusawi ang bawk chu tûn laiah pawh hriat a ni thei a. Khawvêl hian mi chu ‘mahni indimdawi’ tûr emaw, ‘kawng awlsam ber zui’ tûr emawin a fuih a. Kawng lehlamah chuan, Isua chuan rilru put hmang dang daih chu a rawt thung a ni. A zirtîrte hnênah: “Tupawhin mi zui a duh chuan mahni hrehawm pawisa lovin, a nghaisakna ban puin min zui zêl rawh se,” a ti. (Matthaia 16:​24, NW) “He sâwmna hi a zirtîr la ni lote hnêna tihchhuah a ni lo, Krista kohna chhâng lêt tawh a zirtîrte hnêna zirtîr nihna awmzia chhût tûra sâwmna a ni,” tiin The New Interpreter’s Bible chuan a târ lang. Kha Bible chânga chhinchhiah angin, Isua sawi rahbi pathumte chu ringtute rah tûr rahbi a ni. Rahbi tinte chu a mal malin i lo ngaihtuah ang u.

8. Mahni hrehawm pawisa lo tih awmzia hrilhfiah rawh.

8 A hmasain, mahni hrehawm pawisa lo kan ni tûr a ni. Grik thu mala “mahni hrehawm pawisak loh” tih chuan mahni hmasial duhna emaw, mahni remchânna emaw hnâwl inhuamna a kâwk a ni. Mahni hrehawm pawisak lohna chu a châng chânga nawmsip bâwlna engemaw tih loh mai a ni lo va; sakhuana avânga engkim inchântîrna emaw, mahni intihchhiatna hial emaw a ni hek lo. ‘Mahni ta kan ni’ tawh lo, Jehova hnênah kan nun pumpui leh thil engkim chu inhuam takin kan pe tawh a ni. (1 Korinth 6:​19, 20) Mahni hmasial aiin, kan nunah Pathian rawngbâwl kan dah pawimawh a. Mahni hrehawm pawisak lohna chuan ṭha famkim lo kan duhzâwng a kalh hunah pawh Pathian duhzâwng tih kan tum tlat tih a kâwk a ni. Pathian hnêna inpumpêka baptisma kan chanin, a ta liau liau kan ni tih kan târ lang a. Tichuan, kan hma lam hun zawng hi kan inpumpêkna mila nun kan tum tlat a ni.

9. (a) Isua leia a awm lai khân, nghaisakna ban chuan eng nge a entîr? (b) Eng kawngin nge mahni nghaisakna ban chu kan put?

9 A rahbi pahnihna chu, mahni nghaisakna ban put hi a ni. Kum zabi khatnaah chuan, nghaisakna ban chuan hrehawm tawrhna, zahpuiawmna, leh thihna a entîr a. A tlângpui thuin, dân bawhchhetute chauh chu nghaisakna bana khaihlum emaw, an ruang chu bana khai emaw a ni a. He ṭawngkam aṭang hian, Isua chuan Kristianin tihduhdahna te, hmuhsitna te, thihna hial te pawh tuar tûrin a inbuatsaih tûr a ni tih a târ lang a ni. (Johana 15:​18-20) Kan Kristian tehnate chuan khawvêl ata min tihhran avângin, khawvêl chuan ‘min sawichhe’ mai thei. (1 Petera 4:⁠4) Chu chu school-ah te, kan hnathawhna hmunah te, a nih loh leh chhûngkaw zîngah te hial pawh a thleng thei a ni. (Luka 9:23) Amaherawhchu, mahni tâna kan nun tawh loh avângin, khawvêl hmuhsitna tawrh kan inhuam a ni. Isua chuan: “Miin keimah avânga an hau che u a, an tihduhdah che u a, dâwta sual tinrênga an hêk hunah che u, in eng a la thâwl ang. Lâwm ulangin, nasa takin hlim rawh u; vânah in lâwmman a awm hnem si a,” a ti a. (Matthaia 5:​11, 12) Dik takin, Pathian duhsakna dawn chu a pawimawh ber a ni.

10. Isua zui zêlnaah eng nge tel?

10 A pathumna, Isua Krista chuan amah kan zui zêl tûr a ni tih a sawi. Johana thawn khat 2:6 chuan: “‘Amahah [Pathianah] ka awm reng ṭhîn,’ titu chu ama [Krista] awm ang bawk khân a awm ve tûr a ni,” a ti. Engtin nge Isua chu a awm? Isua’n a Pa vâna mi leh a zirtîrte a hmangaihna chuan mahni hmasialna a awmtîr thei lo. “Krista pawh chuan mahni lâwmna a zawng si lo,” tiin Paula’n a ziak a ni. (Rom 15:⁠3) A chauh lai emaw, a ril ṭâm lai emaw pawhin, Isua chuan ama mamawh aiin mi dangte mamawh chu a dah hmasa zâwk a. (Marka 6:​31-34) Ram chanchin ṭha hrilhnaah leh zirtîr siamnaah a inhmang ṭhak bawk a ni. ‘Hnam tina mi zirtîra siam a, Isua thu pêk zawng zawng pawm tûra zirtîr’ tûra kan hna neih chu ṭhahnemngai taka kan thawhna kawngah amah chu kan entawn tûr a ni lâwm ni? (Matthaia 28:​19, 20) Hêng zawng zawngah hian Krista chuan kan tân entawn tûr a hnutchhiah a, ‘a hniakah kan zui’ tlat tûr a ni.​—⁠1 Petera 2:21.

11. Engvângin nge mahni hrehawm kan pawisak loh va, mahni nghaisakna ban kan put a, Isua Krista zui zêl chu a pawimawh?

11 Mahni hrehawm kan pawisak loh va, mahni nghaisakna ban kan put a, kan Entawn tûr hnung kan zui zêl chu a pawimawh a ni. Chutianga tihna chuan mahni inphat hmangaihna lantîrna dâltu hmasialna chu a do ngei ang. Isua chuan: “Tupawh a nun humhim duh apiangin a chân ang a; tupawh keimah avânga a nun chân apiangin a humhim ang. Miin khawvêl hi a pumin nei sela, a nun chân si sela, a tân engnge sâwt ang? A nih loh leh, miin a nun aiah engnge a pêk ang?,” tiin a sawi bawk.​—⁠Matthaia 16:​25, 26.

Hotu Pahnih Rawng Kan Bâwl Thei Lo

12, 13. (a) Isua hnêna thurâwn latu rorêltu tlangvâl ngaih pawimawh chu eng nge ni? (b) Tlangvâl hnênah Isua’n eng fuihna nge a pêk a, engvângin nge?

12 Isua’n a zirtîrte hnêna mahni hrehawm pawisak loh a ṭûlzia a sawi uar hnu thla engemaw zâtah, rorêltu tlangvâl hausa tak pakhat chu lo kalin a hnênah: “Zirtîrtu, chatuana nunna ka neih theih nân thil ṭha engnge ka tih ang?,” tiin a zâwt a. Isua chuan “thupêkte chu zâwm” tûra hrilhin, chûng thupêkte zînga ṭhenkhat chu a târ lang a ni. Tlangvâl chuan: “Chûng thu zawng zawng chu ka zâwm ṭhîn,” a ti a. Chu tlangvâl chuan Dân thupêkte zâwm tûrin theih tâwp a chhuah tawh a nih hmêl hle. Chuvângin: “Engnge ka la bâk?,” tiin a zâwt a ni. Chu mi chhâng lêtin, Isua’n sâwmna dang lam bîk tak chu a pe a ni: “Ṭha famkima awm i duh chuan, kal la, i neih chu hralh la, pachhiate hnênah pe rawh, chutichuan vânah ro i nei ang; tin lo kal la, mi zui ang che,” tiin.​—⁠Matthaia 19:​16-21.

13 Isua chuan tlangvâl tân chuan Jehova rawng thinlung zawng zawnga bâwl tûrin a nun tibuaitu lian tak​—⁠a hausakna​—⁠chu a paih bo a ngai tih a hmu a. Krista zirtîr dik tak chuan hotu pahnih rawng a bâwl thei lo va. Ani chuan ‘Pathian leh sum rawng a bâwl kawp thei lo.’ (Matthaia 6:24) Thlarau lam thil bulfûk reng ‘mit fîm’ a neih a ngai a ni. (Matthaia 6:22) Mahni thil neihte paih bo va, retheite pêk chu mahni hmasial lo thiltih a ni a. A thil neihte a pêk chhuah aiah, Isua’n rorêltu tlangvâl hnênah chuan vâna ro hlu tak​—⁠chatuana nunna leh a tâwpa vâna Krista nêna rorêl theihna ro​—⁠chu khâwlkhâwm theihna chanvo a pe a ni. Tlangvâl chu mahni inphat tûrin a inpeih lo va. “Lungngai takin a kal bo ta a; sum tam tak nei mi a nih avângin.” (Matthaia 19:22) Mahse, Isua zuitu dangte chhân lêt dân chu a dang daih a ni.

14. Engtin nge sangha mantu palite chuan amah zui tûra Isua sâwmna chu an chhân lêt?

14 A hma kum hnih vêl khân, Isua chuan chutiang bawk sâwmna chu sangha mantu pali, Petera, Andria, Jakoba, leh Johanate hnênah a tichhuak a. An zînga mi pahnihte chuan sangha an man lai mêk a ni a, pahnihte chuan an lênte an siam ṭhat lai a ni. Isua’n an hnênah: “Mi zui rawh u, tichuan mihring mantuah ka siam ang che u,” a ti a. A tâwpah an pali chuan sangha man hna chu kalsanin, an dam chhûngin Isua chu an zui ta a ni.​—⁠Matthaia 4:​18-22.

15. Engtin nge tûn laia Jehova Thuhretute chuan Isua zui tûrin mahni an inphat?

15 Tûn laia Kristian tam takte chuan rorêltu tlangvâl hausa entawn aiin sangha mantu palite entîrna chu an entawn zâwk a. Anni chuan Jehova rawngbâwl tûrin he khawvêl hausakna leh hlawhtlinnate chu an kalsan a ni. Deborah-i chuan: “Kum 22 mi ka nihin, thu tlûkna liam tak ka siam a ngai a. Thla ruk vêl Bible ka zir a, Jehova hnênah ka nun inpumpêk chu ka duh; mahse, ka chhûngte’n nasa takin min dodâl a ni. Mi hausa tawntaw an ni a, Thuhretu ka nihna chuan khawtlâng nuihzat a hlawhtîr tûrah an ngai a. Hausakna nge, thutak​—⁠ka duh thlang tûrin dârkâr 24 chhûng min pe a. Thuhretute nêna kan inzawmna zawng zawng ka tihtâwp vek loh chuan, ka chhûngte chuan min tuithlâr dâwn a ni. Jehova’n thutâwp dik siam tûrin min ṭanpui a, chu mi hlen tûr chuan chakna min pe a ni. Kum 42 kal ta chhûng zawng khân hunbi kimin rawng ka bâwl a, chu mi avâng chuan ka inchhîr ngai eih lo. Nawmsip bâwlna leh hmasialnaa innghat nun kawng chu hnâwlin, kan chhûngkaw zînga mite tawn nun ruak leh hlim lohna nun kawng chu ka pumpelh a ni. Ka pasal nên chuan mi za chuang chu thutakah kan hruai thei a. Hêng thlarau lam fate hi ka tân chuan eng hausakna zawng ai pawhin an hlu zâwk daih a ni,” a ti. Jehova Thuhretu maktaduai têlte chuan a thusawi chu an ṭâwmpui a ni. Eng nge i chungchâng ve chu?

16. Engtin nge kan tâna kan nun tawh lohzia chu kan târ lan theih?

16 Mahni tâna nun tawh loh duhna chuan Jehova Thuhretu a sâng têlte chu pioneer, a nih loh leh hunbi kima Lalram puangchhuaktu anga rawngbâwl tûrin a chêttîr a. Mi dang, an dinhmunin hunbi kima rawngbâwlnaa teltîr thei lote chuan, pioneer rilru put hmang chu neiin, an theih tâwpin Lalram thuhrilh rawngbâwlna chu an ṭâwiâwm a ni. Nu leh pate chuan an fate thlarau lama zirtîrna pe tûra an hun tam tak leh mahni hmakhua ṭhatna tûr an chân hian, chutiang bawk rilru put hmang chu an lantîr a ni. Engti kawng emaw takin, kan nunah Lalram hmakhua kan dah hmasakzia kan lantîr thei a ni.​—⁠Matthaia 6:33.

Tu Hmangaihnain Nge Min Tîr Lui?

17. Mahni inphat tûrin engin nge min chêttîr?

17 Mahin hmasial lo hmangaihna lantîr chu kawng awlsam a ni hauh lo. Mahse, min tîr luitu chu han ngaihtuah teh. Paula chuan: “Krista hmangaihna chuan min tîr lui a ni; heti hian kan ngaihtuah: Mi zawng zawng thih aiin mi pakhat a thi a, . . . tin, a nungte chu anmahni tân an nun tawh loh va, an thih aia thia tholeha tân chuan an nun tawh zâwkna tûrin a ni, mi zawng zawng thih aiin a thih ni,” tiin a ziak a. (2 Korinth 5:14, 15) Mahni tâna nung tawh lo tûra min turtu chu Krista hmangaihna a ni. Chêttîrtu thiltithei tak a va ni êm! Krista kan tâna a thih avângin, a tâna kan nun chu a âwm viau lo maw? Dik takin, Pathian leh Krista lantîr hmangaihna thûk tak chunga kan lâwmna chuan Pathian hnêna inpumpêk tûr leh Krista zirtîr lo ni tûrin min tîr lui a ni.​—⁠Johana 3:16; 1 Johana 4:​10, 11.

18. Engvângin nge mahni inphatna nun kawng chu manhla tak a nih?

18 Mahni tâna nun tawh loh chu a ṭangkai em? Rorêltu tlangvâl hausain Krista sâwmna a hnâwl a, a kal bo hun chuan, Petera chuan Isua hnênah: “Ngai teh, keinin engkim kalsanin kan zui ta chia; engnge kan hmuh ang le?,” a ti a. (Matthaia 19:27) Petera leh tirhkoh dangte chu mahni an inphat tak zet a. Eng nge an lâwmman tûr chu ni ta ang? Isua chuan a hmasain vâna amah nêna rorêl tûra an chanvo neih chu a sawi a. (Matthaia 19:28) Chu mi ṭum bawk chuan, Isua’n amah zuitu zawng zawngte neih theih malsâwmna chu a sawi bawk a ni: “Tupawh keimah avâng leh chanchin ṭha avânga in emaw, unaupate emaw, farnute emaw, nu emaw, pa emaw, fate emaw, ramte emaw kalsan tawh phawt chu, tun dam chhûng la la hian, . . . a leh zain . . . hmu lo tûr tumah an awm lo; hun lo la thleng tûra chatuana nunna nên,” tiin. (Marka 10:​29, 30) Kan chân aia tam kan dawng a nih chu. Lalram avânga kan chân tâk eng pawh aiin kan thlarau lam pate, nute, unaupate, farnute, leh fate chu an hlu zâwk hle lâwm ni? Tuin nge nun awmze nei zâwk chang​—⁠Petera hian nge rorêltu tlangvâl hausa hian?

19. (a) Hlimna dik tak chu engah nge a innghah? (b) A dawta thuziakah eng nge kan sawiho ang?

19 A thu leh a thiltih hmangin, Isua chuan hlimna chu mahni hmasialna aṭang ni lovin, pêk chhuahna leh rawngbâwlsakna aṭanga lo awm a nihzia a târ lang a. (Matthaia 20:28; Tirhkohte 20:35) Mahni tâna kan nun tawh lohva, Krista kan zui zêl hian, tûn la laa nun lungawithlâk tak leh nakin huna chatuana nun beiseina chu kan nei a ni. Dik takin, mahni kan inphat hunah, Jehova chu min Neitu a lo ni a. Chutiang chuan Pathian bâwihte kan lo ni a. Engvângin nge he bâwih nihna hi manhla tak a nih? Chu chuan kan nuna kan thu tlûkna siamte chu engtin nge a nghawng? Hêng zawhnate hi a dawta thuziakah sawiho a ni ang. (w05 3/15)

I Hre Chhuak Em?

• Engvângin nge mahni hmasial châkna chu kan do vang?

• Mahni hrehawm pawisak loh, mahni nghaisakna ban put, leh Isua zui zêl tih awmzia chu eng nge ni?

• Mahni tâna nung tawh lo tûrin engin nge min chêttîr?

• Engvângin nge mahni inphatna nun kawng chu manhla tak a nih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 9-naa milem]

“Lalpa, inkhawngaih rawh”

[Phêk 11-naa milem]

Isua hnung zui tûrin rorêltu tlangvâl chu engin nge dâl?